Bebeğimin Erken Konuşması Için Ne Yapmalıyım

6 Aralık

Çocuğum konuşmuyor ne yapmalıyım sorusu ailelerin endişelendikleri bir konudur. Ama söz konusu konuşmama; çocukların gelişimine ve çevreye bağlıdır. Böyle bir durumda diğer çocuklarla kıyaslama yapılmamalıdır. Normal bir durumda 1 yaşındaki sağlıklı bir bebeğin bir kelime dahi olsa anlamlı bir şekilde söyleyebilmesi gerekmektedir. 18 aya kadar çocuğun söylediği kelimeler yaklaşık olarak 50 kelimedir. 2 yaşlarında zihninde kelime birikmiş olup iki kelimeyi yan yana getirerek basit cümleler kurabilmektedir. Çocuklar 3 yaşına geldiğinde kurduğu cümleler üç dört kelimeden oluşur ve zihninde tahmini olarak kelime bulunmaktadır. Çocukların konuşmasını bu şekilde takip edilebilmektedir. 3 yaşına geldiği halde çocuk hala konuşamıyorsa bu aşamada sıklıkla hekime gidilerek konuşmada bozukluk ya da gecikme görülmesinin önüne geçilmelidir.

Çocukların Konuşmaması veya Geç Konuşmasına Yol Açan Etkenler

Çocuğum konuşmuyor ne yapmalıyım sorusunun yanında konuşmamayı etkileyen faktörlerin üzerinde durulmalıdır. Böylece ne yapılıp yapılmaması gerektiği daha kolay çözümlenmektedir. Başlıca en büyük etkeni kapsayan çocukların zekâ seviyeleridir. Üstün zekâya sahip çocuklar erken, zekâ geriliği olan çocuklar ise geç konuşurlar. Fakat her geç konuşan çocuğun zekâ seviyesi düşüktür denilemez. Çünkü geç konuşmayı yalnızca zekâ geriliği etkilememektedir. Bazense işitme problemi ve yahut görme bozukluğu gibi nedenlerde etkileyebilmektedir. Çocukların dil gibi konuşma organlarında sorunlar olması da konuşmayı geciktirebilmektedir.

Sağlıksal sorunların yanı sıra; yeni kardeşin olması durumunda oluşan kıskançlık, çocuğun çevreden uzak yalnız kalması, aile bireylerin çocukla yeterince ilgilenmemesi, televizyonu olduğundan fazla izlemesi gibi nedenler gibi çevresel faktörler de konuşmayı etkilemektedir.

Çocukların Konuşma Gelişimini Hızlandırmak İçin Ne Yapılmalı?

Çocuğum konuşmuyor ne yapmalıyım başlığı altında konuşma gelişimini hızlandırmak için şunlar yapılmalıdır:

• Sağlık problemi olması durumunda hekime gidilmelidir.
• Çocuklara ilgi ve sevgi gösterilmelidir.
• Onlara hitap ederek ve anlatılacak şeyler tane tane söylenmelidir.
• Mümkün olduğu kadar yaşıtlarıyla bolca oyun oynatılmalıdır.
• yaş aralığında mümkünse televizyon izletilmemelidir.
• Çocuğu insanlar ile iç içe büyütülmelidir ve yalnız bırakılmamalıdır.
• Kitap, masal ve ninnilerle kelime dağarcığının gelişmesine yardımcı olunmalıdır.

Bebeklerin dil becerileri henüz anne karn&#;ndayken geli&#;meye ba&#;lar.

Do&#;um öncesi annesinin sesini iyi tan&#;yan bebek, do&#;um sonras&#; hayat&#;na onun yumu&#;ak sesini s&#;k s&#;k duyarak daha kolay adapte olur. Çünkü güvende hisseder. Tan&#;d&#;k bir alandad&#;r. Annesi yan&#;ndad&#;r. Hamilelik s&#;ras&#;nda sesini tan&#;maya ba&#;lad&#;&#;&#; ve sevgisini hissetti&#;i babas&#; da hemen yan&#; ba&#;&#;ndad&#;r.

Geli&#;imin temeli, güvenmek ve ebeveynlerle özellikle anneyle güvenli ba&#;lanma ya&#;amaya dayan&#;r.

Bu nedenle konu&#;ma ve dil becerilerinin geli&#;iminde bebekle kurulan sevgi dolu, &#;efkatli ileti&#;imin yerini hiçbir &#;ey tutamaz. Ve ileti&#;im sözcükleri kullanmadan çok önce ba&#;lar.

Ko&#;ulsuz sevgiyle sarmalanm&#;&#;, ihtiyaçlar&#; zaman&#;nda &#;efkatle kar&#;&#;lanan bir bebe&#;in konu&#;ma ve dil becerileri de kendi zaman&#;nda en güzel &#;ekilde geli&#;ir.

Bebekler Ne Zaman Konu&#;ur?

Bebekler ya&#;amlar&#;n&#;n ilk 2 y&#;l&#;nda konu&#;may&#; ö&#;renir.

Ancak ilk kelimelerini söylemeden çok önce dilin kurallar&#;n&#; ve yeti&#;kinlerin ileti&#;im kurmak için dili nas&#;l kulland&#;&#;&#;n&#; ö&#;renmeye ba&#;larlar.

Bebeklerin dil geli&#;iminin ba&#;lang&#;c&#; asl&#;nda anne karn&#;nda duyduklar&#; seslere dayan&#;r.

Do&#;umla birlikte bebek çevresindeki seslerin de fark&#;ndad&#;r. Konu&#;malar&#; dinler, ani seslere a&#;layarak tepki verir.

Dilini, dudaklar&#;n&#;, dama&#;&#;n&#; kullanarak önce çe&#;itli sesler ç&#;kar&#;r. A&#;lamalar buna dahildir.

Sonra ilk 3 aydaki agu, gugu seslerini bab&#;ldama takip eder.

Bab&#;ldama evres&#; bebe&#;in konu&#;ma öncesi bababababa gibi tekrarlayan hecelerden olu&#;an
sesler ç&#;kard&#;&#;&#; evredir.

K&#;sa bir süre sonra da bu sesler baba, dede kelimelerine dönü&#;ür. Bebek art&#;k yakla&#;&#;k 6 ayl&#;kt&#;r.

Bu a&#;amadan sonra bebek çevresindeki herkesten farkl&#; kelimeler “kapmaya” ba&#;lar.

Ve yakla&#;&#;k 18 ay ile 2 ya&#; aras&#; s&#;ra, iki-dört kelimelik cümlelere gelir.

Art&#;k bebek zihinsel, duygusal ve davran&#;&#;sal geli&#;im sürecinde gördüklerini, duyduklar&#;n&#;, dü&#;ündüklerini ve isteklerini daha fazla say&#;da kelimeyle anlatmaya ba&#;lar.

ANNELER &#;Ç&#;N: Bebeklerin ilk kelimesi ço&#;unlukla “anne” olmaz. Çünkü anne sesini ç&#;karmak zordur.

Bunu anne oldu&#;umda ö&#;renmi&#;tim. K&#;z&#;m&#;n ilk kelimeleri dede ve baba olmu&#;tu. Ama bu kelimeler de bab&#;ldama evresinin bir sonucuydu. Yani içiniz rahat olsun anneler, yeriniz bebe&#;inizde hep ayr&#;, ilk olarak anne demese de.

Bebekler Konu&#;may&#; Nas&#;l Ö&#;renir?

Bebekler konu&#;may&#; duyduklar&#; sesleri taklit ederek ö&#;renir.

Yani bebe&#;inizle ne kadar çok konu&#;ursan&#;z, konu&#;ma ve dil becerileri o h&#;zda geli&#;ir.

Yeti&#;kinler bebeklerle konu&#;urken farkl&#; ve özel bir ses tonuyla konu&#;ur. Buna bebek dili denir.

Bebek dilini konu&#;an yeti&#;kinin sesi tiz ve yüksek perdeden olur. Yüzündeki ifadeler de abart&#;l&#;d&#;r. Sevgi yüklü bir tür teatral ileti&#;im gibi dü&#;ünün.

Edinburg Üniversitesi’nde yap&#;lan ve funduszeue.info’da yay&#;nlanan bir ara&#;t&#;rmaya göre bebekçe konu&#;maya dahil baz&#; kelimeler, bebeklerin kelime hazinesinin geli&#;iminde daha etkili olabiliyor.

Bebekler her&#;eyi ö&#;renmeye haz&#;r halde gelirler dünyaya. Ya&#;amlar&#;n&#;n ilk haftalar&#;nda sözcükleri kullanamasalar da ileti&#;im kurmay&#; iyi bilirler.

• Bir kere a&#;larlar. Ve a&#;lamak bir bebe&#;in uzun bir süre ihtiyaçlar&#;n&#; anlatmas&#;n&#;n biricik yollar&#;ndan biridir.

• Bebekler konu&#;ulan dilin kurallar&#;n&#; kulaklar&#;n&#;n içindeki küçük kemikler büyür büyümez ve beyinlerindeki ba&#;lant&#;lar geli&#;ir geli&#;mez ö&#;renmeye ba&#;lar.

• Do&#;madan önceki 3 ayda annelerinin sesinin ritmini ve melodisini duyabilirler. Bu durum beyin geli&#;imini etkiler.

• Bebeklerin anne karn&#;ndayken annenin “muhabbetlerine” bir anlamda ortak olmas&#; beyinlerinin, do&#;ar do&#;maz ö&#;renmeye ba&#;layacaklar&#; dile uyumlanmas&#;n&#; sa&#;lar.

Bebekler Konu&#;may&#; Ne Zaman Ö&#;renmeye Ba&#;lar?

Bebeklerin konu&#;may&#; ne zaman ö&#;rendi&#;ine dair kesin bir cevap vermek mümkün de&#;il.

Ve konu&#;ma üzerinde etkili olabilecek pek çok unsur var.

Dil geli&#;imi her bebek aç&#;s&#;ndan farkl&#;d&#;r. Yani o ilk sihirli kelimelerin ortak bir zamanlamayla bebeklerin a&#;z&#;ndan ç&#;kmas&#; söz konusu de&#;il.

Bir bebe&#;in dil geli&#;imi anne karn&#;nda d&#;&#; dünyadaki sesleri duyarak ba&#;lar. Bu da ileti&#;imin konu&#;ma süreci üzerinde ne kadar etkili oldu&#;unu gösterir.

Gelin &#;imdi ortalama bir bebe&#;in konu&#;maya do&#;ru giden dil geli&#;im a&#;amalar&#;na göz atal&#;m.

3. ayda bebek konu&#;mas&#;
• Bebek sesinizi dinler.
• Konu&#;urken yüzünüzdeki ifadeyi izler.
• Kendisiyle konu&#;uldu&#;unda sakinle&#;ir.
• Annenin sesi bebe&#;e ilaç gibi gelir.
• Bulundu&#;u ortamda duydu&#;u seslere do&#;ru yüzünü döner.
• Pek çok bebek bu dönemde anne karn&#;nda duydu&#;u müzi&#;i, ritmi duymay&#; ister.
• 3 ay&#;n sonunda bebek kendi kendine m&#;r&#;ldanmaya ba&#;lar. Mutlu bir &#;ekilde, birbirini tekrar eden, monoton sesler ç&#;kar&#;r.

6. ayda bebek konu&#;mas&#;
• Bebek farkl&#; sesler ç&#;kard&#;&#;&#; bab&#;ldama evresine girer. Yani ba-ba, ma-ma, de-de seslerini ç&#;karabiliyordur.
• Kendi ad&#;na tepki verir.
• Anadilinin fark&#;ndad&#;r. Keyfini ya da s&#;k&#;nt&#;s&#;n&#; ifade etmek için anadilindeki tonlamalar&#; kullanmaya ba&#;lar.

9. ayda bebek konu&#;mas&#;
• 9. ay itibariyle bebekler “hay&#;r”, “evet” ve “bay bay” gibi temel kelimeleri anlayabilir.
• Daha çok say&#;da ünsüz sesi ve daha geni&#; yelpazede ses tonlar&#;n&#; kullanmaya ba&#;layabilir.

ay aras&#; bebek konu&#;mas&#;
• Pek çok bebek bu dönemde “baba”, “dede” gibi basit kelimeleri söylemeye ba&#;lar.
• “Elindekini lütfen b&#;rak” gibi basit istek cümlelerini, yapmasa bile, anlayabilir ya da bu cümelelere tepki verebilir.

ayda bebek konu&#;mas&#;
• Bu ya&#; dönemindeki bebekler basit baz&#; kelimeleri söyler.
• Ad&#;n&#; ö&#;rendi&#;i insanlar&#;, objeleri ve bedeninin sordu&#;unuz bölümlerini gösterir.
• Sizin ard&#;n&#;zdan kelimeleri ve sesleri tekrar eder. Örne&#;in kurdu&#;unuz cümlenin son kelimesini söyler.
• Kendi kendine konu&#;ur. Bu konu&#;mada anlaml&#; sözler az olsa da günlük konu&#;malarda geçen kelimelere benzer sesler ç&#;kar&#;r.
• Baz&#; hayvanlar&#;n ç&#;kard&#;&#;&#; sesleri taklit eder.
• Baz&#; kelimeleri ya ba&#;&#;n&#; ya da sonunu yutarak söyler.

2 ya&#;&#;nda bebek konu&#;mas&#;
• 2. ya&#;&#;ndaki bir bebek kelimeleri bir araya getirir ve kelimelik cümleler kurar.
• Kendini anlat&#;rken kelimeleri ve mimikleri bir arada kullan&#;r. Bu nedenle farkl&#; söyledi&#;i tek bir kelimeden dahi ne istedi&#;ini tam olarak anlars&#;n&#;z.

3 ya&#;&#;nda bebek konu&#;mas&#;
• Kelime hazinesi büyük bir h&#;zla geni&#;ler.
• Kulland&#;&#;&#; kelimeler ba&#;kalar&#; taraf&#;ndan da anla&#;&#;l&#;r hale gelir.
• Kullan&#;lan sembolik ve soyut dili kavramaya ba&#;lar. Örne&#;in “&#;imdi”, “üzgün” gibi kelimeler bir &#;ey ifade eder.
• Mekansal kavramlar&#; anlamaya ba&#;lar, “içinde” gibi.

Bebek Ne Zaman Anne Der?

Bebek ne zaman anne der sorusuna net bir cevap vermek mümkün de&#;il. Ancak bebe&#;in 6 ila 18 ay içerisinde anne demesi çok yüksek bir olas&#;l&#;kt&#;r.

Yaln&#;z &#;unu da ekleyelim. Bebek kolayl&#;&#;&#;na ba&#;l&#; olarak büyük olas&#;l&#;kla ilk önce baba kelimesini söyleyecek. Fakat bu bir bab&#;ldama.

Yani bebek yine yüksek bir olas&#;l&#;kla baba ya da dede demiyor. Ayn&#; heceleri bir araya getirerek bu sesleri ç&#;kar&#;yor. Babababa, dededede gibi…

Bebek Ne Zaman Baba Der?

Bebek baba kelimesini ay aras&#;ndaki bab&#;ldama evresinde çok yüksek olas&#;l&#;kla söyler. Ancak kuvvetle muhtemel ki bu, kendi babas&#;na bir sesleni&#; olmaktan oldukça uzak.

Gerçek anlamda baba sözcü&#;ü ise ay aras&#; dolu dolu dudaklar&#;ndan dökülecek, merak etmeyin.

Bebek Kendini Ne Zaman &#;fade Edebilir?

Bebek kendini her zaman ifade eder. Söz konusu olan bir bebe&#;in ihtiyaç ve isteklerini ifade etmesiyse bir bebek için bunun bir zaman&#; yoktur.

Bebe&#;in ileti&#;im kurmas&#;n&#;n temel yolu a&#;lamakt&#;r. Bebek a&#;lar. Çünkü,

• Uykusu vard&#;r, yorgundur.
• Annesinin kokusunu ve kalp at&#;&#;&#;n&#; duymak istiyordur.
• Ortamdaki a&#;&#;r&#; uyaranlar rahats&#;z etmi&#;tir.
• Karn&#; açt&#;r.
• Bezinin de&#;i&#;mesine ihtiyac&#; vard&#;r.
• Korkmu&#;tur vs.

Bebek A&#;lama K&#;lavuzu’nda bir bebe&#;in a&#;lamas&#;na dair pek çok detayl&#; bilgiye ula&#;abilirsiniz.

Sadece bak&#;m veren yeti&#;kinlerin, annenin, baban&#;n bebe&#;in a&#;lama kodlar&#;n&#; çözmesi biraz zaman gerektirir. Ayr&#;ca bebek de zamanla farkl&#; a&#;lama yöntemleriyle farkl&#; ihtiyaçlar&#;n&#; ifade etmeye ba&#;lar.

Bebek k&#;sa sürede dil geli&#;iminde büyük ad&#;mlar atar.

ay bebe&#;&#;n konu&#;ma aç&#;s&#;ndan h&#;zl&#; &#;lerlemeler kaydett&#;&#;&#; b&#;r dönemd&#;r.

Bebek bu dönemde kendini kelimelerle ifade etmeye yönelik çok &#;ey ö&#;renir, çok &#;ey geli&#;tirir.

Örne&#;in bab&#;ldama. Bab&#;ldama bebe&#;in hayat&#;ndaki çok önemli bir geli&#;imsel basamakt&#;r çünkü bebek sosyal ili&#;kiye girmeye ba&#;lar.

Sesleri dener, kar&#;&#;dan gelecek tepkileri dinler, bunlara kar&#;&#;l&#;k verir. Bebek kar&#;&#;l&#;kl&#; dile dayal&#; bir ili&#;kiye girmi&#; olur.

Johns Hopkins Çocuk Hastanesi uzmanlar&#;na göre, ortalama bir bebe&#;in belli dönemlerde dil ve konu&#;ma geli&#;imine yönelik yapmas&#; gerekenler a&#;a&#;&#;dad&#;r.

12 ayl&#;k olmadan önce
• Çevresiyle ili&#;ki kurmak için sesini kullan&#;r.
• M&#;r&#;ldanmak ve bab&#;ldamak konu&#;ma geli&#;iminin ilk a&#;amalar&#;d&#;r.
• Yakla&#;&#;k 9 ayl&#;k oldu&#;unda sesleri birbirine ba&#;lamaya ba&#;lar.
• Farkl&#; konu&#;ma tonlar&#; kullan&#;r.
• A&#;z&#;ndan s&#;kl&#;kla baba ve dede gibi kelimeler ç&#;kar. Ama bunlar&#;, anlam yerini bulsun diye kullanm&#;yordur. Yani yüksek olas&#;l&#;kla babas&#;na “baba” demiyordur asl&#;nda.
• Seslere dikkat kesilir.
• &#;smi çok s&#;k geçen nesneleri ö&#;renmeye ba&#;lar.

ay aras&#;
• b, d, m, n, p seslerini kullanarak bab&#;ldama evresindeki seslere yenilerini eklemi&#; olur.
• Duydu&#;u sesleri ve kelimeleri taklit etmeye ba&#;lar.
• 1 veya 2 kelime söyleyebilir.
• Basit yönlendirmeleri, örne&#;in “bana topu ver” gibi cümleleri anlayabilir ve takip edebilir.

ay aras&#;
• Ço&#;u bebek (kesinlikle hepsi de&#;il) 18 ayl&#;k oldu&#;unda yakla&#;&#;k 20 kelime söyleyebilir.
• Ço&#;u bebek (hepsi de&#;il) 2 ya&#;&#;nda oldu&#;unda kulland&#;&#;&#; kelime hazinesi 50 kelime ve hatta daha fazla geni&#;leyebilir.
• 2 ya&#;&#;ndaki bir bebek iki kelimelik basit cümleler kurabilir. Örn. Bebek a&#;l&#;yor, baba büyük gibi.
• 2 ya&#;&#;ndaki bir bebek hem foto&#;raftan hem de canl&#; olarak s&#;k kar&#;&#;la&#;t&#;&#;&#; nesneleri tan&#;yabilir.
• Soruldu&#;unda gözlerini, kulaklar&#;n&#; ya da burnunu gösterebilir.
• Pe&#; pe&#;e s&#;ralanan iki yönergeyi takip edebilir. Örne&#;in: Lütfen oyunca&#;&#; al ve bana ver.

Bebekler ve Harfler

Konu&#;maya agu, gugu’larla ba&#;layan bebekler geli&#;imlerinin yakla&#;&#;k ayl&#;k döneminde bab&#;ldama evresine girerler.

Tekrarlayarak en s&#;k söyledikleri heceler babababa, dadadada, mamama gibi seslerdir.

ay aras&#; b, d, m, n, p harfleri bab&#;ldama seslerine eklenir.

&#;lerleyen günlerde f, s, v harfleri de ç&#;kard&#;klar&#; sesler aras&#;nda yer almaya ba&#;lar.

Bebeklerin en zor söyledi&#;i harfler k, r, t’dir. Bunlar&#; geli&#;imsel süreç içinde çe&#;itli &#;ekillerde söyleyerek en do&#;ru söyleyi&#;e yönelik yol al&#;rlar.

Bebeklere Konu&#;ma Ö&#;retilebilir mi?

Bebeklere konu&#;may&#; ö&#;retebilirsiniz.

Ama öncelikli amac&#;n&#;z konu&#;may&#; ö&#;retmekten çok bebe&#;in ihtiyaçlar&#;n&#; zaman&#;nda ve eksiksiz kar&#;&#;lamak olmal&#;d&#;r.

Bebe&#;in yemek, uyku, temizlik gibi ihtiyaçlar&#;n&#;n yan&#; s&#;ra çok önemli bir ba&#;ka ihtiyac&#; ileti&#;imdir: Anne ve babayla ileti&#;im, bak&#;m veren di&#;er ki&#;ilerle ileti&#;im.

Peki ileti&#;im nas&#;l olur? Bebekle konu&#;arak, göz temas&#; kurarak, kuca&#;&#;n&#;za alarak, dokunarak, &#;efkatle sar&#;larak, gözlerinin içine bakarak, a&#;lad&#;&#;&#;nda yan&#;nda olarak, onu gördü&#;ünüzü, duydu&#;unuzu hissettirerek, ihtiyaçlar&#;na duyarl&#; tepkiler vererek.

Özetle zengin ve besleyici bir ileti&#;im ortam&#; bebe&#;in sa&#;l&#;kl&#; büyümesinin temel ta&#;lar&#;ndan biri olman&#;n yan&#; s&#;ra dil becerilerinin geli&#;imi aç&#;s&#;ndan da çok önemlidir.

A&#;a&#;&#;da sa&#;l&#;kl&#; ileti&#;im için yapabilecekleriniz yer al&#;yor.

• Onunla konu&#;un: Tabii ki buradan hiç durmadan konu&#;un anlam&#; ç&#;kmas&#;n. Mümkün oldu&#;u süre, gerçekten hissederek bebe&#;e ne yapt&#;&#;&#;n&#;z&#; anlatabilir, soru sorabilir, &#;ark&#;lar söyleyebilirsiniz. Bebekçe konu&#;man&#;n yan&#; s&#;ra basit ve anla&#;&#;l&#;r yeti&#;kin cümleleri kullanman&#;z da iyi olur.

• Ona kitap okuyun: &#;&#;te bu bebe&#;i yeni kelimelerle tan&#;&#;t&#;rmak, dili zenginle&#;tirmek için harika bir yöntem. Ayr&#;ca teatral bir üslupla okudu&#;unuz hikayelerde siz de çocuk edebiyat&#;n&#;n kollar&#;na kendinizi b&#;rak&#;n. Hayal serbest, yak&#;nl&#;k garanti, sadece o an var. Tad&#;n&#; ç&#;kar&#;n.

• &#;yi bir dinleyici olun: Bebe&#;inizin ç&#;kard&#;&#;&#; sesleri dinleyin. Gözlerinin içine bak&#;n. Ona sevgi ve &#;efkatinizi sunun. Çe&#;itli seslerle, tek tük kelimelerle size bir &#;ey anlatt&#;&#;&#; evrelere geldi&#;inde onu dinleyin. Ki bu onu konu&#;mak için yüreklendirecektir.

Bebeklere Konu&#;may&#; Ö&#;retmenin Kolay Yollar&#;

Bebekler ebeveynleriyle ba&#; kurmak ve ihtiyaçlar&#;n&#; kar&#;&#;lamak için dil ö&#;renmeye çoktan haz&#;r halde gelirler dünyaya.

Ebeveynler olarak bizim yapmam&#;z gereken onlarla ileti&#;imde kalmak.

Bebe&#;inizin kendi süreci içinde kolayl&#;kla konu&#;may&#; ö&#;renmesini istiyorsan&#;z a&#;a&#;&#;daki önerilerimizi okuyunuz.

• Bebe&#;inizle konu&#;un: Ara&#;t&#;rmalar bebe&#;inizle ne kadar çok konu&#;ursan&#;z bebe&#;in kelime da&#;arc&#;&#;&#;n&#;n o kadar geli&#;ece&#;ini söylüyor. Nesnelerin ismini söylemek, ismini söyledi&#;iniz nesneye i&#;aret etmek bebek için geli&#;tirici bir yöntemdir.

• Bebekle ileti&#;iminizde isimleri kullanmaya çal&#;&#;&#;n: Örne&#;in bebek topa i&#;aret etti&#;inde, o mu demek yerine “top” kelimesini kullan&#;n.

• Kelimeleri söylerken aç&#;kça telaffuz edin: Bu ne demek? Bazen h&#;zl&#; konu&#;urken baz&#; sesleri yutarak konu&#;uruz. Bebekle daha yava&#; ve kelimeleri tam ç&#;kararak konu&#;un.

• &#;ark&#; söyleyin: Uzmanlar müzik ve dil aras&#;nda güçlü bir ba&#;lant&#; oldu&#;unu söylüyor. Ama burada sözü edilen sadece dinlemek de&#;il, ayn&#; zamanda &#;ark&#;lara e&#;lik etmek ya da kendi &#;ark&#;n&#;z&#; söylemek. Anneler zaten içgüdüsel olarak bebekleriyle müzikli bir tonda konu&#;ur. Buna devam edin. Lütfen sesinizle ilgili yarg&#;larda bulunup kendinizi &#;ark&#; söylemekten, bebe&#;inizle &#;ark&#; söyler gibi konu&#;maktan al&#;koymay&#;n.

• Televizyonu kapat&#;n: Bir bebek söz konusu oldu&#;unda, yani asl&#;nda 3 ya&#;&#;n alt&#;ndaki tüm çocuklarda, e&#;itim programlar&#; bile canl&#; ileti&#;imin yerini tutmaz. Bebe&#;in dil geli&#;imi için onunla konu&#;man&#;z, sözlü ya da fiziksel ileti&#;iminiz her zaman listenin en ba&#;&#;nda yer al&#;yor. Çünkü çocuk en çok sa&#;l&#;kl&#; ba&#;lanma durumunda ö&#;renmek için en elveri&#;li halde oluyor.

• Sizi taklit etmesini destekleyin: Bebekler duyduklar&#; sesleri taklit ederek konu&#;may&#; ö&#;renir. Örne&#;in mutfaktas&#;n&#;z ve bebe&#;inize elma püresi haz&#;rl&#;yorsunuz. “&#;imdi sana elma püresi haz&#;rl&#;yorum” diyerek ne yap&#;yorsan&#;z anlat&#;n. Sonra bak bu “elma” diyerek elmay&#; gösterin. Gözlerinin içine bak&#;n ve birkaç kez ayn&#; kelimeyi tekrarlay&#;n. Ayr&#;ca bebek o an ne yap&#;yorsa, o hali de kelimelere dökebilirsiniz. Örne&#;in Duru &#;imdi elma yiyor gibi…

Bebek Dil Becerisini Geli&#;tirmek &#;çin
Oyun ve Egzersizler

Bebekler ne kadar çok kelime duyarsa da&#;arc&#;klar&#; da o oranda geli&#;ir.

Ö&#;renmenin en güzel yolu oyundur. Sakin ve sevgi dolu bir ortamda oynanan oyun, bebekler aç&#;s&#;ndan güvenli ba&#;lanman&#;n ve sa&#;l&#;kl&#; geli&#;imin en etkili yollar&#;ndan biridir.

Oyun ö&#;retir, geli&#;tirir, ili&#;ki kurdurur
ve keyif verir.

&#;&#;te bebeklerde dil becerisini geli&#;tirmek için birkaç oyun ve egzersiz önerisi:

• Parmak kuklalar&#;yla oynay&#;n: Parmaklar&#;n&#;za takt&#;&#;&#;n&#;z kuklalar&#; konu&#;turun. Basit ve net bir dille (kelimeleri yutmadan) kuklalar&#; hayal dünyan&#;za göre oynat&#;n, hikayeler uydurun. Kesinlikle bebe&#;inizin ilgisini çekecek ve duydu&#;u sesleri haf&#;zas&#;na kaydedecek.

• Kitap okuyun: Bir bebe&#;e kitap okuman&#;n gücünü asla hafife almay&#;n. Hayal dünyas&#;n&#;n ve kelime da&#;arc&#;&#;&#;n&#;n nas&#;l geni&#;leyece&#;ine inanamayacaks&#;n&#;z.

• Bedenin parçalar&#;n&#; gösterme oyunu oynay&#;n: Bu &#;ekilde bebe&#;e organlar&#;n&#;n ad&#;n&#; söylemi&#;, yerlerini göstermi&#; olursunuz. Bebe&#;in bedeniyle sevgi dolu temas da cabas&#;.

• Ona &#;ark&#; söyleyin: &#;ark&#; söylemek bebe&#;i uyarmak için etkili bir yöntem. Bebe&#;in sizin sesinizi ne kadar k&#;sa sürede taklit etti&#;ini duyunca kulaklar&#;n&#;za inanamayacaks&#;n&#;z.

• Birlikte yemek yap&#;n: &#;ster ana kuca&#;&#;nda ister mama sandalyesinde ya da uygun ba&#;ka bir araçta bebe&#;iniz siz yemek yaparken yan&#;n&#;zda olsun. Ona yapt&#;&#;&#;n&#;z her&#;eyi anlat&#;n. “Havuçlar&#; soyuyorum. Domates kestim. Çorbaya ya&#; koyuyorum vs.” Asl&#;nda bunu ütü yaparken ya da ba&#;ka herhangi bir &#;ey yaparken deneyebilirsiniz. O an ne ile me&#;gulseniz bebe&#;e anlatabilirsiniz.

• Bebe&#;in akranlar&#;yla düzenli olarak bir araya gelmesini sa&#;lay&#;n: &#;nsan sosyal bir varl&#;k. Ve gerçekten her ya&#;ta, her dönemde en çok ili&#;kilerde geli&#;iyor, büyüyoruz. Bebe&#;i akranlar&#;yla düzenli olarak bir araya getirmek sosyal, duygusal, bili&#;sel pek çok aç&#;dan geli&#;mesine yard&#;mc&#;d&#;r.

• Bebe&#;in kelimeleri ç&#;karmaya çal&#;&#;&#;rken gösterdi&#;i çabay&#; destekleyin: Örne&#;in “baba” dedi&#;inde siz de “baba” diye tekrarlay&#;n. Böylece kar&#;&#;l&#;kl&#; bir ileti&#;im olur ve bebek kendisini desteklenmi&#; hisseder. Bebek bir &#;ey söyledi&#;inde bunu bir ad&#;m ileriye ta&#;&#;mak da i&#;e yarar. Örne&#;in bebek “uçak” dedi. Siz “evet, beyaz büyük bir uçak” diyebilirsiniz.

Bebe&#;iniz Geç Konu&#;an Bir Bebek mi?

Bebe&#;in geç konu&#;an bir bebek oldu&#;una karar vermek kolay de&#;il.

Ebeveynler aç&#;s&#;ndan çocuklar&#;n&#;n dil ve konu&#;ma geli&#;iminde kilometre ta&#;lar&#;n&#; yakalay&#;p yakalamad&#;klar&#;n&#; bilmek zor.

Ancak çocuk geli&#;imi konusunda uzman bir doktor size bebe&#;inizin geli&#;imiyle ilgili kesin cevaplar verebilir.

Siz de bebe&#;inizin geli&#;imiyle ilgili a&#;a&#;&#;daki noktalara dikkat ederek doktora ne zaman ba&#;vurman&#;z gerekti&#;iyle ilgili genel bir kan&#;ya varabilirsiniz.

• Bebek 12 ayl&#;k oldu&#;unda jestleri (el-kol hareketleri) kullanm&#;yorsa (bay bay demek için elini sallam&#;yor ya da istedi&#;i bir&#;eyi i&#;aret etmiyorsa),
• 18 ayl&#;k oldu&#;unda ileti&#;im kurmak için sesleri kullanmak yerine jestleri tercih ediyorsa; sesleri taklit etmede sorun ya&#;&#;yorsa; basit sözlü istekleri anlamakta güçlük çekiyorsa,
• 2 ya&#;&#;na geldi&#;inde sadece konu&#;ma ya da hareketleri taklit ediyor ve kendili&#;inden ses veya tabir üretmiyorsa; sadece belli ses veya kelimeleri tekrar tekrar söylüyorsa, acil ihtiyaçlar&#; d&#;&#;&#;nda sözlü ileti&#;im kuram&#;yorsa; basit yönergeleri takip edemiyorsa; ya&#; dönemine göre anla&#;&#;lmas&#; güç ola&#;and&#;&#;&#; bir ses tonu varsa çocuk doktorunuza dan&#;&#;man&#;z gerekir. Çocuk doktorunuz gerekli durumlarda sizi ilgili uzmanlara yönlendirecektir.

John Hopkins T&#;p Fakültesi uzmanlar&#; 2 ya&#;&#;nda bir çocu&#;un konu&#;malar&#;n&#;n yakla&#;&#;k yar&#;s&#;n&#;n ebeveynleri ve bak&#;m veren ki&#;iler taraf&#;ndan anla&#;&#;lmas&#; gerekti&#;ini söylüyor.

Çocuk 3 ya&#;&#;nda geldi&#;inde konu&#;mas&#;n&#;n 3/4’ü anla&#;&#;lmal&#;d&#;r. 4 ya&#;&#;ndaki bir çocu&#;un ise konu&#;mas&#;n&#;n neredeyse tamam&#; onu tan&#;mayanlar taraf&#;ndan bile anla&#;&#;l&#;r olmal&#;d&#;r.

Konu&#;ma ve Dil Geli&#;imi Farkl&#; m&#;d&#;r?

Uzmanlar konu&#;may&#; dilin sözlü ifadesi olarak tan&#;ml&#;yor.

Konu&#;ma ayn&#; zamanda artikülasyon (sesletim) içerir. Artikülasyon konu&#;ma sesleri ç&#;karmak için dilin, dudaklar&#;n, çenenin ve di&#;er konu&#;ma organlar&#;n&#;n hareketidir.

Ses üretiminde sorun ya&#;and&#;&#;&#; zaman artikülasyon bozuklu&#;u olarak kabul edilir. Örne&#;in çocuk kedi yerine tedi, mor yerine moy diyorsa bu bir artikülasyon bozuklu&#;udur.

Dil ise anlaml&#; bir biçimde bilgi verme ve bilgi alma sistemidir. Sözlü, sözsüz ve yaz&#;l&#; olarak anlamay&#; ve anla&#;&#;lmay&#; içerir. Yap&#;ta&#;&#; sözcüklerdir.

Konu&#;ma ve dil sorunlar&#; birbirinden farkl&#;d&#;r ama bu konu ço&#;unlukla birbirine girer.

Johns Hopkins uzmanlar&#; bunu &#;öyle aç&#;kl&#;yor: Dil konusunda gecikme ya&#;ayan bir çocuk, kelimeleri iyi telaffuz edebilir ancak sadece iki kelimeyi bir araya getirebilecek durumda olabilir.

Konu&#;ma konusunda gecikme ya&#;ayan bir çocuk ise fikirlerini ifade etmek için kelimeleri, çe&#;itli tabirleri ve deyi&#;leri kullanabilir ama anlamas&#; güç olabilir.

Bebeklerde Normal Konu&#;ma ve Dil Geli&#;imi Nas&#;l Olmal&#;d&#;r?

Bebeklerde normal konu&#;ma ve dil geli&#;imini en basit &#;ekilde &#;öyle anlatabiliriz.

• 2 ya&#;&#;ndaki bir bebe&#;in konu&#;mas&#;n&#;n yüzde 50’sini
• 3 ya&#;&#;ndaki bir çocu&#;un konu&#;mas&#;n&#;n yüzde 75’ini,
• 4 ya&#;&#;ndaki bir çocu&#;un konu&#;mas&#;n&#;n ise yüzde ’ünü sadece ailesinin ve yak&#;n çevresinin de&#;il s&#;k görü&#;medi&#;i ki&#;ilerin de anlayabiliyor olmas&#; gerekir.

Çocu&#;unuz bu maddelerde yazanlar&#; kar&#;&#;lamayabilir. Her zaman söyledi&#;imiz gibi her çocu&#;un geli&#;im süreci farkl&#;d&#;r.

Ne var ki do&#;umdan itibaren doktor kontrollerini düzenli olarak yapt&#;rman&#;z, güvendi&#;iniz ve ileti&#;iminizin güçlü oldu&#;u bir doktorla bebe&#;inizin geli&#;im evrelerini takip etmeniz, olas&#; bir sorunda erken hareket etmenize yard&#;mc&#; olur.

Bebeklerde Geç Konu&#;man&#;n Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde geç konu&#;ma belirtileri &#;unlard&#;r:

• Bebek 2 ayl&#;kken m&#;r&#;ldan&#;yor ya da çe&#;itli sesler ç&#;karabiliyor olmal&#;d&#;r. Bunlar&#; yapmamas&#; geç konu&#;maya dair çok erken belirtiler olarak kabul görebilir. Ama sak&#;n panik yapmay&#;n. Zaten düzenli doktor kontrollerine devam ediyorsunuz öyle de&#;il mi? Endi&#;elerinizi mutlaka doktorunuzla payla&#;&#;n.

• 18 ayl&#;k bir bebe&#;in “mama, baba, dede” gibi basit kelimeleri söyleyebilmesi gerekir. Benzer kelimeleri söyleyememesi geç konu&#;ma belirtisi olabilir.

Daha ileriki dönemlerde ise uzmanlar geç konu&#;ma belirtileri olarak a&#;a&#;&#;daki durumlar&#; de&#;erlendiriyor:
• 2 ya&#;&#;ndaki bir çocuk en az 25 kelime kullanm&#;yorsa,
• ya&#;&#;ndaki bir çocuk kendine özgü iki kelimeli tabirler kullanm&#;yor ya da isim-yüklem kombinasyonlar&#; yapm&#;yorsa,
• 3 ya&#;&#;ndaki bir çocuk en az kelime kullanm&#;yor, nesneleri isimleriyle istemiyor, söyledikleri kendisiyle ya&#;ayan yeti&#;kinler taraf&#;ndan dahi zorlukla anla&#;&#;l&#;yorsa çocuk için geç konu&#;ma durumunda söz edilebilir.

Uzman bir doktorun bunun alt&#;nda yatan nedenleri ara&#;t&#;rmas&#; gerekebilir.

Bebeklerde Gecikmi&#; Konu&#;ma ve Dil Becerileri

Gecikmi&#; konu&#;ma; çocu&#;un ortalama olarak konu&#;mas&#; beklenen ya&#;ta konu&#;mamas&#; veya ya&#;&#;tlar&#;ndan geride olmas&#; ya da konu&#;ma geli&#;iminin çok yava&#; olmas&#; olarak tan&#;mlanabilir.

Bili&#;sel geli&#;imin önemli bir parças&#; olan dil geli&#;imi ise anne karn&#;nda ba&#;lar ve hayat boyu sürer. Bir çocuk bili&#;sel geli&#;im dönemleri ilerledikçe dil becerileri de artar.

Bebe&#;inizde gecikmi&#; konu&#;ma ve dil becerilerinden &#;üphe duyuyorsan&#;z mutlaka doktorunuzla ileti&#;ime geçmeniz gerekir.

Çünkü ebeveynler için bu konuda kesin bir karar varmak kolay olmad&#;&#;&#; gibi gerekli de de&#;ildir.

Çocu&#;unuzu sürekli takip eden doktorunuz kendi de&#;erlendirmelerini yapt&#;ktan sonra sizi gerekirse konunun uzman&#;na yönlendirir.

Pedagog, psikolog ya da konu&#;ma terapisti gibi çocu&#;unuzun ihtiyac&#;na yönelik olarak ba&#;vurdu&#;unuz uzman bu kez kendi de&#;erlendirmelerini yapar.

Diyelim ki bir konu&#;ma terapistine ba&#;vurdunuz. Muhtemel önceli&#;i çocu&#;u, tüm geli&#;im sürecini göz önünde bulundurarak, konu&#;ma ve dil becerileri aç&#;s&#;ndan de&#;erlendirmek olmal&#;d&#;r.

• Çocuk dili nas&#;l anl&#;yor? (al&#;c&#; dil geli&#;imi)
• Çocuk kendini nas&#;l ifade ediyor? (ifade edici dil geli&#;imi)
• Çocuk kendini ifade etmek için konu&#;ma ve dili kullanmak yerine i&#;aret etmek, kafa sallamak, jest yapmak gibi ba&#;ka yollar m&#; tercih ediyor?
• Çocukta ses geli&#;imi ve konu&#;man&#;n netli&#;i nas&#;l?
• Çocu&#;un oral motor durumu nas&#;l? (a&#;&#;z, dil, damak yemek ve yutkunmak için oldu&#;u kadar konu&#;ma için nas&#;l bir i&#;birli&#;i içinde çal&#;&#;&#;yor?)
Konu&#;ma terapisti çocu&#;u bu ve duruma göre ba&#;ka aç&#;lardan de&#;erlendirdikten sonra yap&#;lmas&#; gerekenlerle ilgili bir yol haritas&#; ç&#;kar&#;r.

Bebeklerde Geç Konu&#;ma Neden Olur?

Bebeklerde geç konu&#;ma pek çok nedene dayal&#; olabilir.

A&#;a&#;&#;da geç konu&#;man&#;n olas&#; sebeplerinden baz&#;lar&#;n&#; bulacaks&#;n&#;z:

• Çocu&#;un bak&#;m ihtiyaçlar&#;n&#;n zaman&#;nda kar&#;&#;lanmamas&#;. Örne&#;in yetersiz beslenme, yetersiz uyku, sevgi ve &#;evkat eksikli&#;i, ebeveyn ilgisizli&#;i…

• Ekran süresinin uzun olmas&#;. Uzmanlar özellikle 3 ya&#;&#;ndan önce çocuklar&#;n ekrana mümkün oldu&#;unca maruz kalmamas&#; gerekti&#;ini söylüyor.

• Çocukta a&#;&#;z geli&#;imi ile ilgili bir sorun olmas&#;. Di&#;er geli&#;im alanlar&#;nda normal ilerleyen ancak dil veya damak gibi a&#;&#;z içi bölgelerde geli&#;imsel sorun ya&#;ayan çocuklarda geç konu&#;ma olabilir. Örne&#;in frenulum, yani dudak, dil ve yanak dokular&#;n&#; birbirine ba&#;layan yumu&#;ak dokunun k&#;sa olmas&#; konu&#;ma üretimini sa&#;layan dil hareketini engelleyebilir.

• Çocu&#;un oral motor sorunlar&#; olmas&#;. Beynin konu&#;madan sorumlu bölgelerinde bir sorun olmas&#; durumunda çocuk konu&#;ma seslerini ç&#;karmak üzere dudaklar&#;, dili ve çeneyi koordine etmekte zorlanabilir. Bu çocuklar ayn&#; zamanda beslenme sorunlar&#; da ya&#;ayabilir.

• Çocu&#;un i&#;itme sorunlar&#; olmas&#;. Bu nedenle geli&#;im a&#;amalar&#;nda mutlaka odyolog muayenesi gerekir. &#;&#;itme sorunu ya&#;ayan çocuklarda dili anlama, taklit etme ve kullanma sorunlar&#;n&#;n yan&#; s&#;ra artikülasyon sorunlar&#; da olabilir.

• Çocukta kulak enfeksiyonu olmas&#;. Kronik kulak enfeksiyonlar&#; duymay&#; etkileyebilir. Tedavisi yap&#;lan basit kulak enfeksiyonlar&#;nda genellikle bir sorun olmaz. Ancak geçmeyen enfeksiyonlarda i&#;itme sorunlar&#; do&#;abilir. Bu da konu&#;may&#; etkiler. &#;unu da hat&#;rlamakta fayda var. Çocu&#;un bir kula&#;&#;ndaki i&#;itme performans&#; iyi ve normalse konu&#;ma ve dil geli&#;imi bundan genellikle etkilenmez.

Bebeklerde Geç Konu&#;ma Nas&#;l Engellenebilir?

Bebekte geç konu&#;may&#; engellemenin yolu, onunla kurdu&#;unuz ili&#;kiden geçiyor asl&#;nda.

Bebe&#;in konu&#;ma ve dil becerilerini etkileyecek fiziksel ve geli&#;imsel herhangi bir özel durumu yoksa, ebeveyn ilgisi, sevgisi ve &#;efkati her zaman oldu&#;u gibi her&#;eyin ilac&#;.

• Bebe&#;inize s&#;k s&#;k onu sevdi&#;inizi söyleyin, ona sevildi&#;ini hissettirin.
• Beslenme, temizlik, uyku gibi fiziksel ihtiyaçlar&#;n&#; zaman&#;nda kar&#;&#;lay&#;n.
• A&#;lamalar&#;n&#; bast&#;rmay&#;n. A&#;lad&#;&#;&#; zaman onu yaln&#;z b&#;rakmay&#;n. Yan&#;nda oldu&#;unuzu hissettirin. Zaman içinde a&#;lamalar&#;n&#; çözmü&#; olacak ve ihtiyac&#; görüp kar&#;&#;layacaks&#;n&#;z.
• Bebe&#;inize zaman ay&#;r&#;n. Ona ay&#;rd&#;&#;&#;n&#;z zaman diliminde, ister 15 dakika olsun ister daha fazla, sadece onunla olun. Telefonunuzla, arkada&#;lar&#;n&#;zla ya da ba&#;ka herhangi bir &#;eyle ilgilenmeyin.
• Onunla oyun oynay&#;n.
• Ona &#;ark&#;lar söyleyin.
• Onun agular&#;n&#;, bab&#;ldamalar&#;n&#; içtenlikle dinleyin. Ona kar&#;&#;l&#;k verin.
• Bebe&#;inizle her f&#;rsatta konu&#;un. Yapt&#;klar&#;n&#;z&#; anlat&#;n, onu günlük ya&#;am&#;n&#;za dahil edin.
• Her&#;eyi isimleriyle söyleyin. Diyelim ki markettesiniz ve sebze, meyve al&#;&#;veri&#;i yap&#;yorsunuz. Elma seçerken, “bak &#;imdi elma seçiyorum” diye anlat&#;n.
• Bebe&#;in eline ald&#;&#;&#; nesnelerin ad&#;n&#; söyleyin. “Evet, beyaz bir top” gibi.
• Akranlar&#;yla zaman geçirmesi için f&#;rsat yarat&#;n. Bunu düzenli olarak yap&#;n.
• Bebe&#;inize masallar anlat&#;n. Kelime hazinesinin geli&#;mesi, farkl&#; sesleri duymas&#; aç&#;s&#;ndan faydal&#; bir etkinlik olmas&#;n&#;n yan&#; s&#;ra aran&#;zdaki ba&#;&#; da güçlendirir.
• TV ve tabletten mümkün oldu&#;unca uzak tutun.

ÖNEML&#; NOT: Bebe&#;inize her anlamda destek olabilmenizin yolu kendinize iyi bakmaktan ve kendinize iyi davranmaktan geçiyor.

Yukar&#;da s&#;ralad&#;klar&#;m&#; içtenlikle ve &#;efkatle yapabilmeniz için bunlar&#; yapacak güce sahip olman&#;z önemli. Bu nedenle ihtiyaçlar&#;n&#;z&#; görün. Kendinize &#;efkat gösterin. Bunu tek ba&#;&#;n&#;za yapam&#;yorsan&#;z, destek almaya çal&#;&#;&#;n.

Bebeklerde Konu&#;mama Neden Olur?

Bebeklerde konu&#;mama ya da dil geli&#;imindeki gecikmeler bebe&#;in genel fiziksel ve entelektüel geli&#;imiyle ilgili dikkate de&#;er &#;eyler söylüyor olabilir.

A&#;a&#;&#;daki baz&#; nedenler konu&#;mama üzerinde etkili olabilir. Bunlar&#; okuyun ama lütfen bebe&#;inizle ilgili tek ba&#;&#;n&#;za herhangi bir karara varmak için acele etmeyin.

Bebe&#;inizin genel sa&#;l&#;&#;&#;yla ilgili en do&#;ru karar&#; ancak onu takip eden doktorunuz verir.

A&#;&#;z ile ilgili sorunlar: Konu&#;man&#;n gecikmesi a&#;&#;z, dil ya da damakla ilgili sorunlardan kaynaklanabilir. Örne&#;in ankiloglossi, yani dilin a&#;&#;z taban&#;na yap&#;&#;&#;k olmas&#; durumunda çocuk baz&#; sesleri ç&#;karamaz. Özellikle d, l, r, s, t, z seslerini.

Konu&#;ma ve dil bozukluklar&#;: Kar&#;&#;s&#;ndakini anlayabilen ve sözsüz ileti&#;im kurabilen 3 ya&#;&#;ndaki bir çocuk, pek çok kelimeyi söyleyemiyorsa konu&#;mada gecikme ya&#;&#;yor olabilir.

Az say&#;da kelimeyi söyleyebilen ancak bu kelimeleri anlaml&#; bir bütünlük içinde kullanamayan çocu&#;un dil geli&#;iminde gecikmeden söz edilebilir.

Konu&#;ma ve dil bozukluklar&#; beyin fonksiyonlar&#;n&#; da kapsar ve bir ö&#;renme güçlü&#;ünün göstergesi olabilir. Konu&#;ma, dil becerilerinin ve ba&#;ka baz&#; geli&#;imsel gecikmelerin nedenlerinden biri prematüre do&#;um olabilir.

&#;&#;itme kayb&#;: &#;yi duymayan bir çocuk kelimeleri olu&#;turmakta zorluk çekebilir.

&#;&#;itme kayb&#;n&#;n bir göstergesi, bir ki&#;inin ya da bir nesnenin ad&#;n&#; söyledi&#;inizde çocu&#;un bunu anlamamas&#;d&#;r. Çocuk ancak gösterdi&#;inizde anlar.

Uyaran eksikli&#;i: Çevresel etkenler bir bebe&#;in konu&#;ma ve dil geli&#;iminde hayati rol oynar. &#;lgisizlik, ihmal edilme ya da sözlü uyaranlar&#;n eksikli&#;i bir bebe&#;in geli&#;imsel a&#;amalar&#; yakalamas&#;n&#; engelleyebilir.

Otizm spektrum bozuklu&#;u: Otizmde konu&#;ma ve dil sorunlar&#;na s&#;kça rastlan&#;r. Ayn&#; ifadeyi sürekli tekrarlamak, bozuk sözlü ya da sözsüz ileti&#;im, sosyal etkile&#;ime girmemek, konu&#;ma ve dil becerilerinde gerileme otizmin di&#;er belirtilerinden baz&#;lar&#;d&#;r.

&#;Nörolojik sorunlar: Belli ba&#;l&#; nörolojik sorunlar konu&#;may&#; sa&#;layan kaslar&#; etkiler. Serebral palsi, kas distrofisi, travmatik beyin hasar&#; bunlar aras&#;ndad&#;r.

Ayr&#;ca serebral palside kar&#;&#;la&#;&#;labilen i&#;itme kayb&#; ile di&#;er geli&#;imsel sorunlar konu&#;may&#; etkileyebilir.

Zihinsel sorunlar: Konu&#;ma zihinsel birtak&#;m sorunlarla ba&#;lant&#;l&#; olarak geli&#;meyebilir. Bili&#;sel konular konu&#;ma ve dil becerileri üzerinde etkindir.

Bebek Konu&#;ma A&#;amalar&#; (Milestones)

Her bebek kendi zaman&#;nda ve kendi h&#;z&#;nda konu&#;may&#; ö&#;renir.

Ancak a&#;a&#;&#;da Mayo Klinik uzmanlar&#;n&#;n görü&#;lerine dayanarak verdi&#;imiz bebek konu&#;ma a&#;amalar&#; bebe&#;inizin genel çerçevede konu&#;ma ve dil geli&#;imini takip etmeniz aç&#;s&#;ndan faydal&#; olabilir.

Doktorlar ve konunun di&#;er uzmanlar&#; bu a&#;amalar&#; göz önünde bulundurarak kendilerine ba&#;vuran çocuklar&#; de&#;erlendirir.

3 ay&#;n sonunda
3 ay&#;n sonuda bebe&#;iniz &#;unlar&#; yapabilir:

• Sizi gördü&#;ünde gülümser.
• M&#;r&#;ldan&#;r.
• Kendisiyle konu&#;uldu&#;unda susar ya da güler.
• Sizin sesinizi hat&#;rlar.
• Her ihtiyac&#; için farkl&#; a&#;lamas&#; vard&#;r.

6 ay&#;n sonunda
Bebe&#;iniz 6 ay&#;n sonunda a&#;a&#;&#;dakileri yapabilir haldedir:

• Sizinle oyun oynarken ya da yaln&#;z oldu&#;unda gurlama benzeri sesler ç&#;kar&#;r.
• Bab&#;ldama sesleri ç&#;kar&#;r ve daha pek çok ses.
• Ho&#;nutlu&#;unu ve ho&#;nutsuzlu&#;unu göstermek üzere kendi sesini kullan&#;r.
• Gözlerini sesin geldi&#;i yöne çevirir.
• Sesinizin tonundaki de&#;i&#;imi fark eder ve tepki verir.
• Baz&#; oyuncaklar&#;n ses ç&#;kard&#;&#;&#;n&#; fark eder.
• Müzi&#;e ilgi gösterir.

&#;12 ay&#;n sonunda
12 ay&#;n sonunda bebe&#;iniz a&#;a&#;&#;dakileri yapabilir:

• Konu&#;ma seslerini taklit etmeyi dener.
• “Dede”, “mama”, “baba” gibi birkaç kelime söyler, “uh-oh” der.
• “Buraya gel” gibi basit yönergeleri anlar.
• Çok s&#;k kullan&#;lan kelimeleri hat&#;rlar.
• Sesin geldi&#;i yöne ba&#;&#;n&#; çevirir ve bakar.

18 ay&#;n sonunda
18 ay&#;n sonunda çocu&#;unuz &#;unlar&#; yapabilir:

• S&#;k gördü&#;ü ki&#;ilerin, aile yak&#;nlar&#;n&#;n, nesnelerin ve vücut parçalar&#;n&#;n isimlerini hat&#;rlar.
• Jestlerin e&#;lik etti&#;i basit yönergeleri takip eder.
• En az 10 kelime söyler.

24 ay&#;n sonunda
24 ay&#;n sonunda çocu&#;unuz &#;unlar&#; yapabilir:

• Basit ifadeler kullanabilir. Örne&#;in “biraz daha süt” gibi.
• Bir ya da iki kelimeden olu&#;an sorular sorabilir.
• Basit komutlar&#; takip edebilir ve basit sorular&#; anlayabilir.
• 50 ya da daha fazla kelime söyleyebilir.
• Söylediklerinin en az yar&#;s&#; sizin ya da s&#;k gördü&#;ü di&#;er yeti&#;kinler taraf&#;ndan anla&#;&#;labilir.

Bebe&#;iniz Konu&#;mazsa Ne Zaman Profesyonel Yard&#;m Almal&#;s&#;n&#;z?

Her bebe&#;in geli&#;iminin kendi zaman&#;nda gerçekle&#;ti&#;ini lütfen hep hat&#;rlay&#;n.

Konu bir bebe&#;in dil becerilerinin geli&#;imiyse bebe&#;iniz kesinlikle ba&#;kalar&#;yla kar&#;&#;la&#;t&#;rmay&#;n.

Kimi zaman bebe&#;in konu&#;ma ve dil becerileri aç&#;s&#;ndan geri kald&#;&#;&#;n&#; dü&#;ünebilirsiniz ama bir gün bir bakars&#;n&#;z ki bebek dü&#;mesine bas&#;lm&#;&#; gibi sesleri, kelimeleri ard&#; ard&#;na ç&#;kar&#;r.

Ne var ki baz&#; geli&#;imsel a&#;amalar&#; da bilmek bebe&#;inizi takip edebilmeniz ve gerekti&#;inde bir uzmandan yard&#;m alman&#;z aç&#;s&#;ndan önemli.

• Bebe&#;iniz 14 ayl&#;k oldu&#;unda hala ilk kelimesini söylemediyse,
• 2 ya&#;&#;nda anlad&#;&#;&#; kelimelerin say&#;s&#; yakla&#;&#;k 50 de&#;ilse ya da yakla&#;&#;k 10 kelimeyi söyleyemiyorsa,
• Bebe&#;in ileti&#;im kurmakta güçlük çekti&#;ini görüyorsan&#;z,
• &#;çgüdüleriniz size incelenmesi gereken bir durum oldu&#;unu söylüyorsa mutlaka doktorunuzla görü&#;ün.

Bu randevunun bebek aç&#;s&#;ndan etkili olmas&#; ve sizin de sorular&#;n&#;za cevap bulman&#;z için a&#;a&#;&#;daki testlerle ilgili doktorunuzdan destek alabilirsiniz.

• &#;&#;itme testi: Bebe&#;inizde i&#;itme sorunlar&#; varsa, konu&#;mada gecikme ya&#;amas&#; olas&#;. Bebekler do&#;ar do&#;maz i&#;itme testine tabi tutulur. Ancak tekrarlayan kulak enfeksiyonlar&#; gibi durumlar duymay&#; etkileyebilir ve bu da dil geli&#;iminde gecikmelere yol açabilir.

• Konu&#;ma de&#;erlendirmesi: Konu&#;ma terapistleri çocuklar&#; ileti&#;imi ilgilendiren tüm konularda de&#;erlendirir. Konu&#;mada gecikme, artikülasyon bozuklu&#;u, kekemelik, peltek konu&#;ma bunlar aras&#;ndad&#;r. Bebek çe&#;itli testler yoluyla terapist taraf&#;ndan özel olarak de&#;erlendirilir. Test sonuçlar&#;na göre yap&#;labilecekler ebeveynlerle payla&#;&#;l&#;r. Ba&#;ka uzmanl&#;klardan destek al&#;nmas&#; gerekiyorsa aile oraya yönlendirilir. Kimi zaman çocukta herhangi bir i&#;itme kayb&#; yoktur, konu&#;malar&#; anlar fakat kendi ba&#;&#;na sesleri ç&#;karamaz. Bu durumda çocu&#;a destek olmak konu&#;ma terapistinin çal&#;&#;ma alan&#;na girer.

• Bebe&#;in geli&#;imsel her aç&#;dan de&#;erlendirilmesi: Bebek ya&#;am&#;n&#;n ilk y&#;llar&#;ndaki düzenli doktor kontrollerinde genel geli&#;imsel a&#;amalar aç&#;s&#;ndan de&#;erlendirilir. Bazen görüntüleme tekniklerinden yararlan&#;l&#;r. Düzenli doktor kontrolleri ilk y&#;llarda çok önemlidir.

Bebekler &#;çin Konu&#;ma Terapisi

Konu&#;ma terapisi bir bebek ya da çocuk için ileti&#;im becerilerini geli&#;tirmesi, kendini rahatl&#;kla ifade eder hale gelmesi aç&#;s&#;ndan iyi bir kaynak.

Konu&#;ma terapisi mutlaka çok zor durumlarda al&#;nmas&#; gereken, bebe&#;in geli&#;iminde çok büyük sorunlar&#;n oldu&#;unu gösteren bir yöntem de&#;il.

Mutluluk kurdu&#;umuz rahat ve do&#;ru ileti&#;imle do&#;ru orant&#;l&#;. Kar&#;&#;ndakini anlamak ve kendini do&#;ru ifade edebilmek hayati konular.

Uzmanlar bazen 3 ayl&#;k bir bebe&#;in bile konu&#;ma terapisine ihtiyac&#; oldu&#;unu ve ebeveynlerin buna çok &#;a&#;&#;rd&#;&#;&#;n&#; söylüyor.

A&#;a&#;&#;da ay aras&#;ndan ba&#;layarak bir bebe&#;in konu&#;ma terapistinden faydalanabilece&#;i durumlar&#; bulacaks&#;n&#;z.

Küçücük bir bebe&#;in konu&#;ma terapistiyle ne i&#;i olabilir ki demeyin. Terapistlerin uzmanl&#;k alan&#; sözlü, sözsüz her türlü ileti&#;im.

&#;0 – 3 Ay
Bebek gülmüyor ve çevresindeki insanlara dikkat etmiyorsa
Bebekler ilk 3 ayda beslenir ve uyur. Banyo en önemli etkinliklerindendir. Ama &#;u da unutulmamal&#;d&#;r ki bir bebe&#;in ilk 3 ayda gülmeye ba&#;lamas&#;; kendisiyle konu&#;uldu&#;unda basit tepkiler vermesi gerekir. Örne&#;in ba&#;&#;n&#; sesin geldi&#;i yöne çevirebilir.

&#;4 – 7 Ay
Bebek “bebek sesleri” ç&#;karm&#;yorsa
Bebek önce m&#;r&#;ldan&#;r ve sonra ay aras&#;nda bab&#;ldama evresine geçer. Ba, ma gibi heceleri birbiri ard&#;na s&#;ralar. Babababa, mamamama gibi.

&#;7 – 12 Ay
Bebek genellikle sessizse
Bebekler net kelimeler kullanmasa da konu&#;ur. Agu gugu’larla ba&#;lar, m&#;r&#;ldanmalar, bab&#;ldama evresi derken ç&#;kard&#;&#;&#; seslerle, bazen beklenmedik anlaml&#; kelimelerle kendini ifade eder. Bebe&#;iniz günün büyük bölümünü sessiz geçiriyorsa, bu durumu dikkate alman&#;zda fayda var.

&#;

7 – 24 Ay
Bebek kendisine söylenenleri anlam&#;yorsa
Bebek konu&#;maya ba&#;lamadan çok önce yeti&#;kinlerin söylediklerini anlamaya ba&#;lar. &#;leti&#;im konu&#;mak kadar duyduklar&#;n&#; anlamay&#; da içerir.
Bebe&#;iniz bu uzun zaman aral&#;&#;&#;nda basit cümleleri, yönergeleri anl&#;yor ve size tepki verebiliyor olmal&#;. Örne&#;in “seni kuca&#;&#;ma m&#; alay&#;m” diye sordu&#;unuzda kollar&#;n&#; uzatmal&#; ya da ba&#;ka bir &#;ekilde size tepki vermeli.

12 – 18 Ay
Bebek çok az kelime söylüyor ya da hiç konu&#;muyorsa
Bebe&#;in ilk kelimeleri ortalama olarak ay aras&#;nda gelmeli. E&#;er bebek bu dönem henüz ilk kelimesini söylemediyse önce çocuk doktorunuzla görü&#;üp, ard&#;ndan bir konu&#;ma terapistinden yard&#;m alabilirsiniz.

&#;
12 – 24 Ay
Bebek b, h, m, p ve v seslerini ç&#;karmakta güçlük çekiyorsa
Farkl&#; sesler farkl&#; düzeylerde beceri gerektirir. Bu nedenle uzmanlar bebe&#;i konu&#;ma geli&#;imi aç&#;s&#;ndan de&#;erlendirirken hangi sesleri ne zaman ç&#;kard&#;&#;&#;n&#; incelerler. Yukar&#;daki sesleri ç&#;karmas&#; ba&#;lang&#;çta zor olabilir ama ay aras&#; bunu ba&#;arabilirler.

18 – 24 Ay
Bebek kelimeleri anlaml&#; bir bütünlük içinde kullanam&#;yorsa
Bu da önemli bir a&#;ama: Kelimeleri bir araya getirmek. Henüz tam cümleler kurmak için erken ancak bebek örne&#;in &#;unu söyleyebilir: “Daha süt”.

&#;
24 – 36 Ay
Çocuk d, f, g, k, n, t seslerini ç&#;karmakta zorlan&#;yorsa
Bu sesleri ç&#;karmas&#; biraz daha zor çünkü biraz daha üst seviye bir beceri gerektiriyor. Ancak s&#;k s&#;k yap&#;lan yanl&#;&#; telaffuzlar da bir konu&#;ma terapistinin de&#;erlendirece&#;i konular aras&#;nda.

Çocuk ba&#;ka çocuklarla ileti&#;im kurmakta zorlan&#;yorsa
Çocuklara utangaç, uyumsuz gibi etiketler yap&#;&#;t&#;rmak çok kolay. Bunu yapmayal&#;m. Belki çocu&#;un di&#;erleriyle ileti&#;im kuramamas&#;na neden bir durumu var. Kendini ifade edemiyor, kar&#;&#;s&#;ndakileri anlamakta güçlük çekiyor olabilir.

Çocu&#;un konu&#;mas&#;n&#; anlamak zorsa
ya&#;&#;na gelmi&#; bir çocu&#;un konu&#;mas&#;n&#;n çok büyük bir bölümünü art&#;k rahatl&#;kla anl&#;yor olmal&#;s&#;n&#;z. Hatta çocu&#;u tan&#;mayan yeti&#;kinler de anlayabilmeli. Hala çocu&#;unuzun konu&#;mas&#;n&#; k&#;l&#; k&#;rk yararak anl&#;yorsan&#;z bir terapistten destek alman&#;z i&#;inizi kolayla&#;t&#;r&#;r.

Bebeklerde &#;lk Sesler

Bebekler ilk olarak agu seslerini ç&#;kar&#;r. Sonra m&#;r&#;ldanmaya ba&#;larlar. Bu evreyi bab&#;ldama takip eder. Babababa, mamama diye basit heceleri tekrarlarlar.

Bebekler a, b, m, d, y harflerini daha kolay söylerler. Bu nedenle de“baba” demek “anne” demekten daha kolayd&#;r.

Bebeklerde &#;lk Kelimeler

Bebeklerde ilk kelimeler tekrar eden basit hecelerden olu&#;ur.

Bay bay, mama, baba, dede, atta, bu (asl&#;nda su), bun (asl&#;nda burun), top, git (dit de olabilir), gel (bazen del) kelimeleri daha kolay seslerden olu&#;ur ve bebeklerin ilk kelimeleri aras&#;ndad&#;r.

Bebekler &#;lk Konu&#;tuklar&#;nda En Çok Hangi Kelimeleri Söyler?
Bebekler ilk konu&#;tuklar&#;nda genellikle söylemesi en kolay kelimeleri en çok söylerler. Bu kelimeler daha çok a, b, d, m, n, p, t seslerini içerir.

Baba, mama, dede, del (gel), dit (git), bun (burun), top, atta, bu (su), anne, süt, evet, hay&#;r, bebek, bay bay bebeklerin ba&#;larda en çok söyledikleri kelimeler aras&#;ndad&#;r.

Bebekler &#;çin Kolay Sesler, Harfler, Kelimeler

Bebekler için kolay sesler a, b, d, m, n, p, t.

Kolay kelimeler ise baba, dede, mama, atta, bay bay, gel (del), git (dit), top, anne, bebek, süt, daha (da) gibi kelimelerdir.

Bebekler &#;çin Zor Sesler, Harfler, Kelimeler

Bebeklerin en zor ç&#;kard&#;&#;&#; sesler k, t, r harfleridir.

En zor kelimeler ise anneanne (genellikle nene derler), güzel (cücel), elma (ma), yumurta, abla (abba), day&#;, teyze, kitap (kipat) kelimeleridir.

Umar&#;m size fayda sa&#;layan bir içerik okudu&#;unuzu dü&#;ünüyorsunuzdur ve yorumlar&#;n&#;zla katk&#;da bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geli&#;tirmemizi sa&#;layacakt&#;r. Te&#;ekkürler.

Kaynaklar: funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info

&#;
&#;
&#;
&#;

Çocuğum konuşmuyor, bu konuda ne zaman hangi uzmana başvurmalıyım?

Çocuğunuz konuşmuyorsa ne zaman hangi uzmana başvurmalısınız?

Eğer çocuğunuz;

• 12 aylıkken ismine cevap vermiyor, değişik sesler çıkarak babıldamıyorsa
• 15 aylıkken hiç bir kelime üretimi yoksa, bildiği objeleri sorduğunuzda işaretle göstermiyorsa
• 18 aylıkken en az 20 kelimelik dağarcığı yoksa, sizi jest ve mimiklerle cevaplamıyorsa
• 24 aylıkken en az kelime üretmiyorsa, sizi taklit etmiyorsa ve iki kelime birleştirmiyorsa

bir uzmana danışmanız öneriliyor. (Bu liste, çok köklü bir merkez olan Hanen Center’dan alınmıştır.)

Çocuğunuzun gelişimiyle ilgili endişeleriniz varsa, bir uzmana danışmak için hiçbir zaman erken değildir. 

Eğer çocuğunuzun dil ve konuşmasında gecikme veya problem olduğunu düşünüyorsanız ‘’ne kadar erken, o kadar iyi’’ diyorum. 

&#;Çocuğum neden yaşıtları gibi konuşamıyor?&#; diye düşünüyorsanız, bunun pek çok farklı nedeni olabilir.

Bu sebeple işitme değerlendirmesi için KBB&#;ye ve odyoloğa, gelişim değerlendirmesi için çocuk nöroloğu veya çocuk doktoruna da başvurmanız önemlidir.

Bu şekilde altta yatan başka bir sorun var mı, çocuğunuzdan neler bekleyebilir ve onu nasıl destekleyebilirsiniz sorularını da cevaplayabilirsiniz. 

Bunun dışında, eğer çocuğunuzun dil ve iletişim becerilerinde ilerleme değil, aksine bir gerileme görüyorsanız da mutlaka bir uzmana danışmanızı öneririm.

Gereken değerlendirmeleri yapıldığında çocuğunuz bir dil ve konuşma terapisti, çocuk gelişimi uzmanı, özel eğitim uzmanı, iş-uğraş terapisti gibi farklı uzmanlara yönlendirilebilir.

Eğer çocuğunuzun konuşmamasında işitme ve otizm gibi altta yatan bir sebep yoksa ve çocuğunuzu desteklemek için sadece sizin yapabileceğiniz neler var neler! 

Haydi, şimdi onlara bakalım.