Kalça Ultrasonu Ne Zaman Yapılmalı

kalça ultrasonu ne zaman yapılmalı

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Hakkında Bilinmesi Gerekenler

"Bebeklerde kalça çıkıklığı olup olmadığının tespiti için çekilen kalça ultrasonu nedir? Bebeklere ne zaman kalça ultrasonu çekilir?" gibi sorularınız varsa doğru yerdesiniz. Bebeklerde kalça ultrasonu hakkında bilmeniz gereken her şeyi sizin için derledik.

Bebeklere Kalça Ultrasonu Neden Çekilir?

Öncelikle belirtmek isteriz ki bebeklere kalça ultrasonu çekilmesinin asıl nedeni bebekte kalça çıkıklığı olup olmadığını erkenden tespit edebilmektir. Ayrıca, aşağıdaki amaçlar için de bebeklere kalça ultrasonu çekilir:

Türkiye'de her 100 çocuktan 2'sinde kalça çıkıklığı tespit edilmektedir.
3 aydan küçük bebeklerde kalça ultrasonu ile erken teşhis konulabilmekte ve tedavi ile sorun çözülebilmektedir.
Ancak 3. aydan sonra kalça eklemlerinin kıkırdak yapısı kaybolmakta ve tedavi güçleşmektedir. Bu nedenle, bebeklere kalça ultrasonu yaptırmak tedavi için çok önemlidir.
Ayrıca kalca çıkıklığının (kalça displazisi) yanı sıra kalça eklemenin normal şekilde gelişip gelişmediği de bu yolla tespit edilir.
Eğer ailede kalça çıkıklığı varsa bebeğin risk tespiti de bebek kalça ultrasonu ile tespit edilebilir ve düzenli takip yapılır.

kalca ultrasonu kac aylik

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Ne Zaman Çekilir?

Öncelikle belirtmek isteriz ki bebeklerde kalça çıkıklığı tespiti 3 aylıktan küçük ve büyük bebeklerde farklı yöntemlerle yapılır.

3 aydan küçük bebeklerde kalça ultrasonu;

Bebeğiniz doğumu seyreden ilk 4 gün içinde doktorunuz tarafından fiziksel muayeneden geçirilir.
Doktor bu muayenede herhangi bir sorun tespit etmezse, bebeğinize kalça ultrasonu 1 aylıkken yapılmalıdır.
Kalça ultrasonunun geç yapılması durumunda ise tedavi zorlaşır; çünkü bebeğin kalça eklemlerini oluşturan yapılar ilk 3 ayda kıkırdak durumundadır.
Bu nedenle, 1 aylık kalça ultrasonu ile tespit edilen sorunlar hızlıca tedavi edilebilir. Ancak 3 aydan büyük bebeklerde kalça çıkıklığı tedavisi daha zordur.
1 aylıkken yapılan kalça ultrasonunun bir diğer faydası da fiziksel muayenedeki yanılma payını azaltmaktır; çünkü fiziksel muayene yeteri kadar güvenilir veriler veremez.
Bazen kalça çıkıklığı tespit edilen bebek kalça ultrasonuna girdiğinde durumun öyle olmadığı görülebilir. Tam tersi durumlarda ise doktor bebekte kalça çıkıklığından şüphelenmese de tespit kalça ultrasonu ile yapılabilir.

Kalça Ultrasonu Bebeğe Zarar Verir Mi?

Ailelerin en çok akıllarına takılan soru "Kalça ultrasonun radyasyonu bebeğe zarar verir mi?" sorusudur. Ancak size iyi bir haberimiz var: Bebeklere çekilen kalça ultrasonu radyasyon yaymaz ve bebeğe zarar vermez.

Kalça ultrasonu, sanıldığı gibi radyasyon yayan bir yöntem değildir; bebeğinizin vücuduna ses dalgaları gönderilir ve tespit bu şekilde yapılır. Bu sebeple de ne anneye ne de bebeğe zarar vermez.

kalca ultrasonu radyasyon

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Nasıl Çekilir?

Öncelikle bebek sırtüstü ya da yan yatırılır.
Bebeğinizin vücuduna bir jel sürülür. Bu jelin amacı ses dalgalarının iletilmesini kolaylaştırmaktır ve bebeği bir zararı olmaz.
Jel sürülen bölgede ultrason cihazı gezdirilir ve cihaz bebeğinizin bedenine ses dalgaları gönderir.
Ses dalgaları eklemler, kemikler, organlar vb. tüm yapılardan farklı şekilde yansır ve bu sayede, ultrason işlemini görür.
Ses dalgaları bilgisayar tarafından kaydedilir ve grafiğe dökülür.
Bu işlem sırasında bebeğiniz herhangi bir ağrı hissetmez.

Bebek Kalça Ultrasonu Ne Kadar Sürer?

Bu sorunun cevabı bebeğin o anki durumuna bağlıdır;

Eğer bebeğinizin akrnı toksa ve keyfi yerindeyse bebeğiniz çok hareketli olmaz ve bebek kalça ultrasonu 5 dakikada çekilir.
Bebeğinizin kalça ultraosnunun kısa sürmesi için beyaz gürültü sesleri dinletebilir ya da uyku arkadaşını yanında götürebilirsiniz.
Eğer bebeğiniz doktorda huzursuzlanıyorsa ve hareketli bir bebekse kalça ultrasonu 20 dakika kadar sürebilir.
Kalça ultrasonu sonuçları ise en geç 2 gün içinde çıkar.

Bebeklerde Kalça Ultasonu Zorunlu Mudur?

Evet, bebeğinize kalça ultrasonu çektirmeniz hem doktorunuz hem de Sağlık Bakanlığı tarafından ısrarla önerilir ve size hatırlatılır. Peki neden?

İlk 3 ayda yapılan kalça ultrasonu bebeğin tedavi edilebilmesi için elzemdir.
3 aydan büyük bebeklerde kalça çıkığı tedavisi maalesef daha zordur.
Ayrıca, ülkemizde doğan bebeklerin %2'sinde kalça anomalisi olduğu tespit edilmiştir.
Özellikle bazı bebekler kalça çıkığı ve eklem gelişimi bozukluğu risk grubundadır ve birçok aile bebek yürüyene kadar kendileri bu tespiti yapmakta zorlanırlar.
Kalça ultrasonu zaten bebeğe zarar vermediği için çekinmeden bebeğinize kalça ultasonu yaptırabilirsiniz.

kalca ultrasonu

Peki, neden bazı ülkelerde bebeklere kalça ultrasonu yapılmaz?

Bu sorunun cevabı 'ekonomik nedenler'dir. Sosyal devlet anlayışını benimseyen birçok ülkede (Avrupa ülkeleri gibi) kalça ultrasonu zorunludur ve 1 aylık bebeklere çekilir. Ancak, maliyetli bir işlem olduğu için Amerika gibi ülkelerde zorunlu tutulmaz. Ancak bu doğru bir uygulama değildir ve bebeğin hayatı boyunca sorun yaşamasına neden olacağı bir hastalığa karşı önlem alınmamış olunur.

Bebeklerde Kalça Çıkıklığı Risk Faktörü

Yukarıda da belirtildiği gibi ülkemizdeki bebeklerin %2'sinde kalça çıkıklığı ve kalça eklemi gelişiminde anomali tespit edilmektedir. Ancak, bazı bebeklerin kalça çıkıklığı olma ihtimali daha yüksektir. "Hangi bebeklere kalça ultrasonu yapılmalıdır?" sorusunun da cevabı olan risk faktörleri ise:

Çoklu gebeliklerde yani ikiz bebeklerde kalça çıkıklığı riski daha yüksektir.
Ailesinde kalça çıkıklığı olan bebekler risk grubunda kabul edilir ve düzenli takip edilmelidirler.
Makat pozisyonunda geliş de kalça çıkıklığı nedeni olabilir.
Kundaklanan bebeklerde de kalça çıkıklığı yaşanma riski vardır ve bebek küçükken kalça çıkıklığı tespit edilmese de sonradan ortaya çıkabilir. Bu nedenle, düzenli takip önemlidir.
Ayrıca, annenin ilk doğumuysa da kalça çıkıklığı riski daha çoktur.

Bebeklerde kalça ultrasonu hakkında tüm sorularınızı cevaplamaya çalıştık. Ayrıntılarıyla anlatmaya çalıştığımız gibi kalça ultrasonu radyasyon yaymaz, bebeğe zarar vermez ve aksine fayda sağlar. Bu nedenle, lütfen bebeğinize kalça ultrasonu çektirmekten çekinmeyin.

Sıkça Sorulan Sorular

Bebeklerde kalça ultrasonu daha geç çekilebilir mi?

Hayır, kalça ultrasonu 1 aylıkken çekilmelidir; çünkü bebeklerin kalça eklemleri ilk 3 ayda kıkırdak yapıdadır ve kalça çıkıklığı tedavisi daha kolay yapılır. Ancak bebek kalça ultrasonu daha geç çekildiğinde bebeğinizin tedavisi de zorlaşır. En geç 3. aya kadar çektirmeniz gerekse de 1. ayında çektirirseniz tam anlamıyla tedavi kolaylıkla sağlanır.

Bebeklerde kalça ultrasonu kaç aylıkken çekilir?

En geç 3 aylık olarak bilinse de 1 aylıkken çekilmelidir; çünkü bebeğinizin kalça eklemlerini oluştruan yapılar ilk 3 ayda kıkırdak yapıdadır. Bu nedenle, 1 aylıkken kalça çıkıklığı tespit edilirse kolayca tedavi edilebilir. Kalça çıkıklığı ultrasonu ne kadar gecikirse tedavi de o kadar zorlaşır.

Bebek kalça ultrasonu radyasyon yayar mı?

Hayır. Radyasyon yaymaz; çünkü ses dalgaları ile yapılır. Bebeğinizin vücuduna ses dalgaları gönderilir ve bu ses dalgalarının yansımaları kaydedilerek grafiğe dökülür. Böylece, bebeğinize radyasyon verilmemiş olur ve kalça ultrasonu bebeğe hiçbir zarar vermez.

Bebek kalça utrasonu öncesinde ne yapılmalı?

Bebeğinizin kalça ultrasonunda önce tok olduğundan emin olmalısınız ki çok hareketli olmasın ve işlem kolayca halledilebilsin. Böylece bebeğiniz de strese girmemiş olur. Bebeğinizi kalça ultrasonu esnasında sakinleştirmek için beyaz gürültü seslerinden yardım da alabilirsiniz.

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Ne Zaman Yapılır? Ultrason Değerleri Kaç Olmalıdır?

Haberin Devamı

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Ne Zaman Yapılır?

Erken ve doğru tanı ile beraber bebeklerde kalça çıkığı üzerinden meydana gelecek sorunlara çözüm bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı erken bebeklik dönemi olarak da tabir edilen ilk 6 aylık süre içerisinde, ultrasonografi bu konuda kullanılır. Özellikle en yaygın tanı aracı olarak da değerlendirilen ultrason, gelişimsel açıdan bölgedeki sorunu tam olarak teşhis etme imkanı sağlar. Ancak mutlaka bebeğin doğumu ile beraber ilk 6 ay içerisinde, doğru zamanda kalça ultrasonu gerçekleşmelidir.

Bebeklerde Ultrason Değerleri Kaç Olmalıdır?

Annenin yaşına ve ultrason sırasındaki ölçümlere bağlı olarak bu konuda belli başlı bazı değerler ön plana çıkar. Oransal açıdan 1:10 ila 1:250 olarak ele alınır ve buna bağlı şekilde değerlendirilir. Bu bağlamda yapılan ve ölçülen değer ile beraber, 3,5mm’den düşük NT değeri normal değer olarak kabul edilmektedir. Bu değerlerin üzerinde veya altında meydana gelebilecek olası ultrason değerleri, erken zamanda müdahale için etkin bir çözüm yöntemi sağlar.

Haberin Devamı

Bebeklerde Kalça Ultrasonun Önemi Nedir?

Kalça ultrasonu diğer bir ismi ile bebeklerde kalça çıkığı testi olarak da bilinmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere doğum ile beraber kalça çıkığının olup olmadığını belirtmek için bu yöntem ile alınır. Erken bebeklik döneminde gelişimsel kalça sorunu olan displazisi yaşanmaması açısından ultrason ölçümü gerçekleşir. Böylece bebeklerde yaşanacak olası kalça çıkığı ya da bölgedeki sorunlara karşı, zamanında çözüm üretilir.

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Nasıl Yapılır?

Kalça eklemini değişik açılardan incelemek ile beraber, fermuar başının eklemdeki kısmını anlama konusunda ultrason çözüm yöntemi sağlar. Özellikle radyografik ya da klinik yönden yapılan testlerde ve kontrollerde gözden kaçabilecek tüm olası durumlar, bebeklerde kalça ultrasonu ile beraber ortaya çıkarılmaktadır. Bu sebepten dolayı ilk 6 ay içerisinde ultrasonografi kullanılmak suretiyle bebeğin ölçümü cihaz üzerinden gerçekleşir.

Bebeklere Kalça Ultrasonu Ne Zaman Yapılmalı?

Bebeklerde kalça ultrasonu, doğum sonrası önerilen tetkiklerden biridir. Zira yapılan araştırmalar, ülkemizde doğan her 100 bebekten 2’sinde kalça çıkıklığı olduğu gösteriyor. Bunu erkenden fark edip tedavisini sağlamak için de doğum sonrası bebeklere kalça ultrasonu yaptırmak gerekiyor. Peki, bebeklere kalça ultrasonu ne zaman çekilir? Doğumdan sonra fiziksel muayenede herhangi bir sorun tespit edilmezse, bebeklere kalça ultrasonunun 1. ayda yapılması tavsiye edilmektedir. En geç ise 3 aya kadar ultrason muayenesinin gerçekleştirilmesi gerekir. Çünkü 3. aydan sonra fark edilen kalça çıkığının tedavisi, kemikler sertleşeceği için daha zor olmaktadır.

Bebeklerde kalça ultrasonu fiyatı 100 - 300 TL arası değişmektedir. Ancak devlet hastanelerinde bebek kalça ultrasonu için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Bununla birlikte bazı özel hastaneler de doğum sonrası muayeneleri doğum paketi ücretine dahil ettiğinden, herhangi bir ücret talep etmeyebilirler.

Sizler için hazırladığımız bu yazıda, bebeklerde kalça ultrasonu ile ilgili tüm merak edilenleri derledik. Hazırsanız başlayalım.

Bebeklere Kalça Ultrasonu Neden Çekilir?

Bebeklere kalça ultrasonu yapılmasının esas nedeni, kalça çıkıklığı olup olmadığını saptamaktır. Ülkemizde doğan her 100 bebekten 2’sinde gelişimsel kalça çıkıklığı tespit edildiği için Sağlık Bakanlığı ve çocuk doktorları, yenidoğan her bebeğe kalça ultrasonu yapılmasını tavsiye ediyor. Ayrıca kalça ultrasonu ile kalça eklemlerinin normal bir şekilde gelişip gelişmediği de incelenebiliyor. Özetlemek gerekirse, bebeklere kalça ultrasonu yapılmasının nedenleri;

Kalça çıkıklığı olup olmadığını tespit etmek,
Kalça ekleminin gelişimini kontrol etmek ve
Ailesinde kalça çıkığı öyküsü olan bebeklerde riski saptamaktır.

Bebeklerde Kalça Çıkıklığı Nasıl Anlaşılır?

Bebeklere Kalça Ultrasonu Ne Zaman Çekilir?

Bebeklere kalça ultrasonunun ne zaman çekilmesi gerektiği de ailelerin merak ettiği bir konudur. Bebeklere kalça ultrasonunun 1. ayda yapılması önerilmektedir. Ancak doğum sonrası fiziksel muayenede herhangi bir anormallik göze çarparsa, ultrason daha erken de çekilebilir. Bununla birlikte ailelerin en geç 3. aya kadar bebeklerine kalça ultrasonu yaptırması tavsiye edilir. Çünkü 3. aya kadar bebeklerin kemikleri henüz sert bir yapıda değildir. Bu nedenle kalçada herhangi bir sorun tespit edilirse tedavisi çok kolay bir şekilde gerçekleştirilir. Ancak 3. aydan sonra bebeğin kemikleri sertleşeceği için tedavi daha zor olmaktadır. Erken teşhis edildiğinde atel ile düzeltilebilecek problemler, geç kalındığında yerini cerrahi müdahalelere bırakabilmektedir.

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Nasıl Çekilir?

Bebeklere kalça ultrasonu çektirmeden önce yapılması gereken herhangi bir ön hazırlık yoktur. Yalnızca bebeğin daha sakin olması için ultrason öncesi emzirilebilir. Ayrıca aileler, ultrason jelinin gelme ihtimaline karşı yanlarına yedek bir bez alabilirler. Bebeklerde ultrason çekimi aşamaları ise hemen hemen aşağıdaki gibidir;

Bebeğin sırt üstü veya yan yatması sağlanır.
Radyoloji uzmanı, ses dalgalarının daha iyi iletilebilmesi için bebeğin kalçasına jel sürer.
Ultrason cihazının ucu bebeğin kalça bölgesinde gezdirilir. Bu esnada ses dalgalarının sonucu ultrason cihazı tarafından analiz edilerek bir görüntü elde edilir.
Son aşamada sonuçlar çocuk doktoru ve radyoloji uzmanı tarafından değerlendirilir.

Bebeklere Kalça Ultrasonu Ne Zaman Yapılmalı?

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Zararlı mı?

Bebeklere kalça ultrasonu yaptırmanın hiçbir zararı yoktur. Çünkü ultrason cihazı radyasyon yaymamaktadır. Ayrıca kalça ultrasonu sırasında bebekler herhangi bir acı veya ağrı hissetmezler. Oldukça basit ve konforlu bir muayenedir.

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Ne Kadar Sürer?

Bebeklerde kalça ultrasonu 5 – 20 dakikada yapılabilir. Bu süre, bebeğin hareket durumuna göre değişiklik gösterir. Eğer bebeğin karnı toksa, uykusunu almışsa, gaz sancısı yoksa veya genel olarak huzursuz değilse kalça ultrasonu 5 – 10 dakikada çekilebilir. Bu süre bazı bebeklerde 20 dakikaya kadar çıkabilmektedir.

Bebeklere Kalça Ultrasonu Çektirmek Zorunlu mu?

Bebeklere kalça ultrasonu çektirmek zorunlu değildir. Ancak Türkiye’de doğan her 100 bebekten ortalama 2’sinde kalça çıkıklığı görüldüğü için Sağlık Bakanlığı ve çocuk doktorları doğumdan kısa bir süre sonra kalça ultrasonu yaptırılmasını önermektedir. Özellikle yürümeye başlamadan bebeklerde kalça çıkıklığının ebeveynler tarafından fark edilmesinin zor olduğu düşünüldüğünde, doğumdan sonraki en geç 3 ay içinde kalça ultrasonunun yaptırılması tavsiye ediliyor. Zira yukarıda da değindiğimiz gibi ilk 3 ayda fark edilen kalça çıkıklıkları, kalıcı bir hasar kalmadan kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Bebeklerin kemikleri sertleştikçe, kalça çıkıklığı tedavisinin de zorlaştığı unutulmamalıdır.

Bebeklerde Kalça Ultrasonu Fiyatı 2022

Bebeklerde kalça ultrasonu fiyatı da aileler tarafından merak ediliyor. Ancak bu tetkikin ücreti hastaneden hastaneye değişebiliyor. Örneğin devlet hastanelerinde bebek kalça ultrasonu için hiçbir ücret talep edilmiyorken, özel hastanelerin bazılarında da ultrason muayenesi doğum paketi içine dahil edildiğinden ekstra bir ücret çıkarılmayabiliyor. Bazı özel hastanelerde ise doğum sonrası tetkikler doğum paketine dahil edilmediği için ayrı bir ödeme yapmak gerekebiliyor. Ayrıca küçük şehirlerdeki fiyatlar ile büyük şehirlerdeki kalça ultrasonu fiyatları arasında da ciddi farklar görülebiliyor.

Ancak ortalama bir ücretten söz etmek gerekirse, bebeklerde kalça ultrasonu fiyatı 2022 yılı için 100 – 400 TL arası değişmektedir.

Sonuç olarak, bebeklere kalça ultrasonu yapılması hem Sağlık Bakanlığı hem de çocuk doktorları tarafından önerilmektedir. Ultrasonun ne zaman yapılacağını da bebeği takip eden doktora danışmak gerekir. Ancak muayenenin mümkün olduğunca 3. aydan önce yaptırılması tavsiye edilmektedir. Aksi halde, erken teşhis edildiğinde atel kullanımı gibi basit bir şekilde tedavi edilebilecek problemler için geç kalındığında cerrahi yöntemlere başvurmak gerekebiliyor.

Bu Hatalar Bebeklerde Kalça Çıkıklığına Neden Oluyor!

Editörün Seçtikleri

Popüler Yazılar

Gebe Sözlüğü

Kalça Ultrasonografisi

Kalça ekleminin gelişimi
Gelişimsel kalça displazisi sıklığı
Sebepler
Teşhis/ Diagnoz
Kalça Ultrasonografisi
Kalça ultrasonu ne zaman yapılmalı
Hastalığın derecesi
Terapi
Prognoz

Kalça ekleminin gelişimi :

Doğumla beraber kalça ekleminin gelişimi ( matürasyonu ) tam olarak tamamlanmamıştır. Bu matürasyon dönemi bebek 3 aylık olana kadar devamlılık gösterir.Kalça eklemindeki patolojiler erken dönemde farkedilirse tedavi edilebilir. Kalça ekleminin gelişimsel patolojileri iki ana sınıfta değerlendirilebilir

1 ) Kalça eklemi displazisi ( bacak kemiğinin kalça ekleminde oturduğu çanak bölgenin yeterince gelişmemesi ve düz kalması )

2 ) Kalça eklemi luxasyonu ( kalça ekleminde çıkık )

Sıklığı :

GKD'nin Türkiye'deki görülme sıklığının 1000 canlı doğumda yaklaşık 5 ile 15 arasında olduğu öngörülmektedir. Bu da ülkemizde her yıl tedavi edilmediği takdirde sakat kalma olasılığı olan yaklaşık 14-18 bin yenidoğan ile karşılaşıldığı anlamına gelmektedir.

Sebepler :

Kalça çıkıkları ( kalça eklemi luxasyonu ) kız çocuklarında erkek çocuklarına göre 6 kez daha sık görülmektedir, fakat kalça eklemi displazisi genelde kız ve erkek çocuklarında eşit sıklıkta izlenmektedir. Sol kalça ekleminde bu hastalık daha fazla görülmektedir. Bebeğin hamilelik dönemindeki karın içindeki pozisyonu ve hamilelik dönemindeki hormonal değişikliklerin bu hastalıkta rol oynadığı düşünülmektedir.

Gelişimsel kalça displazisi alt extremitenin ve omurgaların başka doğumsal anomalileri ile beraber de görülebilir.

İkiz bebeklerde , erken doğumlarda ve sezeryanla yapılan doğumlarda görülme sıklığı artabilir.

Ailede daha önce görülen gelişimsel kalça displazisi vakası varsa riziko artrar

Teşhis/ Diagnoz :

Gelişimsel kalça displazisinin erken dönemde farkedilebilmesi için gold standart ( en önemli tetkik ) kalça ultrasonografisidir. Günümüzde tüm avrupada ve ülkemizde rutin tarama tetkiki olarak tüm yenidoğanlara tavsiye edilmektedir. Kalça ultrasonografisi ülkemizde radyoloji uzmanları, ortopedistler ve pediatri uzmanları tarafından, A. B. D. De genellikle radyoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Yenidoğan döneminde Ortolani ve Barlow testleri önemlidir. Her iki test de başparmaklar uyluk inferomedialinde, ikinci ve üçüncü parmaklar büyük trokanter üzerinde, kalçalar ve dizler 90 derece fleksiyondayken yapılır ve kalçaların bakısı tek tek yapılır. Ortolani testinde kalça 90 derece fleksiyondayken, abduksiyona alınırken kalçanın bir engelden atlayarak yerine girmesi ikinci ve üçüncü parmak uçlarıyla hissedilir (Şekil 1a). Barlow testinde bakısı yapılan tarafta kalça fleksiyonu azaltılıp adduksiyona alınırken arkaya doğru nazikçe itilir ve asetabulumdan arkaya doğru çıkıp çıkmadığı ikinci ve üçüncü parmak uçlarıyla hissedilir (Şekil 1b). Yaklaşık 100 bebekten 5'inde klinik ve/veya ultrasonografik olarak instabilite saptandığı ancak bunların yaklaşık %90'ının 6.hafta civarında kendiliğinden düzeldiği bildirilmiştir. Bu da bize neden konjenital kalça çıkığı yerine GKD teriminin kullanıldığını kanıtlamaktadır. Doğumda hemen tümü kıkırdak olan asetabulum ilk 3 ayda hızla kemikleşirken eklemde yerleşik femur başının baskısıyla şekillenir. Yenidoğan kalçası iki yöntemle GKD açısından taranabilir. Evrensel taramada tüm yenidoğan kalçaları yaşamın en geç ilk 4-6 haftasında ultrasonografik olarak taranırlar. Seçici taramada ise risk faktörü taşıyan ve/veya en az bir fizik bakı bulgusu pozitif olan bebekler yaşamlarının en geç ilk 4-6 haftasında ultrasonografik olarak taranırlar.

Yenidoğan kalçası ağırlıklı olarak kıkırdak yapıda olduğu için direk radyografi ile değerlendirmek zordur. Bu dönemde asetabulum femurbaşı ilişkisini en iyi kalça ultrasonografisi (USG) ortaya koyar ve radyolojik tanıda yaşamın özellikle ilk 6 ayında kalça USG altın standarttır (Şekil 4). Kalça USG'nin en önemli olumlu yönleri hızlı ve kesin tanıya olanak vermesi, çocuk için x-ışını içermediğinden zararlı olmamasıdır. Olumsuz yönleri ise deneyim gerektiren pahalı bir yöntem olması ve son derece hassas olduğu için fazladan tedaviye neden olabilmesidir.

Kalça ultrasonu :

Kalça ultrasonu ağrısısz bir yöntemdir ve hiçbir zararı veya yan etkisi yoktur. Merkezimizde tüm dünyada uygulanan Graf tekniği ile yapılan ultrasonografi uygulanmaktadır.

Bebek mümkünse karnı tok iken hatta en ideali uyurken sakin bir şekilde bu tetkik gerçekleştirilmelidir, bu şekilde 5 dk içinde tüm işlem bitirilip tamamlanabilir.. Eğer bebek huzursuzsa ( açlık dolayısı ile veya başka etkenlerden dolayı ) tetkik 10-15 dk kadar uzayabilir ve hem ultrasonu yapan doktor hem de bebeği tutanlar için herşey daha zorlaşır.

Yenidoğan kalça ultrasonografisi bebek lateral dekübitus pozisyonunda, kalça ve diz yarı fleksiyon- da, 15-20 derece iç rotasyonda yatarken yapılır. Bu pozisyonda femurun trokanter majorü tam olarak lateralde ve probun altındadır. Ultrason aletimizdeki kalça ultrasonu programı sayesinde otomatik olarak tetkikin değerlendirilmesi anında gerçekleştirilir. Bu değerlendirilmede alfa ve beta açıları dediğimiz açılar ölçülerek değerlendirilir. Bu değerlendirme aşağıdaki tabloya göre yapılır.

Kalça ultrasonu ne zaman yapılmalı ?

Avrupanın birçok ülkesinde geçerli olan uygulama ilk taramanın birinci doğum haftası içinde ve ikinci taramanın da 6. Hafta içinde yapılması şeklndedir. Ülkemizdeki uygulamada ise 4.-6. Haftalar içinde tek tarama yapılmaktadır. Gerekli görülen bebeklerde sonrasında 12. Haftada kontrol istenir.

Hastalığın derecesi :

Hastalığın derecesinin belirlenmesinde ultrasonda ölçülen alfa ve beta açıları önemlidir. Alfa açısı ne kadar büyükse kalça eklemi o kadar iyi gelişme göstermiş demektir.

Graf yöntemine göre yenidoğan kalça ultrasono- grafisinin sınıflandırması

Ti p Ia alfa> 60 beta < 55

Ti p Ib alfa> 60 beta > 55

Ti p IIa alfa =50 – 59 beta > 55 3 aydan küçük

Ti p IIb alfa =50 – 59 beta > 55 3 aydan büyük

Ti p IIc alfa = 43 - 49 beta < 77 yaşınının önemi yok

Ti p D alfa = 43 – 49 beta > 77

Ti p IIIa alfa < 43 beta > 77 Kapsül yukarı doğru, kıkırdak dejenerasyonu yok

Ti p IIIb alfa < 43 beta > 77 Kapsül yukarı doğru, kıkırdak dejenerasyonu var

Ti p IV alfa < 43 beta > 77 Kapsül horizontal veya aşağı

Terapi :

Elde edilen sonuçlara göre eğer bir terapi yapılması gerekiyorsa bunun bir an önce gerçekleştirilmesi gerekir böylelikle gereksiz operasyonlar yapılması önceden önlenmiş olur. Terapideki hedef kalça ekleminin gelişiminin olgunlaşmasının devamının sağlanabilmesidir.

Tip I kalça eklemleri normal gelişimi gösterir hiçbir işlem yapmayı gerektirmez. Tip IIa kalça eklemi normal tarama zamanında elde edildi ise takibi yapılmalıdır, takipte gelişme görülmez ise tedaviye ihtiyaç duyulur.

Tip IIb ve c, Tip III, Tip IV kalçalar çocuk ortopedistleri tarafından değerlendirilip bir an önce zaman kaybetmeden gerekli tedaviler uygulanmalıdır.

Prognoz :

Olguların çok büyük bir kısımında doğru ve zamanında tedavi ile kalça ekleminin normal gelişimine ulaşdığı görülmektedir. Abartılı fazla forse edilen tedavilerde bazen bacak kemiği başına zarar verme riski olduğu gibi yetersiz yapılan tedavilerde de displazi sekellerinin kalabildiği izlenmektedir, bu sekellerin kalması durumunda ilerki dönemde ameliyat gibi tatsız ek terapilerin yapılması gerekebilir.

FAKAT BAŞARILI BİR TERAPİ İÇİN HERŞEYDEN ÖNCE EN ÖNEMLİ ETKEN DOĞRU VE ERKEN DÖNEMDE YAPILACAK TEŞHİSTİR