6 Ay Aşısından Sonra Huysuzluk

6 ay aşısından sonra huysuzluk

Aşılama enfeksiyon hastalıklarından korunma yanında, enfeksiyon hastalıkları nedeniyle oluşan sakatlıkların yada ölümlerin azaltılmasında da önemli role sahiptir. Aşılar da ilaçlar gibi birer tıbbi üründür ve tüm ilaçlar gibi bazı yan etkileri olabilmektedir.

Aşı sonrası gelişen istenmeyen etkiler kısmen sık görülen hafif yan etkiler ve çok nadir görülen ciddi yan etkiler olarak sınıflandırılabilir.

Sıkça görülen hafif yan etkiler şunlardır;

Enjeksiyon (iğne) yerinde ağrı, şişlik ve kızarıklık gelişmesi, tüm aşılardan sonra değişen oranlarda (%) gözlenebilir. Özellikle tetanoz aşısının tekrarlayan dozlarında bu reaksiyon daha sık gözlenmektedir. Bulgular genellikle saat içinde kendiliğinden düzelmektedir. Şikayetleri rahatlatmak için enjeksiyon yerine soğuk uygulama ve ağrı kesici olarak parasetamol alımı öfunduszeue.infoğer aşılardan farklı olarak BCG aşısı sonrası, bağışıklık sistemin yanıtı ile enjeksiyondan hafta sonra başlayan sivilce benzeri şişlik aşı sonrası % sıklıkla beklenen bir durumdur ve ay sonra ciltte iz bırakarak iyileşir.
Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve iştahsızlık aşılardan sonra görülebilen sistemik belirtilerdir. Farklı aşılarda değişen oranlarda gözlenmektedir. Örneğin ağızdan uygulanan çocuk felci aşısından sonra %1’den az sıklıkta görülürken, beşli karma aşı sonrası, % arasında değişen sıklıkta görülmektedir. Bu belirtiler de saat içinde kendiliğinden düzelmektedir.
Hepatit A aşısından sonra % 5’ten az sıklıkla ishal ve kusma geliştiği bildirilmiştir. Bu şikayetler genellikle 48 saatten kısa sürede düzelmektedir.
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra % oranında, genellikle aşıdan sonraki günlerde başlayan ve yaklaşık 2 gün süren döküntü görülebilir. Suçiçeği aşısından sonra enjeksiyon yerinde 2 civarı ya da enjeksiyon yerinden farklı yerlerde adet suçiçeğine benzer lezyon görülebilir.
Parotit olarak adlandırılan, yanakta bulunan tükürük bezlerinin şişmesi ile seyreden durum kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra % 1’den az sıklıkta görülebilir. Lenf bezlerinin geçici olarak büyümesi de kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra çocukların yaklaşık olarak % 5’inde görülmektedir.

Çok nadir görülen ciddi yan etkiler şu şekildedir;

BCG aşısı sonrası lenf bezlerinin enfeksiyonu (bir milyon aşı dozunda vaka), BCG aşısına bağlı kemik enfeksiyonu (bir milyon aşı dozunda vaka) ve aşı içindeki bakterinin oluşturduğu yaygın enfeksiyon (bir milyon aşı dozunda iki vaka) bildirilmiştir.
Difteri-boğmaca-tetanoz aşısı sonrası bebeklerde uzun süreli ağlama atağı (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir), ateşli havale (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir), solukluk, çevresel uyaranlara cevap vermeme, kaslarda gevşeklik şeklinde görülen hipotonik hiporesponsif atak (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir) görülebilir. Ağlama atağı kendiliğinden düzelir, ateşli havale uzun dönemde epilepsi olarak adlandırılan sara hastalığına yol açmaz, iyi seyirli bir funduszeue.infonik hiporesponsif atak kendiliğinden geçer ve bu hastalarda uzun dönemde beyin gelişimini etkileyen bir sorun gösterilmemiştir.
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısından sonra genellikle iyi seyirli ve kendiliğinden düzelen trombositopeni (kanamayı durduran kan hücrelerinde azalma) tablosu (bir milyon aşı dozunda 33 vaka bildirilmiştir) görülebilir.
Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısından sonra aşıda bulunan virüsle paralitik polio hastalığı - aşı dozunda bir vaka olacak şekilde görülebilir. Bu risk daha çok ilk doz çocuk felci aşılamasından sonra söz konusudur. Bu nedenle ağızdan uygulanan çocuk felci aşısı, iğne şeklinde uygulanan çocuk felci aşısı iki doz yapıldıktan sonra verilmektedir.
Anafilaksi (alerjik şok tablosu), aşı içeriklerinden birine karşı ağır alerjisi olan kişilerde çok nadir (bir milyon aşı dozunda vaka bildirilmiştir) olarak görülebilen bir durumdur.

Kaynaklar

Adverse Effects of Vaccines: Evidence and Causality, ed. K. Stratton, et al. , Washington (DC).
Bohlke K, Davis RL, Marcy SM, Braun MM, DeStefano F, Black SB, Mullooly JP, Thompson RS; Vaccine Safety Datalink Team. Risk of anaphylaxis after vaccination of children and adolescents. Pediatrics. Oct;(4)
Braun, M.M. et al. Report of a US public health service workshop on hypotonic-hyporesponsive episode (HHE) after pertussis immunization. Pediatrics, ; (5): p. E
Centers for Diseases Control and funduszeue.info: Vaccine side effects, adverse reactions, contraindications, and precautions. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. MMWR: Morbidity and Mortality Weekly Report, ; 45(RR):1–
Centers for Disease Control and Prevention, Ten great public health achievements--worldwide, MMWR Morb Mortal Wkly Rep, ; 60(24): p.
McLean, H.Q., et al. Prevention of measles, rubella, congenital rubella syndrome, and mumps, summary recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep, ;62(RR):p
Prevention of varicella. Update recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep, ;48(RR-6):p.
Ray, P. et al. Encephalopathy after whole-cell pertussis or measles vaccination: lack of evidence for a causal association in a retrospective case-control study. Pediatr Infect Dis J, ;25(9): p.
T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Aşı Sonrası İstenmeyen Etkiler Genelgesi (), internet adresi: funduszeue.info,/asi-sonrasi-istenmeyen-etkiler-genelgesihtml, (Erişim tarihi: )

World Health Organization, Global Vaccine Safety, WHO vaccine reaction rates information sheets, internet adresi: funduszeue.info, (Erişim tarihi: )

Menenjit Hastalığı ve Menenjit Aşıları

Menenjit Hastalığı ( Meningokok – Neisseria Menengitis)

Ülkemizde çocukluk çağı menenjitlerinin yarısından çoğunda etken meningokoktur (neisseria meningitidis). Ayrıca menenjit etkeni olan diğer bakterilerden farklı olarak epidemilere (salgın) yol açma özelliği vardır. Şimdiye kadar 13 serogrup (neisseria meningitidis’in 13 farklı tipi) tanımlanmışsa da, bunların sadece beşi (serogrup A, B, C, W ve Y) insanda sık, ikisi (serogrup X ve Z) ise seyrek olarak hastalık yapabilir.

Meningokok bakterisi çocuklarda menenjit (beyin zarı enfeksiyonu) ve meningokoksemiye (neisseria meningitidis bakterisinin kana karışması) neden olur. Meningokok enfeksiyonları güçlü antibiyotik olmadığı dönemlerde %70 ölümle sonuçlanır, sağ kalanlarda ise işitme kaybı, hidrosefali (kafa içinin su toplaması), uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zeka geriliğine neden olurdu.

Günümüzde de aşılanmamış bir çocuk meningokok enfeksiyonu olduğunda, güçlü antibiyotiklere ve tıpbın sunduğu tüm tekloji ve tedavilere rağmen meningokok enfeksiyonu saatler içinde hızla ilerler ve menenjit enfeksiyonunda %10, meningokoksemilerde ise %40 düzeylerinde ölümcüldür. Sağ kalanlarda ise işitme kaybı, hidrosefali (kafa içinin su toplaması), uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zeka geriliğine neden olabilir.

Türkiye, WHO (Dünya Sağlık Örgütü) verilerine göre orta riskli grupta yer almaktadır ve aşının uygulanması önerilmektedir.

Menenjit Aşıları

Yukarıda bahsettiğim gibi meningokok enfeksiyonları çok ciddi enfeksiyonlardır ve çocuklarımızı aşı ile bu enfeksiyondan koruyabiliriz. Meningokok enfeksiyonuna en sık yol açan 5 serogrup (meningokok bakterisinin tipi) mevcut. Bunlar için aşılar mevcuttur.

Bunlardan 3 tanesi (Nimenrix, Menactra, Menveo) birbirinin muadili (benzeri)dir ve 4 farklı bakteri tipini (serogrup A, C, W, Y) içeren aşılardır.

Bexsero ise tek tip bakteri (serogrup B) içeren aşıdır.

Serogrup ACWY içeren aşılar : 1) Nimenrix 2) Menactra 3) Menveo

Serogrup B içeren aşı: Bexsero

Hangi Aşıyı Ne Zaman, Kaçıncı Aylarda Yaptıralım?

Meningokok aşıları anlaşılabilir sadelikte anlatıp, en son da kendi önerilerimi belirteceğim.

Kullanımdaki Aşılar ve Uygulama Yolları

Serogrup ACWY içeren aşılar :

1) NİMENRİX (MEN ACWY-TT, konjuge, kuadrivalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

2– 12 ay arasındaki bebekler için:

3 dozda yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı, son doz ay yapılmalı)

ay – 4. ay – ay
ay – 5. ay – Ay
ay – 6. ay – ay
ay – 7. ay – ay
ay – 8. ay – ay
ay – 9. ay – Ay
ay – ay – ay

12 aydan büyük bebekler için:

Tek doz yapılr

2) MENVEO (MEN ACWY-CRM, konjuge, kuadrivalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

ay bebekler için:

4 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı, son doz ay yapılmalı)

funduszeue.infoay

ay bebekler için:

2 doz yapılır (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

funduszeue.info

ayay

ay bebekler için:

2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

ayay

ay Ay

24 aydan büyükler için:

Tek doz yapılır.

3) MENACTRA (MEN ACWY-D, konjuge, kuadrivalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

ay bebekler için:

2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 3 ay olmalı)

24 aydan büyükler için:

Tek doz yapılır.

Serogrup B içeren aşı:

BEXSERO (MEN B-4C, konjuge, monovalan)

ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.

Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.

Bu aşı, yüksek ateş yapabilir, bu yüzden diğer aşılardan 1 ay sonra yapılması ve aşı sonrası paracetemol (ateş dürücü) verilmesi önerilir.

ay bebekler için:

4 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

3 doz primer immünizasyon ve 12 ila 15 ay arasında 1 yükseltici doz.

funduszeue.infoay (son doz veya veya ay olabilir.)

ay bebekler için:

3 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

2 doz primer immünizasyon ve 12 ila 15 ay arasında 1 doz takviye

funduszeue.info (son doz veya veya ay olabilir.)

ay bebekler için:

3 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

2 doz primer immünizasyon ve 2. doz aşıdan 12 ay sonra 1 doz takviye

ayayay

24 aydan büyükler için:

2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)

ayay

BENİM ÖNERDİĞİM MENİNJİT AŞILAMA

MALİYET-ETKİNLİK-FAYDA (EN AZ İĞNE YAPILMASI VE DAHA AZ MALİYETLİ OLMASI) İÇİN

ay bebekler için:

NİMENRİX + BEXSERO

ay bebekler için:

MENVEO + BEXSERO

ay bebekler için:

NİMENRİX + BEXSERO

24 aydan büyükler için:

NİMENRİX + BEXSERO

veya

MENVEO + BEXSERO

veya

MENACTRA + BEXSERO

nest...

45181 45182 45183 45184 45185