Buket Uzuner, Hacettepe Üniversitesi, Norveç Bergen Üniversitesi, ABD Michigan Üniversitesi’nde çevrebilim ve biyoloji üzerine eitim ald. Aktivist, çevre bilimci, feminist, hayvan ve çevre haklar savunucusu Uzuner, saysz ödülün de sahibi.
Hikâye ve gezi kitaplarnn yan sra ki Yeil Su Samuru ile balayan, çevre bilinci etrafnda oluan romanlarnn satr aralar bizlere korunmas gereken ekolojik dengenin ipuçlarn veriyor. Eko-mitolojik serinin dördüncü kitab ‘Ate’ için sorularmz yönelttiimiz Buket Uzuner ile söyleimize tabi ki çevre konusundan baladk:
Son 15 yldr eko-mitolojik romanlar yazyorum Biyolojik ve çevresel olarak dünyay tehdit eden problemler konusunda ne düünüyorsunuz?
ve 80’lerde “Kzm ekoloji okuyor, çevrebilim yüksek lisans için Norveç’e gitti” diyen annemle babama “Buket bahçe düzenlemesi, peyzaj eitimi almak için mi taa Kuzey Kutbu’na gitti?” diye sorar, onlar da hiç üenmeden suyun, topran, aacn, havann, gdann incelenmesiyle ilgili çevrecilii tek tek açklarm.
Hatta ilk romanm ‘ki Yeil Susamuru’nun rengini Türkiye Yeiller Partisi’nden aldn açkladmda ylnda edebiyatta çevre sorunlar ve yeil siyaset konusu yeniydi ve tartmalar yaanmt. Oysa Yaar Kemal ustamz ‘Deniz Küstü’ ve deerli botanikçimiz Prof. Hikmet Birand’n ‘Alç Aacyla Sohbetler’, Halikarnas Balkçs, Fakir Baykurt, Sait Faik gibi günümüzde ‘iklim kurgu’ denen aslnda tabiat yazn veya ekoeletirel edebiyatn öncüleridir.
Dünyay, kendisi dâhil tüm canllara zindan eden insan faaliyetlerinin bu yüzylda artk çok daha büyük ykmlara yol açmas bence yalnzca teknolojik ilerlemenin deil, etik çöküün ve nüfus artnn da etkisiyle olumaktadr.
Tabiatn parças olduunu unutup, büyük bir kibirle tabiatn efendisi olduu kibrine kaplan insan, suya, topraa, aaca, havaya, insan-d tüm canllara, börtü böcee mal gözüyle bakmaya balaynca ahlaki çökü balam ve devam etmektedir. Bu nedenle son 15 yldr tabiata hayranlk üzerine kurulu eski inancmz Kamlk (amanlk) geleneklerimizi merkeze alan eko-mitolojik romanlar yazyorum.
Ate Uyumsuz Defne Kaman’n maceralar bir dörtlemenin son kitab. Önce Su, Toprak, Hava ve son olarak Ate. Mardin’de geçiyor. Snr tanmayan insanlarn maceras ile yön bulan romanda Mardin’le oluturduunuz ba deprem sonrasnda nasl ekillendi, neler hissettiniz?
Klie gibi olacak ama baz klieler dorudur. Örnein insan, bir insan veya ehri kültürü tanmadan sevemiyor, bunun tam tersinin de doru olduunu bizzat deneyimleyerek öreniyorum.
Örnein, ‘Toprak’ roman mekân Çorum, ‘Hava’ mekân Kayseri, ‘Gelibolu’ mekân Çanakkale’yi oralarda yllk aratrma ve çalma sonunda tandkça neredeyse oral olmuluk duygusu ediniyor insan. Yemekleri, türküleri, efsaneleri, yerel gelenekleri gibi özellikler, kendi kültürünüze ekleniyor ve zenginleiyor, oral dostlar ediniyor, bazlaryla ilikiniz de ailecek devam ediyor. O ehirlerin adn duyduunuzda sanki hemerisiymisiniz gibi kulak kabartyor, ilgileniyorsunuz.
Bizim apartman görevlimiz topran, aacn dilinden anlayan, sevecen bir insan yani bence tipik bir Çorumlu ve benim anlattm Çorum anlarma bakarak beni de uzun yllar Çorumlu sand, ben de düzeltmedim, çünkü artk biraz Çorumlu, Kayserili, biraz Mardinli, Çanakkaleli olmuumdur herhalde.
Son göz arm, ‘Ate’ roman mekân Mardin de öyle. Mardin’i hem tandkça daha çok sevdim hem de kültürel zenginliine hayranlm artt. 6 ubat Depremi büyük bir felaketti, dostlarmn ve kuzenimin yaad ehirleri vurdu. Depremin deil, hukuk ve etik yoksulluumuzun acsn milletçe çektik. Deprem yaralarmz sarlnca durumu iyice deerlendireceiz çünkü: “Ate sadece dütüü yeri yakmaz, Ate, dütüü yerin çevresindekileri de yakar. Ate karanla gizlenmi yalan ve srlar ortaya saçar. Atein yaratt kayp ve kazançlar, ancak o söndüünde anlalr.”
klim krizinden etkilenmeyen canl kalmad
Hava Kayseri’de geçiyor, Su stanbul Marmara Denizi’ni merkeze alyor, Toprak Çorum’da ama hepsinde bir kayp hikâyesi var ve hepsi ismiyle ilgili mitlerle, mitolojilerle birleiyor, hayvan karakterleri ile özdeleiyor. Tüm seri için metaforik ve mitolojik anlat diyebilir miyiz? Soyut ve somut karakterler, Defne Kaman mitolojik kahraman formunda Umay nine ifac ve bilge eczacy nasl oluturdunuz, nereden esinlendiniz?
Biliyorsunuz insanlk tarihinde birçok kültü gelenekte evrenin dört temel unsurdan meydana geldiine inanlm. Su, toprak, hava ve ate elementleri, daha genel anlamda tabiata duyulan hayranlk ve korku sembolleriyle mitler, efsaneler yaratlm, bu destanlar kuaklar boyu zenginleerek dilden dile aktarlm.
Ben de imdiki zamanda Türkiye’deki sorun ve hayallerimizi kültürel tarihimizde kutsal yer tutan yunus, geyik, kartal ve kanatl at Tulpar sembollerini kullanarak yeniden, yeni bir dille anlatmay istedim.
Baka bir deyile, insanln bir zamanlar kutsal kabul ettii, uruna adaklar adayp, dalara talara adn, simgelerini kazd, duyduu büyük hayranln nianesi olarak onu en deerli varl olan annesiyle özdeletirip, hemen tüm dünya dillerinde “Tabiat Ana”, “Toprak Ana” diye adlandrd, mukaddes gök, aziz su, hayat aac gibi hikâyeler kurmu olduu tabiata, son yüzyllarda büyük ihanet içinde olmas (olmamz) artk sadece akademik alana skp kalm bir sorun olmadn haykrmak istedim.
Çünkü dünyada artk iklim deiiklii ve iklim krizinden etkilenmeyen hiçbir canl kalmad. Bundan en fazla etkilenenlerse yine kadnlar, çocuklar ve insan-d canllar. klim krizini yaratan açgözlü ekonomik düzen, snfsal ve siyasi bir yozlamadr, merkezine çevre ve doay alan siyasi düzen kurulmadan çözülemez.
Karakterlerin isim, soyadlarn, kiiliklerini olutururken nasl bir aratrma yapp hangi kiilik özelliklerinin olmasna dikkat ettiniz?
Her roman yazarnn farkl çalma yöntemleri olmal, ben karakterlerle çalmay seviyorum. Yani hikâyeyi kurarken karakterlerin soy aaçlarn iki kuak geriye doru emalarla çalarak ie balyorum.
Karakterlerin dede ve ninelerine kadar tanmann en büyük yarar onlarn salam olmas, kendinden beklenmeyecek bir ey yapmamas yani ete kemie bürünmesini salamaktadr. Bu öyle bir canlanma ki, ’daki “Kumral Ada-Mavi Tuna”dan balayarak roman karakterlerimin adlarn çocuklarna veren yüzlerce okurun teveccühüyle onurlanyorum.
“Tabiat Dörtlemesi” romanlarnda mitolojiden yararlandm için insan adlarnda daha sembolik tercihler aaca dönütüü düünülen Bat Anadolu yon-Yunan Mitolojisi’nden Defne’yi, Anadolu Bektai Türk geleneindeki Musa Abdal efsanesindeki geyie ithafla Karaca’y, Türklerin önemli destanlarndan Manas’taki Prenses Ayçörei ve Ayperi’yi, yy’da Kayseri’de ifahane ve tp okulu kuran Selçuklu kadn sultan Gevher Nesibe Prensesi, ran kökenli Mezopotamya efsanesi ahmeran’, Arap Masalc ehrazad’, insanlk tarihinin ilk yazl antlamasna mühür basan Anadolu’nun çok önemli uygarl Hitit Kraliçesi Puduhepa’y andm ve adlarn kullandm.
Çünkü bugünkü kültürümüz bütün bu zenginliklerin mirasdr. Bunu unutmayalm istiyorum: çok kültürlülük güçtür, zenginliktir, ayrmclk zayflktr, yok olutur.
Tabiat Ana ve Toprak Ana’nn dii olmas tesadüf deildir
Kitaplarnzda diil enerjinin gücü ve mükemmellii hissediliyor. Bu mitolojiden mi geliyor, simgeledikleri nelerdir, anlatr msnz?
Kadnlar, hayatn ve uygarln kurucu ve devam ettirici gücüdür. lk eczac ve hekimler, o zamanki adyla otac ve ifaclar, ilk hikâyeci ve masalclar ve çiftçiler, yani sadece dourup, besleyen ve büyüten deil, yaatan ve devamll sürdüren de kadndr. Dünya kültürlerinin çounda Tabiat Ana ve Toprak Ana’nn dii olmas bir tesadüf deildir. Bu gerçeklere ramen kadnn yalnzca sosyal hayatta deil, sanat ve edebiyatta da temsili hâlâ çok azdr.
Dünyay binlerce yldr yal erkekler (kral, sultan, han, bakan vbg) güç ve sermaye temelli olarak yönetmekte, bu yüzden savalar, insan ve tabiat kymlar sürmektedir. Bir erkek yazar olsaydm da tabiat ve iklim merkezli bu dörtlemenin iki ana karakterini yine kadn olarak kurardm. Bunlar gerçein peinde koan dürüst bir gazeteci kadnla, onun eczac-ifac, eski Türkçede yal bilge kadn anlamna gelen ‘kocakar’ ninesidir.
Defne Bağ EviBozcaada Rum Mahallesinde taş bir binada hizmet vermektedir. Konaklayan misafirlere kahvaltı her odanın önünde misafirlere sınırsız çay eşliğinde servis funduszeue.info Bağ Evinin terası bulunmaktadır.
Defne Bağ Evi Özellikleri
Defne Bağ Evi, Bozcaadanın Rum Mahallesinde hizmet vermektedir.
Adres : Cumhuriyet Mahallesi, Çayır Mevkii Küme Evleri, No: Bozcaada
Telefon :
Paylaş
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası