Yenidoğan Bebek Gece Neden Uyumaz

Bebeklerimize doğru ve sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak için en doğru zaman nedir diye düşünürsek hastaneden eve ilk geldiğiniz andan itibaren demek doğru olacaktır.

Ülkemizde hatta dünyada maalesef yeni anne – babalar, bir ebeveyn olmak, bir bebek ile yaşamak konusunda çok az bilgi ve desteğe sahipler. Bilgi çok önemli bir güç. Dolayısı ile daha yolun en başında uyku konusunda önlemler alarak, doğru adımlar atarak bilinçli bir ebeveyne dönüşmek ve sizi en çok zorlayan konulardan biri olan uyku konusunda tüm bu bilgilere sahip olmak size önemli avantajlar sağlayacaktır.

Ancak her zaman doğru beklentiler içerisinde olmamız gerekir. Yeni doğan bir bebeği gece boyunca uyutmamız mümkün değildir zaten bu doğru da değildir. Bebeğinize dünyaya geldiği ilk günden itibaren çok hassas yöntemlerle sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırma konusunda çalışırsak, her bebek için farklı ama doğru zamanda, uyku eğitimine ihtiyaç bile duymadan doğal akışında bebeğinizin gece boyunca uyuduğunu görebilirsiniz.

Doğru Uyku Alışkanlığını Nasıl Kazandırabiliriz?

Şimdi size çok tanıdık bir senaryo anlatacağım:

Yeni anne oldunuz, bebeğinizi beslediniz ve bebeğiniz güzelce beslendi (Bu yeni doğan döneminde yaklaşık dakika sürer) ardından yarım saat geçti geçmedi bebeğiniz ağlamaya başladı. Arkadan çok sevgili ve aslında iyi niyetli büyüklerimiz bu çocuk aç aç ondan ağlıyor dedi. Ama ben daha yeni emzirdim dediniz kendinizden çok da emin olmayan bir tavırla. Sonunda pes ettiniz ve bebeğinizi memenize koydunuz. Ve mutlu son bebeğiniz uyudu! derken bir baktınız bebeğiniz hep memede uyumaya başladı. Bu gerçekten de çok tanıdık bir senaryodur ama çok çeşitli varyasyonlarını oluşturmak mümkündür. Mesela kucakta uyutmak, ayakta-salıncakta sallamak vb. gibi.

İşte istemeden de olsa bebeğinizin bembeyaz zihninde artık uyku ile memeyi ya da kucağı ya da sallanmayı ilişkilendirdiniz.

Bilinenin aksine yeni doğan bebeklerin gündüz uyanık kalabilecekleri süreler çok kısadır. Yeni doğan bebeğin uyku düzeni henüz oturmamış olsa da her 45 dakika ile 1 saat içerisinde yeniden uykuya yatırılmalıdır. Çok ilginç değil mi? Ben de yeni anne olduğumda bu kadim bilgiyi keşke bilebilseydim diyorum şimdi. Yani bu şu demektir aslında: Bebeğiniz uyandı, altını değiştirdiniz, emzirdiniz biraz gazını çıkarttınız, kundakladınız ve yeniden yatağına koydunuz.

Eğer bebeğinizin yaşına göre uyanık kalabileceği süreler konusunda hassas ve dikkatli davranırsanız, bebeğinizin kısa sürede uykuya daldığını görebilirsiniz.

Yeni Doğan Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?

Bu kısımda sizleri yeni doğan bebeğiniz için uygulayacağınız doğru ve sağlıklı uyku eğitimi yöntemleri hakkında bilgilendireceğim.

1- Uyku Öncesi Rutini Oluşturun

Bebeğinize ilk günden itibaren bir rutin oluşturun. Böylece bebeğiniz tekrarlar sayesinde ve zaman içerisinde uyku zamanının geldiğini anlayacaktır.

2- Kundaklama

Yeni doğan bebekler ilk 3 veya 4 ay yani kendi kendilerine dönme becerisi elde edene kadar kundaklanmaya ihtiyaç duyarlar. Bu hem yeni doğan bebeklerin istemsiz kol hareketlerinde yüzünden uyanmalarını engeller, hem Moro refleksi dediğimiz (düşme refleksini) saf dışı bırakır hem de anne karnındaki sarmalanmışlık hissi ile bebeklerin daha huzurlu uyumalarını sağlar.

3- Doğru Zamanlama

Yukarıda da bahsettiğim gibi bebeğinizin gündüz saatlerinde iki uyku arasında uyanık kalabilecekleri süre 45 dakika ile 1 saattir. Bu saatlerde bebeğinizi uyutmak çok daha kolay olacaktır.

4- Gece ve Gündüz Ayırımı Yapmak

Bebekler ilk doğdukları andan itibaren gece ve gündüz ayırımı yapamamaktadır. Bunu onlara bizim öğretmemiz gerekmektedir. Bunun için gün içerisinde bebeğinize mutlaka temiz hava aldırın. Günlük işlerinize bebeğinizi de dahil edin. Bebeğiniz gece-gündüz ayırımı yapana kadar gündüz uykularını aydınlık bir ortamda; gece uykularını ise karanlıkta yaptırın.

5- Uyanıkken Yatağa Koymaya Başlayın

Biliyorum yeni doğan bebekler çok uykulu olurlar. Bu nedenle memede ve kucakta uyuma ihtimalleri oldukça fazladır. Ancak hedefiniz üstteki önerileri de kullanarak bebeğinizi en azından günde bir kez yatağına uykulu ancak uyanıkken koymak olmalı. Sonra bu konuda ustalaştıkça bebeğinizi hep beşiğine uyanıkken yatırmaya başlayabilirsiniz. Bu şekilde bebeğiniz doğal sürecinde uykunun yatak-beşik ile bağlantı ve ilişkisini zihninde kurmaya başlayacaktır.

Biliyorum ki, bir çok yeni anne ve baba için iyi bir gece uykusu bir çölün ortasında görülen vahadan bile daha değerlidir. Bebeğiniz daha bir süre gece boyunca kesintisiz bir uykuya kavuşacak olgunlukta olamayacaktır. Ancak en başından bebeğinize sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak konusunda çalışırsanız, bebeğinizin aylar hatta haftalar içerisinde uykusunun olumlu yönde geliştiğini görebilirsiniz.

Sevgilerimle,
Güliz G. Özsaruhan
Yaş Bebek Uyku Danışmanı

Bebeklerle ilgili herkes tarafından bilinen bir şey varsa o da çok fazla uyuduklarıdır. Öyle ki yeni dünyaya gelmiş, henüz birkaç günlük olan bir yenidoğan, günün yaklaşık saatini uyuyarak geçirebilir. Bu durum bebek büyümeye başladıkça değişir, gece ve gündüz ayrımının oluşmasıyla birlikte uyku ve uyanıklık saatleri değişmeye başlar ve günlük toplam uyku saatleri kısalır. Ancak bazı bebeklerde durum oldukça farklı gelişebilir. Bebeğin uykusunu olumsuz yönde etkileyebilecek birçok etken vardır. Siz onun günün büyük bölümünü uyuyarak geçirmesini beklerken kendinizi minik bebeğinizi saatlerce uyutmaya çalışırken bulabilmeniz mümkündür.

Bebeklerin uyumamasının altında yatan nedenler nelerdir? Bir bebek neden uyumaz, olası sebepleri sizler için derledik.

Bebeklerin Uyumama Nedenleri Nelerdir?

Dilerseniz &#;Uyku ve Uyku Sorunları&#; Başlıklı videomuzu izleyebilirsiniz:

Bir bebeğin uyku düzeni yetişkinlere kıyasla oldukça farklıdır. Gece bir uzun uyku ilk aylarda kez bölünebilir ve kez saatlik gündüz uykularına yatılabilir. Fakat bebek büyüdükçe gündüz uykuları azalır, gece uykuları deliksiz bir hale dönüşür. Bu kadar sık uykuya geçişin olması bebeklerde zaman zaman uyumama durumlarının görülmesine de yol açar. Gündüzleri sorun yaşayan bebekler gaz sorunu, diş çıkarma zamanı, atak haftası gibi bir dönem içerisinde olabilirken gece uyumayan bebekler ise çevresel faktörlerin, açlık, alt kirliliği, yorgunluk gibi sebeplerin etkisinde kalmış olabilir.

Işık ve ses gibi çevresel uyaranlar, bebeklerin vücutlarındaki kortizol seviyesinin yükselmesine neden olarak stresin artmasına ve huzursuz olmalarına yol açmaktadır. Eğer bebek gün boyunca aşırı sese ve ışığa maruz kalmışsa bu durum uyku düzenini doğrudan etkileyecektir. Fazla aydınlık veya gürültülü ortamlar, bebeklerde uyumama sebepleri arasındadır.

Özellikle 4 aydan küçük bebeklerde sıklıkla görülen kolik bebek sendromu, bebeğin gaz sancısı veya farklı bir sebepten kaynaklı olarak günde saati aşan ağlama nöbetleri yaşaması durumudur. Bu sorun, uyku düzenini bozarak uyumamaya neden olmaktadır.

İlk ay içerisinde daha yoğun yaşanan bir diğer sıkıntı da gaz sancısıdır. Sindirim sisteminin tam gelişmemesi, şiş bir karına ve ortaya çıkan gazın bebekte şiddetli ağrılar oluşturmasına sebep olur. Bebeklerde yoğun gaz sancıları uyumaya karşı koymalarına neden olabilir. Bu nedenle her beslenme sonrası mutlaka bebeğin gazı çıkarılmalıdır. Gerekiyorsa uyku öncesi gaz masajı yapılarak bebek rahatlatılmalıdır.

Yavrunuzun karnının aç olması, uykuya geçişini zorlaştıran bir etkendir. Aç olan bebek karnı doyurulmadan uyumak istemeyecektir. Ayrıca uyusa dahi acıktığı için sık aralıklarla uyanacaktır. Bu da onun uyku kalitesini ciddi derecede bozan ve daha fazla huzursuzlanmasına neden olan bir durumdur. Eğer bebeğinizin karnı açsa onu uyutmaya çalışmamalı, önce karnını doyurmalı, ondan sonra uyku rutinini uygulamalısınız. Bu aşamada özellikle yenidoğanların mide kapasitelerinin küçük olması sebebiyle sık aralıklarla beslenmesi gerektiği de mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Miniğinizin alt bezi kirliyse, bezi çok dolduğu için şişmiş ve sıkıp onu rahatsız etmiş olabilir. Ayrıca bezinin teninde bıraktığı ıslak histen rahatsızlık duyduğu için huzursuzluğu artabilir ve uykuya geçişi zorlaşabilir. Bu yüzden aynı açlık konusunda olduğu gibi alt bezi değişimi de uyku rutini arasında mutlaka olmalıdır ve bebek temiz bez ile uykuya geçmelidir.

Yenidoğan dönemindeki bebekler uyumada daha fazla zorluk çekebilirler. Anne karnındaki ortama özlem duymak, dış dünyaya adapte olmaya çalışmak, gece ve gündüz ayrımının olmaması gibi nedenler yenidoğanların uykusuzluk çekmesine yol açabilir. Yavrunuz büyüdükçe uyku düzeni de yerine oturmaya başlayacaktır. O zaman gelene kadar bebeğe beyaz gürültü oluşturarak özlediği ortamı hatırlaması ve daha rahat uyuması sağlanabilir.

Yorulan bebeğin kolay uykuya dalacağı düşüncesi, anne babaların yanlış bildiği oldukça hatalı bir tutumdur. Çünkü yaşadıkları yorgunluk dayanıklılıklarını azaltır ve onları daha tahammülsüz hissetmeye teşvik eder. Yorulan bebek daha fazla mızmızlanır, ağlar ve uykuya direnç göstermeye başlar. Yorulmuş bebeklerin uykuya geçme süresi, yorgunlukları arttıkça artış gösterir. Bu sebeple çabuk uyusun, kolay uyusun diye düşünüp bebeği daha fazla yormamak ve uyku sinyalleri fark edildiğinde uyumasına yardımcı olmak gerekir.

Büyüme atakları bebeklerde huysuzluğun arttığı dönemlerdir. Miniğiniz gelişiminde yeni bir kilometre taşı kazanır. Kazanılan her yeni beceri, bebeği uykuya direnmeye yönlendirir. Atak haftası bitince uyku düzeni de eski haline döner.

Bebeklerde diş çıkarma dönemleri sancılı geçebilir. Damaklarda hassasiyet oluşur, sancı ve ağrı yaparak iştahsızlık, ateş, uykusuzluk gibi şikâyetler meydana getirir. Uykusuz bebek, diş çıkarıyor olabilir. Salya miktarı arttıysa, emerken veya mama yerken ağlıyorsa, elini sürekli ağzına götürüyor bir şeyleri ısırmaya çalışıyorsa yavrunuz uyku reddi de yaşayabilir.

Eğer bebeğin uyku saati gecikmiş, yatması gereken vakitte yatamamışsa bu durum onun daha fazla gerilmesine ve uyuyamamasına sebep olur.

Nasıl ki uykusu gelmeyen birinin yatmaya gitmesi beklenmeyen bir durumsa bebeklerde de durum aynı. Yavrunuzun henüz uykusu gelmemişse uyumaya karşı direnç gösterecek hatta siz onu uyutmak için zorladıkça daha fazla huzursuzlanacaktır. Buradaki en doğru hareket, bebeğin uyku saatlerini ve işaretlerini takip ederek ona göre hareket etmektir.

• Gündüz uyku süresinin fazlalığı:

Bebeklerin günlük toplam uyku süreleri bulundukları aya göre farklılık göstermektedir. Bebeğin bulunduğu aya göre kaç saat gece kaç saat gündüz uykusu uyuması gerektiğinin belirlenmesi gerekir. Aksi halde miniğiniz gündüz fazla uyuduğu için gece uyumak istemeyecektir.

Bebeklerin burun kanalları oldukça dardır. Bu nedenle sık sık burun tıkanıklığı sorunu yaşarlar. Ağızdan nefes alma yetenekleri henüz gelişmediği için burunları tıkanınca uyuyamayabilir hatta uykudan uyanabilirler.

Bebeğinizin herhangi bir sağlık sorunu varsa, canı yanıyorsa veya ağrısı varsa mutsuz ve keyifsiz olacağı için uyumayı reddedebilir. Öncelikle uyuması için bu şikâyetinin ortadan kalkması ve sakinleşmesi gerekir. 

Bunlar;

• Kabızlık
• Reflü
• Ateş
• Pişik
• Soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklardan biri olabilir. 

Yatak seçiminin uyku kalitesi üzerindeki etkisi yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de büyüktür. Çok sert veya çok yumuşak yataklar bebeklere uygun değildir. Yavrunuz bundan rahatsız olabilir, sık sık uyanabilir.

• Oda ısısının uygun olmaması:

Bebekler havası kuru olan, aşırı sıcak veya aşırı soğuk bir odada uyumakta zorlanırlar. Fazla sıcak bir ortam, yavrunuzun terleyip rahatsız olmasına yol açarken yeterli ısıya sahip olmayan bir oda ise vücut sıcaklığı düştüğü için onun üşümesine ve uykuya dalamamasına neden olur. Miniklerin uyudukları odanın sıcaklığı ve nem oranı düzenli olarak kontrol edilmeli, sıcaklığın derece, nem oranının ise %40 ile %60 arasında kalmasına özen gösterilmelidir.

• Kıyafet seçiminin yanlış olması:

Bebeğiniz fazla dar, sıkı, vücudu sarıp sarmalayan, nefes almayan ve terleten bir kumaş yapısına sahip bir kıyafet ile uykuya gidiyorsa dalma süresi tahmininizden çok daha fazla uzayabilir. Onu rahatsız eden kıyafetler nedeniyle uyku problemi yaşayabilir.

Bebeklerin yaşadığı uyku problemleri genel olarak bunlardır. Bu etkenlerden birçoğu, gerekli müdahale ile düzeltilebilir, ancak olağan dışı belirtiler gözlemlendiğinde yani uykusuzluğa ateş, kusma, nefes almada güçlük, ishal gibi bulgular eşlik ettiğine mutlaka bir sağlık merkezine başvurulmalıdır.

Aşağıdaki yazımız da dikkatinizi çekebilir:

Yenidoğan Bebeklerde Uyku Düzeni Ne Zaman Oturur? : funduszeue.info

Yenidoğan bebek, doğumdan sonraki ilk birkaç saat içinde genellikle uyanıktır; sonra derin uykuya dalar. Yenidoğan bebekler her ne kadar çok uyusalar da uyku sırasında sık sık uyanırlar. Bunun nedeni uykularının REM uykusu (hızlı göz hareketleri) olmasıyla ilişkilidir.

Yenidoğanın uyku paterni
Bebek hızlı göz hareketleri döneminde çok fazla hareket eder ve uykusu sık sık kesintiye uğrar. Özellikle gece boyunca huzursuz sesler çıkarabilir. Bebek büyüdükçe uyku paterni de olgunlaşır. Daha az REM uykusu, daha çok derin uyku periyotları başlar. Bebeği uykudan uyandırmak güçleşir. Bebek derin uyku periyotları sırasında bile ara sıra huzursuz sesler çıkarabilir ancak bunlar kısa sürelerle olur. Bazı bebekler geceleri uykuda mırıldanır ve her mırıldanmada uyanıp, her seferinde kucak ister. Böyle bir durumda ağlaması uzun süre devam ederse onu kucağa almak uygundur. Daha ileriki aylarda bebekte ani uyanma ve ağlama görülürse ve bu ağlama diş çıkarma ve yorgunluk gibi nedenlerle değilse; ateş, ishal, iştah kaybı gibi belirtilerin varlığına bakılır. Şikayetler devam ederse doktora başvurmak gerekir.
Yenidoğan bebeklerin devamlı uyudukları zannedilmesine rağmen bazı bebeklerin çok zor uyudukları görülür. Günde ortalama 16,5 saat uyuması beklenen bir yenidoğan bebeğin 12 saat ile 22 saat arasında değişen bir süre uyuduğu görülür. Bu durum her bebeğin farklı bir uyku süreci olmasından kaynaklanır. Bu sürecin alt veya üst sınırında uyuyan bebeklerin anormal kabul edilmemesi gerekir. Bazı bebekler aynen erişkinler gibi uykuya daha az veya daha çok düşkün olabilir. Her zaman hatırlanması gereken, bebeğin belli bir zamanda yapması gereken belli bir şeyi olmadığıdır. Bir bebek sağlıklıysa, özellikle erken aylardaki bir bebekse uyku düzeninin bozukluğundan endişelenmemek gerekir. Özellikle anne bebeğini emziriyorsa, bebeğe uyku alışkanlığı edindirmeye çalışmak emzirme olayını ve bebeğin büyümesini olumsuz etkileyebilir. Annesini emerek beslenen bebeklerin, mamayla biberonla beslenen bebeklere göre daha sık beslenme ihtiyacı duyduğu -ki bu sıklık ilk ay içinde saatte bir olabilir – akılda tutulmalıdır. Gece boyunca sık uyanan, zor uyutulabilen veya uykuya dalma güçlüğü çeken bebeklerde uyku disiplinine çok erken başlamak bebeğin özgüven kazanmasında gecikme nedeni olabilir; gelecekteki ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir. Uyku disiplininin genelde altıncı aydan itibaren oluşturulması önerilmektedir.

Gece gündüz farkı
Bu arada yenidoğan bebeklerin gece ile gündüz arasındaki ayrımın farkına varabilmesi için bir zaman geçmesi gerektiğini, bebeklerin çevrede ışık farklarının olmadığı ana rahminde dokuz ay kaldıkları için dış dünyaya uyumda biraz zorlanabilecekleri akılda tutulmalıdır. Bu farkı yenidoğan bebek birkaç gün veya birkaç haftada öğrenir. Bu geçişi hızlandırmak için bebeğin gün içindeki uyku süresinin saatlik periyotlarla sınırlandırılması; eğer, bu süre gündüz vakti aşılmışsa bebeğin yavaşça uyandırılması, onunla konuşulması, gazının çıkarılması, oyuncaklarıyla ilgisinin çekilmesi; yani onun uyanık tutulmaya çalışılması uygun olur.
Bebekte hala uyku sorunu devam ediyorsa gündüzle gece arasındaki farkın ona vurgulanması gerekebilir. Gündüzleri bebeğin dışarıda gezdirilmesi, odanın daha aydınlık tutulması; geceleri de bunun tersinin uygulanması, odanın daha loş tutulması, bebekle oynayarak uykusunun açılmaması, kısık sesle konuşulması, ninni söylenmesi gece-gündüz farkının anlaşılmasında yardımcı olur.
Uygun uyuma ortamı
Bebeklerin uyurken tüm seslerin yok edilmesi, mutlak gürültüsüz ortam oluşturulmaya çalışılması da her bebek için geçerli değildir; tersine onun ileride uyku sorunu yaşamasına yol açabilir. Aslında müzikli bir oyuncak sesi, arka plandaki doğal ortam sesleri, hafif sesli televizyon veya müzik sesi gibi sesler bebeklerin daha huzurlu uyumasını mutlak sessizliğe göre daha kolaylaştırır; çünkü bebek daha doğmadan, anne karnında iken bu sesleri duyarak uyumaktadır. Bebeğin doğumdan sonraki dönemde ses ve gürültü toleransı her bebeğe göre değişmektedir.
Bebeğin daha iyi uyuyabilmesi için uygun bir uyuma yeri olup olmadığı değerlendirilmelidir. Bazı bebekler geniş yatak yerine, anne rahmini anımsatan daha küçük bir yatak veya beşiği tercih edebilir.
Yumuşak ses tonları bebeği rahatlatmaktadır. Ninni söylemek, kısık sesle bebekle konuşmak önerilmektedir. Oda ısısının aşırı sıcak veya soğuk olmaması, bebeğin uyuması için çok önemlidir. Yatma saatine doğru bebeğe kısa bir duş aldırmak, beslemek, altını temizleyip gazını çıkarmak ve onu okşamak bir bebeğin uykuya dalabilmesini kolaylaştıracak basit ama önemli noktalardır.