Ünsüz Benzeşmesi Kuralı

Örneğin: Kelime: Fırsat 

 Aldığı ek: (-da) - Yazılışı: Fırsatda / Yanlış. Fırsatta / Doğru. 

Ünsüz Benzeşmesi Nedir? 

Eklerin, sonuna getirildiği kelimelerin son harfine göre yumuşak yada sert ünsüz olmasına ünsüz benzeşmesi denir. 

Örneğin ismin hal eklerinden biri olan -de -da, bazı kelimelerde -te -ta şeklinde yazılır. 

Örnek Cümle:

''Kitapta birçok yerin altını çizdim.'' 

Kitap kelimesinin son harfi olan ''p'' sert ünsüzdür. Bu nedenle aldığı ek ''ta'' şeklinde yazılır. 

 Kitapda - Yanlış Kullanım 

Kitapta - Doğru Kullanım 

Ünsüz Benzeşmesi Neden Olur? 

Ünsüz benzeşmesi, doğal ses olaylarından biridir. Bu nedenle yumuşak ünsüzle biten bir kelimenin aldığı ek de yumuşak ünsüzle başlar. 

Örnekler: 

İstanbul'da: Son harfi (l) yumuşak ünsüz 

Aldığı ek: Da 

Evde: Son harfi (v) yumuşak ünsüz 

 Aldığı ek: De 

Yalancı: Son harfi (n) 

 Aldığı ek: Cı 

Yalançı - Yanlış Kullanım 

Yalancı - Doğru Kullanım 

Ünsüz benzeşmesi Örnekler

A- (-dı -di) Ekleriyle Örnek Cümleler 

1- Bu dekorların hepsini sen mi yaptın? 

 Yap - dı / Yaptın 

2- Evde yaptığım kolyeleri internet üzerinden sattım. 

 Sat - dı / Sattım 

3- Daha ne olup bittiğini anlamadan ortalığı birbirine kattı. 

Kat - dı / Kattı 

4- Söylediği tüm sözleri içime attım. 

At- dı / Attım 

Not: (d) harfinin (t) harfine dönüşmesi hem ünsüz sertleşmesine hem de ünsüz benzeşmesi kuralına örnek olarak gösterilebilir. 

B) (-cı -ci) Ekiyle Örnek Cümleler: 

1- Yıllar boyunca hep bir kitapçı açmak istemişti. 

 Kitap -cı / Kitapçı 

(P) harfi sert ünsüz olduğu için (c) harfi ç şeklinde yazılır. 

2- İnsan bazen öğrenci olduğu yılları çok özlüyor. 

Öğren - ci 

(N) harfi yumuşak ünsüz harflerden biri olduğu için aldığı ''ci'' şeklinde yazılır.

3- Okulda sabahçı olduğum zaman uyanmakta güçlük çekiyorum. 

Sabah / Çı 

(H) harfi de sert ünsüz harfler arasında yer alır. Bu nedenle ''sabahçı'' şeklinde yazılması gerekir. 

Not: Bir kelime ya da söz grubu ünlü harfle bitiyorsa ünsüz benzeşmesi kuralına bakılmaz. 

Örnek kelime: Şaka 

 Şaka kelimesinin son hecesinde yer alan ''k'', sert ünsüzdür. Ancak kelime ''a'' ile bittiği için gelen ek ''ç'' ile başlamaz. 

 Şakacı - Doğru Kullanım

 Şakaçı - Yanlış Kullanım