Ateşten Üşüyen Çocuğa Ne Yapılır

Son yıldır tedavisinde gelişmeler olan “ateş”, ailelerin çocuk acil servislerine ve çocuk polikliniklerine en sık başvuru nedenidir. Bu durumu arttıran en büyük sebeplerden biri; ailelerin “ateş fobisi”dir. Ateşin çocuklarda beyin hasarı gibi kalıcı zararlara ve hatta ölüme yol açacağı inancı, ailelerin kaygılarını arttırmakta, bu durumda kimi zaman gereksiz ve zararlı olabilecek uygulamaların yapılmasına neden olmaktadır. Bu korku hem aileyi hem de doktoru etkilemektedir. Burada en önemli bilinmesi  gereken nokta ateş bir hastalık değil, bir belirtidir.  Ateşli bir çocukta önemli olan hastalığın tanınması ve tedavisidir.

Ateş, vücut sıcaklığının normalin üzerinde olması hali olarak tanımlanmaktadır. Kesin rakamsal değer içermeden bir tanımlama yapılması, vücut sıcaklığının; cinsiyet, metabolik hız, dış ortam sıcaklığı ve gün içindeki zamanına göre değişebilir olmasından kaynaklanmaktadır. Vücut sıcaklığı çocuklarda yetişkinlere göre daha yüksek olabilir. Ergenlik döneminde yetişkin seviyelerine ulaşmaktadır. Çoğu bilimsel makale ve araştırmada çocuklarda makattan alınan ölçümlerde 38 derece ve üstü ateş olarak kabul edilmektedir.

Tanı ve tedavi için ateşin doğru ölçümü ve değerlendirilmesi önemlidir. Ateş ölçümünde dijital veya kızıl ötesi emisyon yöntemini kullanan termometreler kullanılmaktadır. Civalı cam termometrelerin zehirlenme ve kaza riskine karşı artık kullanımı önerilmemektedir.

Koltuk altından ölçüm yapılıyorsa bölgenin terli olmamasına dikkat edilmelidir. Ölçüm şekilleri, çocuğun yaşına göre değişebilir. Size göre uygulaması en kolay olarak  düşündüğünüz yöntemi seçebilir ve tablodaki değerlere göre çocuğunuzu  değerlendirebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken bir nokta da, ölçüm cihazlarının bakımlarının yapılmış olması ve pillerinin yeterli olmasıdır. Vücut ısısı kontrolü beyinde hipotalamus adı verilen bir bölgede, ısı ayarlayıcı merkez tarafından düzenlenir. Ateş oluşturan maddeler, vücut içi ve vücut dışı sebeplerden dolayı artabilmekte ve ateş yüksekliğine sebep olmaktadırlar. Ateş yüksekliği çocuğun tedaviye uyumunu zorlaştırır, sıvı kaybı ve huzursuzluğa neden olabilir. Metabolizma hızını ve dokuların oksijen ihtiyacını arttırarak kalbin iş yükünü arttırır. Çocuklarda en sık ateş sebebi nezle ve ishal gibi kendini sınırlayan viral nedenli enfeksiyonlar ve ikincil bir hastalık oluşturmamış bakteri nedenli kulak iltihabı, farenjit ve sinüzit enfeksiyonlardır. Bununla birlikte ateşin seyri bize hastalığı tanımlamamızda ipucu verebilir. Örneğin viral enfeksiyonlar yavaş yükselen fakat bir hafta süren ateşe sebep olabilirken, bakteriyel enfeksiyonlar daha dirençli ve yüksek ateşe sebep olabilirler. Ateş ile birlikte olan belirtiler ve bulgular tanının daha netleşmesine neden olacaktır. Çocuğunuzun ateşi olduğunda, sıcak ve kızarık görünümde olabilir. Normalden daha fazla terlediğini hissedebilirsiniz. Normalden daha fazla su içme istekleri olabilir. Bazı çocuklar ateşli oldukları dönemde iyi gözükebilirler fakat ek bulguların varlığı (kulak ağrısı, boğaz ağrısı, döküntü veya mide ağrısı) bize hastalıkları hakkında ipucu verebilmektedirler.

Bu dönemde anne-babanın dikkat edeceği, çocuğu rahatlatacak en önemli uygulama çocuğun yeterli sıvı aldığından emin olmak, bununla birlikte belirti ve bulguları gözlemlemektir. Çocuk ilacını içtikten sonra oynuyor ve sizinle iletişim kuruyor ise bu iyi bir işarettir.

Çocuklarda ateşli hastalıklar 4 ana başlık altında değerlendirilir;

1- Enfeksiyon Hastalıkları

2- Romatizmal Hastalıklar

3- Kanserler

4- Diğer sebepler (ilaçlar, susuz kalma, çevre ısı yüksekliği v.b)

Ateşi Nasıl Tedavi Etmeliyiz?

Ateşi vücut savunmasının bir parçası olarak görmeliyiz ve mikropların yok edilmesini kolaylaştırdığını unutmamalıyız. Ateş çok yüksek olmadıkça (41 derecenin üstü) hastaya özel bir zarar vermez. Yüksek ateşin tedavi etmenin amacı çocuğun rahat etmesini sağlamaktır.

Ateşin tedavisinde altta yatan sebebin bilinmesi, uygun tedavinin zamanında başlanması önemlidir. Antibiyotik kullanımına doktor muayenesinden sonra karar verilmelidir.  Antibiyotikler ateş düşürücü değillerdir. Ateş, ateş düşürücüler ve evde uygulanabilecek destek uygulamalar ile kontrol altına alınabilir.

Ateşi Olan Çocukta İlaç Dışında Destek Tedavileri Nelerdir?

Çocuğun Giysileri: Aşırı giydirilmesi ve örtülmesi vücut sıcaklığını arttırır. Çocuğun gevşek

giydirilmesi ve bazı durumlarda sadece bezi ya da iç çamaşırı ile kalması uygun olabilir.

Eğer ki çok üşüyor ve titriyorsa üzerine ince bir örtü örtülebilir.

Beslenme: Ateşi ortaya çıkaran mekanizmalar, iştah merkezinin etkinliğini azaltsa da ateşli çocuğun kalori gereksinimi artmıştır. Beslenme desteklenmeli ama zorlanmamalıdır. Çocukta aşırı terleme ve hızlı nefes alıp verme sıvı kaybı artışına yol açar. Bol miktarda sıvı desteği verilmelidir ve altta yatan hastalığa uygun olarak beslenmesinin de ayarlanması gerekmektedir. (ishal ise ishale uygun diyet gibi)

Oda Isısı: En uygun oda ısısı derece seviyesindedir. Bu seviyedeki ısınma ve havalandırma vücut ısısını dengeleme ve düşürme yönünden etkili bir yöntem olacaktır.

Fiziksel Soğutma (Ilık Su Banyosu): Ilık su banyosu, soğuk suya göre daha etkin olacağı için tercih edilmelidir. Ilık su ile ıslatılmış havlu ile boyun, yüz, el bilekleri, diz, koltuk altı, kasık kıvrımları ve karın üzerine pansuman şeklinde uygulama yapılabilir. Ilık su sıcaklığı derece olabilir. Soğuk su banyosu ve buz bazı seçilmiş durumlarda tercih edilmekte, evinizde güvenli bir yöntem olarak ılık su banyosu kullanımı önerilmektedir. Alkol ile fiziksel soğutma yan etkilerinden dolayı günümüzde önerilmemektedir.

İlaç Tedavisi Nelerdir?

39 dereceden düşük sağlıklı görünümlü çocuklarda genellikle tedavi önerilmez. Ancak ateşi artıyorsa ve çocuk daha huzursuz ise tedavi başlanabilir. Unutulmamalıdır ki, ateş düşürücüler enfeksiyonun seyrini değiştirmezler. Artmış ateş, vücudumuzda metabolik gereksinimleri arttırmakta ve ilk basamak tedavi olarak vücuda sıvı desteğinin yapılması önemlidir. Ateş düşürücüler yüksek riskli grupta yer alan kalp, akciğer ve nörolojik hastalığı olan çocuklarda ateşli havale gelişimini engellemek için faydalı olabilirler. Ateşi kontrol altına alınsa da altta yatan sebep mutlaka tanımlanması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.

Çocuğunuzun ateşiyle ilgili her türlü kaygınız ve sorularınız için Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Genel Pediatri Polikliniği ile iletişime geçebilirsiniz. Sağlıklı nesiller için her zaman yanınızdayız.

Rektal (makattan) ölçülen vücut sıcaklığının 38 C ( F)’den ve koltuk altından ölçülen vücut sıcaklığının C‘ den fazla olması ateş olarak tanımlanır. Rektal ateş ölçümünde dereceyi 1 dakika tutmak yeterli iken koltuk altı için bu süre 5 dakikadan az olmamalıdır. Koltuk altında dijital termometreler de kullanılabilir.

Çocuklarda yüksek ateşe neden olan sebeplerin başında enfeksiyonlar, susuz kalma, aşırı giydirme, çevre sıcaklığının yüksek olması ve ortamdaki nemin artması gelir. Diş çıkarma da çok yüksek olmayan bir ateşe sebep olabilir.

Ateş uzun bir süre (saatlerce) C ( F)&#;nin üzerinde kalmadığı sürece beyin hasarına yol açmaz. Enfeksiyona bağlı ateş sürekli artmaz.Vücut sıcaklığı C ( F)&#;nin üzerine fazla çıkmaz.

Ateşin sebep olabildiği havaleler (konvülziyonlar) aileler için korkutucu olmaktadır. Davranış, bilinç, duyu ya da otonom işlevlerde değişme ile ortaya çıkan ani nöbetlere verilen isim olan konvülziyonun ateşle ortaya çıkan tipi genellikle epileptik değildir.

Rektal sıcaklık doğru ölçüldüğünde vücut sıcaklığını yansıtır; ağız ve koltuk altı sıcaklıkları genellikle rektal sıcaklıktan sırasıyla C (F) ve (2F) daha düşüktür.

Kulak zarına giden kan vücut sıcaklığını düzenleyen merkez olan hipotalamusun preoptik alanıyla aynı sıcaklıktadır. Bu nedenle özel geliştirilmiş aletlerle kulak zarından da ateş ölçümü yapılabilir.

Dilerseniz aşağıdaki bağlantıya tıklayarak bebek termometrelerini inceleyebilirsiniz;

funduszeue.info

Ateş Durumunda Alınması Gereken Önlemler

• Ateşli bebeğin bulunduğu ortamın ısısı 20 C civarında olmalıdır.
• Çocuğun üzerindeki giysiler çıkarılmalıdır.
• Ateşin hızlı yükseldiği veya çok yüksek olduğu durumlarda eller-ayaklar çok soğuyabilir; bu vücudun bir savunma mekanizmasıdır.

Beyin,böbrek gibi hayati organlara daha fazla kan pompalayabilmek için hayati olmayan organlarda küçük damarlarda vazokonstrüksiyon (damar büzüşmesi) gerçekleştiği için bu durum meydana gelir. Ellerin ve ayakların soğumasını, çocuğun titremeye başlamasını aile üşüme olarak algılayıp çocuğu örtmeye kalkışfunduszeue.info yanlış uygulama ateşin daha da yükselmesine sebep olur. Bu da tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

• Yüksek ateşte vücut daha fazla sıvıya gereksinim duyduğundan çocuğa ve ya bebeğe bol sıvı verilmelidir. Verilecek sıvı çok sıcak veya çok soğuk olmamalıdır.
• Ilık suyla ( C) banyo aldırmak iyi bir ateş düşürme yöntemidir. Bu esnada çocuk dakika duş altında tutulup dakika da su dışında örtülmeden tutulmalı, sonra tekrar duş aldırılmalıdır.Böylece buharlaşma sağlandığı için daha etkili olur.
• Ateşi olduğu halde oyuncu ya da rahat olan çocuklarda ateş düşürücü ilaç kullanmak gerekmeyebilir.
• 90 günlükten küçük bebeklerde ateş yükselmesi ciddi bir enfeksiyon belirtisi olabileceği için mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Ateşli Bebeklerde Yapılan veya Yapılabilecek Hatalar

1. Alkol veya sirke ile vücudu silmek
2. Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkartmamak hatta daha çok giydirmek
3. Yanlış ateş düşürücü kullanmak
4. Aşırı dozda ve ya eksik dozda ilaç kullanmak
5. Uygun aralıklarla ateş düşürücü kullanmamak
6. Duruma uygun ilaç kullanmama

Ateş Durumunda Mutlaka Doktora Götürülmesi Gereken Durumlar

• Bebeğin 90 günlük altında olması
• Ateşin 40 derece üzerinde seyretmesi
• Ağlama, inleme, huzursuzluk
• Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa
• Zor nefes alıp-verme başlamışsa
• Daha önce havale geçirmişse
• Genel durumunda kötüleşme varsa
• Boyun kısmında sertleşme varsa
• Devamlı kusma varsa
• Şiddetli ishal varsa

&#;Bebeklerde Ateşlenme Hakkında Bilmeniz Gerekenler&#; Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!

funduszeue.info