Söz Sanatları Nedir 5 Sınıf

Söz Sanatları ;

Benzetme

• Aralarında türlü yönlerden karşılaştırılarak benzerlik ilgisi bulunan iki varlıktan zayıf olanı nitelikçe üstün olana benzetme sanatıdır.
• Annemin elleri pamuk gibi yumuşaktı.
• Ahmet tilki gibi kurnaz biriydi.
• Saçları altın kadar sarıydı.
• Eski yastık bir taş gibi sertti.

Bir benzetmenin dört ögesi bulunur:

1 . Benzetilen: Nitelik olarak zayıf olandır.
2. Kendisine Benzetilen: Nitelik olarak güçlü olandır.
3. Benzetme Yönü: Benzetmenin hangi yönden yapıldığını anlatır.
4. Benzetme Edatı: “Gibi, kadar&#; edatlarıdır.

Örnek Soru:

Aşağıdakilerin hangisinde benzetme yapılmıştır?

A) Saat gibi çıkarız yola.
B) Mahkeme duvarı gibi suratı vardı.
C) Bana oradan on kadar çivi ver.
D) Eve geldiği gibi bilgisayarın başına oturup saatlerce oyun oynadı.

Çözüm:

B seçeneğinde kişinin suratı “mahkeme duvarına“ benzetilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Kişileştirme:

İnsana özgü niteliklerin, insan dışındaki varlıklara verilmesine kişileştirme denir. Kişileştirmede insan dışındaki varlıklara ağlama, mutlu olma, üzülme, kızma gibi insana özgü nitelikler aktarılır.

Güneş, gökyüzünden bizlere gülümsüyordu.

(İnsana ait özellik olan gülümsemek, ”güneşe” verilmiştir. Güneş, kişileştirilmiştir.)

içmiş gibi geceyi bir yudumda,
Göğün mağrur bakışlı bulutlan.

(İnsana ait özellik olan mağrur(gururlu) olmak ”bulutlara” verilmiştir. Bulut kişileştirilmiştir.)

Masamda düşünen eski lâmbayı
Yakmayın, odamız karanlık dursun;

(İnsana ait özellik olan düşünmek ”lambaya&#; verilmiştir. Lamba kişileştirilmiştir.)

Söz sanatları abartma, kişileştirme ve benzetme gibi yöntemler ile yapılır. Söz sanatları en çok masallar ve fabllarda kullanılır. Bu tür eserlerde hayvanlar ya da cansız varlıklar konuşturularak anlatıma güçlülük katılır. Söz sanatları günlük konuşma dilinde de sıklıkla kullanılır. Yazımızda 4. Sınıf söz sanatları hakkında bilinmesi gereken her şeyi sizler için hazırladık.

SÖZ SANATLARI VE ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Söz sanatları anlatımı zenginleştirmek ve güçlendirmek için kullanılır. Söz sanatları arasında en çok kullanılanlar abartma, benzetme, teşhis ve kişileştirmedir. İşte söz sanatlarının kullanımı.

1-Abartma – Mübalağa:

Abartma sanatı bir konu, olay ve düşünceyi aktarırken kullanılan anlatım yöntemidir. Burada bazı özellikler olduğundan daha abartılı bir şekilde anlatılır.

• Torbaları taşırken kollarım neredeyse kopuyordu.

Yukarıda verilen cümlede kişi torbaları taşırken yorulduğunu ve zorlandığını kollarının kopması olarak ifade etmiş ve mübalağa sanatını kullanmıştır.

• Yaşanılanlardan sonra kalbime taş bastım.

Yukarıdaki cümlede taş gerçek anlamda kalbe basılmaz. Ancak burada yaşanılanlardan sonra her şeyin üstünü örtmek taş basmak deyimi kullanılarak ifade edilmiştir.

2- Benzetme (Teşbih sanatı)

Benzetme sanatı anlatımı daha kuvvetli hale getirmek ve kullanılan kelimelerin etkisini yükseltmek için iki farklı kelime birbirine benzetilir. Benzetme sanatının unsurları ise şu şekildedir:

Zayıf unsur: Benzeyen

Kuvvetli unsur: Benzetilen

İki kelime arasında benzetme: Benzetme yönü

Gibi, kadar edatları: Benzetme edatı

• Esma, bir kaplan gibi hızlı koşar.
• Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal

3- Kişileştirme

Kişileştirme ya da teşhis sanatı insan dışındaki canlı ve cansız varlıklara verilen özellikler ile kişileştirme yapılmasıdır. Fabl ve masallarda sıklıkla kullanılan bu söz sanatında duyguların daha etkili ve güzel aktarılması sağlanır.

• Kalem gibi kaşları vardı
• Başımızdaki dertler kara bulutlar gibi yayılmaya devam ediyordu.
• Kurt: Senin gözlerin neden bu kadar büyük?

4- Konuşturma -İntak

İntak sanatı canlı ve cansız varlıkların konuşturulması sanatıdır. Konuşturma sanatı kişileştirme ile kullanılarak bu canlı ve cansız varlıklara insana özgü olan konuşturma özelliği kazandırılır.

Ağustos Böceği: Karınca neden bu sıcak günlerde çalışıyorsun?

Karınca: Kış aylarına hazırlık yapıyoruz.

5- Karşıtlık – Tezat

Tezat söz sanatında fikirlerin, kavramların ve durumların birbirlerine zıt olan yönleri tek bir cümlede kullanılır.

Güldüğüme bakmayın, içim kan ağlıyor.

Editörün Önerisi: Alfabe Sırası İçin Tıklayınız