Borsada Pamuk Fiyatı Nasıl Hesaplanır

EGEPAMUK VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ

Dayanak Varlık

Egepamuk vadeli işlem sözleşmelerinde dayanak varlık, 41 Renk Ege Pamuğu’dur.

Sözleşme Büyüklüğü (Standart Sözleşme)

kg (1 ton)

Uzlaşma Şekli

Egepamuk vadeli işlem sözleşmelerinde uzlaşma şekli, fiziki uzlaşmadır.

Günlük Uzlaşma ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatları

Günlük Uzlaşma Fiyatı

Günlük uzlaşma fiyatı, seans sonunda hesapların güncellenmesinde kullanılır ve  aşağıdaki şekilde hesaplanarak en yakın fiyat adımına yuvarlanır:

a) Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. 

b) Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı alınır.

c) Seans içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı,

d) Seans içerisinde hiç işlem yapılmamışsa, bir önceki günün uzlaşma fiyatı

günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. 

Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya hesaplanan fiyatın piyasayı doğru yansıtmaması durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.

a) Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,

b) Dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatları da dikkate alınarak hesaplanacak “teorik” fiyatlar.

Özel İşlem Bildirimleri yukarıdaki hesaplamalara dahil edilmez. Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından günlük uzlaşma fiyatının değiştirilme durumu saklıdır.

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı

Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı şu şekilde hesaplanır:

Son işlem günü ve öncesindeki işlem gününe ait İzmir Ticaret Borsası’nda 41 Renk Ege Pamuğu baz kalitesi için açıklanan kapanış fiyatlarının en az olarak tanımlananlarının aritmetik ortalaması vade sonu uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. Bu günlerin birinde  söz konusu fiyatın oluşmaması durumunda diğer günün fiyatı vade sonu uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.

Yukarıdaki yöntemle 41 Renk Ege Pamuğu baz kalitesi için uzlaşma fiyatı belirlenememesi durumunda İzmir Ticaret Borsası’nda;

•  Son işlem günü 41 Renk Ege Pamuğu baz kalitesi için açıklanan kapanış fiyatlarının en çok olarak tanımlananı,

•  Son işlem günü 31 ve/veya 51 Renk Ege Pamuğu baz kalitesi için açıklanan kapanış fiyatları,

•  Son işlem günü öncesindeki işlem gününe ait 41 Renk Ege Pamuğu baz kalitesi için açıklanan kapanış fiyatlarının  en çok olarak tanımlananı

gibi yöntemler tek başına veya birlikte kullanılarak vade sonu uzlaşma fiyatı Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenebilir.
Uzlaşma Fiyatı Komitesi, piyasa koşullarına göre Vade Sonu Uzlaşma Fiyatının hesaplanmasında İzmir Ticaret Borsası’ndan fiyat verisi alınan gün sayısını artırabilir veya azaltabilir, diğer ticaret borsalarında oluşan 41 Renk Ege Pamuğu fiyatlarını dikkate alabilir.

Yukarıdaki yöntemlerle belirlenen vade sonu uzlaşma fiyatı en yakın fiyat adımına yuvarlanır.

Vade Ayları

Mart, Mayıs, Temmuz, Ekim ve Aralık (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın iki vade ayına ait sözleşmeler işlem görür.)

Takas Süresi

Fiziki teslimat işlemlerinde takas süresi T + 5,  diğer işlemlerde ise T+1 olarak uygulanır. Zararlar hesaplardan T günü sonunda tahsil edilirken, karlar hesaplara T günü aktarılır.

Sözleşmenin Vadesi ve Son İşlem Günü

Emtiaya dayalı vadeli işlem sözleşmelerinde vade ve son işlem günü her vade ayının son iş günü olur. Yurtiçi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda sözleşmenin vadesi ve son işlem günü bir önceki iş günüdür.

Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı

1 kg 41 Renk baz kalite Ege pamuğun Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra üç basamak halinde kote edilir. Minimum fiyat adımı 0,’dir. Minimum fiyat adımının değeri 5 TL’ye karşılık gelmektedir. Bu şekilde girilecek fiyat kotasyonlarının virgülden sonraki son rakamı 0 (sıfır) ya da 5 (beş) olur (5, veya 5, TL/kg gibi).

Baz Fiyat ve Günlük Fiyat Değişim Limiti

Baz fiyat, günlük fiyat değişim limitlerinin hesaplanmasında kullanılan ve sözleşmenin işleme açıldığı gün Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından belirlenen fiyat, diğer işlem günleri için ise bir önceki günün uzlaşma fiyatıdır.

Günlük fiyat değişim limiti, her bir sözleşme için belirlenen baz fiyatın ±%10’udur. Bu yöntemle hesaplanan alt veya üst limitin fiyat adımına tekabül etmemesi halinde üst limit bir üst fiyat adımına, alt limit ise bir alt fiyat adımına yuvarlanır.

İşlem Teminatı Esasları

Takas Mevzuatı çerçevesinde belirlenir.

Fiziki Teslimata İlişkin Hususlar

Fiziki teslimat Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) vasıtasıyla gerçekleşir.

Teslimata konu pozisyonlara yönelik işlemler takas süresi sonunda İZBEP (İzmir Ticaret Borsası Elektronik Platformu) işlemine dönüşerek takas tamamlanır.

Fiziki teslimatın İZBEP’in kabul ettiği TBB_R (Türkiye Batı B Rollergin) pamuğu  şeklinde yapılması esastır. Ancak piyasa şartlarına bağlı olarak ve önceden ilan edilmiş olmak kaydıyla prim ve iskonto tutarları/oranları dikkate alınarak teslimat TBA_R (Türkiye Batı A Rollergin) ya da TBC_R (Türkiye Batı C Rollergin) kalite pamuk ile de yapılabilir. Prim ve iskonto tutarları/oranları Borsa İstanbul A.Ş. ve İzmir Ticaret Borsası tarafından belirlenecektir.

İşlem Saatleri

İşlemler - saatleri arasında kesintisiz tek bir seansta gerçekleştirilir.