Dış Gebelikte Yerleşme Kanaması Olur Mu

Normal bir hamilelik gibi başlayan ancak gebelik kesesinin rahim içi dışında bir yere genellikle de tüplere yerleşmesi sonucunda oluşan dış gebelik, erken fark edilmemesi durumunda hastanın hayatını tehlikeye sokabiliyor.

Kadınlar için en büyük mutluluk olan gebelik, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabiliyor. Bunlardan en önemlisi de dış gebelik. Dış gebelik, erken dönemde yapılan ultrason ve muayene ile anlaşılabiliyor. Dış gebeliğin en önemli belirtisi ise kanama ve ağrı oluyor.

Dış gebelik nedir?
Bir gebeliğin gerçekleşmesi için sperm ile yumurtanın birleşmesi gerekiyor ve bu sperm ile yumurtanın normalde yerleşmesi gereken yer rahim içi. Gebelik kesesinin rahim içi dışında herhangi bir yere yerleşmesi ve büyümeye başlamasına ise dış gebelik adı veriliyor.

Bunu daha net anlatabilmek için aslında bir gebeliğin nasıl oluştuğunu söylemekte yarar var. Sperm ve yumurta batın içerisinde karşılaşıyor, yani sperm önce vajinaya düşüyor, rahim içerisinden tüpü takip ederek ilerliyor, yumurta da batın içerisinden tüpe geçiyor ve ilk karşılaşma tüpün içerisinde gerçekleşiyor. Bu tüpün içerisinde sperm ve yumurta birleşip döllenmiş yumurta olduktan sonra, yaklaşık günlük bir yolculukla rahim içerisine geliyor ve oturuyor. Bundan sonra da oturduğu yerde gebelik değerleri yükselmeye ve belirtiler görülmeye başlıyor.

Ama enfeksiyon, geçirilmiş ameliyatlar, tüp bebek gibi bazı nedenlerle tüpteki bu günlük yolculuk gerçekleşemeyebiliyor. Tüpün tıkanması, tüpün hareket kabiliyetinin bozulması gibi nedenler, döllenmiş yumurtanın tüp içerisinde rahme geri dönüşünü bir şekilde engelliyor, mevcut bulunduğu yerde kalıyor ve orada hayatına devam ediyor. Bu da dış gebelik denilen duruma neden oluyor.

Dış gebeliğin en önemli komplikasyonu nedir?
Döllenmiş yumurtanın tüpten rahime dönüşünü engelleyecek herhangi bir neden dış gebeliğin oluşmasına yol açıyor. Rahim büyümeye elverişli bir organ. Gebelik büyüdükçe rahim de büyüyerek gebeliğe yer açıyor. Ancak tüp aynı kabiliyette değil. Gebelik ilerlerken tüp bir noktada bunu taşıyamıyor ve yırtılabiliyor. Dolayısıyla yırtılma sırasında oluşan hasar kanamaya neden oluyor ve dış gebeliğin en önemli komplikasyonu olan batın içi kanama gerçekleşiyor. Bu, eğer fark edilemezse hayatı tehdit eden bir durum olarak karşımıza çıkıyor.

Eğer kanama olmazsa hamilelik dokuz ay boyunca devam ediyor mu?
Bu mümkün değil. ’inci haftalarda genellikle tüp artık o gerilmeyi, büyümeyi kaldıramıyor ve yırtılarak kanamayı başlatıyor.

Dış gebeliğin erken dönemde fark edilmemesi mümkün mü?
Evet, çünkü bu bir gebelik aslında. Ciddi belirtiler başlayana kadar gebelik belirtileri görülüyor.

Bu noktada yapılması gereken en önemli şey nedir?
Burada yapılması gereken en önemli şey, erken dönemde kadın doğum hekimine başvurmak. Örneğin bir regl dönemi gecikti, gebe olunduğundan şüpheleniliyor ya da artık biliniyor ve kanama var. Böyle bir durumda bir kadın doğum hekiminin ultrason ile durumu değerlendirmesi gerekiyor.

Ultrasonun günümüzde daha iyi kullanılması, gebelik testinin yaygınlaşması ve kolay kullanımı çok önemli Çünkü hasta bize başvurduğunda biz gebelik testini yapıp Beta hCG’nin belli değerlerin üzerinde olduğunu görüyor ama rahmin içerisinde gebelik kesesini göremiyorsak dış gebelikten şüpheleniyoruz.

Kanda Beta hCG değerinin yükselmesinin gebelik haricinde başka bir belirtisi olabilir mi?
Nadiren yumurtalık tümörlerinin de belirtisi. Ama doğurganlık dönemindeki hastalarda çok sık görmediğimiz bir durum olduğu için, adet rötarı olan bir hastada Beta hCG’nin varlığını görüyorsak, tümörü düşünmüyoruz. Ayrıca değerin yükselmesi de önemli.

Normal şartlar altında gebelikte Beta hCG’nin değeri iki günde iki katı kadar artıyor. Artışın bu şekilde olması sağlıklı bir gebeliğin gidişatını gösteriyor. Dolayısıyla dış gebelikten şüphelenildiğinde ve tam olarak tanıyı koyamadığımızda, Beta hCG değerini iki günde bir kontrol ediyoruz. Artış istediğimiz gibi olmuyorsa, bu anormal bir gebeliği düşündürüyor. Değerin yükselmesine rağmen rahim içinde gebelik kesesini göremiyorsak, yine dış gebelikten şüpheleniyoruz.

Tedavi aşamasında nasıl bir yöntem uygulanıyor?
Dış gebelikten şüpheleniyorsak takibe alıyoruz. Bu, tedavi için önemli, çünkü dış gebelik tedavisinde geç gelinen dönemlerde ameliyat zorunlu oluyor. Eskiden tüp yırtılıp kanama olduğunda ameliyat edip (açık ameliyat) tüpü alıyor ve dış gebeliği sonlandırıyorduk. Ancak günümüzde şartlar uygunsa ilaçla, medikal tedaviyle ve laparoskopiyle dış gebeliğin yüksek başarıyla tedavisini yapabiliyoruz.

Ne zaman ilaçla, ne zaman açık, ne zaman kapalı ameliyat tercih ediliyor?
Dış gebeliğin yerleşim yerini bilmemiz, tedaviye cevap verip veremeyeceğini bilmemiz, hormonların normal değerlerde olması, hastanın genel durumunun iyi olması, henüz kanamanın olmaması gibi bazı şartlar sağlanırsa bir iğne yardımıyla, tıbbı tedaviyle, bir kez, bazen de tekrarlayan dozlarla, hücre ölümü sağlayan bir iğne yardımıyla anormal bölgede yerleşmiş gebeliği sonlandırabiliyoruz. Yani eğer şartlar uygunsa, ilaçla tedaviyi tercih etmeye çalışıyoruz. Onun dışındaki tedavilerimiz operasyon oluyor. Tüpün yırtıldığı, batın içi kanamanın fazlalaştığı, hastanın genel durumunun kötü olduğu durumlarda hala geçerli tedavi olan açık ameliyatı yapmak gerektiğini söyleyebiliriz. Tüpün alınması ya da tüpün içerisinden dış gebelik kesesinin çıkarılması yöntemleriyle kanama durduruluyor. Kapalı ameliyatın (laparoskopi) seçilebilmesi için genel durumun iyi, tüpün henüz yırtılmamış olması gerekiyor.

Dış gebelik ameliyatı geçirmek sonrasında komplikasyonlar yaratıyor mu?
Bir kere dış gebelik ameliyatı geçirmek ya da bir kere dış gebelik geçirmek, bir sonraki gebelikte dış gebelik yaşama ihtimalini artırıyor. Çünkü zaten hasarlı bir tüp üzerine bir hasar daha gelmiş olacağından, bir sonraki gebelikte dış gebelik yaşama ihtimali yüzde 10 kadar artıyor. Bu önemli bir artış ve bize yine şunu söyletiyor: Tekrar bir gebelikten şüpheleniliyorsa, mutlaka ultrason ile kadın doğum hekiminin değerlendirmesi gerekiyor.

Hangi durumlarda dış gebelik hayati risk taşıyor?
Hayati risk taşıyan durum, gecikilmiş dış gebeliktir.

Gecikildiğinde hasta neler yaşıyor?
Çok şiddetli ağrı. Hatta kanama çok fazlalaştığında çarpıntı, halsizlik, güçsüzlük gibi şikayetler oluşabiliyor. Hasta genellikle durumunun en dramatik olduğu anda, ciddi bir kanama başladığı anda başvuruyor. O sırada tanı hızı, tedavi hızı ya da hastaneye gelme zamanı bize hayati tehdit açısından durumu belli ediyor.

Dış gebelik ne sıklıkta görülüyor?
Amerikan kaynaklı bir bilgi olmakla birlikte ’de oranında bir rakamdır dış gebelik. Bu çok yüksek bir oran değil, ama başınıza geldiğinde sıkıntılı bir süreç olduğu için önemli ve dikkat edilmesi gereken bir durum. Bir kez dış gebelik yaşamak ve geçirilmiş enfeksiyonlar, dış gebelik ihtimalini artırabildiği için bu durumun tanınması önemli.

Uzm. Dr. Burçin Demirel
Bayındır Levent Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

1) Mekanik sebepler 

Tüpe ait geçirilmiş ameliyatlar sonrası tüp cidarının bozulması sonrası oluşan gebeliklerde, pelvik bölgeye ait geçirilmiş enfeksiyonlar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklarda, özellikle tüplerin enfeksiyonu (salpenjit) sonrası tüpün iç yüzeyinin hasarlanması sonucu kısmen veya tamamen tıkanması sonrasında oluşan gebeliklerde dış gebelik ihtimali artar. Apandisit ve yumurtalık ameliyatı sonrası oluşan karın içi yapışıklıklar nedeniyle dış gebelik oluşabilir. Tüpün yapısal anomalilerinde de oluşabilir.

2) Fonksiyonel (işleve bağlı) sebepler 

Tüplerin hareketinde değişme: Sadeceprogestin içeren doğum kontrol hapları, ertesi gün hapları ve yumurtlama tedavileri, sigara dış gebelik riskini iki kat artırır. Vajinal duş

3) Kısırlık ve yumurtlama tedavileri

4) Korunma yönteminde başarısızlık

5) İleri yaş

Dış gebelik yaşadığımızı nasıl anlarız?

Dış gebelik çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Belirtiler adet gecikmesi, düzensiz lekelenme tarzı vajinal kanama ve karın ağrısıdır. Bazen çok sinsi seyrederek hiç belirti vermeyebilir. Hasta gününe yakın adet olabilir ve geç dönemde tüpte hasar ve kanama varsa karın içi kanamaya bağlı olarak hastada ani gelişen şiddetli karın ağrısı ve yaygın hassasiyet gibi ciddi bir tablo ile ortaya çıkabilir. Bu durumda kan basıncı düşerken nabızda artış izlenir. Hastada halsizlik, baygınlık hissi ve göz kararması gelişir. Hastaların yüzde 25’inde şok bulguları görülebilir.

Dış gebelik ne kadar süre devam eder?

Tanı konulmamış dış gebelik, yerleşiği yerde büyüyemeyeceği boyuta geldiğinde dokuda yırtılma ve karın içi kanama olup, akut tablo ortaya çıkarana kadar veya tanı konulduysa medikal veya cerrahi tedavi olana kadar devam eder. Nadir olarak ta kendiliğinden gerileyip vücut tarafından ortadan kaldırılır.

Dış gebelik tekrarlar mı?

Dış gebeliğin tekrarlama şansı etkilenmiş tüpün onarılmasından ya da alınmasından bağımsız olarak yüzde 10 civarındadır.

Dış gebelik geçiren kişi bir sonraki hamileliğinde nelere dikkat etmelidir? 

Enfeksiyonlardan korunmalı, sadece progesteron içeren doğum kontrol hapları ve ertesi gün hapları kullanmamalı, korunma yöntemi olarak rahim içi araç (spiral ) kullanmamalıdır.

Dış gebelikte en büyük risk nedir?

Dış gebelik tanısı geç konulur ve dış gebelik bulunduğu yerden yırtılma olursa, karın içi kanama oluşur. Hastada halsizlik, baygınlık hissi ve göz kararması gelişir. Hastaların yüzde 25’inde şok bulguları görülebilir. Bu, hayatı tehdit eden ciddi bir durumdur.

Implantasyon kanaması ile ilgili birçok farklı sorunun yanıtı araştırılıyor. Bunlar arasında en çok araştırılan sorular olarak implantasyon kanaması rengi nedir ve implantasyon kanaması kokar mı soruları yer alıyor. Bir diğer öne çıkan ise 'implantasyon kanaması kaç gün sürer?' sorusu… İmplantasyon kanaması genellikle hafif ve kısadır, sadece birkaç gün sürer. Genellikle gebe kaldıktan gün sonra ya da kaçırılan süreniz boyunca ortaya çıkar. Bununla birlikte, hamileliğin ilk sekiz haftasında herhangi bir zamanda vajinal kanama bildirilmiştir.

Adet döneminin başlangıcından önce lekelenme de yaygındır. Yani - kanama hamilelik ile ilgili? İşte bazı ek tanımlayıcılar, izlenecek diğer erken gebelik belirtileri ve doktora ne zaman bakılacağı hakkında notlar.

İMPLANTASYONNASIL GÖRÜNÜYOR?

İmplantasyon kanaması hafif lekelenme - sildiğinizde ortaya çıkan kan - veya bir astar veya hafif ped gerektiren hafif, tutarlı bir akış olarak görünebilir. Kan, servikal mukus ile karıştırılabilir veya karıştırılmayabilir.

Kanın vücuttan çıkmasının ne kadar sürdüğüne bağlı olarak çeşitli renkler görebilirsiniz:

Daha taze bir kanama açık veya koyu kırmızı bir gölge olarak görünecektir. Diğer vajinal akıntılarla karışırsa kan pembe veya turuncu görünebilir.
Daha yüksek kan oksidasyon nedeniyle kahverengi görünebilir.
Kanamanızın rengini ve tutarlılığını (ve bunun yanı sıra sıklığını) not aldığınızdan emin olun. Bunlar teşhis için doktorunuzla paylaşmak isteyeceğiniz detaylardır.

İmplantasyon kanaması bir eleme işlemi ile teşhis edilir. Bu, doktorunuzun ilk önce polipler gibi diğer olası kanama nedenlerini ekarte edeceği anlamına gelir.

Ağır kanama veya pıhtılaşma varsa, derhal doktorunuzu görün. Bu erken bir düşüklüğün bir işareti olabilir.

GEBELİKTE KANAMA NEDEN OLUR?

Gebeliğin başlangıcında, implantasyon denilen bebeğin rahim içine yerleşme kanaması olabilir. Bu kanama lekelenmeler şeklinde olabileceği gibi adet kanamaları şeklinde de olabilir. Bunun dışında hamileliğin ilerleyen haftalarında düşük ile ilgili kanamalar olabilir, bunlar da adet değildir. Hamilelik süresince meydana gelen az veya çok herhangi bir kanama durumunda, hemen doktora başvurulması gerekir. Gebelik esnasında oluşan kanamaların hiç birisi normal kabul edilmez.

GEBELİKTE KANAMA NEDENLERİ NELERDİR?

Buna karşılık hamileyken kan gelmesi durumu gebeliğin dönemlerine göre; dış gebelik, mol gebeliği (üzüm gebeliği), bebeğin eşinin önde yer alması (plasenta praevia), eşin yerinden erken ayrılması (dekolman plasenta) gibi nedenler ile kanama olabilir. Gebelik esnasında vajinadan rahim ağzından iyi veya kötü huylu tümörler hamileyken kanama belirtisi verebilir. Hamileliğin özellikle ilk haftalarında kahverengi leke tarzı kanamalar sık görülür. Bu yüzden hamileliğin ilk aylarında leke gelmesi normal sayılır. Asıl korktuğumuz açık kırmızı renkli kanamadır. Vajinal kanama ilk üç aylık dönemde normal bir bulgu değildir. Fakat hamilelikte tüm gebelerin %20'sinde görülebilir. Pek çok kişinin yaşadığı olay aslında bir adet görme şekli değil hamilelikte yerleşme kanaması ya da düşük tehditlidir.

İlk oluşan kanama sıklıkla kırmızı bir nokta olarak çamaşırınıza bulaşır. Bunu sıklıkla kahverengi akıntılar izler. Rahimden boşalan kan vajina içerisinde beklerken vajinada bulunan mikroplar tarafından değişime uğratılır, sindirilir ve rengi kahverengiye dönüşür. Yani bu kahverengi lekeler şeklinde akıntı aslında çoğunlukla eski beklemiş kandır. Bu beklenen bir olaydır. Kahverengi akıntı, kanamanızın çok az olduğunun bir ifadesidir. • Dış gebelik, düşük söz konusu olduğunda, yerleşme kanaması veya rahim büyüdükçe gebelik kesesinin bir miktar yer değiştirmesi ile oluşur.

GEBELİĞİN İLK ZAMANLARINDA KANAMA NEDEN OLUR?

Yerleşme, büyüme dış gebelik ve düşük kanamaları olabilir. Hamileliğin son aylarında (son üç ayda) oluşan kanamalar plasenta yani bebeğin eşi ile ilgili problemlerde ortaya çıkar. Plasenta praevia özellikle ağrısız kanama ile kendini gösterirken plasentanın erken ayrılmasında ağrı kanamaya eşlik eder. Yine erken doğum başladığında da aynı klinik vardır. Tabii rahim ağzında polip, miyom ya da kanser her gebelik haftasında kanamaya yol açabilir. Ayrıca gebelikte hemoroit ile (basur) alakalı makattan olan kanamalar ve idrar yolundan olan kanamalar da, bazı durumlarda vajinal kanamalar ile karışabilmektedir.