Aspartat Aminotransferaz Yüksekliği

AST Nedir?

Karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir. Karaciğer hastalığı veya hasarı için AST yani Aspartat Aminotransferaz testi yapılır. Biyokimyasal bir testtir ve rutin kan testleri sırasında da yapılmaktadır. Karaciğer tarafından üretilen, vücutta çoğu organda bulunan enzimlere de AST denilir.

Kalp, beyin, böbrek, kas ve kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositlerde de var olan protein, çoğu kimyasal reaksiyonu tetikler ve vücudun sağlıklı olarak işlevini yerine getirmesine yardım eder. AST, kan dolaşımında her zaman bir miktar bulunur. Kandaki düzeyinin ölçülmesi ise Aspartat Aminotransferaz testiyle gerçekleştirilir.

Düzenli sağlık kontrolleri sırasında hasarın oluşup oluşmadığı durumların tespiti için teste ihtiyaç duyulur.

AST Yüksekliği Ne Anlama Gelmektedir?

Hasar görmüş karaciğer, kana daha fazla AST katarak seviyenin yükselmesine neden olur. Yükseklik karaciğer veya başka bir organda hastalık olduğunun göstergesi olabilir.

Referans değerler 41 U/L olarak alınır. Yüksekliğe neden olan durumlarda karaciğer kanseri, kronik hepatit, siroz ve safra kanallarındaki tıkanıklıklar gelir. Travmalar, karaciğer yağlanması, aşırı sıcak, güneş çarpması da AST’de yüksekliğe neden olabilmektedir.

Gebelik, ameliyatlar, yoğun egzersiz, kas yaralanmaları, mide kanamaları, hemolitik anemiler, organ yetmezliği, çölyak, obezite gibi hastalıklar da yüksekliği etkilemektedir.

Yüksekliğe neden olan durumlar;

• Akut ve kronik hepatitler
• Karaciğer yağlanması
• Safra yolu sorunları
• Metabolik hastalıklar
• Sistemik hastalıklar
• Enfeksiyon hastalıkları
• Karaciğer tümörü

Yükseklik durumunda virüs enfeksiyonu oluşmuş olabilir. Karaciğeri etkileyen durumlara işaret edebilir.

AST Düşüklüğü Ne Anlama Gelmektedir?

Karaciğerin görevlerinden biri de kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretmek ve toksik maddeleri parçalayıp vücuttan atılmasına yardımcı olmaktır. Bu görevleri yerine getirebilmek için seviye normal aralıklarda olmalıdır.

Böbrek hastalıkları, diyaliz, diyabetik ketoasidoz, hamilelik, üre yüksekliği, B6 vitaminin eksikliği ileri derece beslenme sorunları AST düşüklüğünün nedenleri olabilmektedir.

Test Hangi Durumlarda İstenir?

Karaciğer ile ilgili tedavilerin durumunu kontrol etmek için test yaptırılmasını isteyebilir.

• Sarılık
• Hepatit virüsüne maruz kalınırsa
• Karaciğere zarar verildiği düşünen ilaç kullanılıyorsa
• Obezite
• Diyabet, metabolik sendromlarda
• Geçmeyen yorgunluklarda
• Karın şişliği
• Karın ağrısı
• İştah kaybı
• Cilt kaşıntıları
• Koyu renkli idrar
• Mide bulantısı
• Bacak ve ayak bileklerinde şişme
• Aşırı zayıflık

Bebeklerde AST Yüksekliği Neden Olur?

Yenidoğan bebeklerde hastalıklarda doğru tanı ve erken teşhis önemlidir. Hepatit virüsü ve benzer virüslere bağlı olarak oluşacak hastalıkların ve akciğer fonksiyonunun değerlendirilmesi için bebeklerde AST ve ALT testi yapılır.

Karaciğer veya farklı organlarda hasar, zarar meydana gelmişse yüksekliğe neden olabilir. Karaciğere yük binmesi, toksine maruz kalması yüksekliğe neden olabilir. Kız bebeklerde birim/litre, erkek bebeklerde birim/litre normal seviyeler olarak kabul edilmektedir.

Normal Değeri Nedir?

Biyokimyasal bir test olan AST, cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Normal değerler kadınlarda IU/L , erkeklerde IU/L kabul edilir.

Karaciğer hastalıklarının teşhisini sağlayan kanda AST kaç olursa tehlikeli olur diye soranlar vardır. AST normal değeri kaç olmalı sorusu, tahlil sonuçlarını merak edenlerdir. İlk defa duyanlar, kan tahlilinde AST ne anlama gelir diye araştırır. İdeal değerlerin üzerinde olan kişiler, kanda AST yüksekliği nasıl düşer diye merak eder. Öte yandan, AST değeri düşük olanlar ise Aspartat Transaminaz (AST) düşüklüğü nedenleri hakkında bilgi edinmek ister. AST yüksekliği nedir ve neden kaynaklanır?

AST Nedir ve Normal Değeri Kaç Olmalıdır?

Transaminazlardan biri olan AST, doku ve hücrelerin içinde bulunan enzimlerdir. Kandaki AST'ların tespiti, karaciğer hastalıklarını anlamak ve tedavi etmek için uzman doktorlar tarafından istenir. Transaminazlar, birçok biyolojik reaksiyonda etkili rol oynar. İki tür transaminaz vardır ve bunlar AST ile ALT'tır. Özellikle, karaciğer, kaslar, kalp, böbrekler, beyin ve pankreasta bulunanlar AST'tır.

Bazı hastalıkların varlığı, kandaki AST seviyesinin yükselmesine neden olur. Bundan dolayı, bu enzimlerin tanısal değeri karaciğer rahatsızlıklarını anlamak açısından büyüktür. Hastadan alınan bir kan örneği sayesinde, uzmanlar AST değerlerindeki anomaliyi tespit edebilir. Kandaki AST enzimlerindeki artışın en önemli nedenleri arasında, hepatit, alkol ve bazı ilaçların yan etkileri bulunur. Zarar gören karaciğer hücrelerinin anormal salınması, AST yüksekliğine neden olur. Bu değerin artışı, başta karaciğer olmak üzere beyin, kalp, böbrek ve kaslarda oluşan bir hastalığın habercisi olabilir.

Erkeklerde ideal seviye IU/L iken, kadınlarda bu oran IU/L'dir. Bu rakamların üzerindeki değerler, karaciğer kanseri, siroz, safra kanalları tıkanıklığı ve kronik hepatite yakalanma riskini artırır. AST'ı düşürmek için protein oranı yüksek gıdalar ile yüksek lifli besinler tüketilmelidir. Ek olarak, yeterli oranda B6 ve C vitamini, potasyum ve folik asit alan kişilerde AST değeri düşer.

AST Düşüklüğü Nedenleri Neler?

Sağlıklı bireylerde olması gereken AST seviyeleri yukarıda belirtilmiştir. Bu rakamların aşırı yüksek veya düşük olması, bazı sorunlara işaret eder. AST düşüklüğünün nedenleri arasında ise şunlar bulunur:

Üre yüksekliği

Böbrek hastalıkları

Diyalize girmek

Şeker koması

Hamilelik

Yetersiz beslenme

B6 eksikliği

ALT nedir?

Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır. Gıdalarla beraber vücuda alınıp sindirimi sağlandıktan sonra, karaciğere gelen besinlerin enerjiye dönüştürülmesine rol alır. Normalde bu enzim, karaciğer hücrelerinin içinde yer alır. Kan dolaşımında ise ölen karaciğer hücreleri nedeniyle az miktarda bulunur. Kandaki ALT değerinin normal olarak kabul ettiğimiz değerin üstünde olması, karaciğer harabiyetine işaret eden önemli bir belirtisidir. Tedavinin planlanması ve karaciğer yetmezliğine kadar giden bir süreç olmaması yönünden; ALT ve diğer karaciğer enzimlerinin seviyesi belirlendikten sonra daha ileri tanı testleri uygulanmalıdır. Enzim, kanda ne kadar yüksek düzeyde ise harabiyet o derece ciddi durumdadır diyebiliriz.

AST testi nedir?

Aspartat aminotransferaz (AST) üretimi karaciğer tarafından sağlanır. Bu enzim, kan dolaşımında her zaman vardır. Karaciğer hasarının tespit edilmesi ve birçok karaciğer rahatsızlığının tanı alma sürecinde ihtiyaç duyulan bir laboratuvar testi olup, öncesinde bir hazırlık gerektirmez. Yalnız hiçbir anlamı olmayan AST, ALT testi ile birlikte yapılarak değerlendirilmektedir. AST/ALT oranı, özellikle karaciğer hasarının değerlendirilmesi ve hastalık sebeplerinin saptanması sürecinde önemli bir değerdir. Karaciğer rahatsızlığı olan hastaların tedavi planına gösterdiği sonucun ölçümlenmesi ve kullanılan bazı ilaçların karaciğerdeki etkisini gözlemlemek için yapılır. Normal şartlarda kandaki seviyesi düşüktür; birden artması genellikle enfeksiyon gelişimine ve akut hepatite işaret eder. Bazen ise kalp-iskelet kaslarını olumsuz yönde etkileyen rahatsızlıkların varlığına, nörolojik kas hastalıklarına, akut pankreatite, kas yaralanmalarına dair fikirler verir. Bu test sonucunun düşüklüğü normal olarak değerlendiriliyor olsa da, referans değerinin altındaki AST değeri, B6 vitamini eksikliğine, gebeliğe ve bazı böbrek rahatsızlıkları gibi durumlar ile yakından ilişkili olabilir.

ALT ve AST testleri nasıl uygulanır?

Çok basit bir şekilde, yalnızca kan alımı ile gerçekleştirilen testlerdir. Öncesinde, özel hazırlık gerektiren bir süreç yoktur. Fakat, doktorunuzun bu testlerin yanı sıra; kan şekeri ve hemogram (tam kan sayımı) gibi çeşitli testler istemesine durumuna karşın, testleri vereceğiniz an aç karnına olmanız daha sağlıklı olacaktır.

Benzer Yazılar

PA Akciğer Grafisi Nedir?

Posteroranterior akciğer grafisi olarak kısalttığımız PA akciğer grafisi; göğüs boşluğunun görüntülemesin ve değerlendirilmesi sürecinde en sık kullanılan yöntemdir.

Devamı

SGOT (AST) ve SGPT (ALT) Değerleri Nedir?

Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır.

Devamı

EKG Nedir? EKG Neden Çekilir?

Kalp ve damar hastalıklarının tanısında kullanılan EKG, kalbin kasılması esnasında meydana gelen elektriksel aktivitenin grafiksel anlamda kayıt edilmesine olanak sağlar.

Devamı

Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?

Hemogram; kandaki hücre sayısını ve oranlarını tespit etmeye yarayan bir kan testidir. Kan dolaşımındaki hücrelerin kemik iliğinde üretiliyor olması sebebiyle aslında kemik iliğinin değerlendirilmesine de olanak tanır.

Devamı

Sedimantasyon Hızı (ESR) Nedir?

Kırmızı kan hücreleri olarak bilinen eritrositler, kanda sayıca en fazla miktarda bulunan hücredir. Solunum sisteminin vücut içerisinde aldığı hava, eritrositlerin yardımıyla vücudun doku ve organlarına taşınmaktadır.

Devamı