Ikindi Namazindan Sonra Nafile Namaz Kilinirmi

İmsak vakti namaz kılınır mı?

İmsak vakti ile sabah ezanı vaktinin çoğu zaman aynı olduğu sanılsa da bu iki zaman kavramı birbirinden farklıdır. İmsak vakti tan yerinin ağarması olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle tan yerinin ağarması ile imsak vakti tamamlanmış olmaktadır. İmsak vakti oruç yasaklarının başladığı zamandır ve oruç tutacak olan kişilerin imsak vakti ile yemeyi-içmeyi kesmesi, orucu bozan şeylerden uzak durması gerekir.

Sabah namazının vakti ise tan yerinin ağarması ile birlikte güneşin doğmasına kadar devam etmektedir. Bu nedenle bu süre içerisinde namaz kılınıp kalınmayacağı ve imsak sonrasında sabah namazının kılınması ile ibadetlere devam edilip edilmeyeceği çoğu Müslüman için soru işareti yaratmaktadır. 

İmsak vakti namaz kılınır mı?

“Bu iki vaktin arası, senin ve senin ümmetin için sabah namazının vaktidir.” (Tirmizî, Salat, 1; Nesaî, Mevakit, 5,9; Muvatta, Vükût, 3) olarak aktarılan ve Kur'an-ı Kerim'de de yer bulan bu durum, namaz kılmanın herhangi bir sakıncası olmadığını göstermektedir.

Güneşin doğmasına kadar devam eden sabah namazı vakti nedeniyle kişiler imsak vaktinin girmesi ile güneşin doğacağı zamana kadarki süre içerisinde namaz kılabilmektedir. Dini kaynaklarda ve Kuran-ı Kerim'de yer alan bazı bilgilerde Cebrail'in de Hazreti Peygamber'e imamlık ettiği ve sabah namazını bazen tanyeli ağardığında bazen de ortalık aydınlandıktan sonra güneş doğmasına yakın bir zamanda kıldırdığı yer almaktadır.

Sabah namazını kılmak isteyenlerin bu süreyi bu şekilde değerlendirmesinde dinen herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Ancak belirtildiği üzere zamanın ve saatin iyi bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. İmsak vakti girmeden ya da güneş doğduktan sonraki süreçlerde ibadetler için farklı şekilde namaz kılınması gerekebilmektedir. Sabah namazının sünnetinin kılınmasının ardından güneşin doğmasına daha zaman varsa bu arada Müslümanların kaza namazı kılması uygundur. Ancak fecrin doğuşu ile birlikte iki rekat sünnet dışında sünnet ve nafile namazlarının kılınması uygun değildir. Hz Peygamber’in (S.A.V.) sabah namazından sonra güneş bir mızrak boyu oluncaya kadar ve ikindi namazından sonra güneş batıncaya kadar nafile namazı kılmanın uygun olmadığını söylediği rivayet edilmektedir. 

Kerahet vakitlerinde bazı ibadetlerin yapılması yasaklanmıştır. Bu bilgi ışığında bireyler hangi vakitlerde kaza ve nafile namazı kılınmaz? sorusunun cevabını araştırıyor. Bu konuda güneşin doğmasının ardından geçen süre oldukça önemlidir.

Bazı vakitlerde bir kısım ibadetlerin yapılması yasaklanmıştır. Bu vakitlere kerahet vakitleri denilir. Ukbe b. Amir el-Cüheni'den şöyle dediği nakledilmiştir: "Rasulüllah (s.a.s.) bize üç vakitte namaz kılmayı ve ölülerimizi defnetmeyi yasakladı: Güneşin doğmasından itibaren bir veya iki mızrak boyu yükselmesine kadar, güneşin gökyüzünde tam dik oluşundan batıya yönelmesine kadar ve güneşin sararmasından itibaren batmasına kadar" (Müslim, Müsafirin, ; Ebu Davud, Cenaiz 51; Tirmizi, Cenaiz, 41).

Bu hadiste belirtilen üç vakitte hiçbir namaz kılınamaz. Bu vakitlerin başlama ve bitiş zamanları şöyledir:

a. Güneşin doğmasından itibaren, dakika sonrasına kadar.

b. Güneşin, başımızın üzerinde, tam dik bulunduğu vakit. (Öğle vaktinin girmesine yaklaşık 10 dakika kalmasından öğle vaktinin girmesine kadarki süre)

c. Güneş batmazdan önce, gözleri kamaştırmaz hale gelmesinden, batmasına kadar olan vakit. (Güneşin batmasına dakika kalmasından itibaren akşam namazı vakti girinceye kadar olan zaman) (Merğinani, el-Hidaye, I, 40).

Bu üç kerahet vaktinde ne kazaya kalmış farz namazlar, ne vitir gibi vacip namaz, ne de daha önce hazırlanmış bulunan bir cenaze namazı kılınamadığı gibi, daha önce okunmuş bir secde ayetinden dolayı "tilavet secdesi" de yapılamaz. Bununla birlikte kerahet vaktinde okunan secde ayetinin secdesi, daha sonraya bırakmak efdal olsa da bu vakitte de yapılabilir. Yine bu vakitlerde hazırlanan cenazenin namazı da kılınabilir.
Güneşin batmasından önceki kerahet vaktinde, sadece o günün ikindi namazının farzı kılınabilir. Fakat mazeretsiz olarak ikindi namazını bu vakte kadar geciktirmek mekruhtur.

Bunların dışında şu vakitlerde de sadece nafile namaz kılmak mekruhtur:

a) Sabah namazının sünneti hariç olmak üzere imsak vakti girdikten sonra, güneş doğuncaya kadar olan sürede,

b) İkindi namazını kıldıktan sonra güneş batıncaya kadar olan sürede,

c) Akşam namazı vakti girdiğinde farz kılınmadan önce,

d) Cuma günü hatibin minbere çıkmasından sonra (Merğinani, el-Hidaye, I, ).

Ebu Said el-Hudri'den şöyle dediği nakledilmiştir: "Rasulüllah (s.a.s.)'i şöyle derken işittim: Sabah namazı kılındıktan sonra, güneş doğuncaya kadar başka namaz yoktur. İkindi namazından sonra, güneş batıncaya kadar başka namaz yoktur" (Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 19, II, 42, III, 7, 95).