Ahi Evran Hayatı Özet

ahi evran hayatı özet

Asıl adı Nasıruddin Mahmud Ahi Evran bin Abbas olan Ahi Evran, yılında Azerbaycan'ın hoy şehrinde doğmuş ve yılında Kırşehir'de vefat etmiştir. Ahi Evran, ilk eğitimini hoy'da almıştır. Ahmet Yesevi'nin talebelerinin sohbetlerinde bulunmuştur. Hacı Bektaş veli ve Mevlana ile aynı dönemde yaşamıştır.

Ahi Evran´ın asıl adı Nasir üd-din EbüI-Hakäyik Mahmud El Hoy olarak kayıtlara geçmişfunduszeue.infoin korkup kaçtığı evran denen büyük bir yılanın onu görünce sakinleşmesi ve itâat etmesi dolayısıyla "Evran" diye anılmıştır.

Ahi Evran Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen alperenlerden biridir. Denizli, Konya ve Kayseri gibi şehirleri gezerek Ahilik teşkilatının kurulması ve yayılmasında önemli rol oynamıştır. Asıl mesleği debbağlıktır (deri işleme sanatı). Osmanlı Devleti zamanında Ahi Evran'ın esnafın piri olarak kazandığı ün Anadolu, Rumeli, balkanlar ve Kırım'a kadar yayılmıştır. Ahi Evran, Moğol istilasından kaçarak Anadolu'ya gelen sanatkâr ve tüccarların dayanışmasını sağlamıştır. Onlar arasında sağlam bir birlik oluşturarak kaliteli mal üretmelerini teşvik etmiştir. Daha sonra Kırşehir'e yerleşerek vefat edinceye kadar burada yaşamıştır.

Ahi Evran'ın Kırşehir'de kurduğu Ahilik Evran Zaviyesi, yüzyılın başlarına kadar etkisini sürdürmüş esnafın manevi bir merkezi olmuştur. Ahilik mensupları; toplanıp sohbet edebilecekleri ve misafirleri ağırlayabilecekleri dergâhlar kurmuşlardır.

Ahi Evran, kurduğu inanç düzeni ile esnafı örgütledi. Ahlaki ve sosyal kurallarla dayanışmayı sağladı, ekonomik hayatı canlandırdı. Ahlakla sanatı bir ahenk içerisinde birleştirdi. Ahi Teşkilatını kurdu ve bütün Anadolu'ya yaydı. Ahi Evran 92 yaşında Kırşehir'de vefat etti.

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

WEB SİTESİ GİZLİLİK VE ÇEREZ POLİTİKASI

T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından işletilen funduszeue.info web sitesini ziyaret edenlerin kişisel verilerini sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca işlemekte ve gizliliğini korumaktayız. Bu Web Sitesi Gizlilik ve Çerez Politikası ile ziyaretçilerin kişisel verilerinin işlenmesi, çerez politikası ve internet sitesi gizlilik ilkeleri belirlenmektedir.

Çerezler (cookies), küçük bilgileri saklayan küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz internet siteleri tarafından, tarayıcılar aracılığıyla cihazınıza veya ağ sunucusuna depolanır. İnternet sitesi tarayıcınıza yüklendiğinde, çerezler cihazınızda saklanır. Çerezler, internet sitesinin düzgün çalışmasını, daha güvenli hale getirilmesini, daha iyi kullanıcı deneyimi sunmasını sağlar. Oturum ve yerel depolama alanları da çerezlerle aynı amaç için kullanılır. İnternet sitemizde çerez bulunmamakta, oturum ve yerel depolama alanları çalışmaktadır.

Web sitemizin ziyaretçiler tarafından en verimli şekilde faydalanılması için çerezler kullanılmaktadır. Çerezler tercih edilmemesi halinde tarayıcı ayarlarından silinebilir ya da engellenebilir. Ancak bu web sitemizin performansını olumsuz etkileyebilir. Ziyaretçi tarayıcıdan çerez ayarlarını değiştirmediği sürece bu sitede çerez kullanımını kabul ettiği varsayılır.

funduszeue.infoşisel Verilerin İşlenme Amacı

Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz aşağıda sıralanan amaçlarla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Kanun’un 5. ve 6. maddelerine uygun olarak işlenmektedir:

T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen ticari faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli çalışmaların yapılması ve buna bağlı iş süreçlerinin gerçekleştirilmesi,
T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından sunulan ürün ve hizmetlerden ilgili kişileri faydalandırmak için gerekli çalışmaların yapılması ve ilgili iş süreçlerinin gerçekleştirilmesi,
T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından sunulan ürün ve hizmetlerin ilgili kişilerin beğeni, kullanım alışkanlıkları ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilerek ilgili kişilere önerilmesi ve tanıtılması.

funduszeue.infoşisel Verilerin Aktarıldığı Taraflar ve Aktarım Amacı

Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz, kişisel verilerinizin işlenme amaçları doğrultusunda, iş ortaklarımıza, tedarikçilerimize kanunen yetkili kamu kurumlarına ve özel kişilere Kanun’un 8. ve 9. maddelerinde belirtilen kişisel veri işleme şartları ve amaçları kapsamında aktarılabilmektedir.

funduszeue.infoşisel Verilerin Toplanma Yöntemi

Çerezler, ziyaret edilen internet siteleri tarafından tarayıcılar aracılığıyla cihaza veya ağ sunucusuna depolanan küçük metin dosyalarıdır. Web sitemiz ziyaret edildiğinde, kişisel verilerin saklanması için herhangi bir çerez kullanılmamaktadır.

4.Çerezleri Kullanım Amacı

Web sitemiz birinci ve üçüncü taraf çerezleri kullanır. Birinci taraf çerezleri çoğunlukla web sitesinin doğru şekilde çalışması için gereklidir, kişisel verilerinizi tutmazlar. Üçüncü taraf çerezleri, web sitemizin performansını, etkileşimini, güvenliğini, reklamları ve sonucunda daha iyi bir hizmet sunmak için kullanılır. Kullanıcı deneyimi ve web sitemizle gelecekteki etkileşimleri hızlandırmaya yardımcı olur. Bu kapsamda çerezler;

İşlevsel:Bunlar, web sitemizdeki bazı önemli olmayan işlevlere yardımcı olan çerezlerdir. Bu işlevler arasında videolar gibi içerik yerleştirme veya web sitesindeki içerikleri sosyal medya platformlarında paylaşma yer alır.

Teknik olarak web sitemizde kullanılan çerez türleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Oturum Çerezleri

(Session Cookies)

Oturum çerezleri ziyaretçilerimizin web sitemizi ziyaretleri süresince kullanılan, tarayıcı kapatıldıktan sonra silinen geçici çerezlerdir. Amacı ziyaretiniz süresince İnternet Sitesinin düzgün bir biçimde çalışmasının teminini sağlamaktır. (funduszeue.info_SessionId)

Web sitemizde çerez kullanılmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:

• İnternet sitesinin işlevselliğini ve performansını arttırmak yoluyla sizlere sunulan hizmetleri geliştirmek,

5.Çerez Tercihlerini Kontrol Etme

Farklı tarayıcılar web siteleri tarafından kullanılan çerezleri engellemek ve silmek için farklı yöntemler sunar. Çerezleri engellemek / silmek için tarayıcı ayarları değiştirilmelidir. Tanımlama bilgilerinin nasıl yönetileceği ve silineceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için funduszeue.info adresini ziyaret edilebilir. Ziyaretçi, tarayıcı ayarlarını değiştirerek çerezlere ilişkin tercihlerini kişiselleştirme imkânına sahiptir.

funduszeue.info Sahiplerinin Hakları

Kanunun “ilgili kişinin haklarını düzenleyen” maddesi kapsamındaki talepleri, Politika’da düzenlendiği şekilde, ayrıntısını Başvuru Formunu’nu Bakanlığımıza ileterek yapabilir. Talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde başvuruları ücretsiz olarak sonuçlandırılır; ancak işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından belirlenecek tarifeye göre ücret talep edilebilir.

Ahi Evran Veli

Ahi Evran Kimdir

Horasan'dan Selçuklular zamanında; Kırşehir'e gelen Ahi Evran, Ahiler'in piri ve yine Türk sanatkarlarının mürşidi ve lideridir. Ahiliğin Mahiyeti: Merkezi Kırşehir'de olan Ahilik; esnaf, sanatkar ve işçiyi içine alan mesleki bilgi ve terbiye veren iş ahlakına dayanan bir kardeşlik yaratmak, icabında devlete her türlü askeri ve ekonomik yardımda bulunan bir kuruluş ve teşkilattır. Ahi Evran'ın tasavvuf ve ileri düşüncesiyle kurduğu örgüt, bilgi ve sanatı öğrenmek ve onu tatbik etmek olmuştur. Ahiler Anadolu'da hatta dünyada sendikacılık ve tüketici haklarını dünyada ilk örneğini tatbik etmişlerdir. Ahiler müslüman nüfusun yaşadığı her yerde bir araya gelerek ahilik kurumlarını oluşturmuşlardır. Bu kurumların başındaki insanlara ''Ahi Şeyhi'' veya ''Ahi Baba'' denilmektedir. Ahilerde bir çırak ya da yamak usta olacağı zaman iki Ahi Ustası çırağı ya da yamağı Ahi Şeyhi'ne tanıtırlar ve çırağın artık çıraklıktan çıktığını artık usta olabileceğine tanıklık ederler. Ustalığını gösteren, işinin örneklerini meydanda sergilenirdi. Bu arada tören düzenlenir; ustalığa geçen çırağa, bir çeşit önlük takılırdı, bu törene ''şed kuşanma'' ya da ''şed çekme'' denilirdi. Osmanlı Sultanları, sultan oldukları zaman imparatorluğun ilk zamanlarında şed kuşanırdı; sonraları bu tören kılıç kuşanmaları şekline dönüşmüştür. Sultanların şed kuşanma töreninin kökeni ilk sultan Osman Bey kendisi de Ahi olan Şeyh Edebali'nin kızını istemişti. Edebali'de kızını Osman Bey'e Ahi olması şartıyla vermişti, böylece Osman Bey'de şed kuşanmıştır ve ahilere katılmıştır. Bütün nüfusu böylesine kapsayan bu teşkilatın hem dinsel hem de ekonomik bir özelliği vardır. Özellikle Selçuklular döneminde ve 14, 15 ve yüzyılda Ahi diye adlandırılan yüzyıldan sonrada ekonomik yanları ağır basan Lonca'lar da sıkı bir disiplin hakimdir. Her örgüt ayrıca, kendi içinde görev bölümü yapmaktadır, Ahi Şeyhi, ihtiyarlar heyeti, kethüda ve yiğitbaşları bulunmaktadır. Bütün çalışan zümrelerin böylesine disiplinli şekilde örgütlenmiş olması, hem üretim düzenini sağlamakta hem de devletin örgütler aracılığı ile ekonomiyi denetlemesini mümkün kılmaktadır. Bu kurumlar zamanla ahiliğin etkisini yitirmesiyle, ''lonca'' şeklindeki işçi örgütlerine dönüşmüştür.

Anadolu'nun Türkleşmesi ve Müslümanlaştırılmasında daha sonra da Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda önemli rolü oynadığı bilinen Anadolu'daki Ahi Teşkilatı'nın kurucusu olan Ahi Evran hakkında bilgiler; Anadolu'da telif edilen farsça eserler üzerinde yapılan çalışmalar sonuncunda elde edilen bilgi ve belgelere dayanmaktadır. Ahi Evran'ın tarihi şahsiyeti, çevresi ve 20'ye yakın eseri tespit edilmiştir. Anadolu Türk Kültürü ve Medeniyetinin, Türk Dili ve Edebiyatının oluşmasında, gelenek ve törelerinin yerleşmesi ve korunmasında önemli etkisi bulunan fikir akımlarından birinin lideri olduğu anlaşılıyor. Ahi Evran'ın eserlerinden bazıları şunlardır:

Tabsirat ül-mubtedi ve tezkireti ül-müntehi,
Medh-i fakr u zemm-i dünya,
Mukatebat beyne Sadr ud-Din el-konevi,

Şeyh Nasir üd-Din Mahmûd el-Hoyi yani Ahi Evran'ın, adından Hoylu olduğu anlaşılmaktadır. Gerek Gülşehri'ye ait olduğu sanılan ''Menakıb-ı Ahi Evran'' adlı eserde gerek ''Şecere-name''lerde 93 yıl yaşadığı kayıtlıdır. Yukarıdaki kayıtlara göre () yılında öldüğü kabul edilirse () yılında doğduğu anlaşılır. Çocukluğu ve ilk tahsil yılları meleketi Azerbeycan'da geçmiştir ardından Horasan'a giderek giderek bir süre Herat Kazi'l-Kuzat'ı Fahr üd-Din-i Razi'den istifade etmiş ve ona hizmet etmiştir, ilk tasavvufi terbiyesini Horasan ve Maveraünnehir'de iken Ahmet Yesevi'nin talebelerinden olduğu sanılan Ahi Evran'ın daha sonra bir hacc seyahatine çıktığı ve bu seyahatleri sırasında Şeyhi olan Evhad üd-Din-i Kirmani ile tanıştığı ona tabii olup intisap ettiği anlaşılmaktadır. yılında yılında Sadr üd-Din'i Konevi'nin babası Mecd üd-Din İshak'ın delaletiyle Evhad üd-Din, Muhyi'd-Din İbn'ül-Arabilerle birlikte Anadolu'ya gelen Ahi Evran yılında Kayseri'ye yerleşmiş ve burada bir deri atölyesi kurarak bir süre debbağlık yapmıştır. Bu yüzden, tarih boyunca debbağların piri olarak tanınmıştır. Hocası Evhad üd-Din'in kızı Fatıma ile evli olan Ahi Evran Şeyh Nasır üd-Din hocası Kirmani ile Anadolu'da şehir şehir, kasaba kasaba gezerek Ahi Teşkilatı'nı kurmuşlardır. Ala üd-Din Keykubad zamanında Konya'ya gelen Şeyh Nesir üd-Din Mürşid'ül Kifaye ve Yezdanşinaht adlı eserlerini bu sultana ve bu sultanın emri ile İbn-i Sina'nın ''Risale fi'n-nefs'in-Nâtıka''sını farsçaya tercüme etmiştir. Sa'd üd-Din Köpek (*Köpek, kelimesi o dönemde ''sadık adam'' manasında kullanılmaktadır) olayından sonra bazı çevrelerin -ki, Mevleviler olduğu anlaşılmaktadır. İhbar ve sulatana şikayet edilmeleri üzerine Ahiler de olayla ilgili görülerek hapsedilmiştir, bu şikayet neticesinde Ahi Evran da tutuklanmıştır. Kendisi bu tutuklama ile ilgili olarak kısaca şöyle demektir: ''Hiç bir suçum ve günahım olmaksızın beş senedir maruz kaldığım işkence ve zulüm ile fikir hayatım perişan bir vaziyettedir. Bu olayda çok sayıda Ahi'nin tutuklandığı anlaşılmaktadır. Bu olaylar üzerine Ahi Evran Şeyh Nasir üd-Din'e bağlı olan halk ve ahi kuruluşu üyeleri olan Türkmenler Baba İshak'ın liderliğinde Amasya, Tokat, Çorum ve Kırşehir yöresinde 2. Gıyas üd-Din'in (Gıyasseddin) zulüm ve adaletsizliğini öne sürerek isyan ettiler. Kayseri'de bir süre Evhad üd-Din ve Ahi Evran nezaretinde yetişen Hacı Bektaş da bu isyana katılmıştır. Aslında Ahi Evran ve Ahi Teşkilatı, Köpek'in kötü emeline alet olmuş değillerdir. Ancak 2. Gıyaseddin, büyük oğlu olduğu halde, küçük oğlunu veliaht tayin eden babası Aleaddin Keykubad'ı zehirleterek tahta geçmeyi başarmıştı. Ahiler ise, Anadolu Ahiliğinin en büyük hamisi olan Keykubad'ı öldüren ve aslında yetersiz de olan Gıyaseddin'e karşı oldukları gibi, Ahi Evran'ın yakınlarından olan Kemal üd-Din Kamyar'ı ve Vezir Tac üd-Din'i öldürdüğü ve Harzemli askerlere kötü muamelesi yüzünden Sa'd üd-Din Köpek'i bertaraf ettikten sonra Ahilerin de kendisine karşı olduklarını bildiği için ülke çapında Ahi ileri gelenlerini ve bu arada Ahi Evran Veli'yi de tutuklayarak hapse attırmıştır. 2. Gıyaseddin ölümünden sonra yerine oğlu 2. İzzettin Keykavus geçince babası zamanında tutuklananlar serbest bırakılmıştır. Ahi Evran'ın tutukluluğu sona erince Denizli'ye gider, Denizli'de kısa bir süre kalan Ahi Evran, menakıpnamelere göre burada bahçevanlık yapmıştır. Ahi Sinan adındaki talebesini Denizli'ye temsilci olarak bırakan Ahi Evran, Konya'ya dönünce Mevlana ve mevlevilerle aralarındaki mücadele yeniden alevlenir. Liderleri Ahi Evran olan Ahilerle, Mevleviler arasındaki ayrılığın esası, Ahi Evran'ın şeyhi ve kayınbabası Evhad üd-Din Kirmani ile, Mevlana'nın şeyhi Şems Tebrizi arasındaki ihtilaf ve Ahi Evran'ın hocası Fahr üd-Din-i Razı ile Mevlana'nın babası Baha üd-Din Veled arasındaki; Anadolu'da sergilenen ihtilafın bir devamı olup, zamanla çok haşin boyutlara ulaşmıştır. Moğolların Anadolu'yu istila edip, Anadolu'nun yönetimine karışmaları ile, Ahi Evran ve Mevlana arasındaki ayrılık siyasi bir mahiyet kazanmıştır. Mevlana ve Mevleviler; Kırşehir, Aksaray, Karaman ve Denizli'de Moğol yönetimine karşı direnen Ahi Teşkilatı ve Türkmenler karşısında, Moğol yanlısı bir siyasi tutum izlemişlerdir. Bu mücadele aynı zamanda Türkmenlerin, Fars unsurlarına karşı direnmeleri ve yönetimi Moğollardan alma isteklerinin de sonucudur. Ahi ve Ahi Evran yanlısı devlet büyüklerinin öldürülmesi, tutuklanması ve takibata uğraması olaylarına sebep olmuştur. Bu durum çok sayıda Ahi'nin Moğol baskılarının ulaşamayacağı batı sınır boylarına göç etmelerine yol açmıştır. Sınır boylarında da Osmanlı Devleti'nin kurulması ve fikri yapısının oluşması yani devletin mayasının çalınmasında önemli etkiye sahiptir. Osman Gazi'nin kayınbabası ve hocası Şeyh Edebali bir ahidir, Söğüt'e Kırşehir'den göçmüştür, Edebali'nin etkisiyle Osman Bey'de Ahi olmuştur. Ahi Evran ömrünün son yıllarını Kırşehir'de geçirmiştir, burada kendi adına camii ve külliyesi vardır.

Bunu E-postayla GönderBlogThis!Twitter'da PaylaşFacebook'ta Paylaş

nest...

75846 75847 75848 75849 75850