Geçmişe Dönük Sigorta

5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların;

a- Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri,

b- Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,

c- 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

d- Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,

e- Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,

f- Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,

g- Grev ve lokavtta geçen süreleri,

h- Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,

ı- Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

i- 25/2/2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,

j- Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait süreleri, 

kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın %32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılmakta ve borçlandırılan süreler sigortalılıklarına sayılmaktadır.

Ancak, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, 25/2/2011 tarihinden sonraki kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik sürelerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri ödenmiş ise bu sürelere ait borçlanma tutarı % 20 oranı üzerinden hesaplanır.

Borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmemesi durumda söz konusu borçlanma geçersiz sayılmakta, bu sürelerin tekrar borçlandırılması halinde için ise yeni başvuru şartı aranmaktadır.

Sigortalılar ya da hak sahipleri tarafından borçlanılan sürelerin tamamı ödeyebileceği gibi bir kısmı da ödenebilmektedir. Kısmi ödeme yapılması halinde ödenen miktara karşılık gelen süre kadar prim ödeme gün sayısına ilave yapılmaktadır.

Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülmektedir.

Ayrıca,

-Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, bu durumlarını milli eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, bu maddenin yürürlük tarihi olan 25/02/2011 tarihinden önceki bu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini,

-13/5/1971 tarihli ve 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetime el koyduğu 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri için kendilerinin ya da hak sahiplerinin bu durumlarını belgeleyerek, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri,

41 inci madde esaslarına göre kendileri veya hak sahipleri borçlanabilmekte, borçlanılan bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilmektedir.

Soru: 1959 doğumlu annemin SSK giriş tarihi 1 Mart 1974 olup sadece 25 gün prim ödemesi gözüküyor. İki çocuk sahibi. Çocuklar 1979 ve 1984 doğumlu. Emekli olması için geçmişe dönük prim ödenmesi mümkün müdür? Ya da hangi şekilde emekli olabilir? l Serdar PEKCAN

Cevap: Sosyal güvenlik sistemimizde geçmişe yönelik boş günlere toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Maalesef anneniz geçmişe yönelik toplu prim ödeyerek emekli olamaz. Ancak doğumları sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğundan ve doğum sonrasında iki yıllık sürelerde prim ödemesi olmadığından, iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir.

Doğum borçlanmasından sonra sigortalı çalışarak 2135 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Anneniz doğumlarını borçlandıktan sonra sigortalı bir işte çalışarak 905 gün prim ödeyip kalan 1230 gün (41 ay) prim eksiğini isteğe bağlı olarak ödeyebilir.

5100 GÜN PRİMLE TAZMİNAT ALARAK AYRILABİLİR MİYİM?

Soru: İlk sigorta başlangıç tarihim 2006 olup toplamda 5100 gün prim ödemem var. Çalıştığım işyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılma hakkım var mı? l Ahmet UMAK

Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyorlar. 5100 günle maalesef işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız. Çünkü emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. İşinizden kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 1900 gün daha prim ödemeniz lazım.

BAĞKUR’DAN SSK’YA GEÇMEMİN YARARI OLUR MU?

Soru: 25 Aralık 1978 doğumluyum. İlk Bağkur başlangıç tarihim 7 Ocak 1997 olup hiç aksatmadan askerliğimde dahi ara vermeden bugüne kadar Bağkur primimi yatırdım. Halen de yatırmaya devam ediyorum. Ne zaman emekli olurum? Bağkur’dan sigortaya geçmemin emeklilik tarihimin öne gelmesine veya emekli maaşımın artmasına faydası olur mu? l Ahmet BÜYÜKTARAKÇI

Cevap: Bağkur’da emekli olmak için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 7 Ocak 2022’ye kadar ara vermeden prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigortalı bir işte çalışarak Bağkur’dan sonra SSK’ya 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz halinde SSK’da da 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Gördüğünüz gibi SSK’da da Bağkur’da da 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmaktasınız. Emekli aylığını yükseltmek için SSK’ya geçmenize gerek yok. Çünkü emekli aylığını çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim gün sayısı birlikte belirliyor.

Bağkur’lular üstünden prim hesaplanan kazanç tutarını kendileri belirliyor. Bundan sonraki prim ödemenizle emekli aylığınızı yükseltmek için prim hesabına esas kazancın üst sınırından (bugün için 26.831.40 lira) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üzerinden örneğin 15 bin, 20 bin lira üstünden uzun süre prim ödemeniz gerekir. Tabii ki bu da her ay yüksek tutarda prim ödeyeceğiniz anlamına geliyor.

EKİM 2021’DE EMEKLİ OLMANIZ MÜMKÜN

Soru: 1 Şubat 1965 doğumluyum. 1 Mayıs 1998‘de tarım Bağkur’lu oldum. Bugüne kadar 8355 gün prim ödemem oldu. 1985 ve 1987 arasında 18 ay askerlik yaptım. Ne kadar askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olabilirim? l Ramazan TEKTEN

Cevap: Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Yaş sorununuz olmadığından, borçlanmadan sonra 105 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz 19 Ekim 2021’de).

Tarımda kendi nam ve hesabına çalışanların sattıkları tarımsal ürün bedellerinden kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilmesine dair tebliğ, 1 Mart 2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğle birlikte, tarım Bağ-Kur sigortalıları, 1 Ekim 2008’den sonraki tarımsal tevkifat kesintilerine göre geçmişe yönelik olarak kayıt ve tescil edilemeyecekler ve prim tevkifatına göre geçmişe yönelik hizmet kazanamayacaklardır.

Tarımsal Ürün Tevkifatı, Geçmişe Dönük Kayıt ve Tescil, Tarım Bağ-Kur Sigortalıları.

Tarımda kendi namına ve hesabına çalışanlar, 1 Ekim 2008 tarihine kadar 2926 sayılı Yasa kapsamında zorunlu olarak sigortalı sayılmışlardır. 2926 sayılı Yasa, 5510 sayılı Yasanın bütün hükümleriyle birlikte yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlükten kalkınca, tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, 5510 sayılı Yasa kapsamında 4/1-b-4 sigortalısı sayılmışlardır.

Tarımda kendi namına ve hesabına bağımsız çalışmasından dolayı sigortalı (Tarım Bağ-Kur sigortalıları) olanların geriye doğru sigorta olma hakları, gerek 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur Yasasında gerek 5510 sayılı Yasada bulunmamaktadır.

Tarım Bağ-Kur’luları için geriye doğru kayıt ve tescil olma ya da geçmişe yönelik hizmet kazanma imkânı veren tek mevzuat, tarım tevkifatı mevzuatıdır. Tarım tevkifatıyla, çiftçilerimiz yıllarca geçmişe yönelik hizmet kazanmış ve emekli olma hakkı elde etmişlerdir.