Noeli Hangi Ülkeler Kutlar

Noel, Hz. İsa'nın doğumunu anmak için her yıl genellikle 25 Aralık tarihinde milyarlarca insan tarafından kutlanan dini ve kültürel bir gündür. Birçok ülkede Noel günü resmi tatildir ve Hristiyanlar tarafından kutlanır. Son yıllarda Hristiyan olmayan ülke ve uluslar da Noel kutlamaları yapmaktadır. Bazı ülkelerde Noel Arifesi olarak bilinen Christmas Eve günü Noel'den daha önemli bir gün olarak kutlanmaktadır.

Noel hangi tarihte kutlanıyor?

Hz. İsa'nın doğumuna dair net bir tarih olmasa da Batı Hristiyan Kilisesi 4'üncü yüzyılın ortasından itibaren doğumu 25 Aralık Noel günü olarak kabul etmiştir. Günümüzde Hristiyan aleminin büyük bir çoğunluğu Miladi Takvim'e göre 25 Aralık'ta Noel'i kutlamaktadır. Doğu Hristiyan Kiliseleri de Noel günü için Jülyen Takvimi'ndeki 25 Aralık tarihini esas alır. Bu tarih Miladi Takvim'de 7 Ocak tarihine tekabül eder. 6 Ocak tarihi de Batı Hristiyan Kilisesi için Epifani bayramıdır.

Hristiyan aleminde Noel günü için bir anlaşmazlık bulunmamaktadır fakat genel olarak 25 Aralık tarihi baz alınır.

Noel neden 25 Aralık'ta kutlanıyor?

Noel'in neden 25 Aralık günü kutlandığına dair bir bulgu olmasa da bazı sebepler 25 Aralık tarihini seçmeye yöneltmiş olabilir. Romalılar 25 Aralık tarihini yılın en uzun gecesi ve en kısa gündüzünün yaşandığı gün dönümü olarak kabul ederdi. Bu tarihten itibaren gündüz süresi uzuyor ve Güneş daha çok görünüyordu. Eski bir ahit dizesinde Hz. İsa, Güneş olarak betimlenmiştir ve 25 Aralık günü, 25 Mart'ta kutlanan Beşaret'ten 9 ay sonrasına da işaret etmektedir.

Antik Roma'da yılın bitmesine yakın birtakım pagan festivalleri düzenlenirdi. Noel tarihi de bu festivallerle beraber belirlenmiş olabilir. Bazı bilim insanları pagan festivali açıklamasına katılmıyor. Onlara göre Roma İmparatoru Aurelianus, Hristiyan Kilisesi'nin yükselişine karşı olarak 25 Aralık'ta bir pagan festivali düzenlenmesne karar vermiş bu bir süre sonra bu tarih Noel olarak kutlanmaya başlanmıştı.

Noel günü ne yapılıyor? Noel nasıl kutlanıyor?

Günümüzde birçok ülke Noel'i, Hristiyanlık öncesi dönem, Hristiyanlık ve Laiklik temaları ile kutlamaktadır. Noel için birçok kişi birbirine hediye alıyor, çam ağacı süslüyor, dini inançlara göre ibadet ediyor.

Noel günü ile özdeşen Noel Baba (Santa Claus ya da Saint Nicholas) figürleri de Noel süslemeleri ve hediyeleri için çokça kullanılan bir simge.

Noel kutlamaları ayrıca çok büyük bir ekonomi de yaratıyor.

Noel ve yılbaşı aynı şey mi?

Noel sık sık yılbaşı ile karıştırılıyor. Yılbaşı 31 Aralık'tan 1 Ocak tarihine geçişi ve miladi yılın sonunu belirten bir gündür. Yılbaşı tüm dünyada kutlanır ve Noel ile herhangi bir ilgisi yoktur.

Noel ilk kez ne zaman kutlandı?

Dünya'da ilk Noel kutlaması Roma'da yılında yapılmıştır. Orta Çağ'da Noel Epifani bayramının gölgesinde kalmıştır. yılından sonra Noel, Şarlman'ın Noel günü imparatorluk tacı giymesiyle tekrar önem kazanmaya başlamıştır. Alkol tüketimi ve kötü davranışla özdeştirildiği için bağnaz Protestanlar 17'inci yüzyılda Noel kutlamalarını yasakladı ve yılında resmi tatil günü olarak ilan edildi. 19'uncu yüzyılın başlarında Anglikan Kilisesi'nde gerçekleşen Oxford Hareketi ile beraber Noel tekrar önem kazandı. Charles Dickens ve diğer önemli yazarlar Noel gününü aile, din, hediye alışverişi ve sosyal barış gibi kavramlarla özdeştirdi.

Ortodoks Hristiyanlar, Hz. İsa'nın doğumunu yani Noel'i kutluyor.

Katolik ve Protestanlar Noel'i 25 Aralık'ta kutlarken Rusya, Gürcistan, Belarus, Mısır, Sırbistan, Etiyopya ve Kazakistan gibi ülkeler 6 Ocak'ı 7 Ocak'a bağlayan geceyi Noel olarak kabul ediyor.

Katoliklerle Ortodokslar arasındaki Noel tarihine ilişkin farklılık iki tarafın farklı takvimleri benimsemesinden kaynaklanıyor.

Bugün dünyada en yaygın olarak kullanılan Gregoryen Takvimi (Miladi Takvim), Katolik Kilisesi'nin ruhani liderlerinden Papa XIII. Gregorius tarafından yılında uygulanmaya konuldu.

Paskalya Bayramı'nın ilkbahar ekinoksuna denk gelmesi için benimsenen takvime göre Noel de 25 Aralık'a denk geliyor.

Rum Ortodoks Kilisesi haricindeki Ortodoks Hristiyanlarsa, M.Ö. 46 yılında Jül Sezar'ın yaptırdığı Jülyen Takvimi'ni takip ettiklerinden Noel'i Katoliklerden 13 gün sonra, Ocak'ta kutluyor.

yılından bu yana Miladi Takvimi benimseyen Yunanistan, Kıbrıs ve Bulgaristan'daki Rum Ortodoks Kilisesi'nin yanı sıra Kudüs'teki Ortodokslar da Noel'i 25 Aralık olarak kabul ediyor.

Epifani Bayramı nedir?

Epifani Hz. İsa'nın, mesih olduğunu müjdeleyen yıldızın belirmesiyle üç kralın peygamberi ziyaret ettiği ve vaftiz edildiği gün olarak kabul edilir.

Miladi Takvimi benimseyen Hristiyanlara göre Epifani Bayramı, Ortodoksların Noel'i kutladığı 7 Ocak'a denk gelirken, Jülyen Takvimi'ni benimseyen Hristiyanlar ise Epifani Bayramı'nı 19 Ocak'ta kutluyor.

Epifani Bayramı dolayısıyla Hz. İsa'nın vaftiz edilişini sembolize eden 'denizden haç çıkarma' törenleri düzenleniyor. Törende, bir din adamı tarafından buz gibi sulara atılan haçı çıkarmak için Hristiyan gençler birbiriyle yarışıyor ve haçı çıkarmayı başaran kişinin bir yıl boyunca hastalık yüzü görmeyeceğine inanılıyor.

Ortodoks aleminde Noel'in gelenekleri

Doğu Avrupa'daki Hristiyanlar, geleneksel olarak 6 Ocak'ta, gökyüzünde ilk yıldız belirene kadar oruç tutuyor.

Noel arifesinde kurulan alkolsüz ve et ağırlıklı geleneksel sofralar ise Hz. İsa'nın 12 havarisini sembolize eden 12 çeşit yemekten oluşuyor.

7 Ocak olan Noel günü kilise ziyareti ile başlıyor. Bazı Ortodokslar Noel arifesinde gece yarısı ayinine katılıyor.

Katoliklerin aksine Noel'de hediyeleşmek Ortodokslarda pek rastlanan bir gelenek değil. Ortodokslar genellikle 19 Aralık'taki Aziz Nikolas gününde veya yılbaşında sevdiklerine hediye veriyor.

Günlük hayatta Miladi Takvimi kullanan Ortodoksların çoğu dini günlerini ise Jülyen takvimine belirliyor.