Iyi Ki Beraber Mi Yazılır

Öncelikle Türkçeyi özenli kullanma isteğinizden dolayı tebrikler ve teşekkürler!

Türkçede bazı sözcüklerin bitişik mi yoksa ayrı mı yazıldığı konusunda çoğu kişinin sorun yaşadığına özellikle sosyal medya mesajlarında sıkça tanık oluyoruz. Bu tür sözcüklerle ilgili tereddüdün ortadan kaldırılmasının en kolay yolu, bitişik yazılan sözcükleri iyi öğrenmek ve unutmamaktır.

Bu yazıda bitişik yazılan sözcükler hakkında Türk Dil Kurumu (TDK) yayınlarından önemli bir bilgiyi aktarıyorum.

Birleşik kelimeler aşağıdaki durumlarda &#;bitişik&#; yazılırlar.

Proje yapma ve Avrupa Birliği projeleri konusunda henüz hiçbir şey bilmiyor dahi olsanız, bu kitabı tamamladığınızda deneyim sahibi bir uzman gibi tüm konulara egemen olacaksınız.

Bitişik yazılan kelimeler

— Her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde yaygın bir biçimde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan kelimeler:

a. Baş sözüyle oluşturulan (başlayan) sıfat tamlamaları: başbakan, başeser, başfiyat, başhekim, başhemşire, başkahraman, başkent, başkomutan, başköşe, başmüfettiş, başöğretmen, başparmak, başpehlivan, başrol, başsavcı, başyazar vb.

b. Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle oluşturulan (sonlanan) belirtisiz isim tamlamaları: aşçıbaşı, binbaşı, çeribaşı, ele­başı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı, yüzbaşı vb.

c. Ağa, baba, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelimeler: ağababa, ağabey, beyefendi, efendibaba, hanımanne, hanımefendi, hacıağa, kadınnine, paşababa vb.

ç. Biraz, birçok, birçoğu, birkaç, birkaçı, birtakım, herhangi, hiçbir, hiçbiri belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır.

Bitişik yazılan fiiller

— Özgün biçimleri tek heceli bazı Arapça kökenli kelimeler etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle birleşirken ses düşmesine, ses değişmesine veya ses türemesine uğradıklarında bitişik yazılır: emretmek, katetmek, kastetmek, menolunmak, cemetmek, kaybolmak; darbetmek, dercetmek, hamdetmek; affetmek, hissetmek, reddetmek vb.

— Bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek  ve yazmak fiillerinin önüne -a, -e, -ı, -i, -u, -ü almakla oluşan fiiller bitişik yazılır: düşünebilmek, sevebilmek; alıvermek, gülüvermek; bakakalmak, uyuyakalmak; gidedurmak, yazadurmak; çıkagelmek, süregelmek vb.

— Her iki kelimesi de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) belirli geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman eklerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik yazılır: dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti; biçerbağlar, biçerdö­ver, göçerkonar, kazaratar, konargöçer, okuryazar, uyurgezer, yanardöner, yüzergezer vb.

Fiil içeren bitişik kelimeler

— Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik keli­meler: albeni, ateşkes, gelberi, sallabaş, unutmabeni; çekyat, geçgeç, kaçgöç, kapkaç, örtbas, seçal, veryansın, yapboz vb.

— Bir dizi sıfat-fiil ekleriyle (-an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mez ve -mış/-miş) kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır: cankurtaran, çöpçatan, dalgakıran, gökdelen, barışsever, değerbilmez, etyemez, hacıyatmaz, kadirbilmez, kuşkonmaz, külyutmaz, varyemez; çokbilmiş, güngörmüş vb.

— İkinci kelimesi -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: çıtkırıldım, fırdöndü, gecekondu, gündöndü, hünkârbeğendi, imambayıldı, karyağdı, külbastı, mirasyedi, papazkaçtı, serdengeçti, şıpsevdi, zıpçıktı vb.

— Sever sözcüğünün sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: hayvansever, doğasever,konuksever, müziksever, sanatsever,futbolsever, hayırsever, kitapsever, sinemasever, vatansever.

Alt, üst, üzeri kelimeleri ile kurulan bitişik kelimeler

— Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı (gözetim), şuuraltı; akşamüstü, ayaküstü, bayramüstü, gerçeküstü, olağanüstü, öğleüstü, öğleüzeri, suçüstü, yüzüstü; akşamüzeri, ayaküzeri vb.

(Alt, üst sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelimeler ise ayrı yazılır.)

Ötesi kelimesiyle kurulan bitişik kelimeler

“Ötesi” sözüyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: doğaötesi, fizikötesi, kızılötesi, morötesi.

Ara yönler

— Ara yönleri belirten kelimeler bitişik yazılır: güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu

Bitişik yazılan yiyecek, bitki, hayvan, renk, kuruluş adları

— Yiyecek adları: ka­dınbudu (köfte), dilberdudağı (tatlı), tavukgöğsü (tatlı), vezirparmağı (tatlı), bülbülyuvası (tatlı), kuşlokumu (kurabiye), alinazik (kebap) vb.

— Bitki ve hayvan adları: kuşburnu, keçiboynuzu, alabaş, akşamsefası, ayşekadın (fasulye), kababurun (balık), kara­fatma (böcek), yeşilbaş (ördek), karadul (örümcek) vb.

— Alet ve eşya adları: kargaburnu (alet), balıkgözü (halka), deveboynu (boru), kedigözü (lamba); çekyat, buzdolabı, bilgisayar vb.

— Renk adları: camgöbeği, fildişi, gülkurusu, kavuniçi, narçi­çeği, tavşanağzı, vişneçürüğü, yavruağzı vb.

— Kuruluş adları (adı bitişik olarak tescil ettirilmiş olan): İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu, Açıköğretim Fakültesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi vb.

Ev, hane, name, zade, -zede ile bitişik yazılan kelimeler

Diğer bazı bitişik kelimelerin TDK&#;ye göre doğru yazımı aşağıdaki gibidir:

— Ev  ve hane kelimeleriyle kurulan birleşik kelimeler bitişik ya­zılır: aşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, ko­nukevi, orduevi, öğretmenevi, polisevi, yayınevi, çayhane, dershane, kahvehane, yazıhane;   vb. (Yalnızca “bağ evi”, “dağ evi”, “kuş evi” ayrı yazılır.)

— Name ve zade kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelime­ler bitişik yazılır: beyanname, kanunname, se­yahatname, siyasetname; amcazade, dayızade, teyzezade vb.

— Olay mağduru anlamına &#;zede ile oluşturulmuş birleşik kelimeler bitişik yazılır:depremzede, afetzede, selzede, kazazede vb.

Nasıl yazıldığını ve anlamını merak ettiğiniz diğer sözcükler için Türk Dil Kurumu&#;nun funduszeue.info adresindeki sözlüklerini kullanabilirsiniz.

Yeniden görüşünceye dek, &#;öğrenmeye devam edin&#;!

—Bu bilgilerden Facebook, Twitter, LinkedIn gibi sosyal medya çevrelerinizi de haberdar etmek isterseniz, aşağıdaki renkli ikonlara tıklayarak paylaşın!

Özellikle 'ki' eki Türkçede her zaman karıştırılan ve ayrı mı ya da birleşik mi olması konusunda ikilemde kalınılan bir Türkçe kuralıdır. Bu ikilim iyi ki kelimesinde de yaşanmaktadır ve bu yüzden devamlı yanlış yazımları ile karşı karşıya kalabilmekteyiz. Kimi zaman birleşik kimi zaman da ayrı olarak yazılan ki eki iyi kelimesinin yanına eklendiğinde nasıl yazılır? İyiki birleşik yazılsa olur mu? İşte, iyi ki kelimesine dair tüm doğru bilgiler

İyiki Nasıl Yazılır?

İyiki kelimesinin doğru yazımını en doğru yerden öğrenmenin yolu Türk Dil Kurumuna başvurmaktır. TDK'ya göre iyi ki kelimesi ayrı olarak yazılır. 'iyiki' şeklindeki kullanım yanlış bir kullanımdır.

İyikim Nasıl Yazılır?

Sevdiği birine sevgisini belli etmek için 'iyikim' şeklinde kullanılan bir tabir ile karşılaşmışsınız ya da kullanmışsınızdır. Ancak ki eki iyi kelimesi ile birleşmediği için 'iyikim' şeklindeki bir kullanım Türkçe'de mevcut değildir.

Eski Türkçede kullanıldığı söylenen 'iyikim' kelimesi günümüz Türkçesinde yoktur. Konuşma dilinde böyle bir tabir kullanılsa da yazı dilinde 'iyikim' şeklinde kullanım TDK'da yer almamaktadır.

İyi Ki Kelimesinin Cümle İçerisinde Kullanımı

• İyi ki benim ailem siz olmuşsunuz.(Doğru)
• İyiki seninle aynı işi yapıyoruz(Yanlış)
• Sen benim iyikimsin.(Yanlış)

İyi Ki TDK Doğru Kullanımı

• İyi ki(Doğru)
• İyiki(Yanlış)
• İyikim(Yanlış)

‘İyi ki” yazılışı TDK içerisinde yapılan aramalar arasında sıklıkla kullanılıyor. Yazılışı genellikle karıştırılan kelimeler arasında yer alan bu sözcüğün doğru kullanımı ise Türk Dil Kurumu’nun sözlüğü içerisinde yer almıştı. Peki, “iyi ki” nasıl yazılır?

‘İYİ Kİ’ NASIL YAZILIR? ‘İYİKİ Mİ’, ‘İYİ Kİ’ Mİ?

Türk Dil Kurumu’nun internet adresinde yer alan sözlükte ‘iyiki’ kelimesi için arama yapıldığında “böyle bir sözcük bulunamadı” uyarısı veriliyor.

Dolayısıyla “iyi ki” kelimesinin yazılışı TDK’ya göre “iyi ki” şeklinde yani ayrı olmalı.

İyi ki’nin kelime anlamı olaraksa ‘güzel bir rastlantı, ne mutlu’ açıklaması kullanılıyor.