Kanda Enfeksiyon Ateşi Kaç Gün Sürer

Çocuklarda ateşin en yaygın nedenin enfeksiyonlar olduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Aydın, “Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonları, sinüzit, bağırsak enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, krup, bronşiyolit ve idrar yolu enfeksiyonları ateşe neden olabilmektedir. Ateşe neden olabilecek en ciddi durumlar menenjit ve kanda enfeksiyon (sepsis) görülmesidir. Ayrıca sıcak çarpması, romatizmal hastalıklar, habis tümörler ve bazı ilaçlar da ateş yükselmesine neden olabilir” dedi. 

ÇOCUKLARIN VÜCUT ISISI YAŞINA VE AKTİVİTE DÜZEYİNE GÖRE DEĞİŞEBİLİR 

Hemen hemen her çocuğun yılda birden fazla ateş yaşayabildiğini ancak bu durumun özellikle ilk kez çocuğu ateşlenen aileler için korkutucu olabildiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Murat Aydın, “Aileler için ne zaman endişeleneceklerini bilmemek zorlayıcı olmaktadır. Bir hastalığın bulgu veya belirtisi olabilen ateş yükselmesinin, aynı zamanda vücudun enfeksiyonla savaştığının göstergesi olarak iyiye işaret olduğunun da akılda tutulması gerekir. Bir çocuğun normal vücut sıcaklığı, yaşına ve aktivite düzeyine bağlı değişebilir. Günün saati de ölçümü etkileyebilir. Örneğin, vücut ısısı öğleden sonra ve akşamın erken saatlerinde en yüksek, gece ve sabahın erken saatlerinde en düşük seviyededir. Ayrıca süt çocukları daha büyük çocuklara göre daha yüksek sıcaklıklara sahip olma eğilimindedir. Genel olarak ateş; makat ölçümün 38 derece ve üzeri, ağızdan ölçümün 37 derece ve üzeri olması olarak tanımlanmaktadır” diye konuştu. 

ENFEKSİYON HASTALIKLARINA DİKKAT EDİLMELİ 

Çocuklarda ateşin en yaygın nedenin enfeksiyonlar olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Murat Aydın şu bilgileri paylaştı: 

“Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonları, sinüzit, bağırsak enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, krup, bronşiyolit ve idrar yolu enfeksiyonları ateşe neden olabilmektedir. Ateşe neden olabilecek en ciddi durumlar menenjit ve kanda enfeksiyon (sepsis) görülmesidir. Ayrıca sıcak çarpması, romatizmal hastalıklar, habis tümörler ve bazı ilaçlar da ateş yükselmesine neden olabilir. Diş çıkarmanın ateşe yol açtığına dair yaygın inancı destekleyecek yeterli bilimsel kanıt yoktur. Bu görüşü tamamen çürütmek zor olsa da her zaman ateşin alternatif nedenleri araştırılmalı ve derecenin üzerindeki vücut sıcaklıkları asla diş çıkarmaya atfedilmemelidir. 3 aydan küçük bir çocuğu çok fazla giysi veya battaniyeyle sarmak, çocuğun ateşini biraz yükseltebilir. Bununla birlikte, derece veya daha yüksek bir makat sıcaklığın giysiler ile ilgili olması muhtemel değildir ve doktor tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca bazı çocukluk çağı aşıları da ateş yapabilmektedir. Bu konuda aşıyı uygulayan sağlık personelinden bilgi almayı unutmayın.”  

BAZI ÇOCUKLAR ATEŞLİYKEN KENDİNİ İYİ HİSSEDEBİLİR 

Bazı çocukların ateşleri olduğunda kendilerini iyi hissedebildiğini söyleyen Uzm. Dr. Murat Aydın, “Bununla birlikte, çoğu, ateşe neden olan hastalığın semptomlarına sahip olabilmektedir. Çocuğunuzda kulak ağrısı, boğaz ağrısı veya karın ağrısı olabilir. Bu belirtiler ateşin nedeni hakkında önemli ipuçları sağlayabilir” dedi.  

VÜCUT ISISINI KONTROL ETMEK İÇİN DİJİTAL TERMOMETRE KULLANIN 

Yüksek ateşten şüphelenildiğinde, ateşin bir termometre ile ölçülmesi gerektiğini ifade eden Uzm. Dr. Murat Aydın, şunları söyledi: 

“Alnından ateşini ellinizle kontrol etmek kolaydır fakat her zaman doğru sonuç vermez. Çoğu modern dijital termometre hızlı çalışır ve kullanımı kolaydır. Çocuğunuzun vücut ısısını kontrol etmek için dijital bir termometre kullanmak en iyisidir. Cıvalı termometre zehirlenme riski nedeniyle artık kullanılmamaktadır. Bir çocuğun ateşini ölçmenin en iyi yolu birkaç faktöre bağlıdır. Uygun teknik kullanarak dilaltında termometre tutabilen çocuklar için (genellikle 4 veya 5 yaşından büyük çocuklar), ağızdan doğru bir şekilde ölçülebilir. Termometreyi dilaltında tutamayan bebekler ve çocuklar için koltuk altından ateş ölçümü yapılabilir. Koltuk altı sıcaklığı 37 derece üzerindeyse ve çocuğun hasta olduğu endişesi varsa, makat ölçüm gerekli olabilir. 3 ayın altındaki bebekler için makat ölçüm daha uygundur. Kulaktan veya alından yapılan ölçümler makattan veya ağızdan ölçülen sıcaklıklardan daha az kesindir ve bu yöntemlerden biri ile doğrulanması gerekebilir” açıklamasında bulundu. 

SOĞUK DUŞ ALDIRMAYIN, TİTREMEYE SEBEP OLABİLİR 

Alınabilecek önlemlere ve yapılması gerekenlere değinen Uzm. Dr. Aydın şu bilgileri paylaştı: 

“Çocuğunuz 6 aydan büyükse ve ateşi varsa, aşırı huzursuzluk olmadıkça muhtemelen tedavisi görmesine gerek yoktur. Anahtar nokta çocuğunuzun davranışını izlemektir. Normal bir şekilde yemek yiyor, sıvı alıyor, uyuyor ve oynayabiliyorsa ateşi tedavi etmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ateşin kendiliğinden düzelip düzelmediğini görmek için beklemelisiniz. Odayı hafif serin tutun ( derece). Hafif giysiler giydiklerinden emin olun. Onları sıvı alımı içim teşvik edin. Kendilerini fiziksel olarak fazla zorlamadıklarından emin olun. Soğuk duş aldırmayın. Soğuk su titremeye neden olabilir ve çocuğunuzun ateşini yükseltebilir. Ateşi düşürmek için çocuğunuza asla alkol sürmeyin. Ciltten emilmesi veya solunmasıyla alkol koması gibi ciddi sorunlara neden olabilir. Çocuğunuzun ateşini düşürmek için aspirin kullanmayın. Aspirin; mide rahatsızlığı, bağırsak kanaması ve Reye sendromu gibi yan etkilerle ilişkilendirilmiştir. Reye sendromu karaciğeri ve beyni etkileyen ciddi bir hastalıktır. Asetaminofen ve ibuprofen, 3 ayın altındaki çocuklarda uzman görüşü alınmadan kullanılmamalıdır. Bunun yanı sıra bol sıvı alımı, dinlenme ve ılık duş aldırma da destek tedavisi olarak uygulanabilir.”  

BU DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURULMALI 

Çoğu durumda ateşli bir çocuğun evde gözlemlenebileceğini ve/veya tedavi edilebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Murat Aydın, hangi durumlarda uzman hekime başvurulması gerektiğini şöyle sıraladı: 

“Bebeğin genel durumuna bakılmaksızın makat sıcaklığı 38 derece veya daha yüksek olan üç aydan küçük bebekler (örneğin, iyi görünen küçük bebekler bile değerlendirilmelidir). Bu hastalar, sağlık uzmanlarına danışana kadar ateş düşürücü almamalıdır. 

“3 aydan 3 yaşına kadar, makat ateşi 38 derece ve üstü olan veya 3 günden fazla düşkün görünen (örneğin huzursuz, sıvı alımı yetersiz) çocuklar 

“Ağız kuruluğu, gözyaşı olmadan ağlama, idrar yapmada azalma, bıngıldak bölgesinin normalden çökük olması gibi aşırı sıvı kaybına işaret eden durumlar   

“Makat sıcaklığı derece veya daha yüksek olan 3 ila 36 aylık çocuklar 

“Ağız, makat, kulak zarı veya alın ısısı 40 derece veya daha fazla veya koltuk altı sıcaklığı derece veya daha fazla olan her yaştan çocuklar 

“Şiddetli baş ağrısı, karın ağrısı, kulak ağrısı ve boyun ağrısı olan çocuklar.  

“Ateşli nöbet geçiren her yaştaki çocuklar  

“5 günden uzun süredir başka hiçbir semptomu olmayan, tekrarlayan ateşi olan her yaştaki çocuklar 

“Kalp hastalığı, kanser, lupus veya orak hücreli anemi gibi kronik bir tıbbi sorunu olan her yaştaki çocuklar 

“Ateşi ve yeni bir deri döküntüsü olan çocuklar.” 

Vücut ısısının normalin üzerinde olması olarak tanımlanan ateş, çocuğunuzun yaş, genel sağlık durumu, hareketlilik seviyesi ve gün içindeki zaman ve giysileriyle şekilleniyor. Genel olarak, 38oC üzerine çıkan vücut ısısı ateş olarak kabul edilirken bu eşik değer, ateş ölçümünde kullanılan yönteme göre de değişiklik gösteriyor. Koltuk altı ölçümlerinde eşik olarak kabul edilirken rektal veya oral ölçümlerde ise derece eşik değer olarak alınıyor.

Ateşin çocukluk çağı enfeksiyonlarında en sık görülen semptom olduğunu söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, özellikle viral enfeksiyonlar sırasında ateşin sıklıkla ilk semptom olarak ortaya çıktığını belirterek, “Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda, ilk gün ateş C arasında seyredebilir. Ateş düşürücülere yanıt vermeyebilir. Ateş dışında burun akıntısı, boğaz ağrısı, halsizlik, kas ağrıları, karın ağrısı, bulantı ve kusma yapabilir.” dedi.

İlkbahar aylarında yüksek ateşle seyreden adenovirüs, enterovirüslere sık rastladıklarını dile getiren Dr. Ebru Gözer, “Adenovirüs, solunum yolu sekresyonları, yakın temas ve eşyalar ile kolayca bulaşabilir. Üst solunum yolu yakınmalarına ek olarak ishal de görülebilir. Aynı etkiyi enterovirüsler de yapmaktadır. Ateşin birkaç gün yüksek seyretmesi, eşlik eden hem üst solunum yolu bulguları hem de ishal ve döküntü gibi vücutta birden çok yerin etkilenmesi ile virüs enfeksiyonu olduğunun göstergesidir” diye konuştu.

Bu durumda destek tedavisi vererek semptomlarının kontrol altına alınmasını öneren Dr. Ebru Gözer, etkeni saptamaya yönelik testlerle gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmanın önemine değinerek, “Her boğaz ağrısı ve boğaz kızarıklığı antibiyotik kullanımını gerektirmez” dedi.

Dr. Ebru Gözer, daha nadir olarak görülse de uzun süren ateş durumlarında enfeksiyon dışı hastalıkları ortaya çıkarmak için, eşlik eden yakınmalar ve yeni ortaya çıkan semptomların yakından takip edilmesini ve gerekirse laboratuvar testleri ile kontrol edilmesini söyledi.

ATEŞİN NEDENİNİ ARAŞTIRIN
Ateşin neden yükseldiğinin anlaşılmasının önemli olduğunu söyleyen Dr. Ebru Gözer, kulak enfeksiyonu, soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolları enfeksiyonu, zatürre gibi nedenleri olabileceğine dikkat çekerek, bazı durumlarda bir ilaç, yaralanma, zehirlenme gibi etkenlerin ateşe neden olabileceğini söyledi. Çok sıcak ortamın sıcak çarpmasına yol açabileceğini dile getiren Gözer, bunun potansiyel olarak tehlikeli bir vücut ısısı olduğunu söyledi.

Çocuğun ateşi yükselince kalp atışlarının hızlanmasının doğal olduğunu belirten Dr. Ebru Gözer, “Çocuğun yanakları kızarabilir veya normalden daha fazla terleyebilir. Bazı çocuklar ateşliyken de kendilerini iyi hissedebilir. Ancak çoğunda ateşe neden olan hastalığın belirtileri de görülür. Çocuğunuzun kulağı veya boğazı ağrıyor olabilir, cilt döküntüsü veya karın ağrısı olabilir. Bunlar çocuğunuzun ateşinin nedeninin anlaşılması için önemli ipuçları verirler” diye konuştu.

ÇOCUĞUNUZ 6 AYLIKTAN BÜYÜKSE BUNLARA DİKKAT EDİN
Dr. Ebru Gözer, 6 ay-6 yaş arsındaki bazı çocuklarda yüksek ateş ile birlikte havale görülebileceğini bilmek ve dikkatli olmak gerektiğini söyledi. Özer, 6 aylıktan büyük çocuklarda hafif yüksek ateş görüldüyse yani derecenin altında ise, hasta veya düşkün görünmüyorsa, uykulu veya huzursuz değilse, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü yoksa yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilenmediyse doktora götürme öncesinde ilk yapılacakları şöyle sıraladı;
• Serin bir ortamda tutun.
• Hafif giysiler giymiş olmasına dikkat edin.
• Su, sulandırılmış meyve suları gibi sıvılar içmesi için teşvik edin.
• Çok hareket edip yorulmamasını sağlayın.
• Ateş düşürücü verebilirsiniz.

HANGİ İLAÇLAR KULLANILABİLİR
• Parasetamol (ağızdan verilen veya fitil şekli mevcuttur) veya ibuprofen (ağızdan) verilebilir. Doz açısından doktorunuzun önerilerini ve ilaç bilgilerini takip edin. Çocuğunuza herhangi bir ilaç vermeden önce mutlaka ilaç bilgilerini okuyun.
• Çocuğunuz kusuyorsa ve sıvı kaybettiğini düşünüyorsanız ibuprofen vermeyin.
• Aspirin vermeyin. Çocuklarda viral hastalıklarda aspirin verilmesi Reye sendromu adında tehlikeli bir komplikasyona yol açabilir. Ayrıca aspirin midede rahatsızlık ve mide-bağırsak kanaması gibi yan etkiler yapabilir.
• Ateş yükselmeye devam ediyorsa vücudunu ılık su ile ıslatılmış bir sünger veya elbezi ile silin. Su ciltten buharlaştıkça ateşin düşmesine yardım edecektir.

SU VE BEZ İLE ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?
• Bu işlem için kesinlikle soğuk su kullanmayın veya soğuk duş yaptırmayın. Bu çocukta üşüme ve titremeye yol açarak ateşin daha da yükselmesine neden olur.
• Suya alkol eklemeyin veya cildini alkolle silmeyin, ciltten emilim ile ciddi yan etkilere yol açabilir.
• Çocuğunuzun ateşini hızla düşürmeye çalışmayın, Bu ateşin tekrar ve daha fazla yükselmesine yol açabilir.

ÇOCUĞUNUZ 6 AYLIKTAN KÜÇÜKSE
Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse ve ateşi derecenin üzerindeyse, hasta veya düşkün görünüyorsa, uykulu veya huzursuz ise, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü varsa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilendiyse süratle doktorunuza götürmeyi planlarken yukarıda belirtilen ılık su uygulaması ve ateş düşürücü verme işlemlerini yapmanız uygun olur.

 Sepsis Nedir?

 Vücuttaki enfeksiyon kan yolu ile dağılırsa buna sepsis denmektedir. Bu durumda septik şok gibi durumlara yol açabilir. Bakteri gruplarının bir organizma üzerinde enfeksiyon oluşturması için geçiş yapabilecekleri bir yere ihtiyaçları vardır. Bakterilerin kimi zaman kana geçişi söz konusu olur. Kan yolu ile bakteri tüm vücudu dolaşır. Kan bir nevi nakil yolu olur.

 Kanda Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir?

 Kanda enfeksiyon oluşması sonucu vücutta bazı belirtiler oluşmaktadır. Bu belirtilerden bir veya bir kaçını yaşayan kişilerin doktora başvurması gerekir. Kanda enfeksiyon yaşanması sürecinde ilk aşamada görülecek belirtiler şu şekilde olacaktır;

• Nefes almada zorluk                                     
• Kalp atım hızının artması
• Solunum hızının sıklaşması
• Üşeme ve vücutta titreme yaşanması
• Ateşin 38 derece ve üzerinde olması

Bu belirtiler kandaki enfeksiyonun ilk aşamasıdır. Enfeksiyon ilerledikçe vücutta oluşan belirtilerde farklılaşmaktadır. Kişinin hastalık ile ilgili tablosu ağırlaşır. İleri aşamada yaşanan sorunlar şunlardır;

• Cilt renginin değişmesi ve soluk cilt rengi oluşması
• Kandaki trombosit oranlarının değişmesi
• Kişinin zihinsel karışıklığı yaşamaya başlaması
• İdrara çıkarken sorun yaşanması
• Kalpte ritim bozukluklarının yaşanmaya başlaması
• Kilo kaybetme eğilimin ortaya çıkması
• Solunum problemleri
• Kan basıncında düşme yaşanması
• Kanda laktik asit oranının normalin üzerine çıkması

 Kandaki Enfeksiyonun Yayılmasının Sonuçları

 Kandaki enfeksiyon tespit edilir edilmez müdahale edilmesi gerekir. Kandaki enfeksiyon oranı arttıkça fonksiyonlar üzerinde hayati tehlikeler ortaya çıkar. Kandaki enfeksiyon zaman içerisinde tüm organlara sıçrayabilir. Vücutta böbrekler, karaciğer ve kalp etkilenir. Ayrıca deride tahribat oluşur.

 Atardamarlara yayılma durumu söz konusudur. Kanda enfeksiyon oluşumu söz konusu olduğunda bazen kendiliğinden iyileşme görülebilir. Bağışıklık sistemi güçlü olan bireyler bu durumu kısa sürede atlatabilirler. Ama kandaki enfeksiyon oranı yüksek olursa o zaman organlara zarar verebilir.

 Kandaki Enfeksiyon Neden Olur?

 Kandaki enfeksiyon vücutta oluşan bir enfeksiyon kaynağından yayılmaktadır. Bu enfeksiyon bakteri, virüs veya parazit kaynaklı olabilir. Vücutta tedavi edilmeyen bir enfeksiyon kandaki enfeksiyon haline dönüşecektir. Bazen tam olarak tedavi edilmeyen enfeksiyonlarda, kanda enfeksiyona neden olurlar. Menenjit, apandisit gibi durumlar kandaki enfeksiyona kadar ilerleyebilir. Ya da vücuttaki bir yara kandaki enfeksiyona kadar ilerleyebilir.

 Kandaki Enfeksiyon Nasıl Atılır?

 Bağışıklık sisteminin güçlü olması son derece önemlidir. Bağışıklık sistemi güçlü olan kişiler pek çok hastalığı da kolay bir şekilde atlatabilirler. Vücut bazen kandaki enfeksiyonu kendiliğinden atabilir. Bu her zaman mümkün olmayabilir. Kişi kandaki enfeksiyon nedeniyle sorun yaşamaya başlarsa bir doktora başvurması gerekmektedir. Yapılacak bazı tetkikler ile kişinin durumu tespit edilir. Enfeksiyonunun kökken belirlenir. Daha sonra antibiyotik tedavisi uygulanması söz konusudur.

 Kandaki Enfeksiyon Nasıl Geçer?

 Kandaki enfeksiyon için doktorun tavsiye edeceği bir antibiyotiği kullanmak gerekmektedir. Bunun dışında oluşumunu önleyecek bazı tedbirler almak faydalı olacaktır. Antibiyotik tedavisine hızlı bir şekilde başlanmalıdır. Bazı durumlarda serum yolu ile alınabilir. Enfeksiyonun oluştuğu ilk nokta tespit edilmelidir. Tedavi buna göre yapılırsa daha hızlı sonuç alınabilmektedir. Grip veya menenjit gibi rahatsızlıklara karşı aşı olmak gerekir. Hastalığı önleyici tedbirler şunlar olabilir;

• Elleri düzenli bir şekilde yıkamak
• Yemekleri temiz ve düzgün bir şekilde yıkamak
• Temiz su tüketmeye özen göstermek
• Sebze ve meyveleri iyice yıkamak
• Mekanlarda hijyene önem vermek