Erzurum Kongresi Maddeleri Ve Yorumları

"Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz" kararı ile milli sınırlar ifadesinin ilk kez kullanıldığı Erzurum Kongeresi'nin yıldönümünde tarihi önemi vurgulanıyor. Vatanın bir bütün olarak savunulacağının ilk kez belirtildiği Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar Kurtuluş Savaşı'nı da şekillendirdi.

23 Temmuz-7 Ağustos tarihleri arasından gerçekleştirilen Erzurum Kongresi Milli Mücadele'nin dönüm noktalarından biri olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk de kongredeki kapanış konuşmasında; “Tarih şüphesiz bu Kongremizi ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir.” sözleriyle ortaya koymuştur. Türkiye’nin parçalanmasına ve işgaline karşı direnmenin ilk örneklerinden biri olan Erzurum Kongresi alınan kararları ve önemi ile büyük önem taşıyor.

ERZURUM KONGRESİ YILI

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk yönetiminde, ‘Milli sınırlar içinde vatan, bölünmez bir bütündür, parçalanamaz' kararıyla Cumhuriyet'in temellerinin atıldığı Erzurum Kongresi'nin 'inci yıl dönümü kutlanıyor.

ERZURUM KONGRESİ ÖNEMİ

1. Toplanış şekli ve amacı bölgesel olmakla beraber aldığı kararlar ulusaldır.

2. Alınan kararlar Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli kararlarının biçimlenmesinde etkili olmuştur.

3. İlk kez manda ve azınlıklar konusu ele alınmıştır.

4. Doğu Anadolu’daki direniş hareketleri birleştirilmiş bu da bütün yurttaki direnişin birleşmesi yolunda ilk adım olmuştur.

5. Kongreden önce görevinden alınan funduszeue.info kongreden milli mücadelenin lideri olarak çıkmıştır.

6. Kongrenin başarısı Batı Anadolu’daki direniş hareketini de güçlendirmiştir.

ERZURUM KONGRESİ'NDE ALINAN KARARLAR

1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz.

Milli sınırlar ifadesi ilk kez kullanılarak, vatanın bir bütün olarak savunulacağı ilk kez belirtilmiştir.

2. İst. Hük. ‘i vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa, bu amaçla geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümetin üyelerini milli kongre seçecektir. Eğer kongre toplanmamışa seçim işini temsil Heyeti yapacaktır.

• İst. Hük. ‘e karşı alternatif bir hükümet kurulacağı ilk kez ifade edilmiştir.

3. Kuvay-ı Milliye yi amil milli iradeyi hakim kılmak esastır.

• Ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleşeceği hakkında ilk kez karar alınmıştır.

4. Ulusal irade padişah ve halifelik makamlarını da kurtaracaktır.

• Halifelik makamına dokunulmayarak onun siyasî ve dini gücünden yararlanılmak istenilmiştir.

5. Azınlıklara siyasal, sosyal ve ekonomik dengeleri bozucu haklar verilemez.

• Azınlık hakları ilk kez bir kongrede yer aldı.

6. Manda ve himaye kabul edilemez.

• Manda ve himaye ilk kez reddedilmiştir.

7. Mebuslar Meclisi derhal toplanmalı ve hükümet denetlenmelidir.

AtatürkErzurumHükümetMustafa KemalMustafa Kemal AtatürkseçimSivasTürkiye

Erzurum’da düzenlenen kongreye katılmak için Amasya’dan hareket eden Mustafa Kemal Paşa, İstanbul hükümetinden İstanbul’a geri dönme çağrıları almış fakat bunu kabul etmemiştir. Bunun üzerine kendisine gönderilen bir telgrafla müfettişlik görevinden alındığı belirtilmiş; Mustafa Kemal de karşılık olarak askerlik görevinden istifa ettiğini İstanbul hükümetine bildirmiştir.

Mustafa Kemal’in, asker değil sivil bir kişilik olarak katıldığı Erzurum Kongresi 23 Temmuz sabahı toplanmış farklı vilayetlerde toplam 62 delege hazır bulunmuştur. Düzenlenen kongrede Mustafa Kemal oy çokluğu sağlanarak başkanlığa seçilmiştir.

Erzurum Kongresi Maddeleri

Milli mücadelenin örgütlenmesinin temellerinden olan Erzurum Kongresi alınan kararlar şu şekilde sıralanabilir:

• İlk kez milli sınırlardan bahsedilmiş; vatanın bir bütün olduğu ve parçalanamayacağı ilk kez bu kongrede kabul edilmiştir.
• Kurtuluş yolu olarak görülen manda ve himayenin kabul edilmeyeceği vurgulanmıştır.
• Her türlü işgale karşı milletin kendini savunacağı belirtilmiştir.
• Azınlıklara, sosyal dengemizi ve siyasi yapımızı bozacak ayrıcalıklar verilemez ilkesi kabul edilmiştir.
• İstanbul hükümetinin ülkenin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığını sağlayamaması halinde geçici bir hükümet kurulacaktır.
• Kuvay-ı Milliye’yi etkin, milli iradeyi hâkim kılmak esastır ilkesi kabul edilmiştir.
• Kapalı halde bulunan Meclis-i Mebusan’ın derhal açılması talep edilmiştir.
• Milli iradenin saltanat ve hilafeti de kurtaracağının altı çizilmiştir.
• Başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı Temsil Heyeti oluşturulmuştur.

Erzurum Kongresi Önemi

Erzurum Kongresinde ne vurgulandı sorusunun cevabı; vatan bir bütündür, parçalanamaz ilkesiyle ilk kez milli sınırlardan bahsedilmesi olacaktır. Bunun yanında bazı kesimler tarafından bir kurtuluş reçetesi olarak görülen manda ve himayecilik kesin bir dille reddedilmiş; ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak gerçekleştirileceği ilan edilmiştir. Bu özellikleri açısından Erzurum Kongresi; işgallere karşı yapılan direnişin en önemli aşamalarından biri olarak dikkat çekmektedir.