Protista Alemi
Protista Alemi Genel Özellikleri
• Ökaryot hücre yapısına sahip tek ya da çok hücreli canlılardır.
• Çekirdek ve zarlı organelleri vardır.
• Su birikintilerinde, nemli bölgelerde ve hayvanları vücut sıvılarında yaşarlar.
• Bazıları koloni oluşturabilir.
• Ototrof, heterotrof ve hem ototrof hem heterotrof olabilirler.
• Parazit ve ayrıştırıcı olanları da vardır.
• Sil, kamçı, yalancı ayak gibi yapılarla aktif hareket yapabilirler.
• Eşeyli, eşeysiz ya da hem eşeyli hem eşeysiz çoğalabilirler.
Bunları Bil
→ Üretici olanlarda kloroplast organeli vardır.
→ Besinlerini dış ortamdan endositoz ile alabilenler hücre içi sindirim yaparlar.
→ Tatlı sularda yaşayan türlerinde kontraktil koful bulunur. Bu organelle hücredeki fazla su atıldığı için homeostazi (iç denge) sağlanır.
PROTİSTALAR
→ Kök ayaklılar (Amip)
→ Kamçılılar (Öglena)
→ Sporlular (Plasmodium)
→ Cıvık Mantarlar
→ Silliler (Paramecium)
→ Algler
Kök Ayaklılar
• Tek hücreli örnek canlılardır.
• Kontraktil kofulları ile hücrelerindeki fazla suyu ATP harcayarak atarlar.
• Yalancı ayakları ile besin alıp, bu yapıları ile hareket edebilirler.
• Heterotrof beslenirler. Endositozla besinlerini alırlar.
• Bölünerek eşeysiz çoğalırlar.
• Parazit yaşayan türleri vardır.
→ Örnek: Amip
Kamçılılar
• Tek hücreli ökaryot canlılardır.
• Tatlı suda yaşarlar ve hücrelerindeki fazla suyu kontraktil kofullarıyla atarlar.
• Kamçıları ile aktif hareket edebilirler.
• Işık varlığında fotosentez ile kendi besinlerini üretirken; ışıksız ortamda heterotrof beslenirler.
• Eşeysiz bölünerek çoğalırlar.
• Pelikula sayesinde dış etkenlerden korunurlar.
→ Örnek: Öglena
Sporlular
• Tek hücreli ökaryot canlılardır.
• Parazit olarak yaşarlar. İnsanda sıtma hastalığına neden olurlar.
• Hareket etmek için özel yapıları yoktur.
• Heterotrof beslenirler.
• Eşeysiz sporla, eşeyli metagenezle ürerler.
• Eşeysiz üremesi insanda, eşeyli üremesi sivrisinekte olur.
• Kontraktil kofulu YOKTUR.
→ Örnek: Plasmodium
Cıvık Mantarlar
• Tek hücreli ökaryot canlılardır.
• Çok çekirdeklidirler.
• Yalancı ayak oluşturarak aktif hareket ederler.
• Hücre duvarları yoktur.
• Organik madde bakımından zengin yerlerde yaşarlar (Ayrıştırıcı). Parazit olanları da vardır.
• Eşeysiz sporlar, eşeyli metagenezle ürerler.
• Nemli yerlerde yaşarlar.
→ Belirgin bir şekilleri yoktur.
Silliler
• Tek hücreli ökaryot canlılardır.
• Silleri ile hareket ederler.
• Heterotrof beslenirler. Besinleri ağız açıklığından alıp hücre içinde sindirirler.
• Trikosist adı verilen yapıları ile savunmayı sağlarlar.
• Çift çekirdeklidirler. Büyük çekirdek hücreyi yönetir ve eşeysiz üremeyi kontrol eder. Küçük çekirdek ise eşeyli üremeyi kontrol eder.
→ Örnek: Paramesyum
Algler
• Bazıları tek, bazıları çok hücreleri ökaryot canlılardır.
• Kloroplastları sayesinde besin üretirler. Nişasta depo ederler.
• Hücre duvarları vardır (Selüloz).
• Eşeysiz sporla, eşeyli de metagenezle çoğalabilirler.
• Koloni oluşturarak yaşayabilirler.
• Bazılarında kontraktil koful vardır.
→ Çoğu özellikleri ile bitkilere benzerler ancak gerçek kök, gövde, yaprak gibi kısımları yoktur.
! Dünya’nın O2 kaynağının önemli bir kısmını oluştururlar.
Protista Alemi dan sonraki konu Mantarlar Alemi dır.
Youtube deki Protista Alemivideoma buradan gidebilirsiniz.