II. Meşrutiyet ()ten sonra başlayan ulusçuluk akımı her alanda olduğu gibi edebiyatta da kendisini göstermiş ve Milli Edebiyat akımı ile millî/ulusal kaynaklara yönelme ilkesi benimsenmiştir.
de Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalpin yayımladıkları Genç Kalemler dergisiyle başlayan akım, kısa sürede değişik sanat anlayışlarını savunan sanatçılar tarafından da benimsenmiştir.
Sade ve arı bir Türkçe ile yazılan eserler yurt sorunları ve ulusal değerleri ortaya çıkarma amacını gütmüşlerdir. Özellikle öykü ve roman alanında Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Refik Halit Karay bu akımın en güzel örneklerini vermişlerdir.
Bu dönemde ayrıca milli edebiyat kavramı altında toplanan fakat dünya görüşleri ve şiir anlayışları farklı olan şairler de yetişmiştir. Nitekim şiirlerini akımın temel özelliği olan hece ölçüsü yerine aruz ölçüsü ile yazan Türk İstiklal Marşının yazarı Mehmet Akif Ersoy, gerçekçi bir tutumla toplumsal konulara yönelmiş; temelde Osmanlıcı ve gelenekçi kabul edilen Yahya Kemal Beyatlı, yeni-klasik bir şiir geliştirmiş; egemen ideolojilerin dışında kalan Ahmet Haşim ise izlenimci ve simgeci bir anlayışla Saf Şiiri savunmuştur.
Bkz. ⇒ Fikir Akımları: Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık, Türkçülük
Milli Edebiyat Akımı Türk edebiyatında toplum ve ülke meselelerine geniş yer veren, sade Türkçeyi ve hece veznini kullanma yoluna giden edebiyat akımı (), tan sonra benimsenen ve II. Abdülhamid tarafından da desteklenen Osmanlıcılık ideolojisi, Balkan savaşından sonra imparatorluk sınırları içinde patlak veren bağımsızlık mücadeleleri sonucu, geçerliğini kaybetti.
den sonra Müslüman toplumları birleştirmek ve kalkındırmak, Hıristiyan devletleri karşısında bir denge unsuru durumuna getirmek amacını güden İslamcılık ideolojisinin yanında, önce edebiyat ve fikir adamlarınca ortaya atılan, sonradan siyasi nitelik kazanan milliyetçilik akımı da gelişme gösterdi.
Milliyetçilik hareketi, kısa bir süre sonra Türkçülük adı altında, dernek ve yayın organlarının (Türk Derneği, Türk Yurdu ve aynı adlarla çıkardıkları dergiler) kurulmasıyla siyasi yönden teşkilât kurmağa başladı. Türk Yurdu derneği, bir yıl sonra () yerini Türk Ocağına bıraktı.
Yayımı te başlayan Halka Doğru dergisi, halkın toplumsal seviyesine inmeyi amaç edindi. İmparatorluktaki milliyetçilik hareketleri, o sırada iktidarda bulunan ittihat ve Terakki cemiyetince desteklendiği için kısa zamanda büyük gelişme gösterdi. Milliyetçilik, özellikle Türkçülük hareketinin önderi durumunda olan Ziya Gökalp, yazılarıyla ve İstanbul üniversitesinde verdiği sosyoloji dersleriyle, hem milliyetçilik ilkelerinin aydınlarca benimsenmesinde, hem de milli bir edebiyatın yaratılmasında başlıca etken oldu.
Selanikte, Ömer Seyfettin, Âkil Koyuncu, Rasim Haşmet ve Fecriaticilerden bazılarının çıkardıkları Genç Kalemler () dergisiyle, milliyetçilik akımı edebiyat alanına girdi. Genç Kalemler dergisi ilk olarak milli edebiyat deyimini ortaya attı ve böyle bir edebiyatın oluşturulması görevini de üstüne aldı. Dergi yazarları ilk olarak dilin millileştirilmesiyle ise başladılar.
Dili sadeleştirme konusunda birtakım ilkeler tespit ettikten sonra edebiyatta da taklitçilikten kaçınılmasını, sanatçıların, Türk halkının hayatına yönelerek yaratıcı nitelikler kazanmalarını ve yapıcı eserler vermelerini istediler. Hikâye, roman ve tiyatro, konularını ve kişilerini yerli hayattan almalıdır ilkesini benimsediler. Milli edebiyat temsilcilerinin edebiyat ve özellikle dil anlayışları, Servetifünuncular ve fecriaticiler büyük tepki uyandırdı.
Mehmed Rauf, Halid Ziya, Cenab Şahabeddin, Hüseyin Cahid, Süleyman Nazif, Yakup Kadri, Köprülüzade Mehmed Fuadın itirazları şunlardı: Yeni dil ancak bilim dili olabilir, sanat eserleri milletlerarasıdır, bu bakımdan edebiyat da milli olamaz, Genç Kalemlerin milli edebiyat anlayışı ırki bir nitelik taşımaktadır v.d.. Genç Kalemler dergisinde bu itirazlara karşı devamlı yazılar çıkıyordu. Bu karşılıklı tartışmaların yapıldığı sırada fecriaticilerden Hamdullah Suphi ve Celâl Sahir, Genç Kalemlerin yeni dil konusundaki görüşünü benimsediklerini bildirdiler.
Genç Kalemler dergisi kapandıktan (Eylül ) sonra yazarlarının birçoğu İstanbula geldiler, Türk Yurdu ve öteki milliyetçi dergilerde yazmağa başladılar. Milli edebiyat akımına karşı çıkanların ve yeni yetişen gençlerin de katılmasıyla grup genişledi ve etki alanları da aynı oranda büyüdü. Türkiyede cumhuriyet ilân edilirken milli edebiyat akımı temsilcilerinin büyük çabalarıyla, bazı yazarların (Cenab Şahabeddin, Süleyman Nazif, Ali Kemal) şiddetle karşı koymalarına rağmen, konuşma dili edebiyat dili olarak yaygınlaştı.
MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ DİL VE ÜSLÛP
Genç Kalemler dergisi yazarları, milli bir edebiyatın, dilin millileştirilmesiyle yaratılacağına inanmışlardı.
Edebiyatı cedidecileri ve fecriaticileri, Arapça ve Farsçanın etkisi altında kalan bir dili (Osmanlıca) kullandıkları gerekçesiyle suçladılar, Yeni lisan adını verdikleri davalarını gerçekleştirmeğe çalıştılar. Bu konudaki başlıca amaçları şunlardı:
1. Arapça ve Farsça dilbilgisi kuralları ile bazı istisnalar dışında bu kurala göre yapılmış tamlamaların kullanılmaması;
2. Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçedeki kullanılışlarına göre değerlendirilmesi, bu dillere ait kelimelerin yerine mümkün olduğu kadar Türkçelerinin kullanılmasına dikkat edilmesi;
3. Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçe telaffuzlarına göre yazılması;
4. Bilim dilinde kullanılan Arapça ve Farsça terimlerin kullanılmasına devam edilmesi;
5. Öteki Türk lehçelerinden kelime alınmaması;
6. Konuşmada, İstanbul şivesinin esas olarak kabul edilmesi. İstanbul konuşması esas alınarak yeni bir yazı dilinin meydana getirilmesi.
MİLLİ EDEBİYATIN SANATÇILARI
ÖMER SEYFETTİN ()
ZİYA GÖKALP ()
MEHMET EMİN YURDAKUL ()
YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU ()
HALİDE ADİP ADIVAR ()
REŞAT NURİ GÜNTEKİN ()
REFİK HALİT KARAY ()
YAHYA KEMAL BEYATLI ()
HECENİN BEŞ ŞAİRİ (BEŞ HECECİLER)
Beş Hececi şairler de Selanikte Genç Kalemlerle başlayan Milli Edebiyat akımının ilklerine bağlı olarak, halk şiirimizin özelliklerinden, yerli kaynaklarımızdan yararlanarak, şiirimizin aruzdan heceye geçişinde önemli rol aynamışlardır. Şiirlerinde Anadolu manzaralarını ve Anadolu yaşayışını coşkulu bir dille işlemişlerdir. Hece ölçüsünün genellikle 11li ve 14lü kalıbını kullanmışlardır. Daha sonraları, yeni biçimler arayarak oldukça uzun şiirler de yazmışlardır. Eserlerindeki dil ise konuşma dilidir. Bu şarirlerimiz şunlardır:
Ayrıca bakınız ⇓
Milli Edebiyat Dönemi ()
Yazar, eserde karagöz ve ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: "Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni karagöz ve ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Bunlar, Üsküdarda büyük bir kahvede oynanırdı. Kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. İlkin 'Soytarının Kızı' adıyla ve İngilizce olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır."
5. Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir? ()
A) Peyami Safa Dokuzuncu Hariciye koğuşu
B) Reşat Nuri Yaprak Dökümü
C) Halide Edip Sinekli Bakkal
D) Reşat Nuri Çalıkuşu
E) Halide Edip Tatarcık
Temel düşünceleri, yazı dilini konuşma diline yaklaştırmaktı. Bu amaçla İstanbul ağzı örnek alındı. Tamlamalar sadeleştirildi: Türkçeleşmiş yabancı sözcüklere pek dokunulmadı. Bu yolla yepyeni, pırıl pırıl bir Türkçe doğdu. Böylece Osmanlıcadan ulusal dile bir geçiş sağlandı.
6. Türk dilinde yukarıda sözü edilen yeniliği gerçekleştirenlere ne ad verilir? ()
A) Tanzimatçılar
B) Edebiyat-ı Cedideciler
C) Genç Kalemler
D) Garipçiler
E) İkinci Yeniciler
Millî Edebiyat akımını başlatanlar, çıkardıkları Genç Kalemler dergisiyle Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem ve . Bu akımın başlıca özellikleri, dilde yalınlık, halk edebiyatının şiir biçimlerinden yararlanma, hece ölçüsünü kullanma, konu seçiminde yerlilik olarak özetlenebilir.
7. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?()
A) Manastırda Yakup Kadridir
B) İstanbulda Mehmet Âkiftir
C) Selanikte Ziya Gökalptir
D) İzmirde Halide Ediptir
E) Ankarada Yahya Kemaldir
önemli yapıtlarından biri olan Kuyucaklı Yusuf ile Reşat Nurinin adlı yapıtı Türk edebiyatında kasaba gerçeklerini yansıtan romanlardandır.
8. Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?()
A) Sabahattin Alinin Yeşil Gece
B) Orhan Kemalin Çalıkuşu
C) Aziz Nesinin Dudaktan Kalbe
D) Rıfat Ilgazın Acımak
E) Kemal Tahirin Kavak Yelleri
, Tanzimattan I. Dünya Savaşının sonuna kadar yetişmiş üç kuşağın düşünüş ve yaşayışlarındaki değişikliklerin; , Millî Mücadele Dönemi Anadolusunun; , Cumhuriyetten sonraki devrimler döneminin; , Atatürkün ölümünden sonraki yılların eleştirel bir yaklaşımla ele alındığı yapıtlardır.
9. Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilecek olan yapıt adları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?()
A) Panorama I Panorama II Yaban Kiralık Konak
B) Kiralık Konak Yaban Panorama I Panorama II
C) Yaban Panorama I Kiralık Konak Panorama II
D) Kiralık Konak Panorama I Panorama II Yaban
E) Panorama I Yaban Panorama II Kiralık Konak
(I) Millî Edebiyat Dönemi hikâye ve romanlarının önemli bir özelliği sade bir dille yazılması ve yerli hayatı yansıtmasıdır. (II) Bu dönemde "halka doğru" hareketinin bir sonucu olarak hikâye ve roman, yurdun her köşesine açılmış ve bu tür yapıtlarda her tabakadan insanın yaşayışı anlatılmıştır. (III) Köy ve taşra insanının yaşayışını anlatan ilk başarılı örnekler, Reşat Nurinin "Çalıkuşu", Ebubekir Hazımın "Küçük Paşa" adlı yapıtları bu dönemde verilmiştir. (IV) Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu insanının çetin alın yazısına Halide Edip "Dağa Çıkan Kurt", "Ateşten Gömlek" gibi kitaplarında eğilmiştir. (V) Birinci Dünya Savaşı ve Mütareke Dönemi İstanbulundaki ahlak ve düzen bozukluğu da ele alınan başlıca temalardan biridir: Reşat Nurinin "Yeşil Gece", Peyami Safanın "Fatih-Harbiye" romanları bu temayı işleyen romanlardır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?()
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Sodom ve Gomore adlı romanı, siyasi ve toplumsal tarihimizi yazacaklar için niteliği taşır.
Yukarıda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi gerekir?()
A) Halide Edipin eleştiri
B) Yakup Kadrinin belgesel
C) Refik Halitin yaşam öyküsü
D) Hüseyin Rahminin macera
E) Ahmet Rasimin bilim kurgu
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?()
A) Hikâye ve romanlarının yanı sıra tiyatro, anı, fıkra türünde de yapıt veren Memduh Şevket Esendalın en tanınmış kitapları Memleket Hikâyeleri ve Gurbet Hikâyeleridir.
B) Suut Kemal Yetkin, eleştiri ve deneme türündeki yazılarıyla tanınır; sanat, estetik ve sanat felsefesi onun ilgi alanıdır.
C) Türk edebiyatının gerçekçi yazarları arasında yer alan Kemal Tahir, kimi yapıtlarında, konularını Kurtuluş Savaşı yıllarından, Cumhuriyetin ilk dönemlerinden, Osmanlı tarihinden seçerek tarihî roman türünde de yapıtlar vermiştir.
D) Attilâ İlhan, değişik çizgilerde, öz ve biçim yönünden farklı şiirler yazmış, toplumcu gerçekçi bir sanatçıdır; barış, özgürlük gibi toplumsal temaların yanı sıra yalnızlık, aşk, ölüm gibi bireysel temaları da işlemiştir.
E) Doğu-Batı, madde-ruh ve insan psikolojisi konularını ele alan Peyami Safa, yapıtlarının bir kısmını Server Bedi imzasıyla yayımlamıştır.
Şairler / Topluluklar / Akımlar
/ Servet-i Fünûn / Batıcılık
Ziya Gökalp / / Türkçülük
Namık Kemal / Encümen-i Şuarâ /
Yukarıda şairlerin, içinde yer aldıkları topluluklar ve savundukları düşünce akımları verilmiştir. Tablodaki boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?()
A) Ahmet Hamdi Tanpınar Beş Hececiler Türkçülük
B) Mehmet Âkif Ersoy Genç Kalemler Batıcılık
C) Tevfik Fikret Genç Kalemler Osmanlıcılık
D) Yahya Kemal Beyatlı Yedi Meşaleciler Osmanlıcılık
E) Tevfik Fikret Beş Hececiler Batıcılık
Memleketi ve memleket gerçeklerini yansıtmayı amaçlayan Millî Edebiyat Dönemi roman ve öyküsünün anlatımı, büyük ölçüde gözlemci gerçekçiliğe dayanır. Bu dönemin ünlü yazarlarından biri olan gerçekçilik akımına bağlı kalmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda verilenlerden hangisi getirilemez? ()
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Refik Halit Karay
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Memduh Şevket Esendal
E) Abdülhak Şinasi Hisar
Özellikle, yarattığı karakterlerle ünlenen, daha çok kadınlar arasından seçtiği kişileri bütün psikolojik incelikleriyle ustaca canlandıran yazarımız
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ()
A) Yakup Kadri Karaosmanoğludur
B) Halide Edip Adıvardır
C) Refik Halit Karaydır
D) Ömer Seyfettindir
E) Reşat Nuri Güntekindir
Önce Fecr-i Âtîye girip onun sanat anlayışına uygun şiirler yazmış olan , den sonra, şiirlerini Yeni Lisan anlayışıyla yazmaya başladı. Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp ile birlikte Yeni Lisanı açıklamaya çalıştı. Kısa bir süre içinde heceyle yazmaya başladı. Şiirlerinin bir kısmını Geçtiğim Yol adlı kitapta topladıktan sonra, şiiri de bırakarak edebî incelemelerle
uğraştı.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ()
A) Faruk Nafiz Çamlıbel B) Yusuf Ziya Ortaç C) Ali Canip Yöntem
D) Orhan Seyfi Orhon E) Hamdullah Suphi Tanrıöver
Dünya edebiyatında, Rus yazarı Çehovun öncüsü olduğu, anlatımı olaya yaslandırmayan, geleneksel anlamda serimi, düğümü, çözümü olmayan bir öykü türüdür durum öyküsü.
Aşağıdaki yazarlardan hangisi özellikle bu öykü türünde ürün vermemiştir? ()
A) Memduh Şevket Esendal
B) Sait Faik Abasıyanık
C) Vüsat O. Bener
D) Ömer Seyfettin
E) Oktay Akbal
en önemli özelliklerinden biri de olayların ve insanların dürüst olmayan, kurnaz ve menfaatçi yönlerini arayıp bulmaya oldukça meraklı olması ve bunun sonucunda ister istemez mizaha ve eleştiriye kaymak zorunda kalmasıdır. Neredeyse bütün yazılarında bulunan bu mizah unsuru yüzünden birçok fıkrasını ve hikâyesini birbirinden ayırmak güçleşir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?()
A) Reşat Nuri Güntekinin
B) Ömer Seyfettinin
C) Refik Halit Karayın
D) Sait Faik Abasıyanıkın
E) Abdülhak Şinasi Hisarın
Kaynaklar Ömer Seyfettinin, Genç Kalemler akımının süslü diline (I) tepki olarak dilde sadeliği öne çıkardığını (II) yazar. Kısa öykü türünün (III) ülkemizde sevilip benimsenmesinde onun büyük katkısı olduğu kuşku götürmez. Yazarın başarısında seçtiği sözcüklerin ve bunları kullanım alanına koyuşunun (IV) önemli rolü vardır. Asıl başarısı,lerin başlarında Osmanlı toplumunun ahlaki ve kültürel yaşamından yansıttığı gerçekçi kesitlerden (V) kaynaklanmaktadır.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?()
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Reşat Nuri Güntekin, toplum yapımızdaki değişmelerin aile üzerindeki yıkıcı etkilerini adlı romanında göstermiştir. Bu romanda, Tanzimattan beri üzerinde durulan Batılılaşma özentisinin olumsuz sonuçları yansıtılmıştır. Bu durumu bir ölçüde Yakup Kadri Karaosmanoğlunun adlı yapıtında da görebiliriz.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdaki yapıtlardan hangileri sırasıyla getirilmelidir?()
A) Yaprak Dökümü Kiralık Konak
B) Çalıkuşu Hüküm Gecesi
C) Bir Kadın Düşmanı Yaban
D) Dudaktan Kalbe Ankara
E) Acımak Panorama
Cumhuriyet Dönemi romanı, Cumhuriyet öncesi anlatı temelleri üzerine kurulmuş bir romandır. gibi, aslında Cumhuriyet öncesinde yazmaya başlayıp bu dönemde de devam eden pek çok romancıyla karşılaşırız.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yazarlardan hangisi getirilemez?()
A) Hüseyin Rahmi Gürpınar B) Reşat Nuri Güntekin C) Aka Gündüz
D) Refik Halit Karay E) Sabahattin Ali
Yalnızca olaya yaslanan; girişi, gelişmesi, sonucu olan; okuyucuyu bir gerilim içinde tutarak az sonra ne olacak sorusunun ardına düşüren bir öykü türüdür Maupassant tarzı öyküler. bu türde yazan en ünlü öykücülerimizden biridir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yazarlardan hangisi getirilmelidir?()
A) Ömer Seyfettin B)Selim İleri C) Memduh Şevket Esendal
D) Bilge Karasu E) Sait Faik Abasıyanık
İç içe geçmiş iki olay zinciri ile , kişisel değişimleri konu alması bakımından Zehranın, hatıra defterindeki maceralar bakımından da Mürşit Efendinin romanıdır. Çocukluğundan itibaren babası Mürşit Efendiyi kötü bir insan olarak tanıyan Zehra; hoşgörüsüz, disiplinli, katı kalpli bir öğretmendir. Mürşit Efendi; okulunu bitirdikten sonra idealist bir memur olarak Anadoluya gelmiş, Anadolunun memurları bekleyen çürümüşlüğü içerisinde kaybolmuştur. Kötü bir evlilik yapmış, çok istemesine rağmen çocuklarıyla gereği kadar ilgilenememiştir. Yani kendi iradesi dışında yaşayan bir insan durumuna gelmiştir. İşte bu insanın pişmanlıklar ve çaresizliklerle dolu hatıra defteri, ölümünden sonra kızı Zehranın eline geçmiş, böylece Zehranın dış dünya ile ilişkisi de yeniden şekillenmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki eserlerden hangisi getirilmelidir?()
A) Dudaktan Kalbe B) Çalıkuşu C) Yeşil Gece
D) Acımak E) Miskinler Tekkesi
Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?()
A) Kiralık Konakta modernleşme sürecinde apartman ile konak hayatını, dede-torun arasındaki hayat tarzı ve zevk farklılığı çevresinde işlemiştir.
B) Nur Babada gerçek kimliğinden uzaklaştırılan tekke hayatını, tekke şeyhinin (Nuri) yaşadıkları ile anlatmıştır.
C) Hüküm Gecesinde İttihat ve Terakki yıllarını, gazeteci Ahmet Kerimin yaşadıkları çevresinde anlatmıştır.
D) Yabanda Kurtuluş Savaşı öncesi Türk aydını ile Türk köylüsü arasındaki derin uçurumu, romana has kurgu ile gözler önüne sermeye çalışmıştır.
E) İki cilt hâlinde te yayımladığı Sodom ve Gomorede, Cumhuriyetin kuruluşundan Demokrat Partinin iktidara geldiği zamana kadar geçen süreci, değişik zihniyetleri temsil eden kişiler ve olgu çerçevesinde bir bütünün değişik kolları olarak
dikkatlere sunmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi, Batılılaşma sorununu belirli tipler çevresinde ele alan eserlerden biri değildir?()
A) Ömer Seyfettin Efruz Bey
B) Reşat Nuri Güntekin Yaprak Dökümü
C) Yaşar Kemal Ağrıdağı Efsanesi
D) Halit Ziya Uşaklıgil Aşk-ı Memnu
E) Hüseyin Rahmi Gürpınar Şık
Ben çokça gezerim. Bunlar diplomat gezileri gibi, planlı, programlı şeyler değildir; daima kendi sınırlarımız içindedir, yelkenli gemiler gibi, esecek rüzgâra göre rota değiştirir. Bazen saatlerce tenha bir istasyonda, tren veya güneşle beraber uyumuş bir kasabanın otelinde uyku beklerim. Fazla bir yağmur veya kar fırtınasından yolları kapanmış bir köyde bir iki gün kalırsam arayıp soranım olmaz. Gün olur, bomboş bir ovanın ortasında otomobil bozulur. Etrafta dolaşırım yahut eski taş basması Muhammediyelerdeki cennet bağı resimlerini andıran bir ağacın altında otururum.
Bu parçanın alındığı kitap ve yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir?()
A) Anadolu Notları Reşat Nuri Güntekin
B) Beş Şehir Ahmet Hamdi Tanpınar
C) Frankfurt Seyahatnamesi Ahmet Haşim
D) Hac Yolunda Cenap Şehabettin
E) Çankaya Falih Rıfkı Atay
Evet, benim her şiirimde yılan dişli diken var;
Sizler gidin bal verecek yeni açmış gül bulun.
Belki benim acı sesim kulakları tırmalar;
Sizler gidin, genç kızların türküsüyle şen olun.
Varın sizler, onlar ile korularda el ele
Gezin, gülün, bir çift bülbül aşkı ile yaşayın;
Yalnız kendi, yalnız kendi rûhunuzu okşayın.
Zavallı ben, elimdeki şu üç telli saz ile
Milletimin felâketli hayâtını söyleyim;
Dertlilerin gözyaşını çevrem ile sileyim.
Yukarıda, şiirle ilgili olarak dile getirilen düşünceler, aşağıdaki şairlerden hangisine ait olabilir?()
A) Ziya Osman Saba
B) Mehmet Emin Yurdakul
C) Zeki Ömer Defne
D) Fazıl Hüsnü Dağlarca
E) Muallim Naci
Yakup Kadri Karaosmanoğlunun romanlarında görülen; çatışmacı, kötümser, kararsız ve idealist kişiler çoğu zaman yazarla ilişkilendirilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamaya uygun bir karakter değildir?()
A) Hüküm Gecesi Ahmet Kerim
B) Sodom ve Gomore Necdet
C) Yaban Ahmet Celal
D) Kiralık Konak Hakkı Celis
E) Nur Baba Nur Baba
Bu neslin üslubu son derece açık ve yalındır. Bunun nedeni; onların, varlığı güzel bulmaları ve onu teşbih, istiare, mecaz gibi edebî sanatlarla süslemeye ve değiştirmeye gerek görmemeleridir.
Bu parçadaki "Bu neslin" ifadesi kapsamına aşağıdakilerden hangisi girmez?()
A) Fecr-i Atîciler B) Garipçiler C) Beş Hececiler
D) Hisarcılar E) Millî Edebiyatçılar
Bütün hikâyelerinde, sağlam bir anlatma tekniği hemen fark edilir fakat bazı ürünleri fıkradan bozma hikâyeler olarak algılanabilir. Ama o, hikâyelerinin işlevine inanan bir yazar olarak toplumu etkilemeyi ve böylece dünyanın değişmesine katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Efruz Beyin ön sözünde, Hakikati; görüldüğü gibi, edebiyat yapmadan yazmak istedim. derken ifade ettiği şey, hikâyeleri için de geçerlidir.
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? ()
A) Ömer Seyfettin
B) Refik Halit Karay
C) Reşat Nuri Güntekin
D) Ahmet Rasim
E) Halide Edip Adıvar
, hikâyecilerimiz arasında en dolambaçlı sorunları bile sadelik ilkelerinden vazgeçmeden anlatabilen başarılı bir sanatçıydı. Bu tutum, onu bizde o zamanlar moda olan Maupassant yerine adı yeni yeni duyulan Anton Çehova götürdü. Şöhreti sevmezdi; bu yüzden Ayaşlı ile Kiracılarına kendi ismini bile koymamış, yalnızca isminin baş harflerini yazmıştı.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?()
A) Mithat Cemal Kuntay
B) Abdülhak Şinasi Hisar
C) Cevat Şakir Kabaağaçlı
D) Samiha Ayverdi
E) Memduh Şevket Esendal
, konuşulan Türkçeyi roman ve hikâye dili hâline getirmiş ve bu özelliği ile bütün çağdaşlarının takdirini kazanmıştır. Yalın dili, mizah dergilerindeki yazılarında keskinleşen alaycı ifadesi, seçtiği konular, canlandırdığı tipler, özgün anlatım tekniğiyle her seviyeden okuyucunun kendisinde bir şeyler bulduğu ve vazgeçemediği bir yazar olmuştur. Anadoludaki gezilerinin izlenimlerini derlediği Anadolu Notları, onun denemeci yanını da ortaya koyan önemli bir eseridir. Bu kitaptaki nice parça, okuyucuyu gerçeğin birçok köşesiyle karşılaştırır. Romanlarında canlandırdığı kişilerini asla feda etmekten yana olmaması, onun bu insanları değişik cepheleriyle tanımış olmasından kaynaklanır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?()
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Reşat Nuri Güntekin
C) Halide Edip Adıvar
D) Refik Halit Karay
E) Memduh Şevket Esendal
Sanatçı, Divan edebiyatını Doğunun; Tanzimat ve Servetifünun edebiyatlarını ise Batı'nın birer kopyası ve taklidi saydığı için onlara millî sanat gözüyle bakmıyordu. Ona göre gerçek millî edebiyat ancak halk edebiyatıydı. Çünkü Türklerin kültürü, dili, duygu ve hayalleri ancak onda mevcuttu. Kendisi aslında destan ve masallardan çıkarılacak bir Türk romantizmi peşindeydi. yılından sonra dil, üslup ve kullandığı vezin bakımından Yeni Lisan anlayışının ilkelerine sadık kaldı. Şiirlerini Kızıl Elma, Yeni Hayat ve Altın Işık isimli kitaplarda topladı.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?()
A) Ömer Seyfettin
B) Ali Canip Yöntem
C) Mehmet Emin Yurdakul
D) Ziya Gökalp
E) Rıza Tevfik Bölükbaşı
Yazar, bu romanında II. Abdülhamit Dönemi İstanbul'unun kenar mahallelerinden birini mekân olarak seçer. Kitapta mahallenin sıradan insanlarından külhanbeylerine, Karagözcüden Abdülhamit'in zaptiye nazırına kadar tüm tipler kendi doğal hâlleriyle tasvir edilir. Tiplerin çoğu gelenekleri, görenekleri ve birbiriyle kurdukları ilişkiler çerçevesinde işlenir. Ayrıca romanda bir yandan Karagöz ve Orta Oyunu'nun estetik ve toplumsal değeri ile Doğu ve Batı sanat felsefesinin nitelikleri üzerinde durulurken öte yandan saray çevresi de ayrıntılarıyla ele alınır. Batı'nın akla dayanan sanat anlayışı ile Doğu'nun kalbe dayanan sanat ve mistiği roman kişileri aracılığıyla somutlaştırılır. Bu değerleri temsil eden kişilerin evliliğiyle de Doğu ile Batı birleşmiş olur.
Bu parçada tanıtılan roman, aşağıdakilerden hangisidir?()
A) Fatih-Harbiye B) Sinekli Bakkal C) Kırık Hayatlar
D) Kiralık Konak E) Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç
Selanik'te çıkmaya başlayan dergisiyle edebiyatta milliyetçilik akımı başlamış oldu. Başta olmak üzere genç sanatçıların çıkardıkları bu dergi, Tanzimat Devri'ne kadar İran'ın ve ondan sonra da Fransa'nın taklitçisi saydıkları edebiyatımızın artık kendi özüne dönmesi gerektiğini dile getirir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?()
A) Mavi - Attila İlhan
B) Yedi Meşale - Yaşar Nabi Nayır
C) Servetifünun - Tevfik Fikret
D) Genç Kalemler - Ömer Seyfettin
E) Hisar - Mehmet Çınarlı
Türk medeniyeti tarihini bilimsel bir yaklaşımla ele alan ve Türk edebiyatını başlangıcından itibaren inceleyen önemli çalışmalar yapmıştır. O, edebiyat tarihini medeniyet tarihinin bir parçası olarak görmüş, bu nedenle edebiyat ile tarihî ve toplumsal gelişmeleri bir bütün olarak değerlendirmiştir. yılında yayımlanan Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar adlı eseri büyük yankı uyandırmış, Türk Edebiyatı Tarihi adlı eseri ise bu alanın ilk bilimsel çalışmalarından biri kabul edilmiştir. Edebî metinler de yazmasına rağmen edebiyat ve medeniyet tarihiyle ilgili çalışmalarıyla tanınan yazar, özellikle Ziya Gökalp'ın düşüncelerinden etkilenmiştir.
Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?()
A) Şemsettin Sami
B) Ahmet Hamdi Tanpınar
C) Mehmet Fuat Köprülü
D) Ali Canip Yöntem
E) Falih Rıfkı Atay
Sanatlı, süslü bir dil ve anlatımdan kaçınılmıştır.
Söyleyişte ve anlatımda hitabet tonu egemendir.
Şiirlerde lirik bir söyleyişten ziyade didaktik bir yaklaşım tercih edilmiştir.
Halk şiiri nazım şekilleri ve hece vezni kullanılmıştır.
Bazı özellikleri verilen edebî dönem veya topluluk aşağıdakilerden hangisidir?()
A) Millî Edebiyat B) Servetifünun C) Garip Hareketi D) Tanzimat E) Fecriati
Kuşak çatışması, Millî Edebiyat Dönemi Türk romanında yaygın olarak görülen temalardan biridir. Dönem romanlarında kuşaklar arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıkları üzerinde durulmuş; bu ayrılıklardan kaynaklanan toplumsal çözülmeler ele alınmıştır.
Bu parçada söz edilen durum, aşağıdaki roman kişilerinin hangileri arasında vardır?()
A) Naim Efendi ile Seniha
B) Nur Baba ile Cehle Bacı
C) Ahmet Celâl ile Emine
D) Vehbi Dede ile Rabia
E) İhsan ile Ayşe
Millî Edebiyat Döneminde eser veren yazarların romanları üzerine birçok çalışma yapılmış ancak bu romanlarla aynı dönemde yazılan hikâye kitapları pek ilgi görmemiştir. Pek çok okur, Millî Edebiyat hareketinin nesirde yıldız üçlüsü olarak bilinen yazarlarımızın nispeten başarısız olan Miskinler Tekkesi, Tatarcık veya Hep O Şarkı gibi romanlarını dahi bilir ama Sönmüş Yıldızlar, Dağa Çıkan Kurt veya Millî Savaş Hikâyeleri gibi başarılı hikâye kitaplarını çok az duymuştur.
Bu parçada sözü edilen eserlerin yazarları aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir? ()
A) Ömer Seyfettin - Aka Gündüz - Müfide Ferit Tek
B) Reşat Nuri Güntekin - Halide Edip Adıvar - Yakup Kadri Karaosmanoğlu
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu - Ömer Seyfettin - Refik Halit Karay
D) Mithat Cemal Kuntay - Halide Edip Adıvar - Aka Gündüz
E) Refik Halit Karay - Reşat Nuri Güntekin - Falih Rıfkı Atay
XIX. yüzyılın sonlarına doğru Türk şiiri millî kaygıların öne çıktığı yeni bir zeminde yol alır. Aynı süreçte milliyetçi bir çıkış yaparak döneminin bireyci ve biçimci şiir anlayışına tarihî ve romantik bir alternatif geliştirir. Hemen sonrasında Genç Kalemler hareketi içerisinde şiir ve millî şuuru birleştiren, II. Meşrutiyet Dönemi boyunca egemen olacak biçim ve içerik anlayışının temellerini Türkçü bir düşünsel tutumla atan kendini gösterir. Bu arada Servetifünun şiirinin öncülerinden biri olan ve parnasizmden etkilenerek yazdığı bireysel şiirlerin ardından sosyal konulara ilgi duyan başlangıçtaki sanat anlayışından oldukça uzaklaşarak toplumsal faydacı bir çizgiye varır. Bu dönemde kendine özgü bireysel tutumuyla ortaya çıkan dışındaki Fecriaticiler de millî zemine geçip toplumcu bir hassasiyetin ağır bastığı, şiirselliğin millî şuur ve kaygıların gerisinde kaldığı bir görüş benimser.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki şairlerden hangisi getirilemez?()
A) Tevfik Fikret B) Mehmet Emin Yurdakul C) Ziya Gökalp
D) Mehmet Akif Ersoy E) Ahmet Haşim
XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra Türk edebiyatında Batılılaşma çabasındaki züppe tipiyle karşılaşırız. Bunların en meşhurlarından biri olan , roman boyunca kendini bilmez tavırlarıyla Periveşin peşinden koşarken çevresindekiler tarafından kandırılıp dolandırılır. ise II. Meşrutiyet sonrasındaki siyasi belirsizlik ortamında kurnazca yükselmeye çabalayan bir tiptir. Bu bakımdan ilki kendini bilmezlikle gülünç duruma düşerken diğeri II. Meşrutiyet ilanının puslu havasından yararlanmaya çalışan bir kurnazdır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir? ()
A) Bihruz Bey - Efruz Bey
B) Bihruz Bey - Ali Bey
C) Ali Bey - Rakım Efendi
D) Rakım Efendi - Efruz Bey
E) Felatun Bey - Efruz Bey
, Tanzimattan Birinci Dünya Savaşına kadar olan dönemde Batılılaşma sürecinde bireyi, kurum ve toplum hayatındaki yozlaşmayı konakta yaşayan insanların hayatları çerçevesinde romanlaştırır. Bir başka romanında ise bu yozlaşma sürecinin bir tekkedeki görünümünü dikkatlere sunar. Aynı dönemde ise İstanbul ve Bursa çevresinden izler taşıyan romanında özellikle aşk ve sosyal meseleleri iç içe işler. Yazarın bu romanının en bilindik tarafı, bir genç kızın Anadolu kasabasında öğretmen olarak karşılaştığı zorluklara karşı verdiği amansız mücadelelerdir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? ()
A) Halide Edip - Refik Halit
B) Yakup Kadri - Reşat Nuri
C) Reşat Nuri - Aka Gündüz
D) Refik Halit - Yakup Kadri
E) Aka Gündüz - Halide Edip
👉 Soruları pdf olarak indirin
Cevaplar
1.D 2.D 3.E 4.B 5.C 6.C 7.C 8.A 9.B E B A C E B C D C A A E A D E C A B E A A E B D B D C A A B D A B
İlgili Sayfa
👉 Konularına Göre Çıkmış Sorular
👉 TYT - AYT Konu Testleri
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası