Bazı yiyeceklerin tadına baktığınızdan dolayı asitli olduklarını muhtemelen söyleyebilirsiniz (örneğin portakallar). Bu bilim projesinde, farklı sıvıların pH seviyesini belirtmek için renkli bir sebzenin suyunu kullanacağız ve ne kadar asidik veya bazik olduklarını öğreneceğiz! Eğer hazırsak bu eğlenceli deneyi yapmaya başlayalım.
Bir sıvının asit veya baz olup olmadığını anlamak için mor lahananın nasıl kullanılacağını öğrenin.
Projenin bu bölümü doğrama ve yemek yapma bilgisi gerektirir. Başlamadan önce çevrenizde yardım edecek bir yetişkin olduğundan emin olun!
Bu deney için yaşadığımız ortamda bulabileceğimiz bazı malzemeler gerekmektedir. Bunlar; yarım mor lahana, tencere, süzgeç, kase, fırın tepsisi ve kağıt havludur.
Bu bölümde, farklı maddelerin ne kadar asitli veya bazikolduklarına bağlı olarak test şeritlerinin rengini nasıl değiştirdiğini görün!
İhtiyaç duyacağımız malzemeler, test etmek için evimizdeki sıvılar (aşağıdaki listeye bakın) ve 1. aşamada yaptığımız mor lahana test kağıtlarıdır.
Test için kullanılabilecek sıvılar (6 tane seçmelisiniz)
Mor lahanaya rengini veren pigmente antosiyanin denir. Ayrıca sonbaharda kırmızı veya mora dönen yapraklarda bulunan pigmenttir. Antosiyanin, bu deneydeki değişen renklerden gördüğünüz gibi asitlerin ve bazların iyi bir göstergesidir. Bir baza eklendiğinde, morumsu pigment yeşil veya sarıya döner ve bir aside eklendiğinde, pembe veya kırmızıya dönüşür. Nötr olan bir şeyde (ne asit ne de baz), kağıt aynı renkte kalacaktır (ya da belki biraz maviye dönecektir).
Asit ve baz terimleri birçoğumuzun okuldan aşina olduğu kavramlar. Aslında günlük hayatımızda kullandığımız ve temas ettiğimiz birçok madde -örneğin sabun, deterjan, limon suyu, soda- asidik ya da bazik özelliğe sahip. Peki, evde kolayca bulabileceğiniz malzemelerle bir maddenin asit mi yoksa baz mı olduğunu belirlemek ister misiniz?
Bu deneyde hem asit ve baz kavramlarının daha kolay anlaşılabilmesini hem de bir çözeltinin asit mi baz mı olduğunu görsel olarak belirleyebilmemizi sağlayan belirteçlerin yani indikatörlerin nasıl çalıştığını açıklamayı hedefliyoruz.
Bilmekte fayda var!
Asit ve baz kavramlarının açıklanmasına yönelik farklı tanımlamalar var. Ancak genel olarak asitler, bir çözücüde çözündükleri zaman çözeltide hidrojen daha doğru bir ifadeyle hidronyum (H3O+) iyonlarının miktarının artmasına sebep olan maddeler olarak tanımlanabilir. Limon suyu, gazlı içecekler, sirke gibi günlük hayatta aşina olduğumuz birçok madde asidik özellik gösterir.
Bazlar ise içinde çözündükleri çözeltide hidronyum iyonlarının miktarının azalmasına sebep olan maddelerdir. Sabun, çamaşır ya da bulaşık deterjanları ve diş macunu gibi maddeler bazik özelliğe sahiptir. Bu maddeler elde kayganlık hissine sebep olur.
Bir çözeltinin asitlik ve bazlık ölçüsü pH ile ifade edilir ve pH hidronyum iyonlarının derişimine bağlı olarak hesaplanır. pH değerinin 7 olması çözeltinin nötr, 7’den düşük olması asidik, 7’den büyük olması ise bazik olduğu anlamına gelir.
Bir maddenin asidik ya da bazik özelliğe sahip olduğunu belirteç olarak isimlendirilen maddeler sayesinde belirleyebiliriz. Belirteçler farklı pH değerine sahip çözeltilerdeki renkleri birbirinden farklı olan moleküllerdir. Renk değişiminin nedeni farklı pH değerlerinde belirteç molekülünün yapısında meydana gelen değişimlerdir.
Nelere ihtiyacımız var?
· Kırmızı lahana
· Sıcak su
· Cam kâse
· Cam bardak
· Süzgeç
· Limon tuzu
· Sirke
· Bebek şampuanı
· Karbonat
· Toz sabun
· Çamaşır deterjanı
Ne yapıyoruz?
İlk olarak kırmızı lahanayı küçük parçalar halinde keselim. Bu sırada dikkatli olmaya özen gösterelim.
Daha sonra parçalanmış lahana yapraklarının üzerine sıcak su dökelim. Hazırladığımız karışımın sıcaklığı oda sıcaklığına gelinceye kadar bekleyelim. Suyun renginin zaman geçtikçe koyu mora dönüştüğünü görebilirsiniz.
Karışım soğuduktan sonra bir süzgeç yardımıyla lahana yapraklarını sıvı kısımdan ayıralım. Belirteç çözeltimiz hazır. Artık farklı maddelerin asitlik-bazlık derecesini yani pH değerini belirlemek için bu çözeltiyi kullanmaya başlayabiliriz.
Kırmızı lahanadan elde ettiğimiz çözeltinin rengi pH değerine bağlı olarak değişir. pH değeri yaklaşık 7 olan nötr lahana çözeltisinin rengi mordur. pH değerinin daha düşük olması yani asitliğinin fazla olması durumunda çözeltinin rengi kırmızıya dönüşür. pH=7’den daha yüksek pH değerlerinde çözeltinin rengi mordan maviye, daha yüksek pH değerlerinde ise yeşile dönüşür.
Farklı maddelerin asitlik-bazlık derecesini yani pH değerini belirlemek için önce cam bardaklara belirteç çözeltimizden eşit miktarda koyalım. Bu sırada bardakları farklı numaralarla etiketleyerek her bardağa hangi maddeden eklediğimizi not alabiliriz. Böylece bardakların birbirine karışmasını engellemiş oluruz.
İlk bardağa birkaç parça limon tuzu ekleyelim. Koyu mor renkteki lahana çözeltisinin renginin yavaş yavaş kiraz kırmızısına dönüştüğünü gözlemledik.
İkinci bardaktaki çözeltiye birkaç damla sirke ekleyelim. Çözeltinin rengi koyu mordan pembeye dönüştü.
Üçüncü bardağa ise birkaç damla bebek şampuanı ekleyelim. Şampuanı ekledikten sonra çözeltinin renginde herhangi bir değişiklik gözlemlemedik. Çünkü bebek şampuanlarının pH değeri yaklaşık 7’dir.
Dördüncü bardaktaki lahana çözeltisine bir miktar sodyum bikarbonat ekleyelim. Sodyum bikarbonat kısaca karbonat olarak bildiğimiz, pastalara kabarması için ilave edilen bir maddedir. Sodyum bikarbonat eklediğimiz çözeltinin rengi koyu mordan maviye dönüştü.
Beşinci bardağa bir miktar toz sabun ekleyelim. Sabun, lahana çözeltisinin renginin yeşile dönüşmesine sebep oldu.
Son bardağa ise çamaşır deterjanı ekleyelim. Çözeltinin renginin koyu mordan yeşile dönüştüğünü gözlemledik. Ancak bir süre bekledikten sonra yeşil renk sarıya dönüştü.
Farklı asitlik derecelerine sahip kırmızı lahana çözeltisinin renk skalası aşağıdaki şekildedir.
Ne oldu?
Yapısındaki antosiyanin pigmentleri kırmızı lahanaya kendine özgü rengini verir. Antosiyaninin yapısındaki pigmentler aynı zamanda birçok meyve ve sebzenin yapısında -örneğin elmada, çilekte, yaban mersininde- bulunur.
Çözeltideki hidronyum iyonlarının miktarı yani çözeltinin pH değeri değiştirildiğinde antosiyanin türü bir pigment olan siyanidinin yapısında değişiklikler meydana gelir. Bu değişim molekülün ışık tayfındaki farklı dalga boyundaki ışınları soğurmasına neden olur.
Bu deney sayesinde siz de kırmızı lahananın farklı pH değerlerindeki gözlemlediğiniz renkleri belirleyebilir, hatta farklı maddeler deneyerek kendi listenize ekleyebilirsiniz.
Kendi pH gösterge çözümünüzü yapın! Kırmızı lahana suyu, çözeltinin asitliğine göre renkleri değiştiren doğal bir pH göstergesi içerir. Kırmızı lahana suyu göstergesinin yapılması kolaydır, geniş bir renk yelpazesi sunar ve kendi pH kağıt şeritlerinizi yapmak için kullanılabilir.
Kırmızı lahana, flavin (bir antosiyanin) adı verilen bir pigment molekülü içerir. Bu suda çözünür pigment, elma derisinde, eriklerde, haşhaşlarda, peygamberçiçeklerinde ve üzümlerde de bulunur.
Çok asidik çözeltiler, antosiyanini kırmızı bir renge dönüştürür. Nötr çözümler morumsu bir renge neden olur. Temel çözümler yeşilimsi sarı renkte görünür. Bu nedenle, kırmızı lahana suyundaki antosiyanin pigmentlerini çeviren renge dayalı bir çözeltinin pH değerini belirlemek mümkündür.
Suyun rengi, hidrojen iyonu konsantrasyonundaki değişikliklere cevaben değişir. pH -log [H +] 'dır. Asitler, hidrojen iyonlarını sulu bir çözelti içinde bağışlayacak ve düşük bir pH değerine (pH 7) sahip olacaktır.
pH | 2 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 |
Renk | Kırmızı | Mor | Menekşe | Mavi | Mavi-yeşil | Yeşilimsi sarı |
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası