Masal Nedir?
Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa sürüp gelen, çoğunlukla olağanüstü durum ve olayları yine olağanüstü kahramanlara bağlayarak anlatan halk hikâyelerine masal denir.
Masal Türünün Özellikleri
Masalların Planı (Yapısı)
Not: Önce şu masalı okuyalım: Masal Örneği: Limon Kız
Masallar, kendine özgü yapı özellikleri ve belli bir akış içinde oluşmuş bölümleri olan bir türdür. Masalın planı veya bölümleri şu başlıklar altında incelenebilir:
1) Döşeme: Masalın başlangıç bölümüdür. Bu bölüm giriş tekerlemesi ile başlar. Bu bölümde kısa veya uzun bir tekerleme ile dinleyici veya okurlar masalın olağanüstü dünyasına hazırlanır. Limon Kız adlı masalda Bir varmış, bir yokmuş ifadesiyle başlayan paragraf metnin döşeme bölümünü oluşturmaktadır.
2) Serim: Bu bölüm olay, kişi, zaman ve mekân ile ilgili temel unsurların ortaya konulduğu bölümdür. Bu bölümde olay örgüsü içinde yer alan kişiler tanıtılır ve masalı kuracak ve geliştirecek olayın/olayların ne olduğu ve nasıl başladığı anlatılır. Limon Kız adlı masalda döşemeden sonraki bölüm serim bölümünü oluşturur ve şehzadenin Limon Kızı arayış yolculuğu metni kuran bir unsurdur.
3) Düğüm: Bu bölüm, masalda anlatılan olayların düğümlendiği ve bir çıkmaza girdiği bölümdür. Bu bölümde olaylar, dinleyici veya okuyucunun ilgisini, merakını arttıracak bir hâle gelir. Limon Kız adlı masalda şehzadenin Limon Kızı bulup bulamayacağına yönelik gerilim metnin düğüm bölümünü oluşturmaktadır.
4) Çözüm: Bu bölüm, düğüm bölümünde ortaya konulan sorunun bir çözüme kavuş-turulduğu bölümdür. Bu çözümde genellikle olağanüstü veya olağan bir kişi veya varlığın yardımı söz konusudur. Limon Kızda şehzade ile Limon Kızın buluşması metnin çözüm bölümüdür. Bu çözüm sürecinde çeşitli varlıklar (at, köpek, gül vb.) bazı olayların çözümüne yardımcı olmaktadır.
5) Dilek: Masalın olumlu bir sonuca bağlandığı bölümdür. Bu bölüm genellikle bitiş tekerlemesiyle son bulur. Bu bölümde hem masal kişilerine hem de dinleyicilere yönelik iyi dilekler sunulur. Limon Kızın son cümlesi metnin dilek bölümünü oluşturmaktadır.
Masallarda yer alan bazı ana karakterler ve sembolize ettiği değerler:
Masal türü için yapılan belli başlı adlandırmalar:
Masala olağanüstülük karakterini kazandıran temel unsurlar:
Tayy-i zaman ve tayy-i mekan: Daha çok ermişlerin geçmiş, gelecek ve şimdiki zamanda yolculuk etmesi, uzun mesafeleri kısa sürede gitmesini ve mekanı ortadan kaldırarak aynı anda birden fazla yerde görünmesini ifade eden olağanüstü eylem. (Saim Sakaoğlu)
Masal, Mit ve Efsane arasındaki farklar:
Masalların Kökeni ile ilgili Temel Görüşler
1. Mitolojik Görüş Tarih Öncesi Görüş Kablettarih Nazariyesi: Bu görüşe göre masalların kaynağı mitolojidir. Mitolojik görüşü ortaya atan en önemli isim G. Huettir. Masalların kökeni Hint mitolojsinde yani vedalarda aranmalıdır. Bu görüşün diğer savunucuları G. Grimm, Dasent, Max Müller, George Cox gibi isimlerdir.
2. Tarihi Görüş Hindoloji Okulu Tarihi Nazariye: Bu görüşe göre masalların çıkış yeri Hindistandır. Bir başka ifadeyle ünlü Hint masal kitapları masalların kaynağını oluşturmaktadır. Pançatantra, Vetalapancavincati, Çakasaptati görüşe kaynaklık eden önemli masal kitaplarıdır.
3. Etnografik Görüş Antropoloji Okulu Etnografik Nazariye: Bu görüşü savunanlara göre masalların mitoloji ve Pançatantra ile ilgisi yoktur. Masallar, doğrudan doğruya gerçek hayatın yansımalarıdır. Masallar, büyük ölçüde geçmişe ve dönemine ait kültürün izlerini taşır. Bu görüşün temsilcileri arasında A. Lang, Edward Tylor, M. Lennan gibi etnograflar vardır.
Masal Türünün Önemli Eserleri
1. Hint Masal Kitapları
2. Arap Masal Kitapları
3. İran Masal Kitapları
4. Avrupa Ülkelerinin Önemli Masal Kitapları
Benzer konular:
Başlığın diğer anlamları için Masal (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Masal ya da erteği esas itibarıyla sözlü anonim halk edebiyatı ürünü, kahramanları arasında olağanüstü kişi veya yaratıkların bulunabildiği, anlatılan olayların tamamen gerçek dışı olduğu, yer ve zaman ögesinin ise daima belirsiz olduğu bir anlatı türüdür.
Masalı, öykü ve destan gibi türlerden ayıran en önemli temel özellik ise gerçek dışı ögeler içermesi ve anlatılanları gerçeğe benzetme çabası içinde olmamasıdır.[1] Masallarda olaylar bilinmeyen bir zamanda geçer. Türkçede, bilinmeyen geçmiş zamana en uygun kip öğrenilen geçmiş zaman olduğundan, tüm masallar genellikle bu kiple anlatılır, görülen geçmiş zaman kipi ise hiç kullanılmaz, fakat bazen şimdiki zaman veya geniş zaman kipi kullanılır.[1]
Masal terimi öncelikle, Külkedisi, Ali Baba ve Kırk Haramiler, Keloğlan gibi ulusal ve uluslararası sözlü geleneğin ürünleri olan halk öykülerini kapsasa da, sözlü geleneğin mahsulü olmayan, yani yazarı belli olan, fakat masal tarzında yazılmış eserler de bu türün içinde yer alır.
Masallar, genellikle "masal anaları" tarafından, dinlemeye hazır gruplara anlatılır ve bu masallar, daha sonra derlemeciler tarafından yazıya aktarılır.
- Olayların sonunda yerini alan dilek bölümünde ise tekerlemeler vasıtasıyla iyi dilekler yansıtılır. Bu tekerlemeler kalıplaşmış sözlerden meydana gelir.
- Yer kavramı belirsiz bir biçimde okuyucuya aktarılır. Olayların gerçekleştiği yerler “ padişahlar ülkesi, kaf dağının ardındaki ülke, ” gibi belirsiz yerlerden meydana gelir.
- Zaman kavramı da mekan gibi belirsiz bir nitelik barındırır. Olaylar geçmiş bir zamanda içinde gerçekleşmiştir ve zamanla alakalı olarak “evvel zaman içinde, kabul saman içinde” biçiminde tanımlamalar yapılır.
- Masallardaki kahramanlar genellikle insanlardan oluşuyor olsa da cin, peri, dev, cadı gibi olağanüstü özellikler sergileyen insan dışı kişilerde bulunmaktadır.
- Olayların anlatımında sıklıkla duyulan geçmiş zaman kipi olarak kullanılan “-miş” veya geniş zaman kipi “-r” kullanılır.
- Masallar döşeme olarak tabir edilen bir tekerlemeyle başlar. Tekerlemeler vasıtasıyla hem gerçeklik algısı ortadan kaldırılır hem de dinleyicinin dikkati çekilir.
- Her insanı alakadar eden iyilik-kötülük, güzellik-çirkinlik, doğruluk-haksızlık ve yardımseverlik gibi evrensel konular işlenir. Bu doğrultuda milli ve dini motiflere masallarda kesinlikle yer verilmez.
- Masalların eğitici bir yönün varlığı söz konusudur. Maksat insanlara ve özellikle de çocuklara ders ve öğüt vermektir.
- Olay anlatan metinlerde olduğu şekliyle öyküleyici anlatım ve betimleyici anlatım kullanımı söz konusudur.
- Çoğunlukla mutlu bir sonla biter ve masallarda iyiler her zaman kazanır. Bunun beraberinde çocuklara iyilerin her daim mutluluğa kavuşacağı ifade edilmek istenir.
- Masallarda geçen olaylar döşeme, serim, düğüm, çözüm ve dilek olmak üzere beş farklı bölüm aracılığıyla dinleyiciye aktarılır.
Masal Nasıl Yazılır?
Masal ile alakalı olarak en fazla merak edilen konuların başında masal nasıl yazılır şeklinde karşımıza çıkan sorular olmaktadır. Bu bakımdan son derece önem arz eden bir konu olma özelliği barındırmaktadır. Yazılan masallarda belli başlı kalıplar kullanımı söz konusudur. Konun daha iyi anlaşılabilmesi adına bir örnek verilmesi gerekir ise; her masal ''bir varmış bir yokmuş'' şeklinde başlamaktadır. Sıklıkla kullanımı söz konusu olan bu kalıbın haricinde tüm cümleler -mış'lı geçmiş zaman kipiyle yazılmaktadır.
Masal yazımlarında tekerlemelerden ve veciz sözlerden önemli ölçüde yararlanılmaktadır. Masal yazılırken kullanılan dilin son derece sade ve akıcı olması gerekmektedir. Çocuklar için yazıldıkları için uzun ve karmaşık cümlelerin kullanımından kaçınılması büyük bir önem teşkil etmektedir.
Roman ve hikayelerde olduğu gibi masallar da giriş - gelişme - sonuç bölümlerinden meydana gelmektedir. Masallardaki giriş bölümünde ana karakterin fiziki ve karakteristik özelliklerinin anlatımı söz konusudur. Gelişme bölümünde çoğunlukla masaldaki kahraman, üstesinden gelmesi gereken bir sorunla karşı karşıya kalır. Masaldaki sonuç bölümünde ise olaylar birbirine bağlanıp masalın ana fikri ifade edilir.
Masal Örnekleri ve Kahramanları
Türkiye'de en çok okunması söz konusu olan masallardan bazılarına örnek olarak şu masallar örnek gösterilebilir: Uyuyan Güzel, Pamuk Prenses ve 7 Cüceler, Bremen Mızıkçıları.ve Tilki ile Karga masallarıdır.
Uyuyan güzel masalının kahramanları: ; Bir kral, bir prenses, prens ve kötü kalpli bir peridir.
Pamuk prenses masalının kahramanları: Bir prenses, bir prens, kötü kalpli bir kraliçe, bir avcı ve yedi cücelerdir.
Tilki İle Karga masalının kahramanları : Bir karga ile bir tilkidir.
Bremen Mızıkacıları masalının kahramanları: Bir eşek, bir kedi, bir köpek, ve bir horozdur.
Türkçe anlamı bilinmeyen veya ilk defa duyulan kelimelerin anlamı genellikle Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aranmaktadır. Peki Masal kelimesinin TDK’ya göre doğru anlamı nedir, Masal kelimesinin kökeni ne, Masal kelimesinin kaç anlamı var? İşte örnek cümleler ile birlikte Masal kelimesine dair Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alan bilgiler
Masal TDK Sözlükte 2 anlama gelmektedir.
Masal, Arapça mes̱el kökünden gelmektedir.
1. Genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri vb. varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebî tür(isim)
Örnek Cümleler:
2. Boşuna söylenmiş söz(mecaz)
Örnek Cümleler:
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası