Temizlik Benim Işim 16 Aralık 2019

Yıpranma payı, itibari hizmet süresi, fiili hizmet süresi zammı gibi isimlerle adlandırılan bu uygulama, belirli işlerde / işyerlerinde çalışan kişiler adına Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen her bir yıllık sigortalılık süresi için ilave hizmet (sigortalılık) süresi eklenmesi ve bununla orantılı olarak kişinin emekliliği için doldurması gereken yaş şartından indirim yapılması şeklindeki bir uygulamadır.

Bu konudaki daha ayrıntılı bilgi Yıpranma Payı Emekliliğe Nasıl Etki Eder ? başlıklı yazıda yer almaktadır.

Konuyla ilgili düzenleme, sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 40 ıncı maddesinde yer almış, uygulamanın ayrıntısı ise Fiili Hizmet Süresi Zammı Uygulamasının Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir.

Yukarıda belirtildiği şekilde sigortalılık süresine ilave, emeklilik yaşından da indirim yapılacak kişiler aşağıda belirtilmiş olup, bunlara yapılacak ilaveler Yıpranma Payları &#; Fiili Hizmet Süresi Zammı Tablosunda yer almaktadır. Tabloya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

Yıpranma Payları &#; Fiili Hizmet Süresi Zammı Tablosu

Yıpranma Payı &#; İtibari Hizmet Süresi &#; Fiili Hizmet Süresi Uygulamasından Yararlanabilecek Kişiler:

1- Cıva üretimi işleri sanayii

• Elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işlerde çalışanlar.

• Cıva izabe fırınlarında görülen işlerde çalışanlar.

2- Kurşun ve arsenik işleri

• Antimuan, kalay, bronz ve benzeri maddelerle yapılan kurşun alaşımı işlerinde çalışanlar.

• Kurşun üretilen galenit, serüzit, anglezit gibi   cevherlerin çıkarılmasına ilişkin maden ocağı işlerinde çalışanlar.

• Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar.

• Kurşunlu madenlerden yahut içinde kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırın kurumu, üstübeç   artığı ve benzeri maddelerden kurşun üretimi için yapılan izabe işlerinde çalışanlar.

3- Çimento fabrikaları

• İlkel maddeleri kırma, ufalama, ezme, eleme ve   karıştırma işlerinde çalışanlar.

• Klinkeri öğütme, eleme, torba ve fıçılara koyma   işlerinde (otomatik olarak tozun etrafa yayılmasını önleyici bir düzenleme yapılmadığı takdirde) çalışanlar.

• Otomatik fırınlarda pişirme işlerinde çalışanlar.

4- Cam fabrika ve atölyeleri

• Ateşçilik işlerinde çalışanlar.

• Ayna camı sanatında potalı cam dökümü işlerinde (potalar kalıp masasına mekanik araçlarla taşınmadığı takdirde) çalışanlar.

• Cam yapımında kullanılan ilkel maddeleri toz haline getirme, eleme, karıştırma ve kurutma işlerinde (bu işleri yapmak üzere tam kapalı odalar içinde otomatik makineli tesisat veya çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma   tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar.

• Basınçla yapılan cam işlerinde (cam tazyiki işleri) çalışanlar.

• Eritme işlerinde (otomatik besleme fırınlarıyla   çalışılmadığı takdirde) çalışanlar.

• Traş işlerinde çalışanlar.

• Üfleme işlerinde (tamamen otomatik makinelerle yapılmadığı takdirde) çalışanlar.

• Yayma fırınlarında düzeltme işlerinde çalışanlar.

• Camı fırın başından alma işlerinde çalışanlar.

• Asitle hak ve cilâlama işlerinde çalışanlar.

• Pota ve taş odalarında görülen işlerde çalışanlar.

• Basınçlı havayla kum püskürten cihazlarla yapılan işlerde (çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar.

5- Kok fabrikalarıyla termik santraller

• Kok fabrikalarında kömür ve ocak işlerinde çalışanlar.

• Gazın geçtiği cihaz ve boruların onarılması ve temizlenmesi işlerinde çalışanlar.

• Ateşçilik, ocak temizliği, jeneratör, doldurma,   boşaltma ve temizleme işlerinde çalışanlar.

• Termik santrallerle her çeşit buhar kazanlarının kazan   dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işlerinde çalışanlar.

• Kimyasal arıtma işlerinde çalışanlar.

• Elektrik enerji üretim santrallerinin kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması   işlerinde çalışanlar.

6- Demir ve çelik fabrikaları

• Sıcak veya sıvı haldeki cürufun taşınması ve işlenmesi işlerinde çalışanlar.

• Demir izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işlerinde çalışanlar.

• Haddehanelerde (soğuk demirle çalışılan haddehaneler hariç), fırınlarda, hadde serilerinde,   haddehaneyi kızgın veya sıvı çelik yahut demirle besleyen tesisat ve araçlarla görülen işlerle kızgın halde olan yarı mamul parçaların kesilmesi ve hazırlanması işlerinde çalışanlar.

• Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve teçhizatla veya mekanik olarak taşınmasına ilişkin işlerde çalışanlar.

• Çelikhanelerin çelik yapılan fırınlarıyla bunların   teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki fırınlarda ve konvertörlerde yapılan işlerinde çalışanlar.

7- Alüminyum fabrikaları

• Alüminyum bronzu hazırlama işlerinde çalışanlar.

• Alüminyum oksit üretimi işlerinde çalışanlar.

• Alüminyum madeni üretimi işlerinde çalışanlar.

8- Yeraltı işleri

• Maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar.

9- Döküm fabrikaları

• Maden eritme ve dökme işlerinde çalışanlar.

• Döküm şarjının hazırlanması ve her çeşit maden eritme (izabe) fırınlarının döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar.

• Döküm kalıp ve maçalarının yapılması ve döküme hazır duruma getirilmesi işlerinde çalışanlar.

Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler

• Asidin yapılma safhalarındaki işlerinde çalışanlar.

• Asit için hammaddelerin hazırlanması işlerinde çalışanlar.

• Baca gazlarından asit elde edilmesi işlerinde çalışanlar.

Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler

• Doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işlerde çalışanlar.

Su altında veya su altında basınçlı hava içinde   çalışmayı gerektiren işler

• Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 35 metreye kadar derinlik veya ,5 kg/cm2 basınçta yapılan işlerde
çalışanlar.

• Dalgıçlık işinde çalışanlar.

• Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden (40 hariç) m. derinlik veya 3, (3,5 hariç) kg/cm2 basınçta yapılan işlerde çalışanlar.

Emniyet ve polis mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilâtında

• Asaleti onaylanmış olmak şartıyla adaylıkta geçirilen Milli İstihbarat Teşkilâtında süreler dahil polis memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru, komiser yardımcısı, komiser, baş komiser, emniyet amiri, emniyet müdürleri ile bu ve daha yukarı maaş ve derecelerdeki emniyet mensupları,
Milli İstihbarat Teşkilâtı mensupları.

İtfaiye veya yangın söndürme işleri

• Yangın söndürme işlerinde çalışanlar.

Basın ve gazetecilik mesleğinde

• Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar.

Türk Silâhlı Kuvvetlerinde

• Subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler.

Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu

• Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle; Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

• Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar.

Ceza infaz kurumlarında

• Ceza infaz kurumu müdürü, idare memuru, infaz ve koruma başmemuru, infaz ve koruma memuru unvanlı kadrolarda bulunanlar ile Adalet Bakanlığı taşra teşkilatına tahsisli kadro veya pozisyonlarda bulunup ceza infaz kurumlarında görev yapan ve ceza infaz kurumlarında hükümlü ve tutuklularla bilfiil irtibat içinde olan diğer görevliler.

İnsan sağlığına ilişkin işler

sayılı Tababet ve Şuabatı San´atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, sayılı Hemşirelik Kanunu ve sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında sağlık meslek mensubu sayılan ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışanlar.

Not: Hangi işlerde &#; işyerlerinde çalışanların fiili hizmet süresi zammından &#; yıpranma payından yararlanabileceği yukarıdaki yazıda açıklanmış ve yazıda linki  yer alan Yıpranma Payları &#; Fiili Hizmet Süresi Zammı Tablosunda ayrıntılı belirtilmiştir. Bu konudaki sorular cevaplandırılmayacaktır.