Yayınlanma:
Yorgunluk, ishal, halsizlik, solunum problemleri, uzun süreli kusma gibi şikayetlerde klor kan testi yaptırmanız gerekebilir. Şimdi klor (Cl) nedir? Kanda klor yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Gelin birlikte öğrenelim…
KLOR (CL) NEDİR?
Klor, vücut içindeki sıvı miktarının düzenlenmesine yardımcı olmak ve asit-baz dengesini düzenlemek, potasyum, sodyum ve bikarbonat (bazen total karbon dioksit [CO2] olarak ölçülen) gibi elektrolitlerle birlikte işlev gören, negatif yüklü bir moleküldür. Klor her vücut sıvısında bulunmasına rağmen yüksek düzeylerine kanda ve vücut hücreleri dışındaki sıvıda rastlanmaktadır.
Klor sofra tuzuyla alınmaktadır. Klorürün çoğu mide-bağırsak yolundan emilmekte ve fazlası idrarla atılmaktadır. Normal kan düzeyleri değişmezken öğünlerden sonra hafifçe düşmektedir
Vücudunuzun, elektrolit veya asit-baz dengesinde bir sorun olup olmadığını belirlemek ve tedaviyi takip için test yapılır. Yetişkin bireylerde kandaki değeri 97-107 mmol/ L olan klor, yeni doğan bebeklerde ise 96-113 mmol/ L arasında bulunmaktadır.
KANDA KLOR YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Kanda klor yüksekliği, kan dolaşımındaki klorür iyonlarının seviyesinde anormal bir yükselmenin olduğu bir elektrolit bozukluğudur. Kandaki klorür iyonu için normal aralık 97 ila 107 mEq / L'dir. Vücut strese girdiğinde, elektrolit seviyeleri dengesiz hale gelebilir. Klor yüksekliği, genellikle başka bir soruna işaret eder.
Klor yüksekliğinin nedenleri şunlardır:
– Böbrek yetmezliği ve böbrek rahatsızlıkları
– Uzun süreli kusma, terleme veya ishal
– Kandaki yüksek sodyum seviyesi
– Diyabetik hastalıklar
– Yoğun egzersiz, aşırı ısıya maruz kalma veya yeterli miktarda sıvı içilmemesi
– Çok fazla tuz alımı. Klor, sofra tuzu olan sodyum klorürün bir bileşenidir
Addison hastalığı
KANDA KLOR DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Vücuttaki klor metabolizmanın iyi bir şekilde çalışmasında önemli role sahip bir elektrolittir. Kandaki klor seviyesini böbrekler kontrol eder. Bu sebepten dolayı da, kandaki klor seviyesinde problem olması genellikle böbreklerle ilgilidir. Klor vücuttaki asit ve baz dengesine yardımcı olur. Hipokloremi, bir elektrolit dengesizliğidir ve kandaki düşük bir klor seviyesini ifade etmektedir.
– Kanda klor düşüklüğü nedenleri
Düşük klor seviyeleri şunları gösterebilir:
– Konjestif kalp yetmezliği
– Uzun süreli ishal veya kusma
– Amzem gibi kronik akciğer hastalığı
– Kan pH'ının normalden daha yüksek olduğunda metabolik alkaloz
– Kalp yetmezliği
– Akciğer hastalıkları
– Laksatif, diüretik, kortikosteroid ve bikarbonatlar gibi bazı ilaç türleri de hipokloremiye neden olabilir.
– Addison hastalığı, vücutta böbreküstü bezlerinin belirli tipte hormonları yeterince üretmediği bir durumdur. Halsizlik, baş dönmesi, kilo kaybı gibi çeşitli belirtilere neden olabilir.
Egzersizkarbon
Arter kan gazı (AKG) değerlendirmesi acil tıp hekimleri için özellikle kritik hastalarda çok önemli bir beceridir. Aşağıda yer alan altı adımlı işlem her AKG’nın tam bir yorumunu sağlamaya yardımcı olur. Bunun yanı sıra tablolarla ya da farklı metodlarla AKG değerlendirilmesi yapılabilmektedir. Aşağıdaki basamaklar baz excess ya da Stewart metodu gibi yaklaşımları içermemektedir. Bu yaklaşımları, farklı makalelerde bulabilirsiniz.
Yazı üç kısıma ayrılabilir; birincisi 6 basamakta kan gazının değerlendirilmesini içeren kısımdır. Bir özetin ardından, incelenen kan gazı sonuçlarının seçilmiş örneklerle ilişkilendirildiği tablolar gelmektedir. Tablolar içerisinde asit baz bozukluklarının ve miks ve kompleks asit baz bozukluklarının özelliklerini ve seçilmiş bazı örneklerini içeren tablolar da yer almaktadır. Yazının son bölümünde ileri okuma önerileri bulunmaktadır. Şimdi adım adım ilerlemeye başlayalım.
Değerlerin tutarlılığını inceleyin
Henderseon-Hasselbach denklemini kullanarak değerlerin tutarlılığını inceleyin:
= 24 x(PaCO2)/
Eğer pH ve tutarlı değilse, AKG sonuçları büyük olasılıkla doğru değildir.
pH | Yaklaşık (mmol/L) |
7.00 | 100 |
7.05 | 89 |
7.10 | 79 |
7.15 | 71 |
7.20 | 63 |
7.25 | 56 |
7.30 | 50 |
7.35 | 45 |
7.40 | 40 |
7.45 | 35 |
7.50 | 32 |
7.55 | 28 |
7.60 | 25 |
7.65 | 22 |
Asidemi ya da alkalemi mevcut mu?
Asidemi ya da alkalemi mevcut mu?
pH < 7.35 asidemi
pH > 7.45 alkalemi
Bozukluk solunumsal mı ya da metabolik mi?
Bozukluk solunumsal mı ya da metabolik mi? pH’ın yönü ile PaCO2’nin yönü arasında ilişki nedir? Primer solunumsal bozukluklarda pH ile PaCO2 zıt yönlerde değişir metabolik bozukluklarda pH ve PaCO2 aynı yönde değişir.
Asidoz | Solunumsal | pH ↓ | PaCO2 ↑ |
Asidoz | Metabolik | pH ↓ | PaCO2 ↓ |
Alkaloz | Solunumsal | pH ↑ | PaCO2 ↓ |
Alkaloz | Metabolik | pH ↑ | PaCO2 ↑ |
Primer bozukluk için uygun kompanzasyon var mı?
Primer bozukluk için uygun kompanzasyon var mı? Genellikle kompanzasyon pH’ı normale (7.35 – 7.45) getirmez.
Bozukluk | Beklenen Kompanzasyon | Düzeltme faktörü |
Metabolik asidoz | PaCO2 = (1.5 x ) +8 | ± 2 |
Akut solunumsal asidoz | artış = ∆ PaCO2/10 | ± 3 |
Kronik solunumsal asidoz (3-5 gün) | artış= 3.5(∆ PaCO2/10) | |
Metabolik alkaloz | PaCO2 de artış = 40 + 0.6(∆HCO3-) | |
Akut solunumsal alkaloz | da azalma= 2(∆ PaCO2/10) | |
Kronik solunumsal alkaloz | da azalma = 5(∆ PaCO2/10) ile 7(∆ PaCO2/10) |
Eğer gözlenen kompanzasyon beklenen kompanzasyon değilse, birden fazla asit-baz bozukluğunun bulunması olasıdır.
Metabolik asidoz varsa anyon gapi hesaplayın
(Bir metabolik asidoz varsa) anyon gapi hesapla : AG= -( + )-12 ± 2
Artmış anyon gap varsa, anyon gapteki artış ile’daki azalma arasındaki ilişkiyi değerlendirin
Eğer artmış anyon gap varsa, anyon gapteki artış ile ‘daki azalma arasındaki ilişkiyi değerlendirin.
Anyon gapteki değişme (∆AG ) ile değişme oranını (∆) inceleyin: ∆AG/∆
Eğer komplike olmayan anyon gap metabolik asidoz varsa bu oran 1.0 ile 2.0 arasında olmalı.
Eğer bu oran belirtilen aralığın dışında ise, o zaman başka bir metabolik bozukluk mevcuttur:
Hastanızda normal anyon gapi hesaplarken 5. adımda anlatılan hipoalbüminemideki düzeltmeyi yapmayı unutmamanız önemlidir.
Özet
Yazının bundan sonraki kısmında tablolarla yukarıda özetlenen 6 adım desteklenmektedir. Asit baz bozukluğunu inceledikten sonra hangi durumlarda bu bozuklukların olabileceğini gösteren seçilmiş klinik durumlar tablolarda yer almaktadır.
Seçilmiş klinik durumlarla ilgili tablolar
Bozukluk | pH | Primer problem | Kompanzasyon |
Metabolik Asidoz | ↓ | ‘ de ↓ | PaCO2 ‘ de ↓ |
Metabolik Alkaloz | ↑ | ‘ de ↑ | PaCO2 ‘ de ↑ |
Solunumsal Asidoz | ↓ | PaCO2 ‘ de ↑ | ‘de ↑ |
Solunumsal Alkaloz | ↑ | PaCO2 ‘ de ↓ | ’ de ↓ |
Bozukluk | Özellikleri | Seçilmiş durumlar |
Solunumsal asidozla birlikte metabolik asidoz | ↓ pH ↓ HCO3 ↑ PaCO2 |
|
Solunumsal alkalozla birlikte metabolik alkaloz | ↑ pH ↑ HCO3– ↓ PaCO2 |
|
Solunumsal asidozla birlikte metabolik alkaloz | pH normal sınırlar içinde ↑ PaCO2, ↑ HCO3– |
|
Solunumsal alkalozla birlikte metabolik asidoz | pH normal sınırlar içinde ↓ PaCO2 ↓ HCO3 |
|
Metabolik asidozla birlikte metabolik alkaloz | pH normal sınırlar içinde HCO3– normal |
|
Son olarak ileri okumalarla ilgili kısıma gelirsek; şüphesiz ilk başta acilci.net’de yayımlanmış Steward Metodu ile Asit Baz ve Kan Gazı Degerlendirmesi (Kantitatif Teori) yazısı yer alıyor.
Diğer önerilen ileri okuma ise Diagnosing metabolic acidosis in the critically ill: bridging the anion gap, Stewart, and base excess methods.
Laktat değerinin ölçümlerinde aslında vücutta yer alan şekerin ölçümü etkili olmaktadır. Bu enzimlerdeki yüksekliğe ve düşüklüğe bağlı olarak da test sonuçları yükselir ya da alçalır.
Laktat değeri nedir?
Laktat, vücutta bulunan bir tür enzim çeşididir. Laktat, neredeyse vücudun tüm hücrelerinde ayrı ayrı yer alır. Laktat değerinin ölçümü de sadece kan testleriyle mümkün olmaktadır. Laktat değeri kan testi içerisinde LDH olarak yer almaktadır.
Laktat enzimi, vücutta bazı özelliklere ve görevlere sahiptir. Bu enzim türü, hücre içerisinde şekerin vücut tarafından enerjiye dönüştürülmesini sağlar. Vücutta eğer ki bir tür doku hasarı ve yaralanma gibi durumların oluşması halinde de laktat enzimi hücreler aracılığıyla kana karışır. Normal şartlarda laktat enzimi kan içerisinde daha az miktarda yer alır. Sadece bir yaralanma ve doku zedelenmesi meydana geldiğinde değer olarak artış göstermektedir.
Kan testinde Laktat değerinin düşük ve yüksek çıkması bazı durumların habercisi olabilir. Bu nedenle kan testinde laktat değerinin düşük ve yüksek olması mutlaka araştırılması gereken bir durumdur.
Laktat değeri yüksekliğinin nedeni nedir?
Vücutta meydana gelen her türlü değişim belirli bir sebep sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hatta meydana gelen değişimler bazı rahatsızlıkların da habercisi olabilmektedir. Genellikle bu değişimlerin her biri yapılan testler sonucunda ortaya koyulmaktadır Laktat enzimi için yapılan testler de vücudun değişimlerini ortaya koyar. Laktat enziminin değişimini gözlemlemek için kan testlerinden yararlanılır. Eğer yapılan test sonucunda laktat değeri yüksek çıkarsa bazı durumlar ortaya koyulabilir. Laktat değerinin yüksek olmasının nedenleri ise şu şekildedir;
- Beyin damarlarında meydana gelen herhangi bir sorun nedeniyle vücuda inme gelmesi,
- Ensefalit kaynaklı durumlar,
- Kalp ve damar hastalıkları,
- Testis kanseri başta olmak üzere bazı kanser türlerinin varlığı,
- Bazı ilaçların sürekli kullanımı,
- Kronik hastalıkların varlığı ve enfeksiyon hali,
- Sürekli düşük tansiyon,
- Pnömoni ve menenjit gibi hastalıklar,
- Karaciğer ve böbrek hastalıkları,
- Kemik kırıklarının oluşumu,
- Pankreas ile ilgili hastalıklar.
Bu nedenlere bağlı olarak laktat enziminde yükseliş gözlemlenir.
Laktat değeri düşüklüğünün nedeni nedir?
Laktat enzimi vücutta en fazla bulunan bir enzim türü olsa da bazı düşüşler meydana gelebilir. Genellikle bu düşüşler çok riskli olmaz. Çünkü laktat enzimi kanda yaşa göre de az seviyede bulunabilir. Özellikle yaş söz konusu olduğunda kan testinde LDH değerinin düşmesi de görülebilir. LDH seviyesinin normal seviyenin altında olması daha az bir risk olarak kabul edilir. Kan ölçümlerinde LDH değerinin düşmesindeki sebepler ise şu şekildedir;
- Vücuda çok fazla C vitamini alınması halinde laktat değeri düşüş gösterir.
- Bazı genetik sorunlar nedeniyle de laktat değeri düşebilir.
- Laktat değerinin yüksek olmasından kaynaklı ilaç kullanımı sonucunda laktat değeri de artık düşüşe geçer.
- Yaşa bağlı olarak bu değer normal seviyesinin altına inebilir.
Laktat değer aralığı kaç olmalı?
Laktat enzimi her bireyde bulunan bir enzimdir. Genellikle kanda en fazla yer alan enzim türlerinden bir tanesi de laktat enzimidir. Normal şartlar altında sağlıklı bireylerin kanında normal seviyelerde ve miktarlarda LDH enzimi bulunur. Genellikle bu normal seviye kişinin yaşına bağlı olarak da ortaya çıkan normal laktat değer aralığını oluşturur. Laktat seviyesinin değer aralığında en fazla etki yaş sınırıdır. Yaşa bağlı olarak LDH seviyesinin de değişimi söz konusudur. Bu nedenle LDH ölçümü yapılırken mutlaka kişinin yaş durumu dikkate alınması gerekir. Laktat enziminin yaşa bağlı olarak normal kabul edilen değer aralığı ise şu şekildedir;
- 0-1 aylık bebeklerde 225- 600 u/l değer aralığı olmalıdır.
- 1-12 aylık bebeklerde 100-400 U/L değer aralığı olmalıdır.
- 1-3 yaş çocuklarda ise 100-300 U/L değer aralığı olmalıdır.
- 4-18 yaş arasındaki çocuklarda 100-250 U/L değer aralığı olmalıdır.
- Yetişkin Kadınlarda laktat seviyesi 90 ile 220 U/L değer aralığı olmalıdır.
- Yetişkin Erkeklerde laktat seviyesi 90 ile 240 U/L değerlerinde olmalıdır.
Klor, sofra tuzunun bileşenlerindendir. Aynı zamanda kanımızın içerisinde yer alan önemli bir mineraldir. Yetişkinlerde normal klor değerleri “98–106 mEq/L”dir. Kandaki klor seviyesinin normalin üstünde olmasına hiperkloremi (klor yüksekliği), normalin altında olmasına ise hipokloremi (klor düşüklüğü) denir.
Yetişkinler: 98–106 mEq/L
Çocuklar: 90–110 mEq/L
Yeni doğan bebekler: 96–106 mEq/L
Prematüre bebekler: 95–110 mEq/L
Vücudunuzun sıvı seviyesinde dengesizlik veya asit-baz dengesinin bozulduğuna dair belirtiler yaşıyorsanız doktor sizden bu testi isteyecektir. Bu test çoğunlukla diğer kan testleriyle birlikte istenir.
Kanda klor yüksekliğinin tedavisi bu durumun nedenine göre değişir. Örneğin vücutta su kaybı bu soruna yol açtıysa doktor serum verecektir. Kullandığınız ilaçlar yan etki olarak klor seviyesini yükselttiyse ilaçlar muadili ile değiştirilecektir.
Normalden daha düşük bir klorür seviyesine hipokloremi denir. Hipokloremi nedenleri şöyledir:
Kandaki klor seviyesinin düşük olması bu durumun nedenine göre değişir. Doktor, elektrolit seviyenizi eski haline getirmek için size intravenöz (IV) bir salin solüsyonu verilebilir. Elektrolit dengesizliğiniz hafifse, doktorunuz klorürden zengin gıdalar yemenizi veya takviye almanızı önerebilir.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası