Bileşik Kesir Örnekleri 4 Sınıf

Sevgili Öğrenciler bugün ki dersimizde kesirler konusunu öğreneceğiz.

Eş parçalara bölünmüş bütünlerin eş parçalardan bir veya birkaçını gösteren sayılara kesir sayısı ya da kesir denir.

* Bir bütünden küçük kesirlere basit kesirler denir.
* Bir bütünden büyük ya da bütüne eşit kesirlere bileşik kesir denir.
* Bir tam sayı ile birlikte yazılan basit kesirlere tam sayılı kesir denir.

* Payı bir olan basit kesilere birim kesir denir.

Örnek 1

Aşağıdaki kesirleri kesir çeşitlerine göre isimlendiriniz.

Çözüm 1

1/3 kesrinin payı paydasından küçük olduğu için basit kesirdir. Ayrıca payı bir olduğu için de birim kesirdir.

5/3 kesrinin payı paydasından büyük olduğu için bileşik kesirdir.

11/11 kesrinin payı paydasına eşit olduğu için bileşik kesirdir.

6 tam 4/7 kesrinin tam sayı kısmı bulunduğu için tam sayılı kesirdir.

Örnek 2

Aşağıdaki modellerin boyalı alanlarını kesirle ifade edin.

Çözüm 2

Birinci şekildeki bütün 4 eş parçaya ayrılmış ve 1 parçası boyanmıştır. O halde bu ifade 1/4 kesri ile gösterilir.

İkinci şekildeki bütün 6 eş parçaya ayrılmış ve 3 parçası boyanmıştır. O halde bu ifade 3/6 kesri ile gösterilir.

Üçüncü şekildeki bütün 8 eş parçaya ayrılmış ve 5 parçası boyanmıştır. O halde bu ifade 5/8 kesri ile gösterilir.

Örnek 3

Yukarıdaki modeli kesirle ifade edelim.

Çözüm 3

İlk iki model 6 eş parçaya ayrılmış ve tüm parçalar boyanmıştır. O halde bu model tam sayılı kesri ifade etmektedir. Yani 6/6 şeklinde iki tamımız vardır.

Üçüncü modelde 6 eş parçaya bölünmüş ve iki parçası boyanmıştır. O halde bu modelimiz 2/6 kesriyle ifade edilir.

O zaman 3 modelin toplamı 2 tam 2/6 şeklinde ifade edilir.

Örnek 4

Kuzey, Rüzgâr ve Güney adlı üç arkadaş koşu parkurunda yarış yapmaya karar verdiler. Yarış sonunda Kuzey yolun ‘ünü Rüzgâr ’ni her ikisinden de hızla olan Güney parkuru tamamlayıp ve geldiği yönün tersinde ‘lik mesafe daha koştu. Üç arkadaşın koştuğu mesafeyi inceleyelim. Koştukları mesafeleri birim kesir cinsinden ifade edelim.

Çözüm 4

Sayı Doğrultusunda Gösterme

Basit Kesirleri Sayı Doğrultusunda Gösterme

Verilen bir basit kesri sayı doğrusunda gösterirken 0 ile 1 aralığını payda kadar eş parçaya böleriz. Ardından 0’dan sonraki ilk parçadan başlayarak payda bulunan sayı kadar sayarız ve o noktayı işaretleriz.

Örneğin 4/6 kesrini sayı doğrusunda gösterelim.

Bileşik Kesirleri Sayı Doğrultusunda Gösterme

Verilen bileşik kesri sayı doğrusunda gösterirken sayı doğrusunda birden fazla bütünü ayırırız ve paydadaki sayı kadar her bir bütünü eş parçaya ayırırız.

Örneğin 4/3 kesrini sayı doğrusu üzerinde gösterelim.

Tamsayılı Kesirleri Sayı Doğrultusunda Gösterme

Verilen tamsayılı kesri sayı doğrusunda göstermek için sayı doğrusunda ki her bir bütün paydadaki değer kadar eş parçaya bölünür. Ardından da 0’dan pay kadar sayılarak işaretlenir.

Örneğin 2 tam 2/3 kesrini sayı doğrusu üzerinde gösterelim.

Örnek 5

kesirlerini sayı doğrusunda gösterelim.

Çözüm 5

2/3 kesri, basit kesir olduğu için 0 ile 1 aralığındadır. Bu aralığı kesrin paydası olan 3 eşit parçaya böleriz ve kesrin payı olan 2 sayısı kadar işaretleriz.

2/4 kesri, basit kesir olduğu için 0 ile 1 aralığındadır. Bu aralığı kesrin paydası olan 4 eşit parçaya böleriz ve kesrin payı olan 2 sayısı kadar işaretleriz.

2/5 kesri, basit kesir olduğu için 0 ile 1 aralığındadır. Bu aralığı kesrin paydası olan 5 eşit parçaya böleriz ve kesrin payı olan 2 sayısı kadar işaretleriz.

2/1 kesri, tamsayılı kesir olduğu için 1’den fazla bütün belirleriz. Kesrin paydası bir olduğu için sayı aralıkları eş parçalara bölünmez. Kesrin payında bulunan 2 sayısı sayı doğrusunda işaretlenir.

Evet arkadaşlar bugünlük öğreneceklerimiz bu kadar. İlerleyen derslerde görüşmek dileğiyle…

İlkokul 4. sınıf matematik dersi Basit, Bileşik ve Tam Sayılı Kesirler konu anlatımını bu sayfada bulabilir ve pdf olarak indirebilirsiniz.

BASİT, BİLEŞİK VE TAM SAYILI KESİRLER

BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Basit, bileşik ve tam sayılı kesirler
→ Basit, bileşik ve tam sayılı kesirleri modelleme
→ Basit, bileşik ve tam sayılı kesirleri sayı doğrusunda gösterme

3. sınıfta birim kesir konusunu öğrenmiştik. Şimdi de basit, bileşik ve tam sayılı kesirleri öğreneceğiz.

Bir kesirde pay, payda ve kesir çizgisi bulunur.

Basit Kesir

Payı, paydasından küçük olan kesirlere “basit kesir” denir.

ÖRNEK: Paydası 6, payı 4 olan basit kesri belirleyelim ve modelleyelim. Kesrin okunuşunu yazalım.

Paydası 6, payı 4 olan basit kesir \(\frac{4}{6}\) olur. \(\frac{4}{6}\) kesri modellenirken bütün, 6 eş parçaya bölünür. Eş parçalardan 4’ü boyanır.

\(\frac{4}{6}\) basit kesri, “altıda dört” ya da “dört bölü altı” diye okunur.

Şimdi de \(\frac{4}{6}\) basit kesrini sayı doğrusunda gösterelim.

Basit kesirler daima bir bütünden küçüktür.

Bileşik Kesir

Payı, paydasına eşit ya da payı, paydasından büyük olan kesirlere “bileşik kesir” denir.

ÖRNEK: Paydası 4, payı 7 olan bileşik kesri belirleyelim ve modelleyelim. Kesrin okunuşunu yazalım.

Paydası 4, payı 7 olan bileşik kesir \(\frac{7}{4}\) olur. \(\frac{7}{4}\) kesri modellenirken 4 eş parçaya bölünmüş bütünlerden yararlanılır.

\(\frac{7}{4}\) bileşik kesri, “yedi bölü dört” diye okunur.

Şimdi de \(\frac{7}{4}\) bileşik kesrini sayı doğrusunda gösterelim.

Bileşik kesirler hiçbir zaman bir bütünden küçük olamaz.

Tam Sayılı Kesir

1 bütün ya da 1’den fazla bütün ile basit kesirden oluşan kesirlere “tam sayılı kesir” denir.

ÖRNEK:1 bütün ve \(\frac{2}{5}\) basit kesrinden oluşan tam sayılı kesri belirleyelim ve modelleyelim. Kesrin okunuşunu yazalım.

1\(\frac{2}{5}\) kesri modellenirken 1 bütün ve 5 eş parçaya bölünüp 2 parçası boyanmış başka bir bütün kullanılır.

1\(\frac{2}{5}\) tam sayılı kesri, “bir tam beşte iki” ya da “bir tam iki bölü beş” diye okunur.

Şimdi de 1\(\frac{2}{5}\) tam sayılı kesrini sayı doğrusunda gösterelim.

Tam sayılı kesirler daima bir bütünden büyüktür.

4. sınıf Basit, Bileşik ve Tam Sayılı Kesirler konusunu pekiştirelim.