kaynağı değiştir]
İlk sosyalist hareketler, o dönem Avrupa kıtasının çoğunda uygulanan geleneksel monarşilerle karşıt görüşte olmuşlardır. Avrupa monarşilerinin pek çoğu, komünist görüşlerin kamusal alanda ifade edilmesini yasa dışı ilan etmiştir. Karl Marx, Komünist Manifesto'da bu durumdan; "Avrupa'da bir hayalet dolaşıyor" şeklinde bahsederek monarşist yönetimdeki hükümdarların tahtları için endişe ettiklerini ileri sürmüştür. I. Dünya Savaşı öncesi Avrupa'sında en büyük üç monarşist ülke: Rus İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda komünizme destek verilmesi yasa dışıydı. Pek çok monarşist (parlamenter monarşistler hariç), varlık ve siyasal güç konusundaki eşitsizliği, kutsal tabii düzenin bir sonucu olarak görmüştür. Ancak I. Dünya Savaşı sonrasında çoğu Avrupa ülkesinde, Kralın Kutsal Hakları gözden düşmüş ve bunun yerine liberal ve milliyetçi hareketler gelmiştir. Avrupa'daki krallar ve hükümdarlar göstermelik yönetici veya kukla başkan hâline gelmiş; seçimle gelmiş hükûmetler gerçek gücü elinde tutmuştur. En muhafazakâr Avrupa monarşilerinden biri olan Rusya İmparatorluğu, Ekim Devrimi sonucu Sovyetler Birliği olarak yeniden kurulmuştur. Rusların bu devrimi, yıllarında diğer Avrupa devletlerinde başlayan bir dizi devrimi etkilemiştir. Bu devrimlerin pek çoğu, Alman Devrimi'nde olduğu gibi milliyetçi ve monarşist askerî birlikler tarafından engellenmiştir.
'ler ve 'lar, geleneksel sağcılığın sönüşünü görmüştür. Anti-sosyalizm düşüncesi ise artık, bir yandan yükselişteki faşist hareketler, diğer yandan ABD ilhamlı liberal muhafazakârlar tarafından benimsenmiştir. Komünist gruplar ve siyasi partiler, 'lerde Çin Cumhuriyeti'nde olduğu gibi dünya çapında görünmeye başlandığında, sömürge yetkilileri veya yerel milliyetçi hareketler onların rakibi olmuştur.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra, sosyalizm ve komünizm küresel bir fenomen hâline gelmiştir. Ayrıca, anti-komünizm; hem ABD'nin hem de NATO müttefiklerinin yurt içi ve yurt dışı siyasal ilişkilerinin temel taşlarından biri olmuştur. Savaş sonrası muhafazakârlık, monarşist ve aristokrat köklerini tamamen terk ederek; yurtseverlik, din ve milliyetçiliğe odaklanmıştır. Komünistler de iç ve dış faaliyetlerinde kapitalizm karşıtı tavırlar alarak Wall Street'i, kitleleri baskı altına alan bir fenomen olarak nitelendirmiştir. ABD dış ilişkilerinde antikomünizmi en yüksek öncelik olarak ele almıştır ve Amerikalı pek çok muhafazakâr, yurtlarında komünist etki olarak gördükleri şeylerle mücadele etmişlerdir. Bunun sonucu olarak "McCarthycilik" kavramı altında kümelenen birtakım iç siyaset prensipleri kabul edilmiştir. Soğuk Savaş boyunca; Asya, Afrika ve Latin Amerika'da bulunan muhafazakâr hükûmetler siyasal ve iktisadi destek için ABD'ye yönelmişlerdir.
nsanlarn siyasi tercihlerini ve ideolojileri tasnif etmede kullanlan en yaygn ablon sa ve sol ayrmdr. Peki sa nedir, sol nedir? Bunlar neyi temsil ederler ve aralarnda ne tür bir iliki var?
SA HER ZAMAN SOLDAN ÖNCE GELR
nsan sa olarak doar, sol olarak ölür. Tarihte de önce ortaya çkan sadr. Ancak san temel özellii kendinden gafleti olduundan san varlnn farkna varlmas ancak solun ortaya çkmas ile mümkün olmutur. Çocuk (id) büyüyüp bulu çana girmitir (bulu ça bir nevi akl çadr). Yani organik sras itibariyle önce sa sonra sol gelir. San suretini ortaya çkaran, ona bir tepki, bir tahdid olarak doan sol’dur. Solun aynasnda sa görünür hale gelir. yapmada da sa her zaman soldan önce gelir. Sa inaat yapar, sol dev(i)rim. Sol ancak san ina ettiini devirir. Devrim tutkusunun elbette meru bir nedeni vardr: Çünkü bina yamuktur: Ruhsatsz ve çou kez insafszdr.
SA NSANIN MDESDR, SOL NSANIN VCDANI
Aç ay oynamaz. Aç insan paylaamaz. Midesiz hayat olmaz. Nefis ve mide san payna, farkndalk ve felsefe ise solun payna dümütür. Minerva’nn baykuu tarihin “üzerine” düündüü için konaca bir tarihe ihtiyaç duyar. Sol, san yapt tarihin yani tarih-yapmnn eletirmeni ve yap-sökümcüsüdür. Sosyalizm, modern benlik formu olarak liberalizmden sonra ortaya çkm (ve benliin kolektif tezahürlerinden biri olan ulus formuyla yer yer rekabet eden) bir “düünme” hali, bir etik kaygdr. Sol muhalefetini yaparken, sa çoktan iktidardr. Teoride aheserler üreten sol, pratik bir bilme biçimi ve eylem olan siyasette her zaman san gerisindedir. O insafsz sürünün arkasndan nal toplar. Sa yapar, sol konuur/eletirir.
SA OLMADAN SOL OLMAZ
Sa olmadan sol mümkün deildir. Sa olmayana sol haramdr. Sa ortaya çkmam topluma sol bir ilaç deil zehirdir (ölüm orucudur). Solu ortaya çkmam bir sa ise vahiliktir, ilkelliktir. Sol, aç karna alnamaz. Ancak ve sadece san üstüne alnrsa ilaçtr. Sa olumam bir topluma sol geldiinde sa’altarak gelmek zorundadr (mesela, ezilen ulus milliyetçiliinin olumlanma lüzumu böyle bir sol’luktur).
SA ZEVKTR, SOL ELETR
Sa duygudur, sol fikir. Biri zevkten/duyumsamaktan serho iken dieri düünmekten/rahatsz olmaktan bedbahttr. Bu nedenle sada iir ve türkü çkar, solda ise fikir ve analiz. Sa bencil bir nefsi ve hükmetmeyi temsil eder. Sol ise tadil eden bir eletiri olarak adalet ve diergaml. Onun için san slogan “brakn” (kendilik ve serbestlik) iken solun slogan “adalet” (paylam ve eitlik)tir. kisinin da bundan maksad özgürlüktür. lkinde ben veya biz'in önündeki engeller kaldrlmaya çallr (çou kez hoyratça da olsa). Ve bu hak’tr. kincisinde herkesin arasndaki engeller kaldrlmaya çallr (çou kez ütopik de kaçsa). Bu da adalet’tir. Serbest olmayandan paylam beklemek hatadr. Serbest olup paylamayan insaniyetten yeterince nasiplenmemitir.
SA HAYVANDIR, SOL MELEK
kisinin toplam insan ediyor. Antropolojik olarak sa, insann hayvaniyetini (duygularn, çkarlarn, hayatta kalma güdüsünü) sol ise melekiyetini (akln, türleme, evrenselleme temayülünü) temsil eder. Meleklikten hisse almam bir insan (klasik felsefedeki anlamyla) bir azgn hayvan gibidir. Kendinin farknda deildir. Öz-bilinçten yoksundur. Masum olduunda bile en fazla bir çocuk gibidir. Hayat sever. Yaamak için yer, avlar, biriktirir, savar. Hepsinde masum olduunda bile sadece yabanidir, yontulmamtr. Hayvaniyetten hisse almam bir insan ise bir melek gibidir. Melek olmak insan için bir baar deil bir kayptr, zayiattr. Fazlaca farkndalktan kendi’sini unutmutur. Dünyal deildir. Yani bu dünyada yeri yoktur. Hayatla irtibat kopmutur. Her yerde olduundan hiçbir yerdedir.
SASIZ SOL, SOLSUZ SA
Hayvaniyetsiz bir insan (melek), insanlk için tehlikeli bir manastr idealidir. radeye/günaha, mülkiyete izin vermedii için totaliter olmaya mahkumdur. Melekiyetsiz bir insan (hayvan), insanlk için faziletsiz bir bencillik ve iti-kak olaca için duyarszlk ve barbarlk üretmeye mahkumdur. Sadece sa veya sadece sol srarlar insaniyette indirgemeciliktir. Sadan ve soldan toplama kamplarnda ve totaliter rejimlerde insanlar insan olamaz, hayvan veya melek olurlar (günahsz ve sorumsuz).
SA FTARDIR, SOL ORUÇ
Edecek iftar olmayana oruç haramdr. Habire yiyene oruç farzdr, fazilettir. Bir topluma (mesela Kürtler) sahursuz, iftarsz oruç tutturmak zannedildii gibi bir adalet diyeti deil ölüm orucu yaptrmaktr. Bir saa sahip ve bu yüzden mideleri dolu olanlar, abloncu bir cehaletten veya muhatabn durumunu anlamaktan uzak imtiyazl bir gafletten dolay böyle ilk bakta erdemli görünen reçeteler sunabilirler. Fakat açlk snrnda olan muhataplarn, onlara fazilet/sevap diye zengin orucu tutturan bu hatay farkedip ölüm meleine davetiye olan bu yanl ve tbben haram orucu terk emesi gerekir. Bir birey veya toplum kendileri için neyin iyi neyin kötü olduunu düünecek reitlik ve sorumlulukta olamyorsa, o zaman yarm doktorlarn iyi niyetli yetersizliklerine müstehak kalr.
SA HAKMYETTR, SOL ADALET
Bir yerde hakimiyet yoksa orada adalet’e yer olmaz. Adalet ancak hakimiyeti tadil eder. Anari hakimiyetin yokluu olduu için insanlar düzlemesine ramen bir adalet formu deildir. Sadece (hakimiyet noktasnda) bir suçsuzluk/doallk halidir. Çar-esnaf diliyle söylersek, bir dükkanda tadilat yapabilmen için önce bir dükkann olmas lazm.
SA KÖYLÜDÜR, SOL EHRL
Elbette ikisi de ehirde doar. Ancak köye nispetle u söylenebilir: Sol, köye dönmek isteyen ehirlidir; sa, ehri fethetmek isteyen köylü. Solun hayali olan komün, ehrin trafik kurallarndan/eitiminden/askerlikten geçtii için marazlarndan arndrlm köy kahvesi yahut insan cemaatidir. San tecrübesi ise udur: Köydeki imkanlarn snrllndan çkp ehrin faziletine (“art deer”ine) girmek, “mal” (ihtiyaçtan fazla) götürmek.
NSAN SACI VEYA SOLCU OLMAK ZORUNDA MIDIR?
Deildir. Olaylar sadece sa-sol ikilii üzerinden anlamak bir kolaylk ve kolayclktr. Herkesi öyle davranmaya davet etmek ise naiflik. Fikirler ve özgürlükler yerine etiketler ve bu kategoriler üzerinden insanlara muhatap olanlar kendi ezberlerinin dna çkma imkann skalam olurlar. Tarih formüllere göre akmaz. Düünce, kamplara mahkum kalamaz. Elinde mutlaklatrlm teorilerle yürüyenler, bir yere varamad gibi eletiriye de tahammül edemez. Teori, düünmenin sonucudur, onu tutan hapishanesi deil. Bu yüzden, hapishanedekilerin teorilerine itibar etmemeli.
Köktendincilik, dinî kuralları esas alan ve bu esaslara en katı biçimde bağlılığı içeren, din ile siyaset ayrımını reddeden, toplumun tek bir dinin şartlarına göre idare edilmesi gerektiğini savunan görüştür. Köktendinciler, bağlı oldukları toplumun ve dolayısıyla tüm ülkenin dinî kurallar içerisinde yönetilmesinin en doğru koşul olduğunu savunurlar ve laikliği reddederler.
Aşırı sağ görüşün içerisindeki aşırı milliyetçiler, toplumsal dayanışmaya dayalı ve ulusal birliktelik vurgusunu içeren totaliter bir yönetim altındaki toplum birliğini hedeflemektedirler. Kendi uluslarının birliğini ve diğer uluslara karşı güçlü olmasını savunmaktayken, milliyetçiliğe ve ulus kavramına karşı olan aşırı sol görüşe karşı muhalif bir konumda bulunurlar. Aşırı milliyetçiler kendi ulusları için "zararlı" olarak tanımladıkları düşüncelere karşı mücadele etmeyi amaç edinmişlerdir ve epik ögelerle süslenmiş tarih anlatılarından da yararlanırlar. Irkçılar ise yaşadıkları toplumda üstün olarak niteledikleri ırksal kökene bağlı bir kesimi, aşağı olarak niteledikleri diğer kesimden ayırmak ve aşağı olanları defetmek isterler.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası