Hemogram Testi Plt Nedir

Trombosit düşüklüğü, vücuttaki yersiz morarmalara yol açabiliyor. Genellikle lösemi hastası ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde görülüyor. Kan testi yapılarak trombosit seviyesi tespit ediliyor. Trombosit düşüklüğü tedavi edilmezse ciddi hastalıklara yol açabiliyor.

Plt Düşüklüğü Nedir?

Kemik iliği tarafından üretilen, kan damarları hasar gördüğünde kanda pıhtılaşmayı başlatarak kanamayı durduran kan hücrelerine Trombosit (Platelets, T) denir. Yaralanma, kesik gibi durumlarda kanın pıhtılaşarak akmasını önler.

Sağlıklı bir insanda trombosit değeri, mikrolitrede bin arasındadır. Trombosit değerinin binin altındna olması Trombosit düşüklüğü olarak adlandırılıyor. Bun tıp dilinde trombositopeni deniliyor.

Plt Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

 - Kırmızı, mor, kahverengi çürükler (purpura)

 - Küçük, kırmızı, mor renkli döküntüler ( Petechiae)

 - Diş eti, burun kanaması,

 - Rektumda kanama,

 - İdrarda, dışkıda kan, kanlı ya da çok koyu renkli mukus (iç kanama belirtileri)

 - Şiddetli adet kanaması,

 - Kendiliğinden iyileşmeyen, uzun süre devam eden yaralarda kanamalar PLT düşüklüğü belirtileridir.

Plt Düşüklüğü Ne Zaman Tehlikeli Olur? 

 Trombosit sayısı 10 binin altına düştüğünde tehlikeli durum oluşma riski fazladır. Kişide iç kanamaya neden olabilir.

Plt Düşüklüğü Hangi Hastalıkların Belirtisidir?

 - Aşırı kansızlık,

 - B12 vitamini, demir ve folat eksikliği

 -Siroz, lösemi, HIV, suçiçeği

 - Aşırı alkol tüketimi,

 - Kemoterapi, kimyasallara ve radyasyona maruz kalma,

 - Viral enfeksiyonlar, myelodisplazi kemik iliğinin trombositi yetersiz üretmesine yol açabiliyor. Bu nedenlerin dışında vücudun kendisi de trombositleri yok edebiliyor. Dalak genişlemesi, gebelik, kandaki bakteriyel bir enfeksiyon, hemolitik üremik sendrom, romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar PLT düşüklüğüne yol açan sağlık sorunlarıdır.

Trombosit sayısı düştükçe iç kanama riski artıyor. Kalp ritim bozukluğu, yüksek tansiyon, inme, felç gibi hastalıkların yaşanma riski yükseliyor. Bazı kişilerde nadiren beyin kanaması görülebiliyor. Bu beyin kanamaları ölümcül olabiliyor.

Plateletler de denilen ‌trombositlerin işlevi, pıhtılaşma faktörleri ile birlikte kan damarı yaralanmasından kaynaklanan kanamaya tepki göstermek ve pıhtılaşmayı sağlayarak kanamayı durdurmaktır. ‌Plt nedir, kan tahlili normal değeri kaçtır, kanda ‌plt nedir gibi soruların cevabını yazının devamında bulabilirsiniz.

Plt ‌(‌Trombosit) Nedir?

‌‌Plt, ‌platelet kelimesinin kısaltılmış şekli olup ‌plt nedir sorusunun cevabını: Kan dolaşımında bulunan ve pıhtılaşmayı sağlayarak kanamanın durdurulmasına yardım eden hücresel elemanlar şeklinde açıklayabiliriz. ‌

Trombosit nedir sorusu ise kısaca ‌plateletlere verilen diğer isim olarak cevaplanabilir. ‌Trombosit kelimesinin kökeni trombozdur ve pıhtı anlamını taşır. ‌

Trombosit ya da ‌plateletler kemik iliğinde bulunan ve ‌megakaryosit adı verilen kök hücrelerden orijin alır. ‌Trombositlerin hücre çekirdeği yoktur ve disk benzeri bir görünüme sahiptir. Bu hücresel elemanlar beyaz kan hücreleri ve kırmızı kan hücrelerinden daha küçük bir boyuta sahiptir.

Damar yaralanmalarında kanamayı durdurmak için pıhtılaşmanın sağlanması ‌trombositler tarafından gerçekleştirilir. Kan damarlarında bir yaralanma veya kesilme olduğunda, ‌plateletler ilgili bölgeye yapışır ve vücuda kimyasal sinyaller göndererek diğer pıhtılaşma ajanlarının çağrılmasını sağlar.

Yaralı alanda tıkaç oluşturmak için birbirlerine bağlanan ‌plateletler pıhtı oluşumunu sağlar. Oluşturulan pıhtıyı bir arada tutmak için daha sonra başka faktörler de tıkaca yapışır.

PLT Kan Değeri Nedir?

Kandaki normal ‌PLT değeri nedir diye merak edenler için aşağıda ilgili bilgiler verilmiştir. Bununla birlikte normal değer aralıkları laboratuvara göre değişiklik gösterebilir.

Bazı laboratuvarlar farklı ölçümler kullanır veya farklı örnekleri test edebilir. Bu sebeple test sonuçlarınız hakkında doktorunuzla mutlaka konuşmanız gerekir.

Kandaki normal ‌trombosit sayısı, kabaca ‌mikrolitre başına ila ‌trombosit ‌(mcL) şeklinde ifade edilebilir. ‌Trombosit referans değeri &#; ‌/mcL şeklinde kısaltılmış olarak belirtilir.

Kan Tahlilinde ‌PLT Nedir?

‌Plt kan tahlili için önceden aç kalma ‌vs gibi herhangi bir ön hazırlık gerekli değildir. Peki, kan tahlili ‌plt nedir? Koldaki bir toplardamardan kan örneği alınarak ‌plt sayısının ölçümüne dayanan bir testtir.

Test sırasında kan almak için enjektörle damara girildiğinde hafif bir acı hissedilebilir. Bazıları bunu sadece bir batma hissi gibi duyarlar. Daha sonra, bölgede zonklama veya hafif bir morarma da olabilir. Bu durum geçici olup kısa sürede kaybolur.

Kanda bulunan ‌trombositlerin sayısı birçok hastalıktan etkilenebilir. Kan pıhtılaşması ya da kanama olduğunda nedenini saptamak için ‌plt tahlili kullanılır. ‌Trombosit sayımı mevcut hastalıkların takibini yapmak ya da başka hastalıkları teşhis etmek için yapılabilir.

Trombosit Yüksekliği Nedir, Ne Anlama Gelir?

‌Plt yüksekliği nedir sorusunun cevabını merak edenler için yanıtlamak gerekirse; kandaki ‌platelet sayısının ‌‌/‌mcL&#;nin üstüne çıkması durumunda ortaya çıkan klinik tabloya verilen isimdir. ‌

Plt yüksekliği tıp literatüründe ‌trombositoz olarak adlandırılır ve vücudun gerekenden fazla ‌trombosit üretimi yaptığı anlamına gelir. ‌Plt yüksekliği hangi hastalığın belirtisi, kanda ‌plt yüksekliği neden ortaya çıkar gibi konular hastalar tarafından sıklıkla merak edilir. ‌

Trombosit yüksekliği nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Kandaki kırmızı kan hücrelerinin (hct değeri) normalden daha erken yıkıldığı bir tür anemi ‌(hemolitik anemi)
• Düşük demir, orak hücre hastalığına bağlı anemi
• Bazı enfeksiyonlardan sonra, büyük cerrahi veya travma
• Bazı kanserler
• Bazı ilaçlar
• Polisitemia ‌vera olarak isimlendirilen kemik iliği hastalığı
• Bilinen bir neden olmaksızın çok fazla ‌trombosit yapılmasına neden olan kemik iliği ‌(primer trombositemi)
• Dalağın yakın zamanda cerrahi olarak alınması
• Yüksek‌ ‌trombosit sayısı olan bazı kişilerde kan pıhtılaşma riski vardır. Kan pıhtıları ciddi tıbbi sorunlara yol açabildiğinden bu gibi durumlarda acil destek gereklidir.

Trombosit (‌PLT) Yüksekliği Tedavisi

Herhangi bir belirtisi olmayan stabil hastalarda herhangi bir tedavi gerekli olmayabilir. Bu hastalarda doktorları tarafından rutin kontroller gereklidir.

Doğuştan olmayan, sonradan gelişen ‌trombositoz formları nadiren tedavi gerektirir. Çeşitli şikâyetleri olan hastalar için, birkaç tedavi seçeneği mevcuttur.

Birincisi, ‌trombositoza neden olan hastalığın tedavi edilmesidir. Bazı durumlarda, kan pıhtılarının önlenmesine yardımcı olmak için aspirin başlanır. Bu amaçla kullanılan aspirin dozu düşüktür ve genellikle mide rahatsızlığına veya kanamaya neden olmaz.

Doğuştan olan ‌trombosit yüksekliği için kemik iliğinde ‌trombosit üretimini baskılamak için çeşitli ilaçlar kullanılır. Bu ilaçların genellikle ömür boyu alınması gerekir.

‌‌Plt&#;yi Düşüren Yiyecekler

Öncelikle ‌trombosit sayısını artıran yiyeceklerden uzak durmak önemlidir. ‌Trombosit sayısını düşüren yiyecek ve içecekler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Günde en az 2 ‌lt su
• Çiğ sarımsak
• Kuşburnu çayı (10 dakika demlenmiş): Günde 2 defa kuşburnu çayı içmek ‌plt sayısını düşürmede son derece etkilidir.
• Üzüm çekirdeği
• Erik
• Nar
• Aloe ‌vera suyu
• Ton balığı, somon, sardalya ve ringa balığı gibi ‌omega 3 bakımından zengin balıklar
• Salatalık
• Mantar
• Turp
• Tarçın
• Kahve

Trombosit Düşüklüğü Nedir, Nedenleri Nelerdir?

‌Plt düşüklüğü nedir sorusuna cevap kısaca kandaki ‌platelet sayısının normal değeri olan ‌/mcL altına inmesidir. ‌Platelet sayısı / ‌mcL&#;nin altına düştüğünde kanama riski çok artmıştır. ‌Bu durumda günlük aktiviteler sırasında bile kanama olabilir. ‌Plt düşüklüğü 3 ana nedenden ortaya çıkabilir:

funduszeue.info iliğinde yeterli ‌trombosit üretilemiyor olabilir.
funduszeue.info dolaşımında ‌trombositler yok ediliyor olabilir.
funduszeue.infoa veya karaciğerde ‌trombositlerler yok ediliyor olabilir.

Bu sorunlara yol açabilen ‌trombosit düşüklüğü nedenleri arasında en yaygın görülenleri şunlardır:

• Kemoterapi veya radyasyon gibi kanser tedavileri ‌platelet kök hücrelerine zarar vererek düşüklüğe neden olur.
• Çeşitli ilaçların kullanımı
• Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla ‌trombositler gibi sağlıklı vücut dokusuna saldırdığı ve tahrip ettiği ‌otoimmün bozukluklar ‌(SLE, ITP)
• Lösemi, ‌lenfoma gibi kemik iliğine zarar veren kanserler
• Aplastik anemi adı verilen kan hastalığı
• Wiskott &#; Aldrich veya ‌May &#; Hegglin sendromu gibi ailesel hastalıklar
• Suçiçeği, kabakulak, kızamıkçık, ‌HIV veya ‌Epstein-Barr gibi virüs enfeksiyonları

‌Trombositleriniz düşükse, kanamayı nasıl önleyeceğiniz ve kanama geçirmeniz halinde ne yapmanız gerektiği konusunda doktorunuzla görüşmek en doğru yöntemdir.

Plt Düşüklüğü Belirtileri

• Ciltte kolay, sık ve aşırı morarma
• Halsizlik, yorgunluk
• Yaralanma durumunda aşırı kanama
• Kadınlarda aşırı ‌regl kanaması
• Sarılık
• Dalakta büyüme
• İdrar ya da dışkıda kan
• Baş ağrıları

Trombosit (‌PLT) Düşüklüğü Tedavisi

‌Trombositlerde aşırı düşüklük söz konusu değilse tedaviye gerek olmayabilir. Tedavi gereksinimi olan durumlarda ise, düşüklüğe neden olan, altta yatan hastalık tedavi edildiğinde ‌plt değerleri de normale gelebilir. ‌

Plt düşüklüğü tedavisi için eğer kişinin kullandığı bir ilaç düşüklüğe neden oluyorsa ilaç değişimi yapılabilir. Geçmeyen ciddi ‌trombositopeni durumlarında ‌plt düşüklüğü nasıl yükseltilir sorusuna cevap olabilecek farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. ‌Trombosit düşüklüğü tedavisi için yapılabilecek uygulamalardan bazıları şunları içerir:

Vücudunuzun ‌trombositleri yok etmesini durdurmak için ‌steroid grubu verilen ilaçlar kullanılabilir.

Sağlıklı bir kişiden alınan kan ya da ‌trombosit hastaya nakledilebilir.

Gerekli durumlarda dalağın ameliyatla çıkarmak faydalı olabilir.

Peki, tedavide kullanılan ‌trombosit kan nedir, nasıl elde edilir? Kan bağışı yapan kişiden kan alınıp ‌trombositlerin ayrıştırılıp toplanmasından sonra kalan kısmın geri verilmesi şeklinde yapılan uygulamadır.

‌Trombositlerin düşük olduğu durumlarda kanamayı önlemek için aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçlardan, bitkisel takviyelerden ve alkol kullanmaktan kaçınmak gerekir.

Çünkü bunlar kanamayı daha da kötüleştirebilir. Kişinin travmaya maruz kalabileceği futbol ya da boks gibi sporlardan uzak durmak önemlidir.

Diş eti kanamasını önlemek için yumuşak bir diş fırçası kullanılmalıdır. Arabada emniyet kemeri takmalı ve yaralanmaları önlemek için elektrikli aletlerle çalışırken eldiven ve gözlük kullanılmalıdır.

Trombosit Düşüklüğünde Neler Yenmeli?

‌Trombosit sayısını artıran yiyeceklerden bazılarını şu şekilde sıralanabilir:

• Kabak
• Havuç
• Lahana
• Tatlı patates
• Ispanak
• Kereviz
• Yeşil mercimek
• Antep fıstığı
• Papaya
• Pancar suyu
• Süt
• Yumurta
• Karaciğer
• Nar
• Buğday çimi
• Bal kabağı
• C vitamini açısından zengin portakal, limon, mandalina, çilek, kivi gibi meyveler
• Hint üzümü
• Susam yağı

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.