Çeşitli kimyasal ürünlerin başlıca hammaddesi olan doğalgaz Dünya enerji tüketiminin önemli bölümünü karşılamaktadır. Doğalgazın geçmişi yüzlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Tarihsel kaynaklar doğalgazın ilk kez M.Ö. 'lerde Çin'de kullanıldığını göstermektedir. Taşınması, işlenmesi ve stoklanması kolay olan doğalgaz yaygın kullanımı ise ’da İngiltere'de başladı. Boru hattı taşımacılığıyla birlikte lerde artan doğalgaz kullanımı II. Dünya Savaşı'ndan sonra daha da gelişti. Doğalgaz enerji üretim sektöründe ilk kez Amerika'da kullanılmaya başladı. 'li yıllarda doğalgazı Dünya'da enerji tüketimindeki oranı %10'u geçmiyordu. Günümüzde ise enerji tüketiminin %24'ü doğalgazla karşılanmaktadır. Dünyada bilinen doğalgaz rezervlerinin yaklaşık 70 yıllık ömrü olduğu tahmin edilmektedir. Bilinen doğalgaz rezervleri petrol rezervlerine eşdeğerdir.
Doğalgaz tesisatı[değiştir kaynağı değiştir]
Ülkelere göre doğalgaz üretimi (kahverengi ve kırmızı alanlar fazla üretim demektir)
Doğalgaz, petrol ile birleşik olarak bulunduğundan petrol alanlarının yoğun olduğu yerlerdedir. Sürekli gelişen bir doğalgaz endüstrisi vardır. Bugün Dünya'nın en geniş doğalgaz alanı Katar'ın kuzey bölgesindedir. Bu bölgede 25 trilyon metreküp gaz olduğu tahmin edilmektedir.[14]
Kaynakça[değiştir
Ekonomi Dünyası: Enerji krizindeki Avrupa yeniden kömüre dönerken, bu savaş kime yaradı?
Seçimler yakla&#;&#;yor ya, adet oldu&#;u üzere bir "do&#;algaz müjdesi" geliyor bugün Cumhurba&#;kan&#; Erdo&#;an, Karadeniz'de ke&#;fedilen do&#;algaz&#;n ulusal sisteme ba&#;lanmas&#;yla ilgili bir aç&#;klama yap&#;laca&#;&#;n&#; söyledi. Enerji Bakan&#; Fatih Dönmez de, "Önümüzdeki y&#;l&#;n ilk çeyre&#;inde yurdumuzun dört bir kö&#;esinde Karadeniz gaz&#; kullan&#;l&#;r hale gelecek" dedi.
Do&#;algaz rezervlerinin artmas&#;, bunun ulusal gaz sistemine ba&#;lanmas&#; tabii ki olumlu bir geli&#;me. Rusya'ya ba&#;&#;ml&#;l&#;&#;&#;m&#;z&#;n, enerji ithalat&#;n&#;n azalmas&#; çok önemli
Ancak, baz&#; gerçekler var. Karadeniz'de buldu&#;umuz do&#;algaz rezervlerinin toplam&#; milyar metreküp olarak tahmin ediliyor. Karadeniz'den önceki rezervimiz sadece toplam 5 milyar metreküptü.
Dünyan&#;n en büyük rezervi 38 trilyon metreküp ile Rusya'da. Onu; &#;ran (32 trilyon m3), Katar ( trilyon m3), Türkmenistan ( trilyon m3) ve ABD (13 trilyon m3) izliyor.
Üretici ülkeler büyük rezervleri sisteme dahil etmeye devam ediyor. Örne&#;in Rusya, geçen hafta yakla&#;&#;k trilyon metreküp rezerve sahip do&#;udaki en büyük do&#;al gaz sahas&#; ‘Kov&#;tka’n&#;n faaliyete girdi&#;ini aç&#;klad&#;.
Ayr&#;ca, Rus do&#;algaz&#;na ba&#;&#;ml&#;l&#;&#;&#; azaltmak isteyen birçok ülke yeni gaz rezervleri bulmak için veya mevcut sahalar&#; geli&#;tirmek için çabal&#;yor.
KARADEN&#;Z REZERV&#;, TÜRK&#;YE’N&#;N YILLIK TÜKET&#;M&#;NE E&#;&#;T
Dünyada en çok üretimi ise, y&#;l&#; itibar&#;yla ABD ( milyar m3), Rusya ( milyar m3), &#;ran ( milyar m3) yapt&#;.
Türkiye geçen y&#;l milyar m3 do&#;al gaz tüketti ve bunun tamam&#; ithal edildi (Rusya'n&#;n pay&#; yüzde 45). Karadeniz rezervinin tamam&#;n&#; ulusal altyap&#;ya dahil etsek y&#;lda tüketiriz. Yani gazda d&#;&#;a ba&#;&#;ml&#; olmaya devam edece&#;iz demektir.
Yaln&#;z &#;u var; Türkiye do&#;al gazda gerçekten bir önemli merkez; topraklar&#;ndan 7 do&#;al gaz boru hatt&#; geçiyor, ikisi deniz olmak üzere 4 LNG tesisi var. Son olarak, arz güvenli&#;i için kritik öneme sahip depolama tesislerinden Silivri Tesisi’nin kapasitesi, milyar metreküpten milyar metreküpe yükseldi. Bu miktar, Türkiye’nin y&#;ll&#;k tüketiminin yakla&#;&#;k yüzde 8’ine kar&#;&#;l&#;k geliyor.
AVRUPA'NIN KR&#;Z KAYNAKLI ENERJ&#; FATURASI 1 TR&#;LYON DOLARA ULA&#;TI
Hepimizin malumu; büyük bir enerji krizi ya&#;an&#;yor. Rusya do&#;algaz&#;na ba&#;&#;ml&#; Avrupa ülkeleri zor bir k&#;&#; geçiriyor. Avrupa ülkelerinin do&#;al gaz depolama seviyesi &#;imdilik iyimser senaryolara yak&#;n &#;ekilde seyrediyor. Avrupa’da gaz fiyatlar&#; bu iyimserlik nedeniyle son 6 ay&#;n en dü&#;ük seviyesine indi. Ancak, Rusya’n&#;n Ukrayna üzerinden devam eden do&#;algaz ve LNG tedari&#;ini durdurmas&#; halen beklentiler dahilinde
Avrupa'n&#;n kriz kaynakl&#; enerji faturas&#; 1 trilyon dolara ula&#;t&#;. Rusya'dan gelen Kuzey Ak&#;m boru hatt&#; ya&#;anan patlaman&#;n ard&#;ndan büyük zarar gördü ve bu nedenle Avrupa’n&#;n do&#;algaz tedari&#;inde h&#;zl&#; bir düzelme beklenmiyor.
’ün ilk aylar&#;nda Bat&#;’n&#;n enerji darbo&#;az&#;ndaki direncinin test edilece&#;ini öngörülüyor. As&#;l endi&#;e geçen y&#;l&#;n aksine k&#;&#; biterken bo&#;alacak depolar&#; dolduracak Rus gaz&#; olmay&#;nca ya&#;anacaklar. Özellikle k&#;&#; bittikten sonra Rusya’yla enerji sava&#;lar&#;n&#;n &#;iddetlenerek devam edece&#;i tahmin ediliyor.
KÖMÜR TÜKET&#;M&#; TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK SEV&#;YES&#;NDE…
Bu noktada en büyük karbon emisyon kayna&#;&#; olan kömürü devreden ç&#;karan, enerji üretiminde kömürün pay&#;n&#; ciddi biçimde dü&#;üren geli&#;mi&#; ülkeler mecburen kömüre dönü&#; yapt&#;. Bu y&#;l küresel kömür tüketiminin 8 milyar tonu a&#;arak tüm zamanlar&#;n en yüksek seviyesine ula&#;mas&#; bekleniyor. Uluslararas&#; Enerji Ajans&#;'n&#;n (IEA) Kömür raporuna göre, bu y&#;l küresel kömür kullan&#;m&#; 'e göre yüzde artacak.
Örne&#;in Almanya 'da yüzde 57 olan elektrik üretiminde kömürün pay&#;n&#; 'de yüzde 29'e dü&#;ürdü. Ancak, bu y&#;l enerji krizini daha fazla kömür kullanarak hafifletmeye çal&#;&#;&#;yor. Elektrik üretiminde kömürün pay&#; bu y&#;l yüzde artt&#;. Bunun sonucunda, 15 Aral&#;k itibar&#;yla elektrik üretiminde kömürün pay&#; yüzde 40'a ç&#;kt&#;.
Ancak kömürü s&#;f&#;rlamada hala iddial&#;lar itibar&#;yla Avrupa'n&#;n kömür talebinin yeniden dü&#;meye ba&#;layaca&#;&#; tahmin ediliyor. Almanya'da ise, önceki hükümet taraf&#;ndan olarak belirlenen kömürden ç&#;k&#;&#; 'a çekilmeye çal&#;&#;&#;l&#;yor.
ABD’N&#;N LNG &#;HRACATI 2 KATTAN DAHA ÇOK ARTTI
Rusya'n&#;n Ukrayna'da ba&#;latt&#;&#;&#; sava&#;tan en karl&#; ç&#;kan ülke tabii ki ABD oldu. Avrupa'ya Rusya'dan boru hatlar&#; üzerinden gelen gaz kesintiye u&#;rarken, ABD'nin Avrupa Birli&#;i'ne (AB) s&#;v&#;la&#;t&#;r&#;lm&#;&#; do&#;algaz (LNG) ihracat&#; bu y&#;l 2 kattan fazla artt&#;.
Avrupa'n&#;n h&#;zla artan talebi sayesinde y&#;l&#;nda dünyan&#;n en büyük LNG ihracatç&#;s&#; oldu. ABD’nin LNG sevkiyatlar&#;n&#;n yakla&#;&#;k yüzde 70’i AB ve &#;ngiltere’ye gidiyor. Özellikle, Fransa, &#;talya ve &#;spanya’ya LNG ihracat&#; kat artt&#;.
Ayr&#;ca ABD, stratejik rezervlerinden milyon varil ham petrolü piyasa fiyat&#;n&#;n varil ba&#;&#;na yakla&#;&#;k 20 dolar üzerinde satarak (ortalama $/varil) yakla&#;&#;k 4 milyar dolar ilave para kazanm&#;&#; durumda
BU SAVA&#; K&#;ME YARADI? CEVAP VER&#;YORUM…
Yine akl&#;ma geldi. Kuzey Ak&#;m&#; boru hatt&#;n&#; kim patlatt&#; acaba? Bu konuda Ekim ay&#;nda bir yaz&#; yazm&#;&#;t&#;m. "Cui Bono?" yani "Kimin Yarar&#;na?" diye sormu&#;tum.
Gerçekten bu sava&#; kimin yarar&#;na? Cevap veriyorum; sadece ABD petrol devlerinin de&#;il, silah üreticilerinin de yarar&#;na
ABD Kongresi, 16 Aral&#;k'ta gelecek y&#;l için savunma bütçesinin yüzde 8 art&#;&#;la 45 milyar dolar artmas&#;n&#; kabul etti. Bu Biden yönetiminin talep etti&#;inden de fazla 'te rekor bir rakam olan toplam milyar dolar&#; silahlanmaya harcamayacak olan Pentagon (Savunma Bakanl&#;&#;&#;), silah üreticilerine, özellikle Ukrayna'daki sava&#; ve stratejik tehdit Çin gibi nedenlerle ihaleler verip duracak.
Pentagon, sat&#;n alma harcamalar&#;n&#; yeni füzeler sat&#;n almak için (büyük bölümü Ukrayna sava&#;&#;nda Rusya'ya kar&#;&#; kullan&#;lacak) yüzde 55 ve Donanma'n&#;n silah al&#;mlar&#; için yüzde 47 art&#;racak.
RAYTHEON CEO’SU: 6 YILLIK ST&#;NGER FÜZES&#; STOKUNU 10 AYDA TÜKETT&#;K
Ülkenin, en çok ihale alan ve en büyük silah üreticisi olan Lockheed Martin, k&#;smen Ukrayna'da kullan&#;lan stoklar&#; yeniden yerine koymak için Pentagon ile milyon dolar&#;n üzerinde füze sipari&#;i için ön anla&#;ma yapm&#;&#;t&#;. Raytheon Technologies ile de Ukrayna'ya yard&#;m etmek için kullan&#;lan silah yelpazesini geni&#;letmek için 2 milyar dolarl&#;k bir sözle&#;me imzaland&#;.
Raytheon'un CEO'su Gregory Hayes, o kadar memnun ki, "6 y&#;ll&#;k Stinger stokunu 10 ayda tükettik" diyor. ABD taraf&#;ndan Ukrayna'ya gönderilen adet omuzdan ate&#;lemeli uçaksavar füzesinden söz ediyor. &#;öyle devam ediyor: "Bu yüzden yeniden stoklamam&#;z ve yenilememiz birkaç y&#;l sürecek."
’N&#;N EN &#;Y&#; EKONOM&#;LER&#;; TÜRK&#;YE 16’NCI, YUNAN&#;STAN B&#;R&#;NC&#;…
bitiyor, ne kadar kötü y&#;ld&#; de&#;il mi? Ama bu y&#;l ekonomisi iyiye giden ülkeler de oldu. The Economist dergisi, Ekonomik &#;&#;birli&#;i ve Kalk&#;nma Örgütü (OECD) üyesi ülkeler aras&#;nda 5 kriter üzerinden ’de en iyi ekonomik performans gösteren ülkeleri s&#;ralam&#;&#;. Yunanistan birinci s&#;rada. Daha önce Yunanistan ekonomisinin nas&#;l toparland&#;&#;&#;n&#; yazm&#;&#;t&#;k.
&#;kinci s&#;rada Portekiz, üçüncü s&#;rada &#;rlanda var. Türkiye 16’nc&#;, Almanya ise 30’uncu oldu. En son s&#;rada Estonya var. Be&#; kategori &#;unlar: GSY&#;H’da de&#;i&#;im, tüketici fiyatlar&#;nda y&#;ll&#;k art&#;&#;, enflasyonun geni&#;li&#;i, borsan&#;n performans&#;, kamu borcunun GSY&#;H’ya oran&#;nda de&#;i&#;im.
Türkiye, yüzde y&#;ll&#;k büyüme, borsada yüzde y&#;ll&#;k performans ve son bir y&#;lda kamu borcunun GSY&#;H’ya oran&#;nda yüzde azalma ile bu s&#;ralamada kendine ortalarda bir yer buldu. Enflasyondan söz etmiyoruz…
GEÇEN HAFTA NELER OLDU?
ABD ekonomisi yeni gözden geçirmede y&#;l&#;n üçüncü çeyre&#;inde y&#;ll&#;k yüzde büyüdü, daha önceki oran yüzde ’du. Birinci ve ikinci çeyreklerde küçülen ekonominin büyümesi olumlu bir geli&#;me oldu. Ki&#;isel harcamalar bir önceki aya göre biraz yükseldi ve dayan&#;kl&#; mal sipari&#;leri son iki y&#;l&#;n en büyük daralmas&#;n&#; ya&#;ad&#;. FED'in gelecek y&#;l için &#;ahin rehberli&#;ini sürdürece&#;ine dair endi&#;eler, GSY&#;H büyümesi ve üç ayl&#;k üretici enflasyon rakam&#;n&#;n olumlu olmas&#;yla borsalar haftay&#; hafif yükseli&#;lerle kapad&#;. Ancak Aral&#;k itibar&#;yla Dow Jones yüzde 4, S&P yüzde dü&#;tü. Endeksler, y&#;l tamamland&#;&#;&#;nda ’den beri en kötü y&#;ll&#;k performans&#;n&#; gösterecek.
Di&#;er yandan petrol fiyatlar&#; yükseldi. Brent petrolü varili 80 dolardan ba&#;lad&#;&#;&#; haftay&#; dolardan bitirdi. Alt&#;n&#;n onsu hafta içinde dolar&#;n üzerine ç&#;ksa da haftay&#; dolar kritik seviyesinin alt&#;na inmeden dolardan kapatt&#;. Dolar endeksi Çar&#;amba günü ile 6 ay&#;n en dü&#;ük seviyesine indi.
BU HAFTA NE OLACAK?
'nin son haftas&#;nda, çok az say&#;da önemli ekonomik aç&#;klama olaca&#;&#; için gözler borsalara kayacak. Yat&#;r&#;mc&#;lar, hisse senetlerinin Noel Baba rallisini düzenleyerek piyasalara biraz soluklanma getirece&#;ini umuyor. ABD'de, konut verileri aç&#;klanacak. Ayr&#;ca Japonya'da perakende sat&#;&#;lar, endüstriyel üretim ve i&#;sizlik oran&#; verileri gelecek, Güney Kore, &#;spanya ve Rusya'da odak noktas&#; enflasyon oranlar&#;nda olacak.
Kaynaklar: New York Times, Reuters, funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info, Independent Türkçe, The Economist, BP Statistical Review of World Energy , funduszeue.info
Doğal Gaz
Doğal gaz yer altında yalnız başına bulunabileceği gibi petrol ile birlikte de bulunabilir. Doğal gaz yoğun olarak elektrik üretiminde, konutlarda, sanayide ve hizmet sektöründe kullanılmaktadır.
yılı verilerine göre, dünya doğal gaz rezervi yaklaşık ,1 trilyon m3 olup Rusya %19’luk payla dünya doğal gaz rezervi sıralamasında ilk sırada yer almaktadır. yılı üretim verilerine göre, dünyadaki en büyük doğal gaz üreticisi ülke ABD olup dünya üretiminin %23’ünü karşılamaktadır.
Ülkemizde yılında milyon m3 doğal gaz üretimi yapılmasına karşın 54,6 milyar m3 doğal gaz ithalatı yapılmıştır. Bu verilerden yola çıkarak ülkemizin %99 oranında doğal gaz ithalatına bağımlı olduğu sonucuna varılmaktadır. Türkiye’nin üretilebilir rezervi itibarıyla yaklaşık milyar m3’tür. Karadeniz’de keşfedilen Sakarya sahasının geliştirilmesiyle birlikte doğal gaz rezervimizin daha da artması beklenmektedir.
