Tasarlama Kipi Nedir

kaynağı değiştir]

Fiilin yapılmasını emretmek amacıyla kullanılır. Kip eki yoktur. Birinci şahıslar (ben ve biz) için çekimi yoktur.^[5] İkinci tekil şahıs (sen) için eksiz şekilde (fiil kökü veya gövdesi halinde) kullanılır:^[5]

Diğer şahıslar için (siz, o, onlar) çekimli olarak kullanılır:^[5]

• (Siz) okuyun.
• (O) yazsın.
• (Onlar) koşsun (veya koşsunlar).

Emir kipinde fiil sonuna şu ekler getirilir:

Gereklilik kipi[değiştir Üyeler İçin

Fiillere gereklilik, şart, soru, istek ve emir anlamı katan eklerdir. Dilek-tasarlama kiplerinde haber olmadığı için zaman da söz konusu değildir. Dilek kipleri dört grupta incelenir:

1. Gereklilik kipi
2. Şart kipi
3. İstek kipi
4. Emir kipi

a. Gereklilik Kipi Eki "-meli, -malı": Eylemin yapılmasının gerekli olduğunu anlatan kiplerdir.

Örnek

Gel-meli-yim

Gel-meli-sin

Gel-meli

Gel-meli-yiz

Gel-meli-siniz

Gel-meli-ler

Gereklilik Kipinin Cümle İçerisinde Kullanımına Örnekler

Başarmak için daha fazla çalışmalısın. (gereklilik anlamı)

Bunu öncelikle arkadaşın yazmalıdır. (gereklilik anlamı)

Ankara'ya ulaşmış olmalı. (ihtimal anlamında)

b. Şart Kipi Eki  "-se, -sa": Fiil kök veya gövdelerine gelerek işin bir koşula bağlı olduğunu bildiren eklerdir.

Örnek

Yaz-sa-m

Yaz-sa-n

Yaz-sa

Yaz-sa-k

Yaz-sa-nız

Yaz-sa-lar

Şart Kipinin Cümle İçerisindeki Kullanımına Örnekler

Bunları yazarsan daha iyi anlayacaksın.

Bize gelirsen birlikte gidebiliriz.

Yazacaksan birlikte yazalım bunları.

c. İstek Kipi Eki "-e, -a": Fiillere gelerek cümleye istek anlamı katar.

Örnek

Yaz-a-yım

Yaz-a-sın

Yaz-a

Yaz-a-lım

Yaz-a-sınız

Yaz-a-lar

İstek Kipinin Cümle İçerisindeki Kullanımına Örnekler

Oturalım önce tahtadakileri yazalım.

Sizler o gün oraya gelesiniz.

Eve gittiğinde çocuğa bakasın.

d. Emir Kipi: Eylemin yapılmasını emir şeklinde bildiren kipe denir. Emir kipinin herhangi bir eki yoktur. I. tekil ve I. çoğul şahısların çekimi yoktur.

Örnek

Yaz

-

Yaz-sın

-

Yaz-ın (ız)

Yaz-sın (lar)

Emir Kipinin Cümle İçerisindeki Kullanımına Örnekler

Herkes buraya zamanında gelsin.

Sınıftakilere söyle tahtadakileri defterlerine yazsınlar.

Bu tarafı sen temizle.

Ayrıca bakınız

 

Yapım Ekleri  
       

Yapım Ekleri
İsimden İsim Yapım Ekleri
İsimden Fiil Yapım Ekleri
Fiilden İsim Yapım Ekleri
Fiilden Fiil Yapım Ekleri
 
Çekim Ekleri 

 

Çekim Ekleri

İsim Çekim Ekleri
Hal (Durum) Ekleri
İyelik Ekleri
Çokluk Ekleri
İlgi Eki
Eşitlik Eki
"-le" Vasıta Eki 
Fiil Çekim Ekleri

Haber (Bildirme) Kipleri

Öğrenilen Geçmiş Zaman

Görülen Geçmiş Zaman

Şimdiki Zaman

Gelecek Zaman

Geniş Zaman
Dilek Tasarlama Kipleri
Gereklilik Kipi

Şart Kipi

İstek Kipi

Emir Kipi

Kişi (Şahıs) Ekleri 

 

Yapım ve Çekim Ekleri Konu Testleri

Yapım ve Çekim Ekleri Test 1

Yapım ve Çekim Ekleri Test 2

Yapım ve Çekim Ekleri Test 3

Yapım ve Çekim Ekleri Test 4

Yapım ve Çekim Ekleri Test 5

 

Sözcükte Yapı Basit, Türemiş ve Birleşik Kelimeler

 

Ana Sayfa

Dilek kipi nelerdir?

İçindekiler:

1. Dilek kipi nelerdir?
2. Dilek kipleri hangi ekleri alır?
3. Dilek işlevli tasarlama kipi nedir?
4. Şart kipi nedir ve örnekler?
5. Şart kipi isme gelir mi?
6. Şart kipinin eki nedir?
7. Şart kipleri nelerdir?

Dilek kipi nelerdir?

Dilek (Tasarlama) Kipleri şunlardır:

• İstek Kipi (-e, -a)
• Dilek-Koşul Kipi (-se, -sa)
• Gereklilik Kipi (-meli, -malı)
• Emir Kipi (-)
• İstek Kipi (-e, -a) Fiile istek, niyet, arzu kavramları veren bir tasarlama kipidir.
• Dilek-Koşul Kipi (-se, -sa)
• Gereklilik Kipi (-meli, -malı)
• Emir Kipi (-)

Dilek kipleri hangi ekleri alır?

Dilek kipleri, fiillere dilekanlamı katan kiplerdir. Fiilin zamanını bildirmezler. Ama hepsinde de pek belirgin olmayan bir gelecek zaman anlamı vardır. Fiile "-malı/meli" ekigetirilerek yapılır.

Dilek işlevli tasarlama kipi nedir?

Dilek kipleriveya tasarlama kipleri; Türkçede fiillerin gereklilik, istek, dilek, şart veya emir bildiren hallerinden her biri. Optatif olarak da bilinir. Bu kiplerde "zaman" ifadesi yoktur.

Şart kipi nedir ve örnekler?

Fiilin gerçekleşmesinin bir koşula bağlı olduğunu belirtmek için bu kip kullanılır. Fiillere “-sa -se” eki getirilerek yapılır. Şart kipieki “–sa, –se” birleşik cümlelerde ikinci yargının gerçekleşmesini bir koşula bağlar. Azıcık uyusam başımın ağrısı geçer.

Şart kipi isme gelir mi?

Cümlede bahsi geçen eylemin gerçekleşmesi bir şarta bağlı olduğu takdirde fiil ya da fiilimsilerin sonuna getirilen eklere şart kipidenir. (e, i, ö, ü) harfleriyle biten kelimelere -se, (a, ı, o, u) harfleriyle biten sözcüklere ise -sa eki getirilir.

Şart kipinin eki nedir?

Dilek Şart Kipi NedirFiillere “-sa -se” ekigetirilerek yapılır. Şart kipi eki“–sa, –se” birleşik cümlelerde ikinci yargının gerçekleşmesini bir koşula bağlar. Azıcık uyusam başımın ağrısı geçer. Şart kipi eki“–sa, –se” kimi zaman istek, dilek, rica anlamlarında da kullanılabilir.

Şart kipleri nelerdir?

Cümlede bahsi geçen eylemin gerçekleşmesi bir şarta bağlı olduğu takdirde fiil ya da fiilimsilerin sonuna getirilen eklere şart kipidenir. (e, i, ö, ü) harfleriyle biten kelimelere -se, (a, ı, o, u) harfleriyle biten sözcüklere ise -sa eki getirilir.

nest...

200827 200828 200829 200830 200831