Roman Havası Bass
mənbəni redaktə et]
İvan Franko varlı kəndli dəmirçi ailəsində anadan olub. Anası Mariya Kulçitskaya, kasıb Rusin zadəgan Kulçitski ailəsindən idi. O, ərindən 33 yaş kiçik idi. O, uşaqlığının ilk illərini hekayələrində ən parlaq rənglərlə təsvir edib. İvanın atası ci ildə vəfat edib. Ögey atası Qrin Qavrilik uşaqlara diqqətli idi, əslində oğlanın atasını əvəz etdi. Franko bütün həyatı boyu ögey atası ilə dostluq münasibətləri saxlamışdır. ci ildə İvanın anası öldü və ögey anası uşaqları böyütməyə başladı.
Əvvəlcə Yasenitsa-Solnaya kəndindəki məktəbdə (), sonra Droqobiç Vasilian monastırındakı "normal" adlanan məktəbdə () təhsil alıb. ci ildə Droqobiç gimnaziyasını (indiki binada onun adına Droqobiç Pedaqoji Universiteti yerləşir) bitirdikdən sonra o, repetitorluqla çörəkpulu qazanmağa məcbur olur. Qazancından şəxsi kitabxanasına kitablar üçün pul ayırırdı.
Frankonun bir çox avtobioqrafik hekayələrində (“Qritsin məktəb elmi”, “Qələm”, “Xəttatlıq”)) sxolastikası, fiziki cəzası, şagirdlərin mənəvi alçaldılması ilə o vaxtkı məktəb təhsili ab-havası bədii şəkildə canlandırılır. Onlar istedadlı kəndli oğlunun təhsil almasının necə çətin olduğunu göstərirlər. Franko, Droqobiçin kənarındakı uzaq qohumu Koşitskaya ilə bir mənzildə yaşayırdı. Tez-tez dülgərlik emalatxanasında düzəldilmiş çarpayılarda yatırdı ("Dülgərlikdə"). Artıq gimnaziyada oxuyarkən o, fenomenal qabiliyyətlər kəşf etdi: müəllimin bir saatlıq mühazirəsini yoldaşlarına demək olar ki, sözlə təkrar edə bilərdi; bütün Kobzarı əzbər bilirdi; tez-tez ev tapşırığını polyak dilində poetik formada yerinə yetirirdi; dərindən və ömrünün sonuna qədər oxuduğu kitabların məzmununu mənimsəmişdir. O dövrdə onun mütaliə dairəsi Avropa klassiklərinin əsərləri, mədəniyyətşünaslıq, tarixi əsərlər, təbiətşünaslıq mövzularında populyar kitablar idi. Ümumiyyətlə, İvan Frankonun şəxsi kitabxanası müxtəlif dillərdə ə yaxın kitabdan ibarət idi. Eyni zamanda Franko antik müəlliflərin (Sofokl, Evripid) əsərlərini tərcümə etməyə başlayıb. Markian Şaşkeviç və Taras Şevçenkonun yaradıcılığının təsiri ilə o, Ukrayna dilinin zənginliyi və gözəlliyi ilə maraqlanır, şifahi xalq yaradıcılığı nümunələrini (mahnılar, əfsanələr və s.) toplayıb lentə almağa başlayır.
ci ilin payızında Lvov Universitetinin fəlsəfə fakültəsinin tələbəsi oldu. Təlim zamanı Frankoya Yemelyan Partitski tərəfindən maddi yardım göstərilib. O, ədəbi dil kimi “yazı dili”dən istifadə edən rusofil cəmiyyətinin üzvü idi. Frankonun ilk əsərləri "yazı dilində" yazılıb. "Xalq mahnısı" poeması () və Hoffmann üslubunda uzun fantastik romanı "Petria və Dovbusçuklar" (), rusofil tələbələrin "Dost" çap orqanında nəşr edilib. Gənc Frankonun yaradıcılığına ilk diqqət çəkənlərdən biri ci ildə Kiyevin “Trud” qəzetində “Hötenin “Faust” əsərinin İvan Frankonun Ukrayna dilinə tərcüməsi haqqında bir neçə kəlmə” məqaləsini dərc etdirən ukraynalı şair Kesar Belilovski olur. Lvov tələbə jurnalında Cedcalıq təxəllüsü ilə "Dost" jurnalında ilk dəfə on səkkiz yaşlı Frankonun şeirləri - "Mənim mahnım" və "Xalq mahnısı" çap olunur.
Həbsi[redaktə mənbəni redaktə et]
SSRİ poçt markası, cı il
SSRİ poçt markası, cı il
SSRİ poçt markası, cı il
Rumıniyanın poçt markası, cı il
Ukrayna poçt markası, cü il
Ukrayna poçt markası, cı il
Üzərində İvan Franko teploxodunun şəkili olan markalı zərf, cı il
SSRİ poçt markası, ci il