Oruça

Ramazan ayında oruç tutan Müslümanların bir kısmı niyet etmeyi unutuyor. Ramazan ayında oruç tutmak farzdır. Kimi zaman sahura kalkar ancak dille niyet etmeyi unuturuz. Niyet ise ibadetin kabulünün ön şartı olarak görülmektedir. Peki niyet etmeyi unutmak durumunda tutulan oruç kabul olur mu? Sahurda unutulması durumunda oruca sabah niyet edilir mi? Oruca niyet vakti ne zaman biter? İşte Diyanet'in konuyla ilgili fetvası

NİYET ETMEDEN ORUÇ KABUL OLUR MU?

İbadetin önemli unsurlarından biri niyettir. Niyet, ibadetin kabulunun ön şartı olarak görülmektedir. Buradan yola çıkarak niyetsiz amellerin ibadet değeri kazanmayacağını söyleyebiliriz. Niyetin kalben olması önemlidir. İbadete başlamadan önce kişinin inanarak, bilinçli bir şekilde niyet etmesi gerekir. Burada niyetinizi dillendirmeniz, niyetinizin dışa vurumudur. Oruçta da aynı şekilde kalben niyet etmek gerekir. Ancak niyet her zaman dille olmaz.

Diyanet'in açıklamasına göre; Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.

ORUCA SABAH NİYET EDİLİR Mİ?

Kaza, keffaret ve bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tür oruçlara niyet edilirken, "falanca kaza, keffaret veya adak orucuna" şeklinde belirtilmesi gerekir.

Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Nafile oruçlara ise güneş tepe noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, ).

Oruca niyet vakti ne zaman biter?

Oruç için niyet vakti akşam namazı vaktinin gelmesiyle başlar. Kimi zaman sahura kalkar ancak dille niyet etmeyi unuturuz. Bu durumda sahura kalkılması fiili bir niyettir. Niyetinizi yaptığınız fiille belli edersiniz. Öte yandan sahurdan önce niyet eden kişi sahura kalkamasa bile bu bilinç içindeyse niyetli sayılır.

Şafii mezhebine göre niyetin vakti oruç farz olursa gecedir. Gündüze bırakılmaz. Gece niyet getirilmediği takdirde bayramdan sonra gününe gün kaza etmek lazımdır.

Hanefi mezhebine göre ise kazaya kalmış Ramazan, nafile ve muayyen nezir oruçları için niyet gece vakti getirilebildiği gibi gündüz öğleden önce de getirilebilir. Bunun için İbn Hacer diyor ki: Şafii olan kimse Ramazan`da niyetini unutup gece vaktinde getirmeyen kimse Hanefi mezhebini takliden gündüz öğleden evvel niyet getirsin. Maliki mezhebine göre Ramazan-ı Şerifin başında bir niyet getirilirse kafidir. Her gece niyet getirmek gerekmez. Bunun için Şafii veya Hanefi olan kimse Ramazan-ı Şerifte "ben şu Ramazan-ı Şerif ayında oruç tutmağa niyet ettim" dese iyi olur. Çünkü bir günün niyetini unutacak olursa da Maliki mezhebine göre orucu sahih olur.

ORUCA NASIL NİYET EDİLİR?

Yani dille niyet etmeyi unutmuş olmak kabul edilebilir kişi aklına geldiği anda niyetini sözlü olarak da yapabilir. Öte yandan Ramazan'ın her günü için ayrı niyet edilmesi gerekir. Bu oruçlar için, "Niyet ettim Allah rızası için yarınki orucu tutmaya" şeklinde mutlak niyet yeterlidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve "yarınki Ramazan orucuna" şeklinde orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazanın her günü için ayrı niyet edilmesi gerekir.

Sahura kalkmadan niyet etmeden oruç tutulur mu?

Oruca nasıl niyet edilir?

Oruç tutmak isteyenlerin sahur yemeği sonrası oruç tutmak için niyet etmesi gerekir. “Yarınki orucu tutmaya” diyerek edilecek bir niyet, mutlak niyet olacağı için yeterli olmaktadır. Eğer diğer gün girmeden geceden niyet edilecekse “Yarınki Ramazan orucunu tutmaya niyet ettim” şeklinde niyet edilmesi ile yine dini açıdan uygundur. Oruca niyet edilmesi orucun şartlarından birisi olduğundan dolayı zorunludur. Niyetsiz bir şekilde oruç tutmak sahih değildir. Bu nedenle de oruç tutacak olan tüm Müslüman vatandaşların niyet etmeyi bilmesi ve uygun bir şekilde sahur sonrası niyet etmesi gerekir. 

Oruca niyet edecek kişilerin dikkat etmesi gereken detaylardan bir diğeri ise oruç tutulacak her gün için ayrı ayrı niyet edilmesi gerektiğidir. Ramazan ayının başında bir defa oruca niyet edilmesi ay boyunca tutulacak oruçlar için geçerli değildir. 

Sahurun oruç için önemi nedir?

Oruç tutmak için sahur zamanı kalkılması, yemek yenilmesi gerekir. Gece kalkılan zamana sahur ve bu zaman içerisinde yenilen yemeğe de sahur yemeği denmektedir. Hz. Peygamberin de hayatında örnek olacak sahur yemeklerinde tüm ümmet için sahura kalkılması tavsiye edilmiştir. Bu nedenle geceden yemek yiyerek, sahura kalkmadan oruç tutmak dinen çok uygun görülen bir durum değildir. Orucun bir parçası olan sahura kalkmak ve Allah'ın verdiği nimetlerden yeterli miktarda yiyerek oruç tutmak için niyet etmek, oruç tutmak isteyenler için en faziletli ibadetlerden birisi olacaktır. Resûl-i Ekrem (s.a.s.), sahur yemeğinde “bereket” olduğunu belirterek sahurun ne kadar önemli olduğunu ifade etmiştir. Bu nedenle oruç tutmak isteyenlerin zorunlu haller dışında sahura kalkarak oruç tutmaya başlaması gerekir.

Oruca niyet edildikten sonra ise imsak vakti itibarıyla yemeden içmeden uzak durulmalıdır. İmsak oruç tutmaya başlangıç vaktini ifade etmektedir ve iftara kadar olan süre boyunca hiçbir şekilde yiyecek, içecek yenmemeli ve orucu bozacak şeylerden de uzak durulmalıdır. Orucun ana noktalarından bir tanesi sabır olduğundan dolayı kişilerin oruç tutarak bu sabrı göstermesi gerekir.