Ah Bir Ataş Ver Türküsü Hikayesi

Tarih 'li yılların başlarındayken tüm Türkiye'yi yasa boğan, derinden etkileyen bir olay gerçekleşti. Bahsi geçen elim olay Dumlupınar Denizaltısı olayıdır. Milyonları yasa boğan bu olayın akabinde insanların kulaklarınla çınlayan ah bir ataş ver türküsünün hikayesi oldukça ilgi çekmiştir. Özellikle son yıllarda beğenilerek dinlenen parçalar arasında ah bir ataş ver türküsünü duyan insanlar ah bir ataş ver hikayesi hakkında araştırmalar yapmaktadır. Araştırmalar içinde karşımıza çıkan Dumlupınar denizaltsı hikayesi de tam da bu noktada gündeme gelmektedir. Peki, ah bir ataş ver nerenin türküsü? Ah bir ataş ver ne zaman yazıldı? Tüm bu soruların yanıtlarını ve Ah bir ataş ver türküsünün hikayesi hakkında tüm bilgileri sizler için derleyip, hazırladık.

Ah Bir Ataş Ver Türküsünün Hikayesi

Ülkemizin dört bir yanına ait binlerce türkü vardır, bu türkülerin ortak noktaları ise genellikle elim bir olayın arkasından yakılmalarıdır. Ah bir ataş ver isimli bilinen türkümüz de gözleri dolduran duyan herkesin yüreklerini burkan bir hikayeye sahiptir. Dumlupınar Denizaltısı'nın Çanakkale Boğazı'nda geçirdiği bir kaza sonucu batması ve beraberinde tüm filonun şehit olmasının ardından duyulmuş bir türküdür Ah bir ataş ver türküsü. Denizaltında kazadan sonra 81 mürettebattan sağ kalan 22 kişi, denizin derinliklerinde denizaltı içinde mahsur kalmıştır, kurtarma çalışmaları devam ederken sağ kalan 22 kişiyle telefon şamandırası yardımıyla iletişime geçilmiş bulundukları alandaki oksijenin eksilmemesi için kesinlikle sigara içilmemesi, gerekmedikçe konuşulmaması tembihlenmiştir. Ne yazık ki bütün kurtarma çabalarına rağmen denizaltına ulaşılamayınca kurtrama ekiplerince bu 22 kişiye diledikleri gibi konuşabilecekleri, türkü söyleyebilecekleri hatta sigara bile içebilecekleri anons edilmiştir. Rivayetlere göre mahsur kalan 22 kahraman denizci bu anonstan sonra Ah bir ataş ver türküsünü söylemişlerdir, bu elim olayın ardından bahsi geçen türkü Dumlupınar Denizaltı'sı olayı ile bütünleşmiş, kim ne zaman nerede bu türküyü duysun aklına hemen kahraman şehit denizcilerimiz gelmiştir.

Dumlupınar Denizaltı'sı Olayı

Ülkemiz denizcilik tarihinde oldukça önemli bir yere sahip olan elim Dumlupınar Denizaltı'sı olayı 4 Nisan tarihinde yaşanmıştır. Çanakkale Boğazı açıklarında yorucu bir görev sonrası limana yanaşmakta olan Dumlupınar Denizaltısı Lara burnu civarlarında bir İsveç donanmasına ait şileple çarpışmış, kaza anında mürettebattan 59 kişi hayatını kaybederek şehit olmuş sağ kalan 22 kişi ise denizaltının torpide bölümüne sığınmıştır. Denizin derinliklerine doğru batan denizaltından su yüzeyine içinde telefon kablosu olan bir şamandıra fırlatmışlar, merkezle iletişime geçmeyi başarmışlardır. İvedi bir şekilde kurtara çalışması başlamış, bütün imkanlar kullanılarak 22 askeri sağ bir şekilde kurtamak için sefererlik başlamıştır. Bu çalışmalar sırasında torpidoda mahsur kalan askerlere oksijenin azalmaması için gerekmedikçe konuşulmaması, şarkı türkü söylenmemesi ve kesinlikle sigara içilmemesi anons edilmiştir. Talimatlara uyan ve umutlu bir bekleyiş içinde olan 22 asker oksijenin azalmasından etkilense bile soğukkanlılıklarını kaybetmeden sebatla beklemişlerdir, ancak suyun yüzünde durum bu kadar parlak değildi çünkü dönemin teknolojisi ve imkanları bu askerleri kurtaracak gibi gözükmüyordu.

Kazanın ardından geçen 12 saat sonrasında bölgeye Kurtaran gemisi ulaşmış ancak 25 saatte sabitlenebilmiştir, toplam 11 dalış gerçekleştirilmiş ama deniz altı dalgaları dalgıçları savurmuş hatta bir dalgıç vurgun yiyerek şuurunu kaybetmiştir. Tüm ülkenin 3 gün süren kurtarma seferberliğine karşın durumun vahim ve 22 askerin kurtarılmasının imkansız olduğu anlaşıldıktan sonra kurtarma merkezinden denizaltındaki askerlere dilediğiniz gibi konuşabilir, türkü söyleyebilir hatta sigara bile içebilirsiniz sözleri anons edilmiş, Dumlupınar Denizaltısından karşılık olarak ise vakur bir kabulleniş dolu sesle 'vatan sağ olsun' sözleri anons edişmiştir. Akabindeki saatlerde telefon kablosu kopmuş, denizaltı ile iletişim ne yazık ki sağlanamamış tüm uğraşlara rağmen 22 denizci şehit olmuş, bu acı olay tarihimize ülkenin kara günlerinden birisi olarak geçmiştir.

Tarih 4 Nisan

Hava şartları kötüydü, sisten göz gözü görmüyordu. Yağmur yağıyor, Çanakkale Boğazı sanki birazdan olacaklardan haberdarmış gibi görünüyordu. Dumlupınar denizaltısı 86 kişilik mürettebatıyla Ege'de katıldığı NATO tatbikatından dönüyordu. Rota Gölcük'teki Denizaltı Komutanlığı Ana Üssü'ydü. Su üstü seyri ile ilerliyorlardı. Çanakkale Boğazı Lara burnu açıklarında İstirahati hayal eden donanma, çok büyük bir gürültüyle sarsıldı. 3 Nisan'ı 4 Nisan'a bağlayan gece sabah saat 'te Dumlupınar Denizaltısı Çanakkale Boğazı'ndan geçerken İsveç bandralı Naboland şilebi ile çarpıştı.

TEK BAĞLANTI TELEFONU

Su üstündeki 2 gözcü Naboland'ın pervanesine takılıp parçalanarak can verdi. Su üstündeki 8 denizciden yalızca 5'i kurtulabildi. Baş bodoslamasından su almaya başlayan Dumlupınar, kısa sürede kalan 81 denizcisiyle 91 metre dibe battı. Dumlupınar'ın kıç torpido kısmında 22 denizci sağ kalmayı başarmıştı ve yardım bekliyorlardı. O dönemin imkanlarıyla askerler denizaltının içerisinden dış dünya ile bağlantı kuramıyorlardı. Kazanın ardından 4 saat geçti. Yüzeye bıraktıkları şamandıra balıkçılar tarafından bulundu.

BİRER CİGARA YAKALIM MI?

Şamadırada "Dumlupınar burada battı, kapağı açın ve irtibat kurun!" yazıyordu bir de bağlantı telefonu vardı. Dumlupınar'la yalnızca bu telefon vasıtasıyla irtibat kurulabiliyordu. Dumlupınar'la kurulan her bağlantı da radyolarda halka duyuruluyordu. Kahraman askerler olacaklardan habersiz bir şekilde ülkelerinin kendilerini kurtarmalarını bekliyordu. Fakat kendileri dışındaki herkes durumu biliyordu o zamanın teknolojisiyle o askerleri oradan çıkarmanın mümkünatı yoktu. Umutlar tükenmişti askerler artık ölümü bekliyordu. 22 kahraman askerin son sözleri "Her şey buraya kadarmış kumandan, birer cigara yakalım mı?" oldu. Tüm ülke seferber olmuştu ama sonuç belliydi kurtulamayacaklardı. Kurtaran gemisi olaydan 12 saat sonra ancak oraya gelebilmişti. 25 saat sonra ise anca sabitlenebilmişti. O sırada şamandıra ile torpido arasındaki kablo kesildi ve iletişim koptu.

Dalgıçlar metreye yakın derinlikteki Dumlupınar batığına erişmeye çalışyorlardı ama nafile. Hava çok kötüydü su altı dalgaları dalgıçları savuruyordu. Kurtaranın yanlışlıkla kestiği kablo olmayınca dalgıçların kabloyu takip etmesi de olanaksızlaşmıştı. On bir dalış yapıldı ama hiçbiri başarılı olamadı. Yine de Yılmaz Süsen adlı bir dalgıç, 80 metre dalmayı başarmış hedefine 11 metre kalmıştı. İşte o anda basınca dayanamayıp şuurunu kaybetti. Vurgun yemenin kıyısından dönmüştü. 15 saat sonra ancak şuurunu açabildiler. Kurtarma çalışmalarına katılan Amerikalılar dalgıç için şu cümley kullanmışlardı "Ölümle arasında hiçbir şey kalmamıştı" 7 Nisan'da 3 gün süren çalışmalar sonucunda Milli Savunma Bakanlığı artık kurtarma çalışmalarını durdurduğunu ve umutların kesildiğini bildirdi. Dumlupınar'a son kez telefon edildi. "Şarkı söyleyebilir, sigara içebilirsiniz." Askerlerin söz sözleri ise "Vatan sağ olsun, siz sağ olun" oldu. Böylece 22 asker 91 metre derinlikte 72 saat sonra oksijenleri tükendiğinde can verdiler. Onlardan geriye " Ah bir Ataş ver" türküsü ve denizaltı ile yapılan konuşmalarda kayıtlara yansıyan şu diyalog kaldı:

GERİYE KALAN SON DİYALOG

"Alo Dumlu. Evet, Dumlu. Ben Üsteğmen Suat. Evet, efendim ben Selami. Selami nasılsınız, biz geldik, şimdi bana durumu anlat. Efendim dizellerden yara aldık, manevra dairesinde yangın çıktı, bataryayı sıfıra alarak kıç torpido dairesine geçtik, şimdi manevra dairesi su ile dolu. Kaç kişisiniz orada? 22 kişiyiz. Diğer dairelerle irtibatınız var mı? Yarım saat evvel kıç batarya dairesi ile konuştum, şimdi cevap vermiyorlar. Merak etmeyin 'Kurtaran' geldi biz buradayız. Efendim manometre kadem gösteriyor doğru mu? Selami Kurtaran geldi şimdi kurtarma işine başlanıyor, ben biraz sonra yine gelirim. Peki efendim" Türkiye'nin en kara günlerinden birisi 4 Nisan olarak tarihe geçti. "Ah Bir Ataş Ver" türküsü ise buradan gelmektedir. Hikayesini bilen herkes her duyduğundan gözyaşlarına bu nedenle boğulur

SEHİT OLANASKERLER

AYŞEN ALPTÜZÜN

Çanakkale Boğazı, Nağra Burnu açıkları
4 Nisan , Saat

Uzun ve yorucu bir seferden dönen Dumlupınar denizaltısı, Nağra Burnu açıklarında İsveç bandıralı Nabuland Şilebi ile çarpıştı.

Sessiz, soğuk ve bulanıktı gece. Başından aldığı şiddetli darbe ile Dumlupınar birkaç saniye içinde sulara gömüldü. Gemideki 81 kişilik mürettebattan sağ kalan 22 kişi, geminin arka bölümündeki torpido dairesine sığındı. Mahsur kalanların su yüzüne fırlattıkları telefon şamandırasıyla gemi ile irtibat sağlandı.

Sağ kalan 22 kişiyi kurtarmak için herkes seferber oldu. Bu arada oksijeni idareli kullanmaları için, gereksiz yere konuşmamaları, şarkı türkü söylememeleri ve sigara içmemeleri konusunda uyarılar yapıldı.

Ancak saatler süren kurtarma çalışmalarının sonunda, umutların tükendiği anda karanlıkta bekleyen 22 kişiye, her şey yine aynı sözcüklerle anlatıldı; konuşabilirler, türkü söyleyebilirler ve hatta sigara bile içebilirler.

Şamandıradaki telefon hattının öbür ucundan, tüm Türkiye, denizaltıda tevekkülle ölüme yapılan hüzünlü ama başı dik türküsünü dinledi.

***

Sunay Akın'ın aktardığı hikaye;

Bu hikaye Gelibolulu bir deniz subayı öğrencisi ve Gelibolulu bir kızın aşkının hikayesidir. Bu subay Bahriyeli okulundan mezun olur ve mezun olduğu gün sevgilisi ile buluşmak için söz verdiği yere gitmek için yola koyulur.

Buluşma yerine kız çoktan gelmiştir. Kız sevgilisi ile buluşacağı için çok mutludur. Bahriyeli buluşma yerine gelir, sevgilisi ile buluşur. Kız çok mutludur ama oğlanda bir durgunluk vardır. Kız ne olduğunu sorar, oğlan mezun olduğu için artık görevlere gideceğini ve belki de aylarca görüşemeyeceklerini söyler.

Kız korkar, içinden "Acaba benden ayrılmak mı istiyor" diye geçirir.

Ve "Olsun, ben beklerim" der.

Oğlan bu sözlere sevinir. Yanında getirdiği bir kutuyu kıza verir.

Kız sorar "Nedir bu?"

"Aç!" der oğlan.

Kız açar, kutudan kalın bir el kitabı, bir de el feneri çıkar. Kız anlam veremez, "Nedir bu?" diye sorar.

Oğlan, "Bu kitap mors alfabesidir. Bunu oku öğren, ben boğazdan geçerken bana söylemek istediğini böyle anlatırsın" der. "Ben boğazdan ne zaman geçeceğimi sana telefonla bildiririm" diye ekler. Ve oğlan göreve çıkar.

Bir gün kızın bir arkadaşı kıza gelir ve oğlanın aradığını söyler. Oğlan herkesin evinde telefon olmadığı için arkadaşını arayıp haber vermiştir. Arkadaşı kıza, işte şu gün, şu saatte boğazdan geçecekler diye söyler.

Kız da ailesinin korkusundan mors alfabesini geceleri çarşafın altında el feneri ile çalışmaktadır. Sevgilisinin geçeceği haberini alınca da geceler boyu çalışır.

Denizaltının geçme saati gelir. Kız odasının boğazı gören penceresinin önünde gözü ufukta beklemektedir ve birden denizaltı görünür. Kız başlar geceler boyu öğrendiğini uygulamaya. Alır el fenerini, başlar yakıp söndürmeye, uzun uzun, kısa kısa, uzun kısa uzun. Tabi kızın yazdığını denizaltı güvertesindeki tüm denizcilerde görür, biri koşar komutana haber verir:

"Komutanım karadan biri mors alfabesi ile birşeyler yazıyor, biri bize bi mesaj vermek istiyor." diye.

Komutan çıkar güverteye okur kızın yazdığını:

"Seni seviyorum."

Hemen sorar, "Kime geliyor bu mesaj?"

Kimseden ses yok. Bizim oğlan komutana doğru yaklaşmaktadır elinde bir fenerle. Olayı anlatır komutana ve cevap vermek için izin ister. Komutan "Olmaz!" der, o elindeki fenerle olmaz. Geç denizaltının projektörüne. Oğlan hemen gider yakar projektörü başlar yazmaya, uzun uzun, kısa kısa, uzun kısa uzun.

Şöyle yazmaktadır: "Ben de seni."

O gece Gelibolu, denizaltının dev projektörü ile bir aydınlanır, bir söner, bir aydınlanır, bir söner.

Bu iki aşığın hikayesi askerler arasında efsane gibi yayılır ama kimse o kız kimdir, oğlan kimdir bilmez.

Oğlan yine göreve gider. Boğazdan geçmelerine bir hafta kala yine haber yollar, "Şu gün gece, şu saatte boğazdan bir denizaltı konvoyu geçecek. Ben konvoydaki ilk denizaltıdayım, yani ilk gördüğün denizaltıda ben olacağım. Ona göre şaşırma" der.

O gün gelir, kız beklemeye başlar yine penceresinde. O gün takvimler 4 Nisan 'ü göstermektedir. Oğlanın da içinde bulunduğu Dumlupınar denizaltısı İsveç bandıralı Nabuland (Nabulavşi) ile Gelibolu açıklarında çarpışır. Ve batar. Yani kıza daha görünmeden denizin derinliklerine gider.

Konvoydaki Bahri Kurt komutasındaki ikinci denizaltı ise olanlardan habersiz rotasında ilerlemektedir. Gelibolu önlerine gelir. Tabi kız, ilk bu denizaltıyı gördüğü için başlar yazmaya,

"Seni çok seviyorum."

Erler mesajı okur. O kulaktan kulağa duydukları efsanenin doğru olduğunu anlarlar ve "doğruymuş, doğruymuş" fısıltıları arasında erlerden biri Bahri Kurt'a haber verir. Kurt güverteye gelir ve kızın mesajını görür. Erler sorar,

"Efendim ne yapalım?"

Kurt düşünür "Bu kız heralde denizaltıları şaşırdı, çünkü sevdiği bu gemide değil, olsaydı gelirdi."

Ere, "Şimdi bu kız sevdiğinden mesaj alamazsa uyuyamaz, biz bir cevap yazalım." der ve geçer projektörün başına, başlar yazmaya,

"Ben de seni."

Kız karşı mesajı görür ve rahatlayarak yatağına döner.

Saatler sonra anlaşılır ki, Dumlupınar kaza geçirmiş.

Hemen arama kurtarma çalışmaları başlar.

Denizaltıdan yukarı fırlatılan telefon şamandırası ile aşağıdakilerle temasa geçilir. Ama kurtarma çalışmaları boşunadır. Denizaltı dalgıçların inemeyeceği kadar derindedir.

Bu kurtarma çalışmaları sırasında, kurtarma teknelerinden biri manevra yaparken pervaneleri ile telefon şamandırasının kablosunu koparır ve iletişim kesilir.

Saatler süren çalışmalar sonuç vermez ve o gün tam 88 bahriyeli genç şehit olur.