1944 Gerede Depremi

Haber: Hızır İlyas Yıldırım

Türkiye, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli ve şiddetindeki depremlerle sarsıldı. 11 ilde büyük yıkımlara neden olan bu iki büyük depremde 50 bine yakın vatandaşımız hayatını kaybederken binden fazla vatandaşımız ise yaralandı.

Yaşanan son depremin ardından yer bilimcileri, Kuzey Anadolu fayında bulunan bölgelerde ve özellikle Marmara’da büyük bir deprem beklediklerini söyledi. Ülkemizdeki 3 aktif fay hattından biri olan Kuzey Anadolu fayında bulunan ve 1. derece deprem kuşağındaki en riskli iller arasında yer alan Bolu’nun da beklenen depremden büyük ölçüde etkileneceği öngörülüyor.

Son 80 yılda Bolu, yaşanan depremlerden büyük yaralar aldı. 7’nin üzerinde yaşanan bu depremlerde binlerce vatandaş hayatını kaybetti. 

İşte o depremler;

GEREDE DEPREMİ

1 Şubat ’te sabah ’de gerçekleşen şiddetindeki bu deprem Gerede’de büyük yıkıma neden oldu. 4 bine yakın insanın hayatını kaybettiği depremde on binlerce insan yaralandı. Depremde 20 binden fazla bina ise büyük hasar aldı.

ABANT DEPREMİ

26 Mayıs ’de sabah ’te gerçekleşen şiddetindeki Abant Depremi’nde 52 kişi hayatını kaybetti. ’den fazla kişinin yaralandığı depremde 5 binden fazla ev hasar gördü.

MUDURNU DEPREMİ

22 Temmuz ’de akşam ’da meydana gelen ve merkez üssü Mudurnu olan şiddetindeki deprem Sakarya’da da yıkımlara neden oldu. 89 kişinin hayatını kaybettiği depremde 7 binden fazla bina hasar gördü.

DÜZCE DEPREMİ

12 Kasım ’da saat ’de meydana gelen ve merkez üssü Düzce olan şiddetindeki deprem 30 saniye sürdü. kişinin öldüğü, 5 binden fazla kişinin yaralandığı bu depremde 15 binden fazla ev büyük hasar gördü. Bolu’ya bağlı olan Düzce, depremin ardından Türkiye’nin ili oldu.

Gerede ilçemizde meydana gelen ve literatüre “ Gerede Depremi” olarak geçen depremde toplam 3 bin kişi öldü. Deprem başta Bolu olmak üzere Çankırı, Zonguldak ve Ankara’da büyük hasara neden oldu. 1 Şubat tarihinde, sabah saat ’de şiddetinde meydana gelen deprem, başta Gerede olmak üzere, Bolu’nun bütün ilçelerinde, Ankara’nın bir bölümünde, Zonguldak ve Çankırı’da şiddetli bir biçimde hissedilmişfunduszeue.infoiyet döneminin en şiddetli ve en yıkıcı depremlerinden biri 1 Şubat günü meydana geldi. şiddetinde ki bu depremin merkez üssü Bolu’nun Gerede ilçesiydi. Deprem sabah ’te meydana geldi. Yurdun geniş bir kısmında hissedildi. Deprem, Abant’tan Ilgaz’a kadar km uzunluğunda ve 25 km genişliğinde bir alan içerisinde gerçekleşti. Büyük can kaybı ve ağır yapı hasarı bu alan içerisinde gerçekleşti. Kandilli Rasathanesi’nin verilerine göre de aynı gün akşam saatlerine kadar 22 irili ufaklı artçı sarsıntı meydana funduszeue.info; Çanakkale, Dikili, Kula, Simav, Yenişehir, Kayseri, Turhal, Sinop, Sivas, İzmir, Antalya, Terme, Şarkikaraağaç, Gümüşhane ve Erzincan’da hafif hissedildi. Depremin şiddetli fakat diğer yerlere göre daha az zararlı geçtiği yerler Kastamonu, Çorum, Zonguldak, Amasya, Bursa, Kırşehir, Sivrihisar, Eskişehir ve İstanbul’dur. Depremde insan ve bina kayıplarının fazla olduğu yerler: Bolu, Gerede ve Düzce kazaları, Çankırı’nın Çerkeş, Zonguldak vilayetinin Safranbolu kazası. Deprem ülkemizin adeta dört bir yanında hissedilmişfunduszeue.infof ve telefon hatlarının depremden zarar görmesi nedeniyle Gerede’de deki durum hakkında ilk etapta bilgi almak mümkün olamadı. Ayrıca depremin kış mevsiminde meydana gelmesi, yolların karla kaplı olması ve kar yağışının aralıksız sürmesi depremin etkilediği mıntıkalardan istenen bilgilerin geç gelmesine de sebep oluyordu. Hatta bazı köy yollarının aşırı kar yağışı dolayısı ile kapanmış olması köylerden uzun süre haber alınmasına da engel oldu. Yetkililerce Gerede ve köylerinde ev hasarının oldukça fazla olduğu, insan kaybının az olduğu düşünülmekteydi. İçişleri Bakanlığı’nın Başkanlığa gönderdiği bir yazıda deprem bölgesinden gelen ilk bilgilere göre Gerede’de ölü, yaralı vardı. İçişleri Bakanlığı depremi haber alır almaz Bolu Valisi’ne Gerede’ye gitmesi ve Vali’nin koordinasyonu oradan yapmasını istedi. Ancak yoğun kar yağışı Bolu Valisi’nin Gerede’ye ulaşmasını bir hayli geciktirdi. Adapazarı-Gerede yolu yoğun kar yağışı nedeni ile 3 gün kapalı kaldı. Bu durum İstanbul yönünden gelecek yardımların Gerede ve diğer deprem bölgelerine ulaşmasına engel oldu. Yolun açılmasını sağlamak ve depremzedelere yardım etmek amacıyla askerler kamyonlarla Gerede’ye yardıma gönderildi. Yolun açılmasıyla birlikte yardım malzemeleri Gerede’ye ulaşmaya başladı. Ayrıca Kızılay tarafından da bir hastane açılarak yaralıların tedavisine kısa sürede başlandı. İlk 24 saat içinde yaralının tedavisi yapıldı. Yine Kızılay tarafından bölgeye ilk etapta çadır ve çeşitli malzemeler gönderildi. Ankara’dan 2 sıhhi ekip daha göfunduszeue.info neticesinde ölen kişi sayısı her geçen gün artıyordu. 2 Şubat günü olan ölü sayısı 5 Şubat itibariyle ’e ulaştı. Gerede’de tüm binalar yıkılmış yalnız Cumhuriyet Halk Partisi binası sağlam kalmıştı. Bu binada hastane binası hâline getirildi. Ortancalar, Denizciler, Sediller, Kaliller, Çitliler köylerinde zaiyat ve yıkıntı diğer yerlere göre nispeten daha fazlaydı. Depremin üzerinden beş gün geçmiş olmasına rağmen hâlâ enkaz altında bulunan insanlar vardı. Tekkeköy halkından bir vatandaş Kızılay müfettişini bularak “Köyümüzün bütün halkı enkaz altındadır. Aman bizi kurtarın” diyerek yalvarmış ve ağlamıştır. Başmüfettiş de derhal 20 süvari ve bir sıhhiye ekibiyle Gerede’ye 6 saat mesafede bulunan köye hareket ederek enkaz altında kalanların çıkartılmasını sağlamıştır.8 Şubat itibariyle Gerede’de yavaş yavaş normal hayata dönülmeye başlandı. Çarşı açıldı ve geçici baraka inşasına başlandı. Çadır kurma işine de devam edildi. Gerede’de yıkılmamış evler dahi oturulamayacak bir hâlde bulunduğundan halk tamamen çadırlarda ya da yapılan barakalarda yaşamlarını sürdürmeye çalışıyordu. Köylerdeki ağır yaralılar da merkeze getiriliyor; ihtiyaç duyulursa da peyderpey İstanbul veya Ankara’ya sevkleri gerçekleşfunduszeue.infode Gerede’den sonra en çok zarar gören yer Bolu oldu. Şehre elektrik veren direklerin sarsıntıda zarar görmesi nedeniyle elektrikler kesildi. Telgraf ve telefon hatları da zarar gördü ve kullanılamaz hâle geldi. Bu durum Bolu’dan uzunca müddet sağlıklı bir haber alınmasına engel oldu. Bu sebeple de İstanbul ve Ankara’ya depremin meydana getirdiği zarar hakkında birbirini tutmayan haberler gidiyordu. Kar yağışının yoğun bir şekilde sürmesinden ötürü de yollar kapalıydı. Ancak gün içerisinde büyük gayret sarf edilerek yolların açılması sağlandı ve yardım ekipleri öğleden sonra Bolu şehir merkezine ulaşabildi. Ancak Bolu’ya bağlı köyün pek azından haber alınıyordu. Bolu’nun acil çadır, gaz ve yiyecek ihtiyacı vardı. Memleket hastanesi de sarsıntıda hasar aldı. 78 yıl önce 1 Şubat yılında meydana gelen depremde 3 bin vatandaşımız hayatını kaybederken. 20 bin bina ise hasar görmüştü. 78 yıl önce hayatlarını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet dileriz.