Kireçlenmeyi Durdurmak

Kireçlenme yada tıbbi adıyla osteoartroz eklemleri tutan bir tür dejeneratif hastalıktır. Kireçlenme temel olarak eklem kıkırdaklarında bozulmayla başlar. Kıkırdak yapısı bozulup görevini yapamayınca eklem kemiklerine aşırı yük gelmeye başlar ve bunun sonucu olarak ta kemiklerde osteofit dene yeni kemik gelişimleri ortaya çıkar. Zamanla eklemin anatomik yapısı bozulur ve fonksiyonlarında kayıplar ortaya çıkar. Bu değişikliklerin klinik yansıması ise ağrı ve eklem hareketlerinde kısıtlanmadır. İleriki dönemlerde eklemde şekil bozuklukları- deformiteler ortay çıkar.

Diz kireçlenmesi ileri yaş grubunda en sık karşılaşılan eklem kireçlenmesidir. Kadınlarda daha sık görülür. Genetik yatkınlık, kadın cinsiyet, yaş, dizlerin aşırı kullanılması, kilo diz kireçlenmesi gelişiminde rol oynayan faktörlerdir. Kireçlenme bir kez başladığında olayın gidişatı yavaşlatılabilir ama tamamen durdurmak olası değildir.

Diz kireçlenmesinin tedavisinde birçok yöntem kullanılır. Fizik tedavi, eklem içi enjeksiyonlar (kortizon, hyalurinat ve PRP) ve cerrahi en temel tedavi yaklaşımlarıdır. Diz kireçlenmesinin tedavisinde hastaya düşen 3 önemli “olmazsa olmaz” kuralı vardı. Birincisi hastanın dizini korumasıdır. Yani merdiven inip çıkma, çömelme, dizleri katlayarak oturma, yokuş aşağı ve yokuş yukarı uzun yürüyüşler gibi aktivitelerden olabildiğince uzak durmalıdır. İkinci kuralımız hastanın kendisine verilen diz egzersizleri yapmasıdır. Üçüncü ve en önemli kural ise hastanın kilo kontrolüdür. Şişman hastalar kilo vermeli, en azından almamalıdır. Uygun hastalarda diz kireçlenmesi tedavisinde fizik tedavi uygulamaları önemli yer tutar. Dizlere fizik tedavi yapılabilmesi için kireçlenme hafif veya orta düzeyde olmalıdır. Ağır kireçlenmede fizik tedavi daha az ekli olduğundan ancak enjeksiyon ve cerrahi uygulanamıyorsa kullanılmalıdır. Diz fizik tedavisi genelde 15 seans olarak uygulanır. Bazen 20 veya daha uzun seans yapılabilir. Dizde akut alevlene bulguları (şişlik,ısı artışı) gibi durumlar yoksa genelde sıcak tedaviler tercih edilir. Bu amaçla infraruj  lambalar, sıcak paketler yüzeyel ısı amacıyla kullanılır. Eklemin derin yapılarını ısıtmak içinse ultrason diyatermi yada kısa dalağa diyatermi gibi yöntemler kullanılır. Yine alçak frekanslı akımlardan TENS ve interferans akım tedavileri de kullanılır. Kaslarda ileri düzeyde zayıflama varsa elektriksel kas uyarımı da kullanılabilir. Eğer hastanın ekleminde sıvı artışı, ödem varsa genelde anti-ödem soğuk tedaviler tercih edilir. Derin ısı cihazlarının ayarları değiştirilerek anti-ödem etkili modda kullanılır ve tedaviye alçak frekanslı akımlar eşliğinde soğuk uygulamaları (cold pack) eklenir. Hastalara eklem hareketlerini açmak ve kaslarını kuvvetlendirmek için egzersizler de yaptırılır. Bu egzersizler hastaya ev ödevi olarak ta verilir ve fizik tedavi bittikten sonra ay daha evde devam eder.  Fizik tedavi seansları gereksiz uzatılmamalıdır. Sonuçta fizik tedavi her hastada başarılı sonuç vermez. Eğer 10 seansta tedavi hastanın şikayetlerinde iyi yönde bir değişiklik yapmamışsa tedavi kesilmeli yada kullanılan modaliteler değiştirilmelidir. Değişikliğe rağmen 15 seans sonunda da tedavi işe yaramamışsa kesinlikle uzatılmamalı ve diğer tedavi alternatifleri değerlendirilmelidir.

Diz kireçlenmesi tedavisi bir bütündür. Tek başına fizik tedavi yeterli değildir. Hastanın kendisine verilen egzersizleri yapması dizlerini aşırı yükten koruması ve fazla kilosu varsa zayıflaması gerekir. Aksi takdirde tek başına fizik tedavi, başta hastanın şikayetlerin azaltsa bile etki kısa süreli olacak ve uzun vadede sonuç vermeyecektir.

Kemiklerin birbirine bağlandığı bölümler olan eklemlerde hareketi kolaylaştıran kaygan kıkırdak doku bulunur. Eklemlerdeki sürtünmeyi azaltan bu kısımlar, çeşitli etkenlere bağlı olarak aşınır. Yaşlanma, aşırı kilo, fiziksel aktiviteler, düzensiz beslenme ve zararlı alışkanlıklar gibi nedenlerle eklemlerin kusursuz hareket etme kabiliyeti azalır. Bu rahatsızlığa halk arasında kireçlenme; tıpta ise dejeneratif artrit ya da osteoartrit adı verilir. Her yaş grubunda görülebilen ve bireylerin hayat kalitesini oldukça düşüren bu eklem rahatsızlığına dair detayları yazının devamından öğrenebilirsiniz.  

Vücut Kireçlenme Sinyallerini Nasıl Verir? Belirtiler Nelerdir?

Kireçlenme, belirtilerini zamanla açığa çıkaran bir eklem rahatsızlığıdır. Yavaş yavaş ilerlediği için en başlarda eklemlerinizde herhangi bir sorun hisssetmemeniz son derece doğaldır. Ancak bir süre sonra ilgili bölümlerde sertlik, ağrı ve acı gibi belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Eklemin olduğu bölüme göre rahatsızlığı gösteren sinyaller farklı olabilir. Aşağıda diz, boyun, omuz ve kalça gibi eklemlerde sıklıkla karşılaşılan belirtiler yer alır.

Dizde kireçlenme belirtileri: Diz ekleminde tutulma ve kilitlenme gibi sorunlar oluşur. Yürümek, koşmak ve merdivenden inip çıkmak güç hâle gelir. Ayrıca çömelmek ve dizleri kıvırmak da zorlaşır. 

Boyunda kireçlenme belirtileri: Baş, boyun ve kol ağrısı meydana gelir. Kollarda ve ellerde karıncalanma, uyuşma, beceri kaybı ve his azalması gibi belirtiler görülür.

Sırtta kireçlenme belirtileri: Ağırlık kaldırmada güçlük ve hareket kabiliyetinde azalma yaşanır. Fiziksel aktivitelerin ardından omurga bölümünde ağrı hissedilir. 

Kalçada kireçlenme belirtileri: Yürüme ve koşma gibi eylemler zorlaşır. Uzun süre oturup kalktıktan sonra eklemlerde sertleşmeler ve acı hissi oluşur. 

Eklemlerinizde bahsi geçen belirtilerin bazılarını ya da tamamını gözlemleyebilirsiniz. Osteoartrit olduğunu gösteren sinyalleri fark ettiğinizde hiç vakit kaybetmeden uzmanlara danışmanızda fayda vardır. Zira bu rahatsızlığa karşı önlem alınmadığında zamanla belirtilerin şiddetlendiğine ve günlük işleri yapmanın dahi bir hayli güçleştiğine şahit olabilirsiniz. 

Kıkırdak Yapısında Aşınmayla Ortaya Çıkan Kireçlenme Vücudun En Çok Hangi Bölgelerinde Görülür?

Kireçlenmeye daha çok vücudun sık hareket eden bölümlerinde rastlanır. Kemikler arasındaki sürtünmeyi azaltan kaygan doku, zamanla özelliğini kaybetmeye başlar. Özellikle diz, ayak, kalça, omuz, sırt ve boyun gibi sürekli hareket hâlinde olan kısımlarda kıkırdakların daha hızlı aşındığı görülür. Kıkırdak dokudaki bu tahribat sonucunda omuzda kireçlenme gibi eklem rahatsızlıkları meydana gelir. Ayrıca nispeten daha az karşılaşılsa da çene kemiğinde, parmaklarda ve kulaklarda da osteoartrit oluşabilir. 

Eklemlerde Oluşan Herhangi Bir Ağrının Kireçlenme Olup Olmadığı Nasıl Teşhis Edilir?

Eklemlerdeki ağrının kireçlenme kaynaklı olup olmadığını açığa çıkaran bazı göstergeler vardır. Bunlardan ilki, fiziksel aktivitelerin ardından ağrı hissinin hangi bölgelerde yoğunlaştığıdır. Kemiklerin birleştiği yerler olan eklemlerdeki ağrı ve acı, çoğu zaman osteoartritin varlığına işaret eder. Öte yandan kemiklerden gelen sürtünme ve gıcırdama sesleri de söz konusu rahatsızlığın sinyalleri arasındadır. Eklemlerinizde şişlik, acı ve hareket kaybı gibi belirtilere rastladığınızda doktorunuza başvurarak bahsi geçen sorunların esas nedenini öğrenebilirsiniz. 

Hareket Konforunu Geri Kazandıran Kireçlenme Tedavileri Nasıl Uygulanır?

Eklemlerinizde dejeneratif artrit oluştuğunda en basit hareketleri dahi güçlükle yapmanız muhtemeldir. Özellikle omuzlarda, dizlerde ve ayakta kireçlenme meydana geldiğinde günlük işlerinizi yapmak sizin için bir hayli zorlaşır. Hareket konforunuzu geri kazanmak için zaman kaybetmeden kireçlenme tedavisine başlamanızda yarar vardır. Tercih edebileceğiniz osteoartrit tedavilerinden biri, eklem içi enjeksiyondur. Bu yöntemde eklemlere sıvı enjekte edilir ve kıkırdak dokunun kaygan yapısı korunur.

Topikal tedavi, eklem rahatsızlıklarında faydalanabileceğiniz bir diğer yöntemdir. Deri üzerinden uygulanan bu tedavide ilgili bölümlere jel, krem, losyon ve merhem gibi medikal ürünler sürülür. Böylece semptomların etkisini azaltmak mümkün hâle gelir. Ayrıca rahatsızlığın giderilmesinde başvurabileceğiniz farklı ilaç tedavileri ve cerrahi işlemler de bulunur. Uzmanlara danıştıktan sonra kireçlenmenin yaşam kalitenizi düşüren etkilerinden kurtulmanızı sağlayacak tedavi yöntemlerinden yararlanabilirsiniz.

eklem agrisi

kireclenme sinyalleri

eklemde kireclenme

Kireçlenme neden olur?

Eklem rahatsızlıkları yaşam kalitesini önemli düzeyde olumsuz etkileyen rahatsızlıklar arasında yer alır. Kireçlenme ise özellikle ilerleyen yaşlarda etkisini gösterir. Kireçlenme nedeniyle bozulan kıkırdak yapısının tedavisi mümkün olmadığı için en doğru seçenek kasları geliştirmek. Kireçlenme, ağrı ve eklemlerde tutukluk gibi belirti verir.

Dizde kireçlenme

Özellikle ileri yaştaki kişilerde sıklıkla karşılaşılan “Dizlerim ağrıyor” şikayetinin nedenlerinden birini kireçlenme oluşturur. Bahar aylarının nemli havasına bağlı olarak kireçlenme şikayetlerinde de artış gözlenir. Kişiler yağışlı havalarda “Yağmur yağacağını bir gün önceden hissediyorum. Barometre gibi oldum” şeklindeki ifadelerde yaşadıkları sıkıntıları anlatır. Eklemlerdeki ağrının yanında kızarıklık ve şişlik gibi semptomlar da görülür.

Dizlerinizi fazla bükmeyin

Kireçlenmeye bağlı ağrı özellikle sabah saatlerinde ve ilk harekete geçildiğinde kendini gösterir. Bunun yanında uzun süreli yürüyüşler sonrasında da ağrı yaşanabilir. Tutulumun gerçekleştiği eklem bölgesine göre yaşanan sorunlar da farklılaşır. Örneğin diz kireçlenmesi yaşayan kişiler merdiven çıkmakta zorlanırken, rahatlıkla çömelememekten şikayet eder. Ağrılar özellikle sabahları ya da ilk harekete geçiş anında kendini gösterir. Uzun süre yürüyüş yaptıktan sonra da ağrı başlayabilir. Dizi vücudun altına alıp oturmak, fazla çömelmek, eski tip alaturka tuvaletler kullanmak ağrının şiddetini azalttığı için bunlardan sakınmak gerekir. Ayrıca merdiven kullanmak yerine asansörü tercih etmekte yarar var. Ancak bu durum kişinin egzersiz yapmayacağı anlamına gelmez. Hekiminin de onayladığı uygun aktiviteler yarar sağlar.

Kireçlenmeyi durdurmak amaç

Diz kireçlenmesinde iltihaplanmanın artmasına bağlı alevlenme ve buna bağlı olarak da kızarıklık ve şişlik görülebilir. Bu durumda kişiler buz tedavisinden yarar görebilir. Kireçlenmede ortaya çıkan hasarı geri döndürmek mümkün olmaz. Tedaviyle hastalığın ilerlemesinin durdurulması, ağrının azaltılması ve kişinin yaşam kalitesinin artırılması amaçlanır. Bu noktada fizik tedavi uygulamaları büyük önem taşır. Kireçlenme tedavisinde kişinin durumuna göre farklı yöntemlerden yararlanılır. Kilo kontrolü sağlamak ve eklemlere düşen yük miktarını azaltmak için kasları kuvvetlendiren egzersizlerin yapılması da yarar sağlar.