Hemogram Bazofil Nedir

Kan sayımındaki bazofil teriminin kısaltması olan baso, vücudun bakteri, parazit ve alerjenlere karşı mücadelesinde önemli olan granülosit cinsine ait bir tür beyaz kan hücresidir. Bu hücreler son derece nadirdir ve herhangi bir zamanda vücuttaki beyaz kan hücrelerinin yüzde birinden daha azını oluşturur. Alerjik cilt reaksiyonlarında ve astımda, kan damarlarını etkileyen vazoaktif maddeler salgılayarak aktive olurlar…

Hastalıkla savaşan en yaygın beş beyaz kan hücresi türünden biri olan baso granülleri, heparin, histamin ve lökotrienler içerir. Lökotrienler, vücuttaki organların çoğunda düz kasların kasılmasını tetikleme yeteneğine sahiptir. Heparin kanın pıhtılaşmasını önler. Histamin ise kan damarlarını genişletmek ve hava yollarını daraltmak için düz kasları uyarır.

Bazofil (Baso) Nedir?

Bazofiller kemik iliğinde üretilir ve hücresel bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Yukarıda belirtilen özelliklerinin yanı sıra, işlevlerine göre farklılaşan beyaz kan hücrelerinden, lökositlerden oluşur. Gerektiğinde çeşitli dokulara geçme yeteneği ile kan dolaşımı yoluyla vücutta dolaşırlar. Bağışıklık sistemi tarafından bulaşıcı bir ajan tespit edildiğinde, bazofiller diğer birçok beyaz kan hücresi türüyle birlikte yanıt verir.

Bu alt gruplar bağışıklık savunmasında farklı görevler üstlenirler. Örneğin bazofil granülositler, parazitlere karşı savunmada yer alır. Ancak aynı zamanda inflamatuar ve alerjik reaksiyonları da tetikleyebilirler. İçlerinde, bir kez serbest bırakıldıklarında alerjik reaksiyona neden olabilen veya yoğunlaştırabilen haberci maddeler taşırlar. Bazofilik granülositler deriye göç edip oradaki haberci madde histaminini serbest bırakırsa şiddetli kaşıntıya neden olurlar.

Kandaki bazofilik granülositlerin yüzdesi normalde düşüktür. Bununla birlikte, belirli hastalıklar durumunda, daha yoğun miktarda tespit edilebilirler.

Kandaki Baso Değeri Neden Analiz Edilir?

Bazofilik granülositlerin yüzdesi, belirli kan hastalıkları veya parazit enfeksiyonları şüphesi varsa, diferansiyel kan sayımın bir parçasıdır. Bu, aralarındaki dağılımda bir dengesizlik olup olmadığını öğrenmek için kandaki farklı tipteki beyaz kan hücrelerinin analiz edilmesi anlamına gelir. Örnek vermek gerekirse, hastada astım ve alerji gibi hastalıklardan şüphelenilmesi durumunda analiz edilebilir.

Bazofil sayısının artması veya azalmasının nedenini bulmak için kan hücrelerinin yanı sıra, kandaki diğer değerlerin de belirlenmesi gerekir. Gerekirse, kemik iliği muayenesi yapılabilir. Vücutta bir parazit istilası tespit edilirse, kanda çok fazla bazofilik granülosit bulunabilir. Sonrasında da enfeksiyon için uygun bir tedavi planı uygulanır.

Yüksek Baso (Bazofil) Değerleri Ne Anlama Gelir?

Yüksek bazofilik granülosit değeriniz varsa, bu astım veya alerjiden muzdarip olduğunuzu gösteren birkaç işaretten biri olabilir. Aynı zamanda diğer lökositlerin de incelenmesinin nedenlerinden biri olan başka bir hastalık türünden de kaynaklanabilir.

Kanda bir enfeksiyon olduğunda, genellikle tüm lökosit formları kanda giderek daha fazla saptanabilir hale gelir. Bazofilik granülositlerin sayısı yalnızca nadiren artar. Bazı lösemiler gibi kan malignitelerinde (kanser sayılabilecek kötü huylu tümörler), yüksek bazofilik lökosit seviyeleri görülür. Hatta bağırsak hastalığı, ülseratif kolit, tüberküloz enfeksiyonu ve östrojen tedavisi ile bağlantılı olarak, kan seviyeleri yükselebilir.

Bazofillerin oranı, örneğin aşağıdaki hastalıklarda artar:

• Belirli kan kanseri türleri (kronik miyeloid lösemi , bazofilik lösemi )
• Polisitemi (kırmızı, aynı zamanda beyaz kan hücrelerinde anormal artış)
• Romatizma
• Ülseratif kolit
• Diabetes mellitus (şeker hastalığı)
• Vücuttaki parazitler

Düşük Baso (Bazofil) Değerleri Ne Anlama Gelir?

Normalde, bazofilik granülositlerin seviyeleri kanda düşüktür. Yani vücut doğal olarak düşük bir bazofilik granülosit değerine sahiptir. Bazofilik granülositlerin analizi yeterli bilgi sağlamadığından, bu çoğunlukla diğer testler gerçekleştirilerek saptanır.

Ancak çok düşük değerler, aşırı aktif tiroid, radyasyon tedavisi veya stres ile ilişkilendirilebilir. Kanda hiç granülosit saptanamıyorsa, buna agranülositoz denir. Bazofilik granülositler de o zaman eksiktir.

Normal Baso (Bazofil) Değeri Kaç Olmalıdır?

Doktor, diferansiyel kan sayımı bağlamında bazofilik granülositlerin oranını belirler. Normal bazofil değerleri hastaya ve duruma göre değişiklik gösterebilir. Sağlıklı bir insanda sayı genellikle çok düşüktür. Genellikle normal değer % 0-2’dir.

Prensip olarak, normal laboratuvar değerleri hastaların yaşına ve cinsiyetine bağlıdır. Ayrıca günün saatindeki dalgalanmalar veya çeşitli biyolojik ritimler de laboratuvar sonuçlarını etkileyebilir. Bu nedenle, tıbbi yorumlama için yalnızca ilgili laboratuvar sonuçlarında gösterilen referans değerler kullanılabilir.

Bireysel laboratuvar değerleri ilgili referans aralıklarının dışındaysa, kesin olarak bir hastalığın varlığı sonucuna varılmamalıdır. Çünkü sağlıklı kişilerde de referans aralığından hafif sapmalar olabilir. Ayrıca laboratuvar sonuçları, söz konusu tıbbi laboratuvar tarafından kullanılan test yöntemine de bağlıdır (tüm laboratuvarlar aynı yöntemi kullanmaz).

Sağlık

Hastalıklar

BA%: Bazofil Yüzdesi Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelmektedir? Değerleri Kaç Olmalıdır?

Kanda WBC Nedir?

Beyaz kan hücreleri, akyuvarlar ya da bir diğer adıyla lökositler (WBC-White Blood Cell), tam kan sayım tahlillerinde incelenen bir parametredir. Vücuttaki görevleri; savunmada yer alıp enfeksiyonlarla savaşmaktır.

Vücudu mikrop, bakteri ve toksinlerden korumakla yükümlüdürler. Vücutta istilacıları aramak amacıyla kanda hareket ederler. WBC normalde kan damarlarında bulunur ancak tehlike durumunda dolaşım sisteminden çıkar ve ilgili bölgedeki antijeni yok eder. Yani hızlı bir savunma hattı oluşturarak, hastalığın belirtileri henüz oluşmadan çoğalıp harekete geçer. Akyuvar değeri, referans değerlerle kıyaslanarak ölçümlenir.

WBC Türleri

“WBC tahlili nedir?” dendiğinde beyaz kan hücrelerin sayısının ölçülmesini sağlayan testtir. Buna lökosit testi de denir. WBC, toplam kan hacminin yüzde 1’ini oluşturur. Beyaz kan hücrelerinin nötrofil, lenfosit, monosit, eozinofil ve bazofil olmak üzere 5 tipi vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:

Nötrofiller: Vücuda giren antijenlere ilk müdahaleyi yapan WBC türüdür.

Lenfositler: Vücuda yabancbir madde girdiğinde çoğalarak direk yanıt verir ya da bağışıklık sistemi hücrelerini uyarmak amacıyla kimyasallar salgılar ve hücrelerin yabancı organizmalara saldırmasını sağlar.

Monositler: Bakterilere saldırarak onları yok eder ve dokularda bulunan ölü hücrelerin temizlenmesinden sorumludur.

Eozinofiller: Allerjik reaksiyonların yol açtığı iltihaplanma sırasında sayıları artar.

Bazofiller: Parazitlerin sebep olduğu enfeksiyon durumunda sayıları artar.

Normal WBC Değeri Kaç Olmalıdır?

Yetişkin bir kişinin sahip olduğu lökosit sayısı (WBC) değişkendir ancak WBC normal değeri mikrolitre başına 4 bin ila 11 bin arasındadır.

Lökositler yaşa göre değişiklik gösterirler. 1 mikrolitre kanda bulunması gereken yaşa göre WBC değerleri:

• 0 ila 1 ay: 9.000 – 30.000
• 2 ila 12 ay: 5.000 – 19.500
• 1 ila 3 yaş: 6.000 – 17.500
• 4 ila 5 yaş: 5.500 – 15.000
• 6 ila 15 yaş: 4.500 – 13.000
• 15 yaş ve üzeri: 4.000 – 10.000

Yaş gruplarında bu referans değerlerinin dışına çıkması halinde, yüksek ya da düşük olmasına bağlı sağlık sorunları görülebilir.

WBC Yüksekliği Nedir?

Özellikle istenen kan tetkiklerinde çıkan sonuçlara göre WBC yüksekliği endişe yaratır ve akıllara “WBC kaç olursa tehlikeli?” sorusunu getirir. Genel olarak, yetişkinlerde bir mikrolitre kanda 11 binden fazla beyaz kan hücresi (lökosit) sayısının yüksek bir beyaz kan hücresi sayısı olduğu kabul edilir ve buna lökositoz adı verilir. “WBC yüksekliği neden olur?” sorusuna ise şu cevaplar verilir:

• Hemoliz
• Lösemi ve lenfoma
• Alerjik reaksiyonlar
• Hormon bozuklukları
• Kalp krizi
• Doku hasarı
• Dalağın alınmış olması
• Enfeksiyonlar (bakteriyel veya viral kaynaklı)
• Kronik böbrek yetmezliği
• Aşırı egzersiz
• Romatoid artrit
• Sigara kullanmak
• Şiddetli duygusal ve fiziksel stres
• Tüberküloz
• Boğmaca
• Çok yüksek kan şekeri (Şeker koması)

Ayrıca gebelikte, beyaz kan hücreleri yaklaşık olarak 13 bin ila 15 bin arasında seyreder. Kanda WBC yüksekliği takip edilmeli ve altta yatan durum kontrol altında tutulmalıdır. Yüksekliğin altında yatan bir sebep yoksa, doğumdan 2 hafta sonra normal seyrine dönmelidir.

WBC Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Mikrolitre başına 4 binden az bir lökosit sayısı mevcutsa, vücudun enfeksiyonla olması gerektiği gibi savaşamayacağı anlamına gelebilir. WBC düşüklüğü lökopeni olarak bilinir ve bazı hastalıklara işaret eder.

Lökopeni, farklı hastalıklara bağlı olarak gün yüzüne çıkabilir. Bazı hastalık ve ilaçların yan etkisi olabileceği gibi ciddi hastalıkların da göstergesi olabileceği için önemsemek gereklidir. Bu yüzden tam kan sayımı neticesinde WBC değeri düşük çıkan kişilerin doktora görünmesi çok önemlidir. WBC düşüklüğü başlıca şu nedenlerle görülür:

Kemik İliği Sorunları: Kan hücrelerini üretiminden kemik iliği sorumludur. Düşük lökosit sayısının da altında yatan sebep çoğunlukla kemik iliği problemleri ile alakalıdır. Kemik iliği yetmezliği ve kanseri başlıca sebeplerdir. Kemoterapi, radyasyon gibi kanser tedavi yöntemleri de kemik iliğin WBC üretilmesini sekteye uğratabilir.

Otoimmün Bozukluklar: Lupus ve romatoid artrit gibi bazı otoimmün hastalıklar, vücudun kendi WBC’lerine saldırmasına ve yok etmesine neden olabilirler.

Enfeksiyon: Virüsler kemik iliğinizi etkileyebilir ve düşük lökosit oranına sebep olabilir. Kan enfeksiyonları, vücudun lökositleri normalden daha hızlı kullanmasına sebep olabilir. HIV, bir tür beyaz kan hücresini öldürür.

İlaçlar: Bazı ilaçlar ve antibiyotikler lökosit üretimini baskılayabilir

Beslenme: İyi bir şekilde beslenmemek veya folik asit, B12 gibi vitaminlerin düşük seviyelerde seyretmesi vücudun lökosit üretme şeklini etkileyebilir. Aşırı doz alkol tüketimi, vücudunuzdaki lökosit sayısını azaltabilir.

Dalak Sorunları: Dalak, WBC üretiminden de sorumludur. Enfeksiyonlar, kan pıhtıları ve diğer problemlerden ötürü dalak şişebilir ve normalden farklı çalışabilir bu da lökosit sayısının düşmesine neden olabilir. Dalakta meydana gelen büyüme WBC düşüklüğü yaratır.

Viral hastalıklar, karaciğer hastalıkları, sıtma ve verem gibi hastalıklar da WBC düşüklüğünün başlıca nedenlerindendir.

WBC Düşüklüğü Tedavisi

Tedavi için öncelikle eksikliğe neden olan etken bulunmalıdır ve ardından tedavi planı oluşturulmalıdır.

Viral hastalık kaynaklı olduğu takdirde, hastalık tedavisi tamamlandığında WBC sayıları da normale döner. Bağışıklık sistemindeki bir problemden kaynaklıysa, bağışıklık sistemi güçlendirici ilaçlar kullanılarak bir tedavi yolu çizilebilir. Bir ilacın yan etkisi olarak ortaya çıkmışsa, ilaca ara verilmeli ve kan değerleri izlenmelidir. Kemoterapi, radyoterapiye bağlı bir sebepse bir süre ara verilmeli ve değerlerin normale dönmesi sağlanmalıdır.

Bu tedavi yöntemlerinin yanı sıra hastanın sağlıklı bir beslenme planına uyması, kendini fazla yormaması da büyük önem taşır.

Kanımızda 5 çeşit akyuvar (beyaz kan hücresi) bulunur; Nötrofil, Lenfosit, Eozinofil, Monosit ve Bazofil. Bazofiller, kandaki akyuvarların 0,4% – 1% 'ini oluştururlar. Bazofiller Baso ve Bas olarak da adlandırılır. En az sayıdaki akyuvar türüdür. Beyaz kan hücreleri, vücudun hastalıklara karşı korunmasında ve enfeksiyonlarla mücadelede görevlidirler. Bazofiller de, bazı bakteri türleri, yabancı maddeler ve diğer zararlı hücreleri yiyerek vücudu hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı korur. Kandaki Baso değeri yapılacak Tam Kan Sayımı testi ile tespit edilebilir.

Baso normal değerleri nedir?

Kandaki bazofillerin normal aralığı, 0,4% – 1% arasında değişmektedir. En az sayıdaki akyuvar türüdür.

Tam sayıları bir mikrolitrede 200 hücreden azdır. (200 hücre/mcL)

Bazofillerin normal aralığı, kanda mikrolitre başına 190 ila 200 hücre arasındadır. Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi, 2 ila 10 yaş arasındaki çocukların kanında erişkinlerden daha fazla bazofili olduğunu ve bir yaşın altındaki bebeklerin kanlarında ise daha büyük çocuklara nazaran iki kat daha fazla bazofili olduğunu bildiriyor.

Bir mikrolitrede 2000 üzerinde bazofil bulunması ciddi bir sorunun göstergesi olabilir.

Bazofil (Bas, Baso) Yüksekliği

Bazofiller, kanda en az bulunan lökosittir, kandaki miktarı % 0.4-1.0 arasında değişir. Bazofil yüksekliği vücutta iltihabik bir hastalık olduğunda, kanser gibi durumlarda ve aşağıda bildirilen koşullarda yükselebilir.

Bazfofil (Baso) yüksekliği nedenleri

1. Demir eksikliği
2. Dalağın alınması
3. Hodgkin Lenfoma (Bağışıklık sistemindeki hücrelerde başlayan bir kanserdir.)
4. Suçiçeği, bronşit, soğuk algınlığı, zatürre gibi virüs kaynaklı iltihaplar
5. Hemolitik anemi (Hemolotik anemi, kırmızı kan hücrelerinin normal ömürlerini tamamlamadan yıkıma uğrayarak, kan dolaşımından uzaklaşması durumudur.)
6. Miyeloproliferatif hastalıklar
7. Hipotiroidizm (Tiroid bezlerinin yetersiz çalışması)
8. Ülseratif kolit, ilaç, yiyeceğe aşırı duyarlılık, ürtiker, Juvenil romatoid artrit gibi alerji ve iltihaplanma vakaları
9. Hormonlarla ilgili durumlar; Hipotiroidizm, şeker hastalığı ve doğum kontrol hapı gibi östrojen alımında
10. Östrojen hormonunun yükselmesi
11. İltihaplı bağırsak hastalığı, kronik cilt iltihapları, astım, sinüzit gibi iltihabik hastalıklar

Bazofil (Bas, Baso) Düşüklüğü

Sağlıklı bir insanda bazofil sayısının düşük olması beklenir. Ancak bazofil hücre sayısının bir mikrolitrede 20’den daha az olması, vücutta hastalık belirtisi olabilir.

Baso düşüklüğü nedenleri

1. Kanser
2. Akut enfeksiyon
3. Hamilelik
4. Stres
5. Ciddi alerjik durumlarda
6. Kortizon ilaç kullanımı
7. Hipertiroidi (Tiroid bezlerinin aşırı çalışması)
8. Ciddi bir yaralanma söz konusuysa
9. Genetik olarak kanda bazofil düşüklüğü
10. Glukokortikoidlerin yükselmiş seviyeleri
11. Yumurtlama dönemi
12. Ürtiker, Anafilaksi, ilaca bağlı reaksiyonlar gibi aşırı duyarlılık reaksiyonları

Baso yüksekliği veya düşüklüğü nasıl normale döner?

Baso yüksekliğinden veya düşüklüğünden muzdaripseniz bir Dahiliye doktoruna başvurmalısınız. Doktorunuz durumun neden kaynaklandığını tespit edip gerekli tedaviyi uygulayacaktır.