Dali 11 Mayıs 'te, İspanya'nın Katalonya bölgesinde bulunan Figueres kentinde, Salvador Dalí i Cusí ve Felipa Domenech Ferres çiftinin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Çiftin doğumlu ilk çocuğu, Dalí'nin doğumundan tam dokuz ay on gün önce (1 Ağustos 'te) sindirim yolu iltihabından ölmüş, onun ismi olan Salvador da ikinci çocuğa geçmişti. İlk çocuklarının küçük yaşta ölmesini bir türlü kabullenemeyen Dalí çifti, küçük Dalí'nin yanında sık sık ölmüş ağabeyinden bahsediyor, ilk Salvador'un bir resmini yatak odalarının duvarında tutuyor, ve Dalí'yle beraber düzenli olarak ilk Salvador'un mezarını ziyaret ediyorlardı.[3] Bu durum, Dalí'nin küçük yaşta kendi kimliği konusunda karışıklık yaşamasına sebep oldu. Sonradan, hiç tanımadığı ağabeyi hakkında "iki su damlası gibi birbirimize benziyorduk, fakat yansımalarımız farklıydı [] O, herhalde benim fazla mutlak olarak tasarlanmış ilk versiyonumdu." diyebildi.[4]
Dalí'nin babası, sert ve otoriter karakterli bir noterdi. Annesi ise tam tersine sevecen ve anlayışlıydı ve oğlunun resim konusundaki çabalarına destek veriyordu.[5] Dalí üç yaşındayken kız kardeşi Ana María doğdu. Evin tek erkek çocuğu olarak, annesi, kız kardeşi, teyzesi, anneannesi ve bakıcısından sürekli ilgi gören Dalí, küçük yaşlarından itibaren şımarık ve kaprisli bir karakter sergilemeye başladı.[2]
Salvador Dali'nin, "Hayat” isimli otobiyografisinde yaşamının ilk yıllarına ait çarpıcı anlatımlar söz konusudur. Bu anlatımların ne kadarının doğru veya hayal ürünü olduğunu belirlemek zor olsa da Dali'nin düşünce yapısı için, kendi ağzından çıkmış bu cümleler önemli izler barındırır:
"Beş yaşlarındayken bulduğu yaralı yarasayı teneke bir kovaya koyar. Ertesi sabah, ölmek üzere olan yarasanın her yanını karıncaların kapladığını görür. Yarasayı karıncalarla birlikte ağzına atar ve ısırarak neredeyse ikiye böler."
Küçük kardeşi ile olan bir başka anısını otobiyografide şöyle anlatır: "Altı yaşındayken Halley kuyruklu yıldızının görülebileceği günlerde; "Babamın ofis memurlarından biri misafir odasının kapısında belirdi ve kuyrukluyıldızın terastan görülebildigini haber verdiKoridordan terasa giderken üç yaşındaki küçük kızkardeşimin bir kapı aralığından sessizce emekleyerek çıktığını gördüm. Durdum, bir anlık tereddütten sonra kafasına bir topa vurur gibi korkunç bir tekme savurup bu vahşi eylemin "çılgınca neşesi"ne kapılarak koşmaya devam ettim. Fakat arkamdan gelen babam beni yakaladı ve ofisine götürdü, ceza olarak akşam yemeğine kadar orada kaldım."
Bu olayın yaşanmasından bir yıl kadar önce, Dali, “aklına gelen düşüncelerin çoğu gibi, aniden” küçük bir çocuğu asma köprüden aşağı atıverdiğini anlatır. Dali; yirmi dokuz yaşındayken, bir kızı yere devirip üzerinde tepindiğini ve çevresindeki insanların kanlar içindeki kızı elinden zor aldıklarını bu kitapta aktarır. Benzer başka pek çok eylemlerini aynı otobiyografisinde anlatıyor. Salvador Dali, aynı otobiyografide nekrofili ve cinsel sapkınlık boyutlarındaki resim çalışmaları hakkında da bir takım bilgileri anlatır. Tablolarında bu sapkınlıklara yer verdiğini, sonraki yıllarda bu özelliklerinden kurtulduğunu izah eder. Bu anlatımları ve anıları, Dali'nin gençlik ve yetişme dönemlerindeki ruh hali ve sanat çalışmalarında beslendiği mizacı hakkında bizlere biraz fikir verebilir.[6]
'te annesinin desteğiyle özel bir resim okuluna yazılan Dalí, 'da Figueres Belediye Tiyatrosu'nda ilk sergisini açtı. Şubat 'de ise çok sevdiği annesini meme kanserinden kaybetti. Annesinin ölümü hakkında "hayatımda aldığım en büyük darbeydi. Ona tapardım [] Ruhumun kaçınılmaz kusurlarını görünmez kılabilmesine hep güvendiğim bir varlığın kaybını kabullenemiyordum." diyebildi.[4] Dalí'nin babası, karısının ölümünden kısa süre sonra baldızıyla evlendi.
Madrid, Paris ve ABD[değiştir
Dali’den Yoko Ono’ya Sanatçıların Batıl İnançları
Yazar ve illüstratör Ellen Weinstein, Recipes for Good Luck: The Superstitions, Rituals, and Practices of Extraordinary People adlı kitabında Salvador Dali’den Yoko Ono’ya 65 yaratıcı ismin rahatlatıcı ya da ilham verici ritüelini bir araya getiriyor. Kitaptan dikkat çekici birkaç örneği sizin için derledik.
Coco Chanel& Şans Getiren 5 Sayısı
Fransız moda tasarımcısı Coco Chanel () batıl inançları oldukça kuvvetli isimlerden biriydi. Söylendiğine göre 5 sayısının kendisine uğur getireceğini falcı bir kadından öğrendi ve bu nedenle ünlü kokusunu No:5 olarak adlandırdı. Ayrıca, dairesinde 5 rakamı şeklinde tasarlanan kristal bir avize bulunurken koleksiyonlarını yılın beşinci ayında sergilemekten hoşlanırdı.
Pablo Picasso &Özüne Bağlılık
İspanyol sanatçı Pablo Picasso (), eski kıyafetleri, saçı ya da kestiği tırnak parçalarını “özünden” bir parça kaybolacağını düşünerek atmazdı. Koleksiyonerler, Picasso öldüğü zaman resimden baskıya, seramikten sahne dekoruna kadar eşya ve beden parçalarının bulunduğu elli bine yakın eşya edinmişti.
Charles Dickens & Kuzeye Göre Uyumak
Gittiği her yere pusulasını götüren Charles Dickens (), her zaman kuzeye doğru uyurdu. Bunun, yaratıcılık ve yazma gücünü geliştirdiğine inanıyordu. A Christmas Carol ve Great Expectations gibi klasik romanların yazarı Dickens, sosyo-ekonomik koşulları eksiksiz betimleyerek çıkarımlar yapan güçlü ahlak pusulasıyla, aynı zamanda bir sosyal gözlemciydi.
Yoko Ono& Kibrit Yakmak
Ünlü multimedya sanatçısı ve barış hareketi aktivistlerinden Yoko Ono, gençliğinde ışık ve sese karşı çok duyarlıydı. Karanlık bir odada ateş söndürme ve kibrit yakmanın kendisini rahatlattığını keşfetti. Bazen kardeşi önünde de gerçekleştirdiği bu ritüleli rahatlayana kadar devam ettirirdi. Sonrasında, performanslarının bir parçası olan ve Lighting Piece diye adlandırdığı bu özel ritüel, Fluxus topluluğu tarafından kayıt altına alınmıştır.
Diane von Fürstenberg & Uğur Parası
Moda tasarımcısı ve ikon Diane von Fürstenberg, gençken babasının kendisine verdiği, II. Dünya Savaşı’nda ayakkabısında bulunan yirmi frankı uğur parası olarak görüyor. Tasarımcı, her defileden önce iyi şans getirmesi için bu parayı ayakkabısına bantlıyor. Diane von Fürstenberg’in çok iyi bilinen ikonik elbiseleriyle etkileyici tasarımları, elli beşten fazla ülkede kullanılıyor.
Frida Kahlo & Bahçe Düzenleme Alışkanlığı
Meksikalı ressam ve ikon Frida Kahlo (), aynı zamanda iyi bir bitki yetiştiricisiydi. Sıklıkla otobiyografik olan resimlerini, Diego Rivera ile paylaştığı evlerinin, bakımını kendisinin üstlendiği bahçesinde yer alan çiçek ve bitkilerle doldururdu. Kahlo’nun iyi bakılan bahçesi, sanatçı için ilham ve rahatlama mekânıyken Meksika kökenli birçok çiçek, bitki ve meyveyi yetiştirebildiği tek yerdi. Sanatçının hastaneden getirildiğinde ölmeden önceki son arzusu da yatağının bahçeyi görecek şekilde yerleştirilmesi olmuştu.
Dr. Seuss & Şapka Takıntısı
Dr. Seuss olarak bilinen yazar ve illüstratör Theodor Seuss Geisel (–), üç yüze yakın geniş bir şapka koleksiyonuna sahipti. İlham gelmediğinde, dolabının olduğu yere gider, koleksiyonundan seçtiği bir şapkayı takar ve fikir bulmayı beklerdi. Sanatçının tuhaf alışkanlıkları, klasikleşen The Cat in the Hat’ın da bulunduğu en ünlü çocuk kitaplarından bazılarını yaratmasına yardımcı olmuştur.
Salvador Dalí & İspanyol Ağaç Oyması
İspanyol sürrealist ressam Salvador Dalí (–), batıl inançları çok kuvvetli olan birisiydi. Kendisini kötülüklerden koruması için çevresinde daima küçük İspanyol ağaç oymaları taşırdı. Kendine özgü kişiliğiyle bilinen sanatçı, bir seferinde dalgıç kıyafetleri ve başlığı içinde ders anlatırken neredeyse ölümden dönmüştür.
Delilik ile Dahilik Arasında Gidip Gelen Salvador Dali’nin Yaşadığı Sizi Şaşkınlıklara Sürükleyecek 18 Garip Olay
Haberler
Genel Kültür
Sanat
Delilik ile Dahilik Arasında Gidip Gelen Salvador Dali’nin Yaşadığı Sizi Şaşkınlıklara Sürükleyecek 18 Garip Olay
Hem bir sanat dâhisi hem de parlak bir ressam ve sanatçı olan Dali'nin, tüm yeteneklerini gölgede bırakacak bazı özellikleri ve sıra dışı bir yaşantısı vardı. Şüphesiz ki yarattığı Deli Dâhi imajı da bu sıra dışı kişiliğinin bir yansımasıydı. İşte, Dali'nin sıra dışı kişiliğinin dışa vurumu niteliğinde 18 garip olay
1. Dali hayal gücünü geliştirmek için, elinde daima bir kaşıkla kanepeye otururdu, uyurken bile bu değişmezdi. Uykuya daldığı anda kaşık elinden kayar, zemine çarpardı, böylece uyanmış olurdu.
2. Londra’da yaptığı bir konferansa, bir elinde bilardo ıstakası diğer elinde bir köpekle ve dalış kıyafeti giyerek gitmiştir. Kafasındaki fanusu çıkardığındaysa, bununla insan zihninin ne kadar derinine daldığını göstermek istediğini söylemiştir.
3. Dali, beyaz bir Rolls Royce marka arabayı kg karnabaharla doldurmuş ve Aralık ’te İspanya’dan Paris’e kadar gitmiştir. Daha sonra bununla ilgili, “Herşey karnabaharda bitiyor!” şeklinde bir açıklama yapmıştır.
4. Bir imza günü için anlaştığı kitapçıda özel bir hastane odası hazırlatmıştır. Kendini kan basıncını ve kalp atışını ölçen makinelere bağlatan Salvador Dali, kitaplarını bu şekilde yattığı yatağın içinde imzalamıştır.
5. Walt Disney’in senaryosunu Salvador Dali’ye yazdırdığı Destino isimli bir çizgi filmi vardır.
6. Çok yakın bir arkadaşı olan Mia Farrow’a doğum gününde “Violence in a Bottle” adını verdiği bir hediye göndermiştir. Hediye; bir reçel kavanozunun içinde ağzında bir fare olan ölü bir kertenkeledir.
7. Alfred Hitchcock, Spellbound filmindeki rüya sahnesini Salvador Dali’ye yaptırmıştır.
8. Dali, içinde kaynamış su, keçi gübresi ve balık tutkalı olan bir kolonya yaratmıştır ve neden böyle kötü bir koku yaratmak istediği sorulduğunda; her sabah evinden çıktığında bir koç gibi kokmasını sağlayacak bir kolonya üretmek istediğini söylemiştir.
9. Christian Dior, oyun kostümleri tasarlamak için onunla işbirliği yapmıştır.
Salvador Dali bir vesileyle “Bazen eğlenmek için annemin portresine tükürürüm.” yazdığı bir eser sergilemiştir. Babası özür dilemesini istediğinde, bunu reddetmiştir.
Halen satışı yapılan Chupa Chups lolipop ambalajalarının tasarımına da katkıda bulunmuştur.
Salvador Dali’nin sağlığı, sevgilisiyle birlikte reçeteli bir ilaç karışımı içtiği zaman bozulmaya başlamıştır.
Dali hayatı boyunca cinsel ilişkiye girmekten kaçınmış, bunun yerine mastürbasyon yapmıştır.
Elli yılı aşkın bir süre beraber olduğu biricik aşkı Gala ile hiç sevişmemiştir.
Dali, acının sanatında yarattığı inanılmaz etkiyi fark edince, başka adamlarla sevişen Gala'yı gizlice izlemiştir. Ardından hissettiği derin hüznü sanatına yansıtmıştır.
Rivayete göre Cadaquès noteri olan zengin babası, genç Salvador’u aktif bir seks hayatından ve dolayısıyla o sırada pek yaygın olan frengiden korumak için evin çeşitli yerlerine seksüel yolla geçen hastalıklarla ilgili kitaplar koymuştur.
Rivayete göre, Şair Federico Garcia Lorca ile yaşadığı bir aşk ilişkisi sonunda, derin bir cinsel kimlik karmaşası yaşamış ve biseksüelitesini fark etmiştir.
Madrid’deki Kraliyet Akademisi’nde sözlü bir sınava girmeyi reddederek kendisini okuldan attırmıştır.
