Bebeklerde Gözden Gelen Sarı Akıntı
Çocuklarda Çapaklanma ve Konjonktivitler
Konjonktivit, göz küresinin dış yüzeyi ve göz kapaklarının iç yüzeyini örten şeffaf zarın (konjonktivanın) iltihabıdır. Viral, bakteriyel veya alerjik olabilir. Konjonktivitin en önemli bulgusu gözlerde salgı artışı ve gözde kızarıklıktır. Salgılar su gibi berrak ve bol ise Viral veya alerjik; ince uzun ip gibi uzayan ve beyaz ise vernalis (bahar nezlesi) konjonktiviti; sarı yeşil, kirpikleri yapıştıran çapaklanma şeklindeyse bakteriyel konjoktiviti düşündürür.
Bakteriyel konjonktivitler
Belirtiler
Ani başlangıçlı, gözlerde yanma, batma, kızarma, kirpikleri yapıştıran çapaklanma yapar. Her iki gözün de alt kapağı aşağı çekildiğinde iltihaplı gözdeki kapağın iç kısmı daha kırmızı görünür.
Tedavi
İlaç damlatılmadan önce tüm çapakların gözden uzaklaştırılması gerekir. Steril göz petlerini serum fizyolojik veya kaynamış su ile iyice ıslatıp çocuğun gözleri silinebilir. Mikroplar gözden ele, elden de yine göze bulaşabileceğinden çocuğunuzun kullandığı havluyu ayırmanız veya daha iyisi kâğıt havlu kullanmanız; çocuğun ev halkının ellerini daha sık yıkamalarını sağlamanız, kapı kolu, telefon ahizesi, oyuncaklar gibi sık ellenen yerlerin sık sık silinmesi aile bireylerini ve çocuğun diğer gözünü korumak için alınabilecek önlemlerdir.
Dikkat!
Çocuğunuz Konjonktivit olduğunda kesinlikle yuvaya veya okula göndermeyin ve okulunuzu salgın ihtimaline karşı uyarın çünkü çocuğunuz da mikrobu henüz taşıyıcı haldeki bir arkadaşından almış ve belirtiler çıkana dek diğer arkadaşlarına bulaştırmış olabilir.
Çocukla Konjonktivit Tedavisi
Doktorunuzun uygun bulduğu ir antibiyotikli göz damlası ile tedaviye başlayın. Damlaları düzenli kullanmaya rağmen 4–5 günde düzelme başlamıyorsa, gözde şiddetli batma yanma ve ağrı oluyorsa bir el feneri ile gözlerindeki parlaklığı kontrol edin. Eğer bir göz diğerine göre daha az parlak görülüyorsa keratit (korneada iltihap ve hasar!) başlamış olabilir. Acilen bir göz doktoruna gidin.
Adenoviral Konjonktivitler
Viral konjonktivitler bakteriyel konjonktivitlerin aksine antibiyotiklerden yarar görmezler ve çok daha fazla bulaşıcıdırlar. Bazı adenoviral enfeksiyonlar üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra gelişse de öncesinde üst solunum yolu enfeksiyonu geçirilmiş olması şart değildir. %60 hastanın her iki gözünde de birden ani gelişen kızarıklık, sulanma, kapaklarda şişlik görülür. Çapaklanma hafif olup su gibi berrak sulanma ve batma ön plandadır. Kızarıklık bazen kanama gibi de olabilir. Kulak önünde ve çene altında elinize gelen, dokununca ağrılı lenf bezesi de bulursanız çocuğunuzda adenoviral konjonktivit bulunma olasılığı yüksektir. Bu hastalık sadece göz zarlarını değil, kornea dediğimiz gözün saydam tabakasını da etkilediğinden tanı için mutlaka göz doktorunun görmesi gereklidir.
Tedavisinde bilinen bir ilaç yoktur. Soğuk pansumanlarla rahatlatma önerilir. Hastalık 3–4 haftaya kadar uzayabilir ve çok bulaşıcı olduğundan izolasyon ve korunmaya çok dikkat edilmelidir.
Herpes Simpleks Konjonktiviti ve Keratiti
Herpes simpleks dudaklarda uçuk yapan virüsün adı olup bu virüs gözde sadece zarları tutan konjonktivit değil keratit de yapabilir.
Herpes virüsleri, sinirlerde uykuya dalan ve zaman zaman (stres, ateşli hastalık, iyi beslenememe vs. vücudu zayıflatıcı durumlarda) uyanıp tekrarlayıcı enfeksiyonlar yapan korneayı tutarak iz bırakıp görmeyi olumsuz etkileyen mikroplardır.
Çocuğunuzun gözü etrafında cildinde de minik, öncesinde içi berrak sıvı dolu olup sonradan cerahatlenen minik kesecikler varsa, gözleri kızarık ise, gözde bulanık görme daha önce de oldu ise, çapaklanma ve çok sulanma şikâyetleri varsa göz doktorunuza mutlaka danışın. Çocuğunuzda yılda 1–2 kez hep aynı gözde, 1 hafta 10 gün süren bu tür enfeksiyonlar oluyorsa herpes simpleks konjonktivitinden şüphelenmek gerekir.
Alerjik Konjonktivitler
En önemli belirtisi gözde geçici sulanma, kızarıklık ve kaşıntı olan bir göz hastalığıdır. Yaz aylarında çiçek tozları ve polenlere karşı ya da tüm sene boyunca ev tozu / hayvan tüylerine karşı gelişebilir. Burun akıntısı, burunda kaşıntı ve hapşırık da eşlik edebilir.
Çocuklarda göz çapaklanması neden olur?
Çocuklarda göz çapaklanması sık görülen bir sorundur. Gözyaşı tıkanıklığı nedeniyle oluşan çapaklanma masajla ortadan kalkabilir. Ayrıca enfeksiyon ve bazı hastalıklar da göz çapaklanmasına neden olabilir. Çocuklarda göz çapaklanması için çözüm bulmayı kolaylaştıracak şeyler nelerdir?
Çocuklarda göz çapaklanması neden olur?
Çocuklarda gözde çapaklanma farklı nedenlerle görülebilir. Enfeksiyonlar, bakteriler ve gözyaşı tıkanıklığı bu nedenlerin başında gelir. Ama genel olarak çocuklarda göz çapaklanması hayatın ilk haftalarında görülmeye başlayan göz iltihabıdır. Doğumdan sonra 3 ay içerisinde gözlerinde sürekli çapaklanma yaşarlar bunun nedeni gözyaşı kanalı tıkanıklığına bağlıdır. Çocuklarda göz çapaklanmasının göz enfeksiyonu, göze yabancı cisim kaçması, göze gelen bir travma ve gözyaşı kanalı tıkanıklığı gibi sorunlardan kaynaklı olabilir. Çocuklarda göz çapaklanması bakteri enfeksiyonuna bağlı ise sarı - yeşil bir akıntı görülebilir.
Göz çapağı nasıl temizlenir?
Çocuklarda oluşan gelen göz çapaklanması, vücudun bir sıvıyı dışarı atamamasıyla ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Vücut sıvıyı atamadığı için iltihap oluşur. Çapaklanmayı yok etmek için ilk olarak temiz ve yumuşak bir bezi ılık suyla ıslatarak, çocuğunuzun gözlerini silebilirsiniz.
Gözyaşı kanallarının açılması için göz masajı yapabilirsiniz. Gözyaşı kanalları gözün burun tarafındaki kenarın altındadır. Çocuğunuzun eğer gözyaşı kanalları çok fazla tıkanıyorsa, göz pınarlarının alt kısmında bir kabarıklık oluştuğunu fark edersiniz. Ellerinizi iyice temizledikten sonra, parmak uçlarınızı gözden buruna doğru olacak şekilde yarım daire çizerek, hareketler yapın. Gözyaşı kanallarına günde 5-10 kere göz masajı yapabilirsiniz.
Göz çapaklanmasına iyi gelen yöntemlerden biri de anne sütünün göze damlatılmasıdır. Eğer bebeğinizi emziriyorsanız, günde yaklaşık olarak altı kere sütünüzden birkaç damla bebeğinizin gözlerine damlatabilirsiniz. Gözlerin burun tarafında yer alan köşesine anne sütünü sürebilirsiniz. Anne sütünün içerisinde yer alan beyaz kan hücreleri ve antibakteriyel özelliği sayesinde çapaklanma oluşumunu tamamen geçebilir.
Doğal tedavi yöntemleri
Kırlangıç otu
Göz otu olarak bilinen bu bitkiyle hazırlayacağınız çay ile göz banyosu yapabilirsiniz. Demliğe 2 tatlı kaşığı kırlangıç otu koyun ve üzerine 350 ml kaynar su ilave edilerek 10 dakika kadar demlenmeye bırakılır. Temiz bir pamuk ile göz üzerine kompres yapın.
Papatya
Papatya göz temizliği için en ideal bitkidir. Papatya suyu damlatılmış bir sünger yardımıyla göz kenarları temizlenerek enfeksiyon riskini azaltabilirsiniz.
Bal ve su
Bal ve su kombinasyonu gözlerdeki akıntı veya herhangi bir göz enfeksiyonu için oldukça faydalıdır. Bal ve suyu karıştırıp gözlere nazikçe uygulayarak çapağın temizleyebilirsiniz. Bu tedavi yöntemi ilk kullanımda göz çapağını hızlıca temizler.
Rezene tohumu
Rezene tohumlarını ılık suda kaynatın ve sonra soğumaya bırakın. Pamuk yardımıyla bu suyu kullanıp gözlerinizi nazikçe silin. Göz çapaklarını temizlemek için evde yapılabilecek en etkili ve pratik yöntemlerden biridir.
Aloe vera
Birçok derde derman olan aloe veranın göz çapaklanması için de bir çaredir. Az miktarda aloe verayı alın ve bir top pamuğun üzerine sürün. Sonrasında gözlerinize uygulayın. Birkaç dakika içinde akıntı kaybolacak ve rahatlayacaksınız.
Çay
Çay poşetleri gözü yumuşatır, kızarıklık ve şişmeyi azaltır. Çay poşetlerini sıcak suda kaynatın, soğumaya bırakın ve etkilenen göze 10-15 dakika kadar yerleştirip bekletin.
Elma sirkesi
Gözlerdeki bakteriyel enfeksiyonlarına karşı mücadele etmek için elma sirkesi kullanabilirsiniz. 1 çorba kaşığı saf elma sirkesi ile bir bardak suyu karıştırın. Pamuklu bir top kullanarak gözlerinizi bu karışım ile yıkayın.
Salatalık
Salatalık iltihaplanmayı, şişliği, kızarıklığı ve tahrişi azaltarak kaşıntılı gözlere katkıda bulunur. 1 salatalığı dilimleyin ve 20 dakika kadar soğutun daha sonra 10 dakika kadar gözlerinizde bekletin. Günde 4-5 kez tekrarlayın.
Lavanta yağı
Birkaç damla lavanta yağını bir bardak su ile karıştırın. Karışıma batırılmış bezi göz kapaklarına uygulayın.
Bebeklerde göz akıntısı normal mi?
Gözlerde akıntı, doğumdan hemen sonra başlamışsa bu, doğum kanalından alınan enfeksiyon nedeniyle olabilir. Bu durumda antibiyotikli göz damlalarının kullanılması gerekir. Enfeksiyon kaynaklı akıntı ve çapaklanma antibiyotikli damlalarla iyileşir.
Yeni doğan bebeklerde gözde akıntının önemli bir diğer nedeni gözyaşı kanalı tıkanıklığıdır. Normalde göz yüzeyinin korunması için salgılanan gözyaşının fazlası gözyaşı kanalları tarafından burun boşluğuna akıtılır. Gözyaşı kanallarının gelişiminin doğumda tamamlanamadığı durumlarda fazla gözyaşı, göz yüzeyinde birikerek gözlerde sulanmaya ve çapaklanmaya neden olur. Bu durum tek taraflı veya çift taraflı olabilir. Ayrıca gözyaşı kanal tıkanıklığının yanı sıra bu durumun üzerine enfeksiyon eklendiğinde çapaklanmada artış, akıntının enfeksiyöz karakter kazanması görülebilir. Bu durumda da antibiyotikli damlalar kullanılarak var olan enfeksiyon tedavi edilmelidir ancak kanal tıkanıklığına bağlı akıntı devam edecektir.
Tedaviye cevap vermiyorsa dikkat!
Tekrarlayan akıntı durumlarında, tedaviye rağmen cevapsız çapaklanma ve akıntılarda gözyaşı kanal tıkanıklığı akla gelmelidir. Bu durumda göz kapaklarının iç köşesinde bulunan gözyaşı kanalının üzerine masaj uygulanması önerilir. Masaj, burun kökünden aşağı doğru işaret parmağıyla gün içinde mümkün oldukça 4-6 kez 15’er defa yapılmalıdır. Yapılan masajla tıkanıklık % 95 bir yıl içerinde düzelir. Bir yaşından sonra yapılan masajlara rağmen gözlerde akıntı devam ediyorsa bir göz doktoruyla görüşülüp sondalama denilen işlemin uygulanarak kanalların açılması gerekir. İlk sondalamaya rağmen tıkanıklık devam ederse ikinci kez sondalama yapılabilir ancak nadiren bu işlemde de başarısızlık olabilir bu durumda farklı müdahalelerle kanal tıkanıklığı giderilir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Neonatoloji Uzmanı
Dr. Hande Özgün Karatepe