Hamilelik Icin Sperm Sayisi

Gebelik istemi olan ve belirli bir süre korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamayan çiftlerde; erkekte bir problem olup olmadığını araştırmak için yapılan testlerin başında sperm testi (spermiyogram, semen analizi) gelmektedir. 

Sperm testi yaklaşık olarak günlük cinsel perhiz sonrasında verilmelidir. Çünkü; yeterli cinsel perhiz uygulanmadan erken verilen sperm testlerinde; semen miktarında düşüklük ortaya çıkabilmektedir. Ancak sperm hücrelerinin hareketliliği veya morfolojisi (sperm hücre yapısı) üzerinde kısa süreli cinsel perhizin (< 2gün) bir etkisi yoktur.

Uzun süreli cinsel perhiz sonrası verilen sperm testlerinde ise;

• Semen miktarı artar
• Ölü veya hareketsiz sperm hücre sayısı artar
• Anormal yapılı sperm oranı artar.

Bu nedenle; sperm testi belirtilen cinsel perhiz sürelerine dikkat edilerek verilmelidir, bu şekilde yanlış sonuç çıkmasının önüne geçilmiş olacaktır.

Toplama yönteminden bağımsız olarak, semen örneği toplandıktan sonra 1 saat içinde değerlendirilmelidir.

Eğer sperm testi sonuçlarında bir anormallik saptanırsa sperm testi mutlaka 4 hafta sonra tekrar edilmeli ve ilk testte çıkan anormallik 4 hafta sonra verilecek olan ikinci sperm testinde de teyit edilmelidir. Çünkü sperm testinde bakılan parametreler hiç bir problem saptanmamış erkeklerde bile zaman içerisinde değişkenlik gösterebilmektedir.

Normal Referans Değerler

Sperm testi parametrelerinin normal değer sınırları;

Sperm testi sonucunda, değerler belirtilen normal sınırların altında çıkarsa ek klinik ve labaratuvar değerlendirmesi gerekmektedir. Hafif düzeyde düşük çıkan semen volümü, sperm motilitesi ve anormal sperm oranı normal olduğunda çok az öneme sahip olabilir. Ancak; semen volümü belirgin şekilde azalmışsa, hareketli sperm yüzdesi çok düşük çıkmışsa ya da normal sperm oranı çok düşükse; mutlaka  detaylı olarak değerlendirilme gerekir.

Erkeğe bağlı kısırlık riski; sperm sayısı, hareketliliği veya normal sperm oranı değerlerinden

• biri anormal olduğunda kat
• ikisi anormal olduğunda kat
• üçü de anormal olduğunda 16 kat artmaktadır.

Semen (Meni) Miktarı

Sperm testinde, meni miktarı azsa veya yoksa aşağıdaki nedenlerden bir tanesi bu problemin sebebi olabilir. Nedir bu nedenler?

• Başarısız boşalma
• Kaba örneğin düzgün toplanamaması
• Kısa cinsel perhiz süresi (2 günden kısa cinsel perhiz)
• Doğuştan sperm kanalı yokluğu
• Sperm kanallarında tıkanıklık
• Ciddi şekilde azalmış hormon düzeyi

Meni miktarında azalmaya neden olabilecek bu problemler açısından erkek detaylı olarak değerlendirilmelidir ve gerekli tedaviler uygulanmalıdır.

Sperm Yoğunluğu ve Toplam Sperm Sayısı

Bu noktada karşımıza çıkan problemleri şu şekilde tanımlayabiliriz.

Azospermi: Menide hiç sperm hücresi olmaması

Oligospermi: Sperm yoğunluğunun 15 milyon/ml den düşük olması

Şiddetli Oligospermi: Sperm yoğunluğunun 5 milyon/ml den düşük olması

Azospermi nedenlerini, ne yapılması gerektiğini, nasıl tedavi edildiğini “AZOSPERMİ” başlıklı yazımızda detaylı olarak okuyabilirsiniz. 

Burada önemli bir durum “şiddetli oligospermi” sonucudur. Şiddetli oligospermiye; 

• varikosel, 
• hormonal bozukluklar, 
• sperm kanallarınadaki tıkanıklıklar veya fonksiyonel problemler ve 
• genetik anormallikler sebep olabilmektedir. 

Bu nedenle; şiddetli olispermi saptanması durumunda hastalar mutlaka 

• ultrasonla sperm kanal tıkanıklığına neden olabilecek durumlar açısından değerlendirilmeli. 
• Hormon düzeylerinde ki anormallikler (FSH, LH, Androjen, Testesteron) açısından gerekli hormon testleri yapılmalı. 
• Şiddetli oligospermi olgularında da genetik anormallik riski artmış olduğu için genetik testler gerek görüldüğü durumlarda yapılmalıdır.

Genetik, hormonal, ultrason değerlendirmesi sonrasında şiddetli oligospermiye neden olan durum saptanıp uygun tedavinin başlanması gerekiyor. 

Şiddetli Oligospermi Varlığında Gebelik İçin Ne Yapılmalı?

Şiddetli oligospermisi olan erkeklerde sperm sayısı çok düşük olduğu için normal yolla gebelik elde etme şansı ciddi olarak azalmıştır.  

Eğer herhangi bir neden bulunamazsa şiddetli oligospermi varlığında gebelik istemi olan çiftlerde aşılama tedavisi veya tüp bebek tedavisi uygulanarak gebelik elde edilebilmektedir. 

Sperm Hareketliliği (Sperm Motilitesi)

Sperm hareketlilik oranı, hareket eden sperm sayısının toplam sperm sayısına oranı olarak kabul edilmektedir. Sperm hareketlilik derecesi kendi arasında 4 gruba ayrılmaktadır.

Grade 4: ileri hızlı hareketli 

Grade 3: ileri yavaş hareketli

Grade 2: ileri hareketin olmadığı ancak yerinde hareketli

Grade 1: hareketsiz spermler 

İleri hareketli sperm sayısı hesaplanırken Grade 3 ve 4 spermler hesaplamaya dahil edilirken; toplam hareketli sperm sayısı hesaplanırken Grade spermler hesaplamaya dahil edilir. 

 Genel olarak düşük sperm hareketliliği (astenospermi) 

• testis veya epididimal fonksiyon bozukluğunu gösterir.
• genital sistem enfeksiyonları (semende lökosit),
• sperm kanallarının kısmi darlığı, varikosel veya 
• uzun cinsel perhiz süreleriyle ilişkili olabilmektedir. 

İleri hareketli sperm sayısı oranı %32’nin altındaysa erkek infertilitesi riski 5 kat artmaktadır. 

Sperm Hareketliliğinde Problem Olan Çiftlerde Gebelik Tedavisi 

İleri hareketli sperm sayısı azaldıkça gebelik oluşma şansı da azalmaktadır. Bu durumda gebelik için aşılama veya tüp bebek tedavisi uygulanabilmektedir. 

Eğer toplam ileri hareketli sperm sayısı 5 milyonun altındaysa aşılama tedavisinin başarı şansı çok azalmaktadır. Bu değer 1 milyonun altındaysa aşılama tedavisi tercih edilmemelidir. 

Toplam ileri hareketli sperm sayısı 1 milyonun altındaysa tüp bebek tedavisi tercih edilmelidir.

Sperm Yapısı (Morfolojisi)

Sperm morfolojisi (yapısı) sperm üretim mekanizmasının kalitesini gösteren bir parametredir. Sperm yapısındaki anormallikler sperm hücresinin 3 farklı bölgesinde görülebilmektedir;

I) Spermin baş kısmı

II) Spermin boyun kısmı

II) Spermin kuyruk kısmı

Sperm yoğunluğu ve ileri hareketli sperm yüzdesi infertil erkekleri; fertil erkeklerden ayırmada değerli olsa da, sperm yapısı (morfolojisi) en ayırt edici değerlerden biridir.

Anormal yapıda ki sperm oranı arttıkça normal yoldan gebelik şansı da bir o kadar azalmaktadır. Çünkü şekil bozukluğu olan spermlerin yumurtayı dölleme kapasitesi çok düşüktür. 

Sperm Şekil Bozukluğu Olan Çiftlerde Gebelik Tedavisi

Sperm şekil bozukluk oranı aşılama tedavisinin başarı şansını belirleyen önemli bir kriterdir. Çok ciddi sperm hücre anormalliklerinde aşılama tedavisinin başarı şansı azalmaktadır. 

Sperm morfolojisinde (yapısal) ciddi problem saptanan hastalarda; tüp bebek tedavisinde, IMSI adı verilen teknikle (çok büyük büyütme imkanı sağlayarak en sağlıklı spermin seçilme imkanını sağlayan bir yöntem) normal yapıda ki sperm hücreleri bulunarak yüksek gebelik başarısı yakalanabilmektedir. 

Çünkü; tüp bebek tedavisinde bile sperm şekil bozuklukları, spermin yumurtayı dölleme oranını olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle tüp bebek tedavisinde yüksek gebelik başarısı için sağlıklı yapıda ki spermlerin bulunarak, bu spermlerin kullanılması gerekiyor.

Sperm Testi Normal Değerleri

Sperm sayısının olması gereken miktar mililitre başına 15 milyon sperm ile milyondan fazla sperm arasında değişir. Mililitre başına 15 milyondan az veya ejakülat başına 39 milyondan az sperm düşük kabul edilir. Düşük sperm sayısı genellikle oligospermi olarak adlandırılır. Yüksek veya ortalamanın üzerindeki sperm sayısı milimetre başına milyonu aşıyor. Normal sperm değerleri ise şu şekildedir:

• Miktar(volüm) ml ve üzeri,
• pH ve üzeri,
• ml’de sperm sayısı (konsantrasyon) 15 milyon/ml ve üzeri,
• Total sperm sayısı 30 milyon/ml ve üzeri,
• Hareketlilik (motilite) %50 ve üzeri A+B derecesinde hareket veya A derecesinde %25 ve üzeri derecelendirme (Grade),
• +4 veya A: Hızlı ileri hareket,
• +3 veya B: yavaş ileri hareket,
• +2 veya C: yerinde hareket,
• +1 veya D: hareketsiz,
• Şekil (morfoloji) %4 ve üzeri (Kruger’e göre),
• Canlılık (viability) %75 ve üzeri,
• Lökosit (iltihap hücresi) 1 milyon/ml’nin altında.

Sperm Hareketliliği Kaç Olmalı?

İdeal sperm hareketliliği oranı baba olmak için oldukça önemlidir. milyon spermi olan ancak % 30&#;u aktif olan insanlar ile 50 milyon spermi olan ve %60 hareketliliğe sahip kişilerin çocuk sahibi olma şansları aynıdır. Sperm hareketliliğini değerlendirirken, kaç sperm ilerleyeceği ve hareketsiz sperm sayısı gibi faktörler dikkate alınmalıdır.

Ayrıca, hareketli spermlerin kaçının normal bir şekle sahip olduğu da önemlidir. Genellikle hastalar duyduklarında çok şaşırırlar ancak spermden 4&#;ünün normal olduğunu bilindiğinde sonucun normal olduğu görülür. Bu, üretim sürecinde spermin % 95&#;inin yanlış paketlenmiş olabileceği anlamına gelir. Son yıllarda bu parametrelere spermin taşıdığı genetik materyalin (DNA) zarar derecesinin kontrolü de eklenmiştir.

Sperm Sayısı Nasıl Artırılır?

Sperm sayısını artırmak için bazı yöntemler bulunmaktadır. Sperm sayısının düşük olmasının nedeni; anatomik veya genetik bir hastalık değilse veya kişi ateşli bir hastalık geçirmemişse yaşam kalitesini artırarak sperm sayısı artırılabilir. Kaliteli bir yaşam elde etmek için sigara ve alkol içmekten kaçınmak, düzenli ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarına dikkat etmek ve düzenli egzersiz yapmak tavsiye edilir.

Günümüzde piyasada antioksidan veya besin takviyesi olarak sunulan, sperm miktarını veya kalitesini artırdığı söylenen ürünler bulunmaktadır. Bu ürünlerin faydalı olabilmesi için anatomik ve genetik problemlerin detaylı bir şekilde kontrol edilmesi ve bu tedavilerin bir sağlık mesleği mensubu gözetiminde yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde bu maddelerin büyük miktarlarının yarardan çok zarara neden olabileceği unutulmamalıdır.

Hangi Besinler Sperm Sayısını Artırır?

Sperm sayısını artırmak için yenilebilecek besinler sperm sayısı ve kalitesini iyileştiren niteliklere sahiptir. Hiçbir gıda spermin miktarını ve kalitesini önemli ölçüde artıramaz, ancak sağlıklı bir vücutta sağlıklı sperm üretilir. Bu nedenle sağlıklı beslenme, sperm sağlığı ve genel sağlık için çok önemlidir. Likopen selenyum, A vitamini, E vitamini ve D vitamini gibi besinler içeren birçok sebze, meyve, kuru gıda ve kuruyemiş tüketilirse genel sağlığa fayda sağlayabilir. Bu da sperm kalitesini ve sperm sayısını artırabilir.

Doğurganlığı Artırmak İçin Sperm Sayısını Artırmak İçin Neler Yapılabilir?

Sperm sayısını artırarak doğurganlığı artırmak için yapılabilecekler aşağıdaki gibidir:

• Daima genel sağlığa dikkat edilmelidir. Doktor muayenesi görmezden gelinmemelidir.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı dikkat edilmelidir. Birden fazla partner varsa, korunarak ilişkiye girilmelidir.
• Alkol, uyuşturucu ve sigara gibi kötü alışkanlıklar bırakılmalıdır.
• Sağlıksız yiyecekler, işlenmiş yiyecekler, hazır yiyecekler yenmemelidir. Sebzeler, meyveler ve tam tahıllar açısından zengin yiyecekleri tüketilmelidir. Ayrıca organik koşullarda üretilmiş ürünler yemeye çalışılmalıdır.
• Düzenli egzersiz yaparak stres hormonları azaltılır ve sperm sayısının düşmesi önlenebilir. Ancak aşırı egzersiz, sperm sayısını olumsuz etkileyebilir.
• Stressiz bir hayat yaşanmalıdır. Stresli bir hayat içinde, yoga ve meditasyon gibi stresi azaltan aktivitelere katılmak gerekir.
• Düzenli ilişkiye girmek önemlidir. Özellikle meni yenilemek için her 3 günde bir ilişkiye girilebilir.
• Sabah saatlerinde sperm sayısı daha yüksek olur. Bu yüzden doğurganlık için sabah cinsel ilişkiye girmek tercih edilebilir.

Sperm Sayısı Nasıl Ölçülür?

Sperm sayısını ölçmek için öncelikle bir örnek alınması gerekir. Alınan örnekteki sperm sayısını kontrol edilir. Bu amaçla erkekten bir meni örneği alınır ​​ve ardından meni için analiz edilir. Dünya Sağlık Örgütü&#;nün belirlediği rakamlara göre sağlıklı sperm sayısının mililitrede 20 milyon sperm olması gerekiyor. Hareketlilik, şekil ve canlılık gibi faktörler sperm ile birleştirilirse doğurganlık doğrudan etkilenecektir.

Doktorun, meni analizinden önce hazırlık sürecinde kişilere yardımcı olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgi alınabilir. Bu şekilde en doğru sonuçlar elde edilebilir. En iyi sperm örneğini elde etmek için aşağıdakilere dikkat edilmelidir:

• Testten gün önce boşalacak aktivitelerde bulunulmamalıdır.
• Testten gün önce alkol, esrar ve kafein gibi maddeler kullanılmamalıdır.
• Ekinezya ve adaçayı gibi bitkisel ilaçlar kullanılmamalıdır.
• Hormon ilaçları kullanmaktan kaçınılmalıdır.
• Doktorun yazdığı ilaçlar içilmelidir.

Yüksek kaliteli test örnekleri elde etmek için meni vücut sıcaklığında tutulmalıdır. Çok soğuk ya da çok sıcak bir ortamda tutulursa sonuç yanlış olur. Ayrıca meni vücuttan çıktıktan sonra 1 saat içerisinde test edilecek merkeze ulaştırılmalıdır.

Sperm numunesi spermi öldüren bir maddeyle temas ederse, erkek yoğun stres altında sperm numunesi verirse, laboratuvar görevlisinin hatası veya meni numunesinin kirlenmesi durumlarında, test sonuçları olumsuz etkilenebilir.

Sperm Sayısı Doğurganlığı Nasıl Etkiler?

Sperm sayısının doğurganlığa etkisi doğrudandır. Düşük sperm sayısı, kadın gebeliği için elverişsiz bir durumdur. Bu süreçte sperm kalitesi de oldukça önemlidir. Erkeklerde düşük sperm sayısının neden olduğu kısırlık, çiftlerin çocuk sahibi olmasını engeller. Çiftler ayrıca doğurganlığı etkileyebilecek farklı sağlık sorunları ile karşılaşabilirler.

Çiftlerin bilgi eksikliği ve bilinçsizliğine bağlı olarak uzun süre deneme yapılmadan kısırlık olduğu düşünülebilir. Bir çiftin gebelik geliştirebilmesi için ortalama 6 ila 12 ay gerekebilir. Özellikle altı ay içinde başarılı bir şekilde hamile kalamayan 35 yaş üstü çiftler bir uzmana başvurabilir. Bu durumda doktorunuz sorunu anlayacak ve alternatif tedaviler planlamaya başlayacaktır.

Tablo halinde yaşa göre normal sperm sayısı aşağıdaki gibidir:

Not: Bu tablo sadece referans değerlerdir ve tek bir sperm analizi sonucuna dayalı olarak bir tanı koymak uygun değildir. Sperm sayısı, hareketlilik, morfoloji gibi faktörlerin tümü doğurganlık durumunu etkileyebilir ve her bir çiftin durumu farklıdır. Bu nedenle, herhangi bir endişeniz varsa bir ürolog veya androloji uzmanına danışmanız önemlidir.

Düşük Sperm Sayısı Belirtileri Nelerdir?

Sperm sayısının düşük olduğunu gösteren şeyler arasında ilk sırada çocuk sahibi olamamak gelir. Bunun dışında belirgin işaretler olmayabilir. Bazı durumlarda, genetik hormonal dengesizlikler sperm akışını engelleyerek belirti ve semptomlara neden olabilir. Düşük sperm sayısının belirtileri şunları içerebilir:

• Cinsel işlev sorunları. Düşük cinsel performans veya erekte olma zorlukları
• Testis ağrısı, şişlik veya bezeler
• Sakalların, bıyıkların ve vücuttaki kılların azalması

Sperm Sayısını Etkileyen Risk Faktörleri Nelerdir?

Sperm sayısının düşük olmasına neden olan etkenler şu şekilde sıralanabilir:

• Sigara içmek
• Alkol kullanmak
• İllegal ilaç kullanımı
• Aşırı kilolu olmak
• Geçmişte veya şu anda enfekte olmak
• Toksinlere maruz kalmak
• Testislerin aşırı ısınması
• Vazektomi veya vazektomi geri alma operasyonu geçirmek
• Doğuştan doğurganlık bozukluğuna veya genetik hastalığa sahip olmak
• Kanser ve kronik hastalıklara sahip olmak
• Radyasyon veya ameliyat gibi kanser tedavisi görmek
• İlaç almak
• Uzun süreli bisiklet veya binicilik aktivitelerine katılmak (özellikle sert koltuklarda veya uygun şekilde ayarlanmamış bisikletlerde)

Sperm sayısı azalmasına neden olan bu faktörler, kişinin ileriki dönemde çocuk sahibi olmasını güçleştirir.

Sperm Sayısı Değerleri

Sperm Kalitesi

Not: Sperm kalitesi, sperm sayısı ve hareketliliği gibi faktörlerle birlikte değerlendirilir ve çiftin doğurganlık durumunu etkileyebilir. Ancak, tek bir test sonucuna dayanarak bir tanı konulmamalıdır.

1. Sperm sayısı nedir?
   Sperm sayısı, bir erkeğin ejakülasyon sıvısında bulunan spermlerin sayısını ifade eder.
2. Normal sperm sayısı nedir?
   Normal sperm sayısı, bir mililitre (ml) ejakülasyon sıvısında en az 15 milyon sperm olarak kabul edilir.
3. Sperm sayısını artırmak için neler yapılabilir?
   Sperm sayısını artırmak için sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, egzersiz yapmak, alkol ve sigara kullanımını azaltmak ve stresi yönetmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Ayrıca, bazı vitamin ve minerallerin de sperm üretimini artırdığı düşünülmektedir.
4. Sperm sayısı düşük olan erkekler ne yapmalı?
   Sperm sayısı düşük olan erkekler, öncelikle bir üroloji uzmanına başvurmalı ve gerekli testleri yaptırmalıdır. Tedavi, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Hormon tedavisi, ilaçlar veya cerrahi müdahale gibi çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur.
5. Sperm sayısı ile erkek doğurganlığı arasındaki ilişki nedir?
   Sperm sayısı, erkek doğurganlığı için önemlidir. Düşük sperm sayısı, erkeklerin çocuk sahibi olmasını zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir.
6. Sperm sayısı ve kalitesi arasındaki fark nedir?
   Sperm sayısı, ejakülasyon sıvısındaki spermlerin sayısını ifade ederken, sperm kalitesi, spermlerin şekli, hareketliliği ve canlılığı gibi faktörlere dayanır.
7. Sperm sayısı testi nasıl yapılır?
   Sperm sayısı testi, bir sperm örneği toplandıktan sonra laboratuvarda yapılır. Örnek, bir kondom, özel bir kap veya masturbasyon yoluyla toplanabilir. Sperm sayısı, sperm örneğindeki spermlerin sayısının mikroskop altında sayılmasıyla belirlenir.
8. Sperm sayısı düşük olan erkeklerin çocuk sahibi olma şansı nedir?
   Sperm sayısı düşük olan erkeklerin çocuk sahibi olma şansı azalır, ancak bu imkansız değildir. Tedavi edilebilir birçok nedeni vardır ve tedavi edilirse çocuk sahibi olma şansları artar. Ayrıca, doğurganlık tedavisi seçenekleri de mevcuttur.

LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi