4 Çeyrek Saat

В турецком языке много разных конструкций, обозначающих время. Тема времени в турецком языке одна из самых непростых.

Давайте начнем с обозначения времени и временного промежутка:

saat –  час
dakika –  минута
saniye – секунда
yarım saat – полчаса
buçuk – половина
çeyrek – четверть

- Ayşe'nin geçmesine kaç dakika kaldı? Сколько осталось до прихода Айше?
- Bir buçuk saat. Полтора часа.

Еще больше полезного материала в нашем телеграм канале

Saat kaç или Kaç saat?

"От перемены мест слагаемых сумма не изменяется", гласит математическое правило. Однако для турецком языке оно не действует!

- Saat kaç? Который час, сколько времени?
- Kaç saat? Сколько часов?

Разберем примеры:

- Saat kaç? Сколько времени?
- Saat beş. Пять.

- Otobüs ile İstanbul — Ankara kaç saat sürer? Сколько длится поездка на автобусе из Стамбула в Анкару?
- Altı saat sürer. Шесть часов длится.

На вопрос Saat kaç? можно ответить очень по-разному. Все зависит от того, полный ли час, половина ли, без четверти ли, или же обозначение времени иное.

Целые часы

Время образуется по формуле SAAT + числительное

- Şimdi saat kaç? Сколько сейчас времени?
- Saat üç. Три часа.

В турецком языке не очень принято говорить "шестнадцать часов", "двадцать часов", вместо этого люди предпочитают добавлять слова akşam - вечер или sabah - утро. Давайте разберем примеры:

20:00 – Akşam saat sekiz
07:00 – Sabah saat yedi

Чтобы ответить на вопрос Saat kaçta? (Saat kaç + Местный падеж) Во сколько? нужно также использовать числительное в местном падеже.

- Saat kaçta buluşalım? Во сколько встретимся?
- Akşam saat beşte buluşalım. Встретимся в пять вечера.

Половины

Время образуется по формуле SAAT + числительное + buçuk

- Şimdi saat kaç? Сколько сейчас времени?
- Saat üç. Три часа.

13:30 – saat bir buçuk
07:30 – sabah saat yedi buçuk

Половина в конструкциях "через пол часа" или "пол часа назад" обозначается словом yarım. Может также употребляться в ответ на вопрос "Когда?" "Ne zaman?"

- Ali'yi görmedım. Ne zaman çıktı? Я не видел Али. Когда он ушел?
- Yarım saat önce. Пол часа назад.

- Misafirler ne zaman gelecek? Когда придут гости?
- Yarım saat sonra. Через пол часа.

Циферблатное время

В зависимости от того, в какой части циферблата находится минутная стрелка, временная конструкция образуется по-разному.

Правая половина циферблата (от 1 минуты до 29и)

Время образуется по формуле SAAT + числительное в винительном падеже + минуты + geçiyor

Saat dördü beş geçiyor. 5 минут пятого (после четырех прошло 5 минут)

11:15 – saat on biri çeyrek geçiyor
08:25 – saat sekizi yirmi beş geçiyor

Левая половина циферблата (от 31 до 59и)
Время образуется по формуле SAAT + числительное в дательном падеже + минуты + var

Saat üçe yedi var. Без 7 минут три (до трех осталось 7 минут)

8:45 – saat dokuza çeyrek var
12:40 – saat bire yirmi var

Обозначение временного промежутка

Конструкции, обозначающие определенный промежуток времени, например, "с утра до вечера", "с пяти до шести" образуются при помощи присоединения аффиксов исходного, направительного падежа и послелога kadar.

Например:

- Sabahtan akşama kadar çalışıyorum. C утра до вечера я работаю
- Sabah yediye kadar uyuyorum. Я сплю до 7и утра

Эта конструкция может употребляться и в других вариантах, например:

- Pazartesi günü Çarşamba gününe kadar iş gezisindeyim. С понедельника по среду я в командировке.

Тест

Была ли статья полезной?

«Турецкий базар»:5 уроков для комфортного общения

НОВОСТИ, В КОТОРЫХ ВСТРЕЧАЕТСЯ ТЕРМИН «ÇEYREK»

ССЫЛКИ

« EDUCALINGO. Çeyrek [онлайн]. Доступно на <https://educalingo.com/ru/dic-tr/ceyrek>. Июн 2023 ».

Merhaba, bu dersimizde Rusça'da saatin kaç olduğu nasıl söylenir birlikte bakacağız. Öncelikle Rusça'da saatin kaç olduğunu nasıl sorarız ona bakalım.

Который час? (Saat kaç?)

Rusça'da saat kaç sorusunun cevabını verebilmek için öncelikle sayıları bilmemiz gerekir. Madem dersimiz Rusça başlangıç seviyesinde o zaman birlikte sayıları tekrar edelim.

1 - Один

2 - Два

3 - Три

4 - Четыре

5 - Пять

6 - Шесть

7 - Семь

8 - Восемь

9 - Девять

10 - Десять

11 - Одиннадцать

12 - Двенадцать

Rusça'da saati söylerken kullanacağımız 12 sayıyı tekrar ettiğimize göre şimdi saatin kaç olduğunu nasıl söyleyeceğimizi öğrenebiliriz.

Not : Tabiki dakikaları söylerken kullanacağımız sayıları da bilmemiz gerekir. Bunları da Rusça Sayılar dersimizden tekrar edebilirsiniz.

Burada bir konuya da değinmemiz gerekecek Rusça'da sayılar 2'den itibaren (iki de dahil) -in haline göre (РОДИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ) çekimlenir.  Aslında bu konu başlı başına bir derste incelenebilecek bir konudur. Ancak kısaca bahsetmek gerekirse Rusçada bir dolar derken один доллар iki,üç ve dört dolar derken два, три, четыре доллара, beş ve üstü dolar derken пять , ... долларов şeklinde söylenir. Yani bir .... derken kelime hiçbir ek almaz, 2,3 ve 4... derken kelime sonuna -a eki gelir (tabi kelime dişi cins ise -и eki gelir) 5 ve daha üzeri bir şey söyleyeceksek -ов eki gelir. Tabi burada kelimenin cinsi de önemli. Biz bu dersimizde ЧАС (saat) kelimesini inceleyeceğimiz için, bu kelime de erkek cins olduğu için :

 Один час

 два, три , четыре часа

 пять ,...... часов  şeklinde söylememiz gerekir. 

 Sayıların çekimlerini ayrı bir derste ayrıntılı olarak inceleyebiliriz. Ama şu anki konumuz için yeterli bir açıklama olduğunu düşünüyorum.

 Buna göre saatin kaç olduğunu söylemek için aşağıdaki örneklere bakalım.

Yelkovan tam 12'nin üzerinde değilse, yani saati dakikalar geçiyorsa, bu sefer de aşağıdaki örnekleri inceleyelim.

пять минут четвертого. Saat üçü beş geçiyor.

Not: İşte işlerin biraz karıştığı noktaya geldik. Dikkat ettiyseniz yukardaki cümleyi tam olarak Türkçe'ye çevirirsek dördün beş dakikası olarak çevirmemiz gerekir. Ancak anlatılmak istenen saat üç'ü beş geçiyordur. Rusça'da bizim dilimizden farklı olarak yelkovan saat oniki'yi gösterdiğinde akrebin  gösterdiği saat bitmiş, bir sonraki saat başlamış kabul edilmektedir. Yukardaki örneğe dönecek olursak, saat üç bitmiş ve dördüncü saat başlamıştır. Bu yüzden dördün beş, on,onyedi vs. dakikası olarak söylenir. Bu durum başlarda kafanızın karışmasına neden olabilir veya saati yanlış anlamanıza neden olabilir. Ancak sık tekrar ederek ve kendi kendinize alıştırmalar yaparak bu durumun üstesinden gelebilirsiniz.

Diğer örneklerle devam edelim.

десять минут десятого Saat dokuzu on geçiyor.

восемьнадцать минут шестого Saat beşi onsekiz geçiyor.

двадцать две минуты одиннадцатого Saat onu yirmi iki geçiyor.

Peki bir saate kaç dakika kaldığını nasıl söyleriz? (5'e 10 var, 8'e çeyrek var gibi) 

Без двадцати три Saat üçe yirmi var.

Burada da dikkat ederseniz cümleyi tam olarak Türkçe'ye çevirirsek "yirmisiz üç" şeklinde çevirmemiz gerekir.Anlatılmak istenen 3'e yirmi dakika kaldığıdır

Bu konu ile ilgili diğer örneklere bakalım.

Без пяти восемь Saat sekize beş var.

Без десяти семь Saat yediye on var.

Без двадцати пяти два Saat ikiye yirmibeş var.

Şimdi de çeyrek geçiyor ve çeyrek var nasıl söylenir bakalım.

Без четверти девять  Saat dokuza çeyrek var.

Без четверти четыре  Saat dörde çeyrek var.

Без четверти пять  Saat beşe çeyrek var.

четверть восьмого Saat yediyi çeyrek geçiyor.

четверть пятого Saat dördü çeyrek geçiyor.

четверть первого Saat onikiyi çeyrek geçiyor.

Buçuklu saatler nasıl söylenir, aşağıdaki örneklere bakalım.

половина шестого Saat beş buçuk

половина первого Saat oniki buçuk

половина пятого  Saat Dört buçuk

Madem dersimiz saatler, bu konuda bir dipnot paylaşmakta fayda var. Eğer saat kelimesi başta söylenirse yaklaşık olarak, takriben anlamı verir.

Часов одиннадцать = Saat onbir gibi, takriben saat onbir

Одиннадцать часов = Saat onbir

Son olarak toparlamak gerekirse Rusça'da saatler bizim dilimizden biraz farklı söylendiği için başlarda anlamak biraz zaman alabilir ve farkettiyseniz saatleri söylerken bolca Родительный Падеж (ismin -in hali) kullandık. Eğer Rusça öğrenmeye yeni başladıysanız Родительный Падеж'i öğrendikten sonra yine bu konuya dönüp tekrar etmeniz faydalı olacaktır. Sonuç itibari ile saatleri söylemenin tabi ki daha kolay bir yolu vardır. три двадцать (3:20), пять тридцать пять (5:35) gibi. Bir sonraki dersimizde görüşmek üzere hoşçakalın.

Ulaş POLATLI

Yorumlar