Dişi Kedi Kızgınlık Ne Kadar Sürer

Kediler de diğer memeli canlılar gibi belirli dönemlerde çiftleşmeye hazır hale gelirler. Üreme isteği içgüdüsel bir davranış olduğu için önüne geçilebilecek bir durum değildir ve zaman zaman tekrar eder. Bu durum ancak kısırlaştırma operasyonu ile sonlandırılabilir. Kedilerde üreme isteği kedinin cinsine ve yaşam koşullarına bağlı olarak değişecek biçimde 6 ayı doldurduktan sonra ilk kez gözlenir. Yetişkinliğe geç erişen bazı kedi cinslerinde bu süre 9 ila 10 aya kadar çıkabilir. Kediler yine mensup oldukları ırka ve karakter yapılarına göre kızgınlık dönemi adı verilen bu süreçte farklı tepkiler gösterip değişik davranışlar sergilerler. Ayrıca kedinin cinsiyeti de kızgınlık dönemi belirtilerini ve bu dönemdeki davranışlarını belirleyen etkenlerdir.

Kızgınlık Dönemi Belirtileri ve Kedilerin Bu Dönemdeki Davranışları

Tüm kediler, kızgınlık dönemine girdiklerinde normal dışı davranışlar sergilerler. Fakat dişi ve erkek kedilerde bu süreç boyunca farklı belirtiler ortaya çıkar. Erkek kediler bu döneme girdiklerinde ev içine idrar bırakmaya başlarlar. Bunun nedeni kokularını bulundukları ortama yaymak ve dişileri çekmektir. Erkek kedideki diğer belirtiler iştahsızlık, huzursuzluk ve her zamankinden çok uyuma olabilir. Aynı zamanda yüksek tonda aşırı miyavlama da erkek kedilerin çiftleşme isteğinin göstergesidir. Kedi sahipleri 6 aydan büyük erkek kedilerde fazlaca hareketlilik, dışarı çıkma isteği ve eşyaları tırmalama eğiliminin artması gibi belirtiler gördüklerinde kedilerinin kızgınlık dönemine girdiğini varsayabilirler.  

Dişi kedilerde ise bu sürecin başladığı daha belirgin olarak anlaşılır. Dişi kediler de erkek kediler gibi sık sık yüksek tonda miyavlarlar. Böylece erkek kedileri içgüdüsel olarak çağırmış olurlar. Bu aşırı miyavlama hali erkek kedilerden farklı olarak dişilerde çiftleşme pozisyonuna geçme ile birlikte seyreder. Aynı zamanda dişi kediler sahiplerine daha çok sürtünme, daha çok ilgi isteme, fazla hareket etme ve kuyruklarına temas edildiğinde agresif, hatta saldırgan davranma belirtilerini de kızgınlık döneminde gösterirler.

Dişi ve erkek kediler kızgınlık döneminde farklı tepkiler verseler de yetişkinliğe erişmiş sağlıklı her kedi bu süreci yaşamak durumundadır.  

Kediler Kızgınlık Dönemine Girdiklerinde Yapılması Gerekenler

6 ayı doldurmuş ve kısırlaştırılmamış tüm kedilerin üremeye hazır olduklarını gösteren kızgınlık dönemi bir döngü halinde mevsimsel olarak gerçekleşir. Kızgınlık döneminin süresi ise kediden kediye farklılık gösterse de bu süreç ortalama 4 ila 7 gün içinde sonlanır. Ortalama sürenin dışında bazı kediler birkaç gün içinde, bazıları ise iki haftayı bulacak şekilde kızgınlık sürecine girerler.

Kediniz kızgınlık dönemine girdiğinde vermeniz gereken karar kedinizi çiftleştirmek ya da kısırlaştırmak olacaktır. Eğer çiftleştirme kararı aldıysanız dişi kedinize ve doğacak yavrulara gereken bakımı yapabilecek ortam ve koşulları yaratabileceğinizden emin olun. Kararınız kısırlaştırmadan yanaysa belirli önlemler alarak kedinizin kızgınlık dönemini atlatmasını bekleyin.  

Kızgınlık dönemi boyunca kedi sahiplerinin yapması gereken ilk şey kedilerine daha çok vakit ayırmak ve onlarla daha fazla ilgilenmek olmalıdır. Bunun için kedinize sevgi göstermeyi sıklaştırmalı, onunla daha çok konuşmalı ve oyun oynayarak onu yormalısınız. Kediniz yüksek sesle miyavlama, dışarı çıkma, agresif davranma gibi davranışlarda bulunduğu anda onun dikkatini oyun, ilgi ve kedi ödül mamaları ile dikkatini başka yöne çekebilirsiniz. Kediniz aşırı tepki vermeye devam ettiğinde kedi nanesi ya da sakinleştirici kedi tasmaları da kullanabilirsiniz.

Kedilerin kontrolsüz biçimde üremelerini engellemek ve sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak için ilk kızgınlık döneminin sonunda kısırlaştırma operasyonu yapılması gerekir.

Kediler Neden Kısırlaştırılmalı? yazımız da ilginizi çekebilir.

Dişi kedilerde kızgınlıktan çıkmaması ya da kızgınlıkların uzun ve şiddetli geçmesi son zamanlarda sıkça gördüğümüz bir durumdur. Öncelikle sorunun sebebini açıklamamız gerekir ise doğal ortamlarında yaşamıyor olmalarıdır. Normalde her ilk baharda kızgınlığa girmeleri gerekirken yapay ışık altında beslendikleri için her mevsim girebilir hale geldiler. Kızgınlıkları 1 hafta kadar sürmesi gerekirken evde olup çiftleşme şansları olmadığı için her yıl daha şiddetli kızgınlıklar yaşar oldular.

Kesinlikle önermeyiz! Dişi kediler kızgınlık döneminde rahim ve yumurtalıkları başta olmak üzere tüm bedenleri normalin üzerinde kan miktarına ve basıncına sahiptir. Kısırlaştırma operasyonu oldukça riskli geçer ve operasyon sonrası sağlığına kavuşması güçleşir.

Aslında sabır dilemekten başka çaremiz yoktur. Kızgınlığının önlenmesini sağlayan bazı ilaçlar vardır fakat tamamı sentetik hormon uygulamalarıdır. Uygulanmasının ilk çare olarak tavsiye etmiyoruz.

Peki ne yapabiliriz? 

• Kızgınlığı şiddetli ve uzun süren kediler için dayanabiliyorsanız hiçbirşey yapmayınız sadece bekleyiniz.
• Dayanamıyorsanız sakinleştirici ürünleri tavsiye ederiz. Bu sayede daha sakin bir kızgınlık geçirecek bittiğinde de kısırlaştırma operasyonu planı yapabileceksiniz.
• Kızgınlık süresi 2 hafta ve üzerinde sürüyor ise durumu veteriner hekim tarafından gözetilerek
  • ya hormonal uygulama ile kızgınlık dönemi ertelenir ve en fazla 15 gün içerisinde kısırlaştırma operasyona alınır,
  • ya da gerekli sağlık kontrolleri yapılarak operasyon kabulü yapılır, operasyon sonrası dikkat edilmesi gereken süreç hakkında hasta sahibi bilgilendirilir.

Dişi kedimin kızgınlığı neden uzun sürüyor?

• En büyük sebebi Polycystic Ovarian Syndrome yani kedinizin yumurtalığında fazla sayıda yumurta hücresinin üremeye hazır hale gelmesidir.
• Bu duruma neden olabilecekler:
  • Yanlış beslemeler (aşırı yağlı kalitesiz mamalar, ev yemeği ile beslenme)
  • Hormonal düzensizlik (genetik)
  • Fazla sayıda kedinin bir arada yaşaması ( ve üzeri)
• Polikistik Over Sendrom sebebi yaşanacak durumlar:
  • Kızgınlıkların şiddetli, aralıksız ve /veya uzun sürmesi,
  • Sinirlilik hali,
  • Kızgınlık dönemlerinde gıda alımında ciddi azalma,
  • Evde kaçma isteğinde ciddi artışlar,
•  Polikistik Over Sendrom sebebi yaşanma ihtimali olan hastalıklar:
  • Pyometra - Rahim iltihaplanması,
  • Kistik Endometrial Hiperplazi - Rahim duvarında kistleşmeler ile karakterize bir hastalık,
  • Mastitis - İleri dönemde kendini gösterecek memelerin yangılanması, 
• Peki ne yapmalıyız?
  • Özellikle kızgınlık dönemi sorunlu geçen dişi kedilerimizi vakit kaybetmeden kısırlaştırmalıyız. Şimdiden geçmişler olsun dileriz.

Kızgınlık dönemindeki kediler için özel bakım ve dikkat gereklidir. Kediniz zaten kızgınlık dönemindeyse, onun çıkardığı ulumaya benzer sesleri ve sürekli dikkat taleplerini unutamayacaksınız.

Çiftleşememesi halinde, bu dönem her ikiniz için de sinir bozucu ve rahatsız edici olabilir. Öte yandan çiftleşebilmesi durumunda, potansiyel olarak yılda iki kez doğacak kedi yavrularına hazırlıklı olmanız gereklidir. Kedinizi çiftleştirmeyi planlamadığınız takdirde, en iyi yöntem onu kısırlaştırmaktır. Bu hem onun, hem de sizin için daha iyi olacaktır.

Doğurgan

Kediniz 'kızgınlık döneminde' olduğunda, üreme döngüsünün doğurgan dönemindedir ve çiftleşme arayışındadır. Çoğunlukla ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde kızgınlık dönemine girecektir ve bu kızgınlık, birkaç gün ila birkaç hafta arasında değişen bir süre boyunca devam edebilmektedir. Bir kedi normal olarak yaklaşık altı aylıkolduğunda ilk kızgınlık dönemine girer; ancak bazı kedilerde ilk kızgınlık dört aylık gibi erken bir dönemde gerçekleşebilmektedir.

Dikkat etmeniz gerekenler

Kızgınlık döneminde kediniz daha sevecen olabilir; mobilyalara, duvarlara ve sevdiği insanlara sürünebilir. Muhtemelen özellikle arka ayaklarıyla sürünecektir ve arka ayakları ile kuyruğunu kaldırarak sık sık çiftleşme durumu sergileyebilir.

Bir kedi sahibi için kızgınlık döneminin en sorunlu özellikleri kedinin çıkardığı sesler ve idrarını püskürtmesidir. Kediler, çiftleşmek için bir erkeğin dikkatini çekmeye çalıştıklarından, kızgınlık döneminde yüksek sesle ve sürekli olarak ulumaya benzer sesler çıkaracaktır. Ayrıca orada olduklarını bir erkeğe belli etme çabasıyla, duvarlara ya da mobilyalara kokusu güçlü olan idrarlarını da püskürtebilirler.

Kediniz evin içinde yaşıyorsa, umutsuzca dışarıya çıkmaya çalışabilir ve hatta pencerelere ya da kapılara bile saldırabilir.

Kısırlaştırma

Veteriner hekiminiz bu belirtileri azaltmak için bir ilaç reçete edebilecek olsa da, bir kedinin kızgınlık dönemine girmesini önlemenin en iyi yolu onu kısırlaştırmaktır. Kısırlaştırıldıktan sonra, kedi artık kızgınlık dönemine girmeyecek, kendi bölgesine çok daha az düşkünlük gösterecek ve idrar püskürtme ya da tırmalama olasılığı daha düşük olacaktır.

Veteriner hekimlerin çoğu, kısırlaştırma işlemi uygulamadan önce, kedinin bu döngüsü bitinceye kadar beklemeyi tercih etmektedir. Bir kedi yavrusunun küçük yaşta kısırlaştırılmasnı ya da ilk kızgınlık dönemini geçirinceye kadar beklenmesini savunan ve karşı çıkan görüşler vardır. Veteriner hekiminiz, kendi görüşünün hangi yönde olduğunu size söyleyecektir.

Anasayfa › Makaleler › Kediler › Kedilerde aile planlaması hap mı? Kısırlaştırma mı?

Kedilerde aile planlaması hap mı? Kısırlaştırma mı?

10 haftalık bir kedi yavrusu edindiğinizde, aile planlaması konusunu düşünmezsiniz. Ama en geç 5 ila 7 ay sonra o küçük masum hayvancığın yetişkin bir dişi ya da erkek kedi haline dönüştüğünü görürsünüz.

Dişi kedi ilk kızgınlığını yaşarken, ağlayarak ve miyavlayarak bir erkek kedi istediğini belirtir, hiç olmadığı kadar sokulganlaşır, sırtüstü yuvarlanır ve onu artık evin içinde tutmak çok zordur.

Erkek kediler ise koku dolu erkekliklerini keşfederler. Bölgelerinin ve hatta yaşadıkları evin içinde stratejik olarak önem taşıyan köşeleri işaretler ve bizim de tepkimizi çekerler.

Yetişkin olmuş bir kedi ile birlikte yaşamak insandan büyük hoşgörü ister. Bu da pek çok kedi sahibinin önemli bir karar vermesine yol açar : kısırlaştırma. Oysa aile içindeki uyumsuzluklar aslında sorunun çok küçük bir parçası. Esas kedinin dışarıya çıkmasına ve istediği gibi yaşamasına izin verildiğinde sorunlar ciddileşir. Aile planlaması artık kesinkes ele alınması gereken bir konudur. Aksi takdirde yaklaşık 60 gün sonra yeni yavru kedileriniz olur. Erkek kedi sahiplerinin işi bu bakımdan biraz daha kolay, çünkü randevuların sonuçlarını düşünmek zorunda değiller. İstenilmeyen yeni minikler konusundaki sorunlarla dişi kedi sahipleri uğraşmak zorunda.

İlk kızgınlık başladığında bunu fark etmemek mümkün değil. Bu durumun ne zaman meydana geleceği ise kedinin ırkına, doğduğu aya ve yaşam koşullarına bağlı. Siyamlar gibi doğulu kediler daha erken gelişirken, İranlı gibi uzun tüylülerde durum tam aksidir. Onların cinsel olgunluğa erişmesi bazen 12, hatta 18 ay sürebilir. Kedinin burcu bile gelişimi üzerinde etki eder: Sonbaharın son aylarında doğmuş olan kediler aylık olduklarında ilk kızgınlıklarını yaşayabildikleri halde, henüz tam olarak yetişkin sayılamazlar. Bunun nedeni, ilk baharda artan ışığın uyarıcı etkisidir. Kış kediciklerinde ise kızgınlık ancak ayda görülebilir, yani bir ilkbahar sonra.

Köpekten farklı olarak dişi kedide çok sayıda kızgınlık dönemi () peş peşe gelir. Dişi kedi üst üste birkaç defa çiftleşmeye hazır olur. Kedilerin aşk yaşamında en önemli sezon Şubat'tan Nisan ortasına kadardır. Ama yazın ve sonbahar başlarında da yeni dönemler oluşabilir.

Ev içinde yaşayan kediler mevsimsel ışık değişikliklerine çok maruz kalmazlar, ancak yapay ışık bile hormon dengesini etkileyebilir. Bu yüzden onlar tüm yıl boyunca kızgınlık dönemleri yaşayabilirler.

Kedilerde kızgınlık dönemi

Kızgınlık dönemi hafta sürer, bu da dişinin bir erkeği bulup bulmamasına bağlıdır. ilk gün kediler daha çok idrar yapar, sonra davranış değişiklikleri başlar . Kafasını insanın avucuna koyması , ve sırt üstü yuvarlanmak gibi , gün sonra kedi çiftleşmeye hazırdır. Kızgınlık döneminin ilk günlerinde kedi çok farklı davranış, ama henüz erkeğin yaklaşmasına izin vermez. Kur yapar davetkar bir şekilde kuyruğunu yana kaldırır, ama erkeğin en ufak bir yaklaşımında tokat atar ve kaçar. Kızgınlık ancak en üst düzeye ulaştığında bir ya da daha çok sayıda erkek ona sokulabilir. Çiftleşme ile yumurtlama oluşur ve bu şekilde kızgınlık noktalanır. Tek başına yaşayan bir ev kedisinde yumurtlama oluşmaz, onun yerine yumurta baloncuğu geri gider.

hafta sonra dönem yeniden başlar. Kedi bu durumdan ötürü sıkıntı çekiyorsa ya da sahibinin sinirleri geriliyorsa – veteriner hekim yumurtlamayı ilaçlarla da sağlayabilir. Bu şekilde çoğu zaman, yeni bir kızgınlık dönemi başlayıncaya kadar birkaç haftalık bir süre geçer. Ancak bu her zaman başvurulacak bir çare olmamalıdır.

İsteniyorsa, çiftleşme mevsiminin bitiminde kedi kısırlaştırılabilir. Kızgınlığı hormon tedavileri ile de önlemek mümkündür.

Doğum kontrol hapı

Bir başka çare olarak hayvana doğum kontrol hapı verilebilir. Hormon ilaçları ile kızgınlık dönemi tümüyle önlenebildiği gibi ertelenebilir de örneğin, kedi bir yarışmaya katılacak ise.

İlk kızgınlıkta bu ilaçlar kullanılmamalıdır. İlaç tedavisi ikinci kızgınlık döneminde başlayabilir, veteriner hekiminiz bu konuda sizi funduszeue.info yavruladıysa doğumdan bir hafta sonra ilaçlara başfunduszeue.info hafta ilaç vermek istemiyorsanız bir veteriner hekime iğne yaptırabilirsiniz. Ama yıllar süren bir hormon tedavisi de önerilmez. Çünkü hormonlar kemik iliğine ve bağışıklık sistemine ciddi zararlar verirler. Kesinlikle yeni yavru kedicikler istemediğinizden eminseniz, kısırlaştırmayı düşünmelisiniz.

Kısırlaştırma operasyonu

Kısırlaştırma operasyonu dişilerde rahim ve her iki yumurtalığın alınması ile yapılmaktadır. Erkeklerde aynı işlem her iki testisin alınması ile yapılmaktadır. Dişilerde tek yumurtalığın bırakılması artık terk edilmiştir. Tek yumurtalığı kalan kediler kızgınlık göstermekte ve çiftleşebilmektedirler. Tek yumurtalığın kalması bırakılan bu yumurtalığın kistleşmesine hatta tümörleşmesine eden olabilmektedir. En sağlıklı yöntem her iki yumurtalığın ve rahmin alınması işlemidir.

Kısırlaştırma için doğru zaman

Çoğu veteriner hekim, bu ameliyat için dişi ve erkek kedinin yetişkin olması gerektiği kanısındadırlar. Bu nedenle de özellikle ırk kedilerde doğru bir zaman vermek mümkün değildir. Siyam kedisi 5 aylıkken bile tam olarak yetişkin olabilir, bazı başka ırk kediler ise ancak 2 yaşına geldiklerinde tam erginliğe erişirler. En iyisi kediciğiniz 12 haftalık olup ilk aşıları yapılırken bunu veteriner hekiminizle konuşmaktır.

Ameliyat edilmeden önce bir dişi kedinin yavrulamış olması şart değildir. Yapılmış araştırmalarda ergenlikten önce kısırlaştırılmış dişi kedilerde ergenlikte kısırlaştırılmış olanlara göre ne fiziksel nede psikolojik bir fark gözlenmemiştir. Ergenlikten önce kısırlaştırılmış erkek kedilerde ise alt üriner sistem sendromunda artış gözlenmiştir. Bunun sebebi ise erkek cinsel organının yeterince gelişmemiş olmasıdır. Amerika'da yılında kısırlaştırılmış kedi üzerinde yapılmış üç ayrı araştırmanın sonuçları yayınlandı. Bu araştırmalara göre, ergenlik öncesi ve ergenlik sonrası kısırlaştırılmış, kedilerde ne bedensel ne de davranışsal farklılıklar gözlenmedi. Araştırma sonucuna göre kısırlaştırılmış kediler daha uzun yaşıyor. 14 yaşındaki kısırlaştırılmış bir ev kedisi, 7 yaşındaki bir sokak kedisi kadar diridir.

Çiftleşmenin tehlikeli sonuçları

İstenilmeyen yavrular, sorunun sadece bir tanesi. İkincisi, enfeksiyon tehlikesi. Çünkü evlilik pazarı aynı zamanda pek çok enfeksiyon hastalığının da ana alışveriş bölgesi, özellikle FIV ve FeLV. Üstelik çapkın erkek kediler sık sık kavgalara bulaştıklarından enfeksiyon kapma ve taşıma riskleri de daha fazladır. FeLV etkenine karşı aşı vardır ama FIV'e karşı ise yoktur.

Kedisini ev içinde tutulanlarda bu sorun yok. Ama bahar duygularının uyanması ile birlikte, erkek ve dişi kedi dışarıya çıkmak isterler. Dolayısıyla bu dönemlerde özellikle dikkatli olmak gerekir.

Katkılarından dolayı Prof. Dr. Kürşat ÖZER’e teşekkür ederiz.