احوال الطقس في طرابزون

ARAPÇA SARF VE NAHİV BİLGİSİ

Hazırlayan ve Derleyen
funduszeue.info ÖZDEMİR
Tatvan Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmeni

NOT: 1. Bu notlar öğreticilere yönelik hazırlandığından dolayı öğretici, örnekleri zenginleştirerek konuyu
sunmalıdır.
2. Eğitimci arkadaş aşağıdaki notları öğrenciye sırasıyla kavrattıktan sonra mutlaka ezberletmelidir.
3. Buna paralel olarak günde en az kelime (Türkçe’den Arapça’ya) ezberletmelidir.
4. Bu faaliyetler fazla uzamamakla beraber hemen bu kural ve kelimlerin metin içerisinde kullanımını
göstermelidir ki kısa zamanda ciddi bir sonuç alınabilsin. Ancak uyarılar dikkate alınmadığı zaman istenilen
sonuca ulaşılamayacağını peşinen belirtmiş olalım.
5. sayfalar arasındaki metinler İmam Hatip Liseleri 9.,,, Sınıf ders kitaplarının metin-
leridir. (Kitapların yazarları Emrullah İŞLER, Mehmet Hakkı SUÇİN, Erdinç DOĞRU, Selahattin DEMİRCİ)

Gayret bizden başarı ALLAH’tandır.

Hata ve eksiklikler için uyarırsanız sevinirim. Allah razı olsun.

Tlf: 0

[email protected]
2

İÇİNDEKİLER SAYFA
1-Zaman Açısından Fiiller………………………………………………………… 3
2-Çatı Bakımından Fiiller…………………………………………………………… 5
3-İsm-i Fail, İsm-i Mef’ul, İsm-i Fail Mübalağa Siğaları ……………. 6
4-Aksam-ı Seb’a……………………………………………………………………… 7
5-Mezid Fiiller………………………………………………………………………….. 8
6-İSm-i Zaman, İsm-i Mekân, İsm-i Alet……………………………………. 8
7-İsm-i Tasğir……………………………………………………………………………. 8
8-Harfi Cerler…………………………………………………………………………… 9
9-Zarflar………………………………………………………………………………….. 10
Zamirler……………………………………………………………………………….. 11
İsm-i İşaretler……………………………………………………………………… 11
İsm-i Mewsuller………………………………………………………………… . 11
İsim Tamlaması (İdafet)………………………………………………………. 12
Ma’rife ve Nekira, Ma’rifenin Çeşitleri………………………………… 12
Müzekkerlik ve Müenneslik, Müennesliğin Alametleri ………… 13
İ’rab Tablosu …………………………………………………………………….. 14
Cümle ve Çeşitleri ……………………………………………………………… 14
Fiil Cümlesi, Naibu’l-Fail ……………………………………………………… 14
Mef’ul Çeşitleri ……………………………………………………………………… 14
İsim Cümlesi ………………………………………………………………… …… 16
Haberin Çeşitleri ………………………………………………………………… 16
Haberin Öne Geçmesi ………………………………………………………… 17
‫ إِن‬ve Kardeşleri………………………………………………………………… 17
َ‫ َ ن‬ve Kardeşleri …………………………………………………………………. 18
‫ْس‬َ َ Gibi İş Gören Edatlar …………………………………………………… 19
َ‫ َ د‬Ve Kardeşleri………………………………………………………………….. 19
Sıfat Tamlaması ………………………………………………………………….. 20
Sıra Sayıları …………………………………………………………………………. 20
Saatler ………………………………………………………………………………… 21
Sayma Sayıları ……………………………………………………………………… 21
Esma-i Hamse ………………………………………………………………………. 22
Soru Edatları ………………………………………………………………………… 22
Fiilleri Cezm Eden Şart Edatları ……………………………………………… 23
Mudari Fiili Nasb Eden Edatlar ……………………………………………… 24
Şartın Cevabının Başına ‘’FA’’ Gelmesi ……………………………………… 24
Ğeyr-i Munsarıf …………………………………………………………………….. 25
Mebni İsimler ……………………………………………………………………… 25
Mebni Fiiler ………………………………………………………………………… 26
Te’kid (Pekiştirme …………………………………………………………………. 26
Bedel …………………………………………………………………………………… 27
Hal ………………………………………………………………………………………. 27
Atf …………………………………………………………………… 28
Lazım Fill, Müteaddi Fiil………………………………………………………… 29
Sıfat-ı Müşebbehe ……………………………………………………………….. 30
İsm-i Maksur, İsm-i Menkus, İsm-i Memdud …………………………… 31
İsm-i Mensub ………………………………………………………………………… 31
İsm-i Tafdil ………………………………………………………………………….. 32
Ezber Kelimeler …………………………………………………………………. 33
Zıt Anlamlı Kelimeler…………………………………………………………… 49
3

Diyalog ve Metinler……………………………………………………… 51

ZAMAN AÇISINDAN FİİLLER

Fiiller zaman itibariyle madi ve mudari olmak üzere ikiye ayrılır. Diğer bütün fiil çekimleri bu fiilerle
yapılmaktadır. Fillerin başlarına bir takım ekler getirilir ve kelimelerin anlamları olumsuz veya olumlu şek-
linde değişiklik arzeder. Madi fiil, içinde bulunduğumuz zamandan önce yapılmış eylemleri göstermek için
kullanılan fiildir, mudari fiil ise şimdiki ve geniş zamanlar için kullanılır. Mudari fiilin başına gelen eklerin
bazısı fiillerin şeklinde hiçbir değişiklik yapmazken, bazısı ise manasıyla beraber fiillerin şeklinde de değişik-
lik yapar.
MADİ FİİL(‫ض‬ٍ ٌ‫) ل‬
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım etti

‫َ رُوا‬ َ ‫َ َرا‬ َ ‫َ َر‬ َ ‫ب‬ ‫ذر‬

‫َ رْ َن‬ َ َ ‫َ َر‬ َ ‫ت‬ ْ ‫َ َر‬ َ ‫ؤث‬
‫َ ر ُ ْم‬ َ َ ُ ْ‫َ ر‬ َ ‫ت‬ َ ْ‫َ ر‬ َ ‫ذ ر ! طب‬
‫َ رْ ُن‬ َ َ ُ ْ‫َ ر‬ َ ِ ْ‫َ ر‬
‫ت‬ َ ‫ؤث !ط‬
َ ْ‫َ ر‬ َ َ ْ‫َ ر‬ َ ‫ت‬ُ ْ‫َ ر‬ َ " ‫س‬

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım etmedi

‫َ رُوا‬ َ َ ‫َ َرا‬ َ َ ‫َ َر‬ َ َ ‫ب‬ ‫ذر‬

‫َ رْ َن‬ َ َ َ ‫َ َر‬ َ َ ‫ت‬ ْ ‫َ َر‬ َ َ ‫ؤث‬
‫َ رْ ُ ْم‬ َ َ َ ُ ْ‫َ ر‬ َ َ ‫ت‬ َ ْ‫َ ر‬ َ َ ‫ذ ر ! طب‬
‫َ رْ ُن‬ َ َ َ ُ ْ‫َ ر‬ َ َ ِ ْ‫َ ر‬
‫ت‬ َ َ ‫ؤث !ط‬
َ ْ‫َ ر‬ َ َ َ ْ‫َ ر‬ َ َ ‫ت‬ُ ْ‫َ ر‬ َ َ " ‫س‬

MUDARİ FİİL (‫ع‬

ٌ ‫ر‬ % ٌ‫) ل‬
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım ediyor

‫ُرُون‬
َ َْ ‫ان‬
ِ ‫َُر‬ َْ ‫ُ ُر‬ َْ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫ُرْ َن‬ َْ ‫ان‬
ِ ‫َُر‬ َْ ‫ُ ُر‬ َْ ‫ؤث‬
‫ُرُون‬
َ َْ ‫ان‬ِ ‫َُر‬ َْ ‫ُ ُر‬ َْ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ َْ ‫ان‬ ِ ‫َُر‬ َْ ‫ُِر َن‬ َْ ‫ؤث !ط‬
‫ُ ُر‬ َْ ‫ُ ُر‬ َْ ‫ُ ُر‬ ْ َ‫أ‬ " ‫س‬

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Şimdi yardım etmi-

yor
‫ُون‬
َ ‫ُر‬ َْ َ ‫ان‬
ِ ‫َُر‬ َْ َ ‫ُ ُر‬ َْ َ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫ُرْ َن‬ َْ َ ‫ان‬
ِ ‫َُر‬ َْ َ ‫ُ ُر‬ َْ َ ‫ؤث‬
‫ُون‬
َ ‫ُر‬ َْ َ ‫ان‬ِ ‫َُر‬ َْ َ ‫ُ ُر‬ َْ َ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ َْ َ ‫ان‬ ِ ‫َُر‬ َْ َ ‫ُِر َن‬ َْ َ ‫ؤث !ط‬
‫ُ ُر‬ َْ َ ‫ُ ُر‬ َْ َ ‫ُ ُر‬ ْ َ‫َ أ‬ " ‫س‬
‫‪4‬‬

‫َ ْ ٌ‬ ‫َْ َِ ٌ‬ ‫ُ ْ َر ٌد‬ ‫‪Yardım etmiyor,‬‬

‫‪etmez‬‬
‫ُون‬
‫ُر َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬
‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُ ُر‬ ‫َ َْ‬ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫ُرْ َن‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬
‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُ ُر‬ ‫َ َْ‬ ‫ؤث‬
‫ُون‬
‫ُر َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُ ُر‬ ‫َ َْ‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬ ‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُِر َن‬ ‫َ َْ‬ ‫ؤث !ط‬
‫ُ ُر‬ ‫َ َْ‬ ‫ُ ُر‬ ‫َ َْ‬ ‫ُرُ‬ ‫َ أَ ْ‬ ‫س "‬

‫َ ْ ٌ‬ ‫َْ َِ ٌ‬ ‫ُ ْ َر ٌد‬ ‫‪Yakın gelecekte‬‬

‫‪yardım edecek‬‬
‫ُرُون‬
‫َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬
‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُرُ‬ ‫َ َْ‬ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫ُرْ َن‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُرُ‬ ‫َ َْ‬ ‫ؤث‬
‫ُرُون‬
‫َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬ ‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُرُ‬ ‫َ َْ‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ ‫َ َْ‬ ‫ان‬ ‫َُر ِ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُِر َن‬ ‫َ َْ‬ ‫ؤث !ط‬
‫ُرُ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُرُ‬ ‫َ َْ‬ ‫ُ ُر‬ ‫َ َْ‬ ‫س "‬

‫َ ْ ٌ‬ ‫َْ َِ ٌ‬ ‫ُ ْ َر ٌد‬ ‫‪Uzak gelecekte‬‬

‫‪yardım edecek‬‬
‫ُرُون‬
‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْو َ‬
‫ف‬ ‫َ ْ َُر ِ‬
‫ان‬ ‫َ ْو َ‬
‫ف‬ ‫ف َ ْ ُرُ‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫َ ْ ُرْ َن‬ ‫ف‬‫َ ْو َ‬ ‫َ ْ َُر ِ‬
‫ان‬ ‫ف‬‫َ ْو َ‬ ‫ف َ ْ ُرُ‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ؤث‬
‫ُرُون‬
‫َ‬ ‫َْ‬ ‫ف‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ان‬‫َ ْ َُر ِ‬ ‫ف‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ف َ ْ ُرُ‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫َ ْ ُرْ َن‬ ‫ف‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ان‬ ‫َ ْ َُر ِ‬ ‫ف‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ف َ ْ ُِر َن‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ؤث !ط‬
‫َ ْ ُرُ‬ ‫ف‬ ‫َ ْو َ‬ ‫َ ْ ُرُ‬ ‫ف‬ ‫َ ْو َ‬ ‫ف أَ ْ ُ ُر‬ ‫َ ْو َ‬ ‫س "‬

‫َ ْ ٌ‬ ‫َْ َِ ٌ‬ ‫ُ ْ َر ٌد‬ ‫‪Yardım etmedi‬‬

‫ُ رُوا‬ ‫َْ‬ ‫َ ْم‬ ‫َُرا‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ُرْ‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ب‬ ‫ذر‬

‫ُرْ َن‬ ‫َْ‬ ‫َ ْم‬ ‫َُرا‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ُرْ‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ؤث‬
‫ُ رُوا‬ ‫َْ‬ ‫َ ْم‬ ‫َُرا‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ُرْ‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ ‫َْ‬ ‫َ ْم‬ ‫َُرا‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ُِري‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ؤث !ط‬
‫ُرْ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْم‬ ‫ُرْ‬ ‫َ ْم َ ْ‬ ‫ُرْ‬ ‫َ ْم أَ ْ‬ ‫س "‬

‫َ ْ ٌ‬ ‫َْ َِ ٌ‬ ‫ُ ْ َر ٌد‬ ‫‪Henüz,Hiç yardım‬‬

‫‪etmedi‬‬
‫ُ رُوا‬ ‫َْ‬ ‫َّ‬ ‫َُرا‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ُرْ‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫ُرْ َن‬ ‫َْ‬ ‫َّ‬ ‫َُرا‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ُرْ‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ؤث‬
‫ُ رُوا‬ ‫َْ‬ ‫َّ‬ ‫َُرا‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ُرْ‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ ‫َْ‬ ‫َّ‬ ‫َُرا‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ُِري‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ؤث !ط‬
‫ُرْ‬ ‫َْ‬ ‫َّ‬ ‫ُرْ‬ ‫ّ َْ‬ ‫َ‬ ‫ُرْ‬ ‫ّ أَ ْ‬ ‫َ‬ ‫س "‬
5

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım etmesin

‫ُ رُوا‬ َْ َ ‫َُرا‬ َْ َ ْ‫ُر‬ َْ َ ‫ب‬ ‫ذر‬

‫ُرْ َن‬ َْ َ ‫َُرا‬ َْ َ ْ‫ُر‬ َْ َ ‫ؤث‬
‫ُ رُوا‬ َْ َ ‫َُرا‬ َْ َ ْ‫ُر‬ َْ َ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ َْ َ ‫َُرا‬ َْ َ ‫ُِري‬ َْ َ ‫ؤث !ط‬
ُ ْ َ 'َ
‫& ْر‬ Emir olduğu için " ‫س‬ 'si olmaz çünkü kendisine emir
vermez.

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım etsin

‫ِ َ ْ ُ رُوا‬ ‫ِ َ ْ َُرا‬ ْ‫ِ َ ْ ُر‬ ‫ب‬ ‫ذر‬

‫ِ َ ْ ُرْ َن‬ ‫ِ َ ْ َُرا‬ ْ‫ِ َ ْ ُر‬ ‫ؤث‬

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım et

‫ا ُ ْ ُ رُوا‬ ‫ا ُ ْ َُرا‬
ْ‫ا ُ ْ ُر‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫ا ُ ْ ُرْ َن‬ ‫ا ُ ْ َُرا‬
‫ا ُ ْ ُِري‬ ‫ؤث !ط‬
Emr-i Hazır: Orta harfin harekesi mudaride ötre ( ُ◌ ) ise emir fiilindeki
elifin harekesi de ötre olur, eğer üstün ( ◌
َ ) ya da esre ( ◌ِ ) olursa,
emir fiillindeki elifin harekesi esre olur.

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Asla yardım etme-

yecek
‫ُ رُوا‬ َْ ْ‫َن‬ ‫َُرا‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫َُر‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫ب‬ ‫ذر‬
‫ُرْ َن‬ َْ ْ‫َن‬ ‫َُرا‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫َُر‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫ؤث‬
‫ُ رُوا‬ َْ ْ‫َن‬ ‫َُرا‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫َُر‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫ُرْ َن‬ َْ ْ‫َن‬ ‫َُرا‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫ُِري‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫ؤث !ط‬
‫َُر‬ َْ ْ‫َن‬ ‫َُر‬ ْ َ ْ‫َن‬ ‫َُر‬ ْ َ‫َنْ أ‬ " ‫س‬
ÇATI BAKIMINDAN FİİLLER
Fiiller çatı bakımından malum ve meçhul filler olmak üzere ikiye ayrılır. Faili belli olan fiillere malum
fiil denir, faili belli olmayan fiillere ise meçhul fiiller denir. Yukarıda çekimleri verilen fiiller malum fiillerin
çekimleridir. Meçhul fiillerin çekimleri ise aşağıdaki gibidir. Madi meçhul fiillerde ilk harf ötrelenir, sondan
bir önceki harf esrelenir. Mudari fiillerin meçhullerinde ise ilk harf ötrelenir, sondan bir önceki harf ise üs-
tün harekesini alır.
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım edildi

‫ِ رُ وا‬ ُ ‫ِ َرا‬ ُ ‫ِ َر‬ ُ ‫ب‬ ‫ذر‬

‫ِ رْ َن‬ ُ َ ‫ِ َر‬ ُ ‫ت‬ ْ ‫ِ َر‬ ُ ‫ؤث‬
‫ِ رْ ُ ْم‬ ُ َ ُ ْ‫ِ ر‬ ُ ‫ت‬ َ ْ‫ِ ر‬ ُ ‫ذ ر ! طب‬
‫ِ رْ ُن‬ ُ َ ُ ْ‫ِ ر‬ ُ ِ ْ‫ِ ر‬
‫ت‬ ُ ‫ؤث !ط‬
َ ْ‫ِ ر‬ ُ َ ْ‫ِ ر‬ ُ ‫ت‬ُ ْ‫ِ ر‬ ُ " ‫س‬
6

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Yardım ediliyor,

edilir
‫ون‬
َ ُ‫َ ر‬ ُْ ‫ان‬
ِ ‫َ َر‬ ُْ ‫َ ُر‬ ُْ ‫ب‬
‫ذر‬
‫َ رْ َن‬ ُْ ‫ان‬
ِ ‫َ َر‬ ُْ ‫َ ُر‬ ُْ ‫ؤث‬
‫ون‬َ ُ‫َ ر‬ ُْ ‫ان‬ِ ‫َ َر‬ ُْ ‫َ ُر‬ ُْ ‫ذ ر ! طب‬
‫َ رْ َن‬ ُْ ‫ان‬ ِ ‫َ َر‬ ُْ ‫َ ِر َن‬ ُْ ‫ؤث !ط‬
‫َ ُر‬ ُْ ‫َ ُر‬ ُْ ‫َ ُر‬ ْ ُ‫أ‬ " ‫س‬
Aşağıdaki fiilleri yukarıdaki fiil çekimlerine uyarlayınız.
FİİL ANLAMI FİİL ANLAMI
ُ‫ َرب‬#ْ َ -‫ب‬ َ ‫ ِر‬#َ İçti ‫ ُل‬%ُ ‫ َل – َ ْد‬%ََ ‫ د‬Girdi
‫ َ &ْ َ ُد‬- ‫ َ& ِ َد‬Övdü ُ ‫ َ ْ( َرأ‬- َ‫ َ' َرأ‬Okudu
)ُ َ +ْ َ - )َ َ *َ Açtı ُ‫ْ ِرب‬, َ - ‫ب‬ َ ‫ َر‬,
َ Dövdü, vurdu
‫رُ ُج‬%ْ َ - ‫ َر َج‬%َ Çıktı ُ‫ َ ْذ َھب‬- ‫ّب‬ َ ‫ َذھ‬Gitti
ُ‫ َ ْ ُب‬- ‫ب‬ َ َ َ Yazdı ‫ َ ْ ُ ُل‬- ‫ أَ َ َل‬Yemek yedi
‫ َ ْ( ُ ُل‬- ‫ َ' َ ل‬Öldürdü ‫ َ ْ َ ُل‬- ‫ َ َ َل‬Sordu, istedi
ُ‫ُر‬+ َ - ‫ َر‬+َ َ İnkar etti ُ‫س‬0ِ ْ1 َ - ‫س‬ َ 0َ 1َ Oturdu
İSM-İ FAİL : ( ‫ل‬ ٌ ِ3 *َ ) kalıbında gelir. İşi yapan kişi anlamına gelir.
İSM-İ MEF’UL : ( ‫ل‬ ٌ ‫ُو‬4+ْ َ ) kalıbında gelir. Yapılan eylemden etkilenen şey veya kişi anlamına gelir.
FİİL İSMİ-İ FAİL ANLAMI İSM-İ MEF’UL ANLAMI
‫ب‬ َ ‫ ِر‬#َ İçti ٌ‫ ِرب‬#َ İçen ٌ‫رُ وب‬#ْ َ İçilen
َ‫َ& ِد‬ Övdü ‫َ& ِ ٌد‬ Öven ‫َ &ْ ُو ٌد‬ Övülen
)َ َ *َ Açtı )ٌ ِ *َ Açan ‫ ُو ٌح‬+ْ َ Açılan
‫ َر َج‬%َ Çıktı ‫ ِر ٌج‬%َ Çıkan ‫رُ و ٌج‬%ْ َ Çıkılan
‫ب‬ َ ََ Yazdı ٌ‫َ ِب‬ Yazan ٌ‫َ ْ ُوب‬ Yazılan
‫َ' َ َل‬ Öldürdü ‫َ' ِ ٌل‬ Öldüren ‫َ ْ( ُو ٌل‬ Öldürülen
‫ َر‬+َ َ İnkar etti İnkar eden, kafir ٌ‫َ ِ*ر‬ İnkar edilen ٌ‫ُر‬+ َ
MÜBALAĞALI İSM-İ FAİL SİĞALARI: Bir varlıkta bir özelliğin çok fazla bulunduğunu ve bir kimsenin bir şeyi
çok fazla yaptığını gösteren isimlerdir. Bu isimler sülasi (müteaddi=nesne alan) fiillerden olur. Bunların dı-
şındaki fiillerden nadiren gelir ve özel vezinleri vardır. Bu vezinler semâidirler. Yani biz istediğimiz fiili her-
hangi bir vezne sokarak mübalağalı ism-i fail yapamayız. Ayrıca müennes ve müzekker için ayrı siğaları yok-
tur. Sonlarına ta-i te’nis getirilerek müennes yapılabilirler.
Mübalâgalı İsm-i Fâil,
(1) Maziden türeyenler, bir işi sık sık yapanı veya aşırı yapanı veya bir özelliği çokca göstereni tanımlar.
( ‫اب‬
ٌ ‫ )ر‬%
َ çok döven) gibi.
(2) Sıfattan türeyenler, kalıcı bir sıfatlanmayı ve geçici bir isimlenmeyi bildirir, buna “Hâl” da denir
(‫ب‬
ٌ ‫ ِر‬%
َ dövücü) gibi.
(3) İsimden türeyenler, bir kimsenin o işle meşgul olduğunu bildirir ( ‫ك‬ ٌ ِ" َ hükümdar) gibi.
Mübalağalı ism-i failin vezinleri: Mübalaga-i ism-i failin vezinlerini sırasıyla öğrenelim:

Vezin Örnek 1 Tercüme 1 Örnek 2 Tercüme 2 Örnek 3 Tercüme 3

‫ ٌل‬4*َ ٌ‫َ واب‬ Tövbeleri çok kabul eden ٌ‫َوھ ب‬ Çok veren, çok bağışlayan
ٌ‫َ ذاب‬ Çok yalancı
6ٌ َ 4*َ ٌ‫َ َرة‬ Çok gezen, çok dolaşan 6ٌ َ 83َ Çok bilen 6ٌ َ 9*َ Çok anlayışlı
7

‫ُو ٌل‬4*َ ‫ ُو ٌر‬:َ Çok kıskanç ٌ‫ُور‬9‫َط‬ Çok temizleyici ٌ‫ ُور‬1َ Çok cesur
‫ ٌل‬4ِ *َ ٌ< ِ َ Çok iyi işiten ‫& ٌم‬ ِ ‫َر‬ Çok acıyan ‫ ٌم‬0ِ 3َ Çok bilen
‫ُو ٌل‬3 *َ ٌ ُ َ
‫وت‬ Çok susan ٌ
‫رُوق‬ *َ Çok ayırıcı
‫ ٌل‬4> *ِ ‫ِ* > ٌق‬ Çok fasık ‫> ٌم‬0 ِ‫ظ‬ Çok zalim ‫ِ >د ٌق‬ Çok dürüst
‫ ٌل‬4َ ُ* ‫ُ َ@ ٌر‬ Çok büyük ٌ‫ ع‬1َ # ُ Çok cesur ‫ ٌم‬%َُ , Çok şişman
6ٌ 0َ 4َ ُ* 6ٌ َ ‫ُ َو‬ Çok uyuyan ٌ‫ُ َ َزة‬ Çok kınayan ٌ‫ُھ َ َزة‬ Çok alay eden
‫ ٌل‬4َ +ْ ِ ٌ‫ْ َ ع‬, ِ Çok yayıp saçan ٌ‫َف‬8 ْ ِ Çok müsrif, savurgan ‫ِ ْ( َدا ٌم‬ Çok atılgan
‫ ٌل‬4ِ +ْ ِ ‫ْ طِ ٌر‬4ِ Güzel kokuyla çok kokulanan ‫ِ ْ طِ ٌق‬ Çok güzel konuşan ٌ‫ِ ْ ِ ن‬ Çok fakir
‫ ٌل‬4َ +ْ ِ ‫َ ٌم‬8 ْ ِ Çok söz söyleyen ٌ‫ِ ْ@ َ ن‬ Çok açıklayan
‫ِ ٌل‬4*َ ٌ 0ِ َ
‫ك‬ Kral, hükümdar
‫ ٌل‬4ُ* ‫ ٌل‬9ُ1 Çok cahil ‫ُ ﱠ ٌر‬ Çok büyük
‫ ٌل‬4َ +ْ ِ ‫ْ َز ٌم‬1ِ Çok dolu
‫و ٌل‬D4*َ ‫َ ﱡ ٌم‬ Daima sabit ve kalıcı ٌ‫ُ ﱡ وس‬ Çok kutsal

ُ َ ْ+ َ .ْ َ/‫) ْا‬
) ,‫ ُم ا‬+AKSAM-I SEB'A (
NOT: 1-Fiiller, kök harflerinin sayısı itibariyle sülasi (EِF8َ Fُ ) üç harfli ve rubai( Eِ3 @َ ‫ر‬
ُ ) olmak üzere ikiye
ayrılır. sülasi ör: ‫ َوى‬# َ
َ – E َ ‫ َر‬- َ‫ َ ت‬- َ‫د‬1َ ‫ َو‬- ‫ َ*ر‬- ‫ أ َ َل‬- ‫ب‬ َ ََ
rubai ör: tek bir kalıbı vardır. ‫ل‬ َ 0َ ْ4*َ = ‫دَ&ْ َرج‬
2- Fiiller, kök harfleri itibariyle ek harf alıp almamasına göre de ikiye ayrılır. Eğer fiiller ek harf almamışlarsa
onlara mücerred ( ‫) ُ َ )رد‬, eğer ek harf almışlarsa bunlara da mezidun fih ( 0 ِ ِ ‫ ) َ ِز ٌد‬fiiller denir.
3- Fiiller, içinde ilet harfi ( ‫ ) ا و ى‬bulunup bulunmamasına göre ikiye ayrılır.

A-)Sahih fiiller: içinde illet harfi bulunmayan fiillere denir. Üçe ayrılır.
1-Salim fiiller: İçinde illet harfi, hemze ve şedde bulunmayan fiillerdir.
2-Mehmuz filler: İçinde hemze bulunan fiillere denir.
3-Muda’af fiiller: ikinci harfi şeddeli olan fillerdir.
B-)Muallel(Mu’tel)fiiller: içinde illet harfi bulunan fiillere denir. Dörde ayrılır.
1-Misal fiiller: İlk harfi ‫ و‬ve ‫ ي‬olan fillerdir.
2-Ecvef fiiller: İkinci harfi illetli olan fiillerdir.
3-Nakıs fiiller: Son harfi illetli olan fiillerdir.
4-Lefif filler: içinde iki illet harfi bulunan fiillerdir. İkiye ayrılır.
a-Lefif-i Makrun: İkinci ve üçüncü harfi illetli olan fillerdir.
b-Lefif-i Mefruk: Birinci ve üçüncü harfi illetli olan fiillerdir.
ُ َ ْ+ َ .ْ َ/ْ َ‫ا‬
) ,‫ ُم ا‬+

ُ ‫ ُ َ )"ل‬,‫ ا‬/ 5 ‫ ُ ْ َ ل‬,‫ا‬ ) َ‫ا‬

7ُ 6ِ &,
‫ َ َُر‬- <َ , َ ‫ َد – َو‬1َ ‫َو‬ ُ ‫ ِ َ ل‬,‫ا‬ )َ َ *َ – ‫س‬ َ 0َ 1َ – ‫ب‬ َ ََ ) ,َ‫ا‬
‫ِ ُم‬, +
‫ت – َ َر‬ َ َ – ‫َ َل‬ ُ ‫َ ْ َو‬/‫ا‬
‫ف‬ َ‫ َ' َرأ‬- ‫أَ َ َل – َ َ َل‬ ُ ُ 9ْ َ ,ْ َ‫ا‬
‫وز‬
8َ %َ - 3َ ‫ – َد‬E َ ‫َر‬ ‫ص‬ُ .ِ ) ,‫ا‬ ‫ َ*ر‬- ‫ر‬#َ – ‫َ د‬ ‫ف‬
ُ )% َ ُ ,ْ َ‫ا‬
‫ َ' َوى‬- ‫ َوى‬#َ ُ‫ا َ ْ( ُرون‬ ُ ِ ") ,‫ا‬
‫ف‬
(İkiye ayrı-
I'َ ‫ َو‬- I3َ ‫وق َو‬ ُ ‫ ُر‬+ْ َ ‫ا‬ lır)
8

9َ ِ ُ‫َ ْ َ ل ُ َ ِز َدة‬/ْ َ‫ا‬

‫ول‬ ,‫م ا‬+‫ <ل ا‬,‫م ا‬+‫ا‬ ‫أ ر‬ ‫&در‬ ‫ رع‬% ‫َض‬
‫ ٌل‬4+َ ُ ‫ ٌل‬4> +َ ُ ‫ ْل‬4> *َ ‫ ٌل‬4ِ +ْ َ ‫ ُل‬4> +َ ُ ‫ َل‬4*َ

3 BAB
‫ ٌل‬4َ +ْ ُ ‫ ٌل‬4ِ +ْ ُ ‫ ْل‬4ِ *ْ َ‫أ‬ ‫ ٌل‬4َ *ْ ِ‫إ‬ ‫ ُل‬4ِ +ْ ُ ‫ َل‬4َ *ْ َ‫أ‬

3+1
‫ ٌل‬3َ +َ ُ ‫ِ ٌل‬3 +َ ُ ‫ِ ْل‬3 *َ ‫ ٌل‬4َ *ِ /6ٌ 0َ 3َ +َ ُ ‫ِ ُل‬3 +َ ُ ‫ َل‬3َ *َ
‫ ٌل‬4+َ َ ُ ‫ ٌل‬4> +َ َ ُ ‫ ْل‬4+َ َ ‫ ٌل‬4D +َ َ ‫ ُل‬4+َ َ َ ‫ َل‬4+َ َ
‫ ٌل‬3َ +َ َ ُ ‫ِ ٌل‬3 +َ َ ُ ‫ ْل‬3َ +َ َ ‫ ٌل‬3ُ +َ َ ‫ ُل‬3َ +َ َ َ ‫ َل‬3َ +َ َ

5 BAB
‫ ٌل‬4َ َ +ْ ُ ‫ ٌل‬4ِ َ +ْ ُ ‫ ْل‬4ِ َ *ْ ‫ِا‬ ‫ ٌل‬4َ ِ *ْ ‫ِا‬ ‫ ُل‬4ِ َ +ْ َ ‫ َل‬4َ َ *ْ ‫ِا‬

3+2
‫ ٌل‬4ِ +َ ْ ُ ‫ ْل‬4ِ +َ ْ ‫ِا‬ ‫ ٌل‬4َ +ِ ْ ‫ِا‬ ‫ ُل‬4ِ +َ ْ َ ‫ َل‬4َ +َ ْ ‫ِا‬
‫ل‬J 4َ +ْ ُ ‫ل‬4َ *ْ ‫ِا‬ ‫ ٌل‬8َِ 4*ْ ‫ِا‬ ‫ل‬D 4َ +ْ َ ‫ل‬4َ *ْ ‫ِا‬
‫ ٌل‬4َ +ْ َ ْ ُ ‫ ٌل‬4ِ +ْ َ ْ ُ ‫ ْل‬4ِ +ْ َ ْ ‫ِا‬ ‫ ٌل‬4َ +ْ ِ ْ ‫ِا‬ ‫ ُل‬4ِ +ْ َ ْ َ ‫ َل‬4َ +ْ َ ْ ‫ِا‬
‫ ٌل‬3َ ‫ ْو‬4َ +ْ ُ ‫ِ ٌل‬3‫ ْو‬4َ +ْ ُ ‫ِ ْل‬3‫ ْو‬4َ *ْ ‫ِا‬ ‫ ٌل‬4َ 4ِ *ْ ‫ِا‬ ‫ِ ُل‬3‫ ْو‬4َ +ْ َ ‫ َل‬3َ ‫ ْو‬4َ *ْ ‫ِا‬

4 BAB
3+3
‫ل‬J 4َ +ْ ُ ‫ ِ ْل‬4َ *ْ ‫ِا‬ ‫ ٌل‬8َ 4ِ *ْ ‫ِا‬ ‫ل‬D 4َ +ْ َ ‫ ل‬4َ *ْ َ‫ا‬
‫و ٌل‬4َ +ْ ُ ‫و> ٌل‬4َ +ْ ُ ‫و> ْل‬4َ *ْ ‫ِا‬ ً ‫ِوا‬4*ْ ‫ِا‬ ‫و> ُل‬4َ +ْ َ ‫و َل‬4َ *ْ ‫ِا‬
İSM-İ ZAMAN, İSM-İ MEKAN, İSM-İ ALET ِ ,َ >‫ َ َ ِن َو ْا‬,ْ ‫ز َ ِن َوا‬,‫ا‬
) ‫ َ ُء‬+ْ َ‫ا‬
a)İsm-i zaman ve ism-i mekân: Bir fiil işlendiği zamanı veya yeri gösterirler. Sülasi mücerred fiilde iki vezin-
de alınırlar.
1- ٌ ‫ َ ْ َ ل‬- Daha çok kök ikinci harfin mudaride fetha
( َ◌ ) veya ötre ( ُ◌ ) ile harekeli olan fiilerin zaman ve yer isimleri bu vezindedir.
oyun oynanılan yer ٌ‫ب‬4َ 0ْ َ ُ‫ب‬4َ 0ْ َ , ‫ ٌل‬%َ ‫َ ْد‬ ‫ ُل‬%ُ ‫َ ْد‬
NOTNakıs fiilerin zaman ve yer isimleri ٌ ‫ َ ْ َ ل‬veznindedir.
" ‫أ‬: I3َ ْ‫َ ر‬ I3َ ‫َر‬ ‫َ ْ َوى‬ ‫اَ َوى‬ I َ ْ‫َ ر‬ I َ ‫َر‬
ْ
2 ٌ ‫ َ ِ ل‬- Mudaride kök ikinci harfi esre ( ◌ ِ ) ile harekeli fiilerin zaman ve yer ismi bu vezinde gelir.
ٌ‫س‬0ِ ْ1 َ ُ‫س‬0ِ ْ1 َ
NOTMisal fiillerin zaman ve yer isimleri ‫ َ ْ ِ ل‬vezninde gelir. ٌ< ِ,‫َ ْو‬ <َ ,
َ ‫َو‬
KURALBir şeyin çok olduğu veya bir işin çok yapıldığı yeri gösteren ismi mekanın sonuna bir ‫ ة‬eklenir
böyle isme ‫ رة‬,‫م ا‬+‫ ا‬denir. 6ٌ َ ‫َ ْد َر‬ ‫س‬َ ‫َد َر‬
KURALMezid fiilerin zaman ve yer isimleri ise bu fiillerin ismul mefulleri ile aynı vezindedir.
I+َ #ْ َ ْ ُ ْ َ‫ا‬ I+َ #ْ َ ْ ‫ِا‬ ، ُ ,‫اَ ْ ُ َ َو‬ َ ,‫َ َو‬

b)İsm-i alet: Fiilden türeyen ve ait olduğu fiilin kendisiyle işlendiği alete delalet eden isim yapısı-
dır. Müteaddi, sülasi fiillerden türerler. Alet isimleri şu kalıplardadır:
VEZİN ÖRNEK
‫ِ ْ َ ٌل‬ ‫َ َل‬ Ölçtü, tarttı ‫ِ َْل‬ Ölçek
)َ َ *َ Açtı ‫ َ ح‬+ْ ِ Anahtar
‫ ٌل‬4َ +ْ ِ ‫ َز َل‬:َ Eğirdi ‫ َزل‬Lِْ İğ
‫َ َ@ َر‬ Yükseltti ‫ِ ْ َ@ر‬ Minber

60َ 4َ +ْ ِ ‫ِق‬َ 4َ Yaladı 6(َ 4َ 0ِْ Kaşık

‫س‬ َ ََ Süpürdü 6َ َ ْ ِ Süpürge
‫ ٌل‬4ُ +ْ ُ ‫ َل‬%َ َ Eledi ‫ل‬%ُ ْ ُ Elek
9

6َ 4*َ Mَ 0Fَ Karlı oldu 6ٌ 1َ 8Fَ Buzdolabı

‫ َن‬%َ َ ısıttı 6 َ َ %ّ َ Şofben

İSM-İ TASĞİR,
İsm-i Tasğir: ilk harfi zamme, ikinci harfi fetha yapılarak ve ikinci harften sonra sakin bir (‫ ) ي‬harfi ilave edi-
lerek küçültülür. Bu işleme tasgir yani küçültme denilir.
Örnek: ‫ل‬ ٌ 1ُ ‫( َر‬Adam) ‫ ْ ٌل‬1َُ ‫( ر‬Adamcık), ‫ َ@ ٌل‬1َ (Dağ) ‫ُ َ@ ْ ٌل‬1 (Dağcık)
İsmi tasgir (küçültme) üç kalıpta gelmektedir.
a) ‫ ْ ٌل‬4َ ُ* : Bu kalıp üç harfli isimler içindir.
Örnek: ‫ل‬ ٌ @َ 1َ (Dağ) ‫ َ@ ْ ٌل‬1ُ (Dağcık), ‫ ٌم‬0'َ (Kalem) ‫ ْ ٌم‬0َ ُ' (Kalemcik)
b) ‫ ٌل‬4ِ 4َ ُ* : Bu kalıp dört harfli isimler içindir.
Örnek: ‫ ٌد‬1 ِ ْ َ (Cami) ‫ ٌد‬1ِ ْ َ ُ (Küçücük cami, camicik)
c) ‫ ٌل‬4ِ ْ 4َ ُ* : Bu kalıp beş harfli isimler içindir.
Örnek: ‫ح‬ ٌ @َ ْ ِ (Lamba)-- )ٌ @ِْ َ ُ (Küçücük lamba, lambacık)
Tasgir aşağıdaki gayeleri ifade eder:
1) Azaltma
2) Küçümseme
3) Yaklaştırma
4) Şefkat ve sevgi
İsm-i tasğirin başka kalıpları da vardır. Ancak burada en çok kullanılan bu üç kalıpla yetineceğiz.
HARFİ CERLER ‫ ر‬,‫روف ا‬6
İsimlerin önüne gelip, kendilerinden sonra gelen ismin son harekesini kesra (esreli) okuturlar, yani
mecrur yaparlar. Harf oldukları için kendi başlarına bir anlam ifade etmezler, ancak isme dâhil olduklarında
manaya katkıda bulunurlar. Harf-i cerler arapçada çok büyük önemi haizdir hem çok kullanılmakta hem de
birçok fiil bu harfler ile derece zıt manalara gelmektedir. O yüzden bu harfi cerler çok iyi ezberlenmeli-
dir. Bu harfi cerler toplam 20 tanedir. İngilizce bilenler bunları in, on, at, since, for, as, from vs. şeklinde
düşünürse daha kolay kavrayacaktır. Okunuş ve yazılışları tüm harf-i cerler aşağıdadır.
:(‫ م *(ط‬N‫رّ ا‬1 )%D‫روف ا‬6‫ ّر و‬,‫روف ا‬6
Allah’a inandım ِ) ِ ‫ت‬
E ُ َْ‫آ‬ ‫ب‬ِ 1
Bütün günahlardan tövbe ettim ‫ب‬ ٍ ْ ‫ْت ِنْ ُ >ل ّذ‬ ُ @ُ ْ‫ِن‬ 2
Allah Teala’ya tövbe ettim Iَ 4َ َ Q ِ F,َ ‫ْت ِا‬ ُ @ُ F,َ ‫إ‬ 3
Haramdan men edildim ‫ت َ< ِن ْا َ& َر ِام‬ ُ +ْ +ِ ُ ْ‫َ<ن‬ 4
Her günahkar üzerine tövbe etmek vaciptir ٍ ِ ‫ ُ >ل ُْذ‬F"َ <َ 6ُ @َ ‫بُ ا ْو‬1ِ َ
‫ب‬ F"َ <َ 5
Ben Allah Teala’nın/Teala için kulcağızıyım Iَ 4َ َ E ِ ) ِ ‫ َ@ ْ ٌد‬3ُ َ َ‫ا‬ ‫ِل‬ 6
İtaat eden cennettedir 6ِ 1َ ‫ ْا‬Hِ <ُ ِ‫اَ ْ ُط‬ Hِ 7
O’nun benzeri gibi hiçbir şey yoktur (Şura 42/11) ‫ْ ٌء‬E#َ 0ِ ِ" ْ ِ َ ‫ْس‬ َ َ ‫َك‬ 8
Ölüme kadar Allah Teala’ya ibadet ederim ِ ‫ ْا َ ْو‬F ) 6َ Iَ 4َ َ Q
‫ت‬ َ ‫ْ ُ@ ُد‬3َ‫ا‬ F ) 6َ 9
Nice okuyucular vardır ki Kur’an onlara lanet eder ُ‫ ا ْ(ُرْ آن‬Sُ ُ 4َ 0ْ َ ‫ب َ ٍل‬ ) ‫ُر‬ ‫ُر )ب‬ 10

ِ ) ‫َو‬ َ Jَ ,ْ ‫َو ُاو ا‬

Allah’a yemin ederim ki asla büyük günahları yapmayaca-
ğım ‫ َِر‬T @ َ ‫ن ْا‬0َ 4َ *ْ َ‫ َ ا‬I ‫ ِم‬+ 11
Allah’a yemin ederim ki elbette farzları yapacağım َ T‫ َرا‬+َ ‫ن ْا‬0َ 4َ *ْ َUَ E
‫ِض‬ ِ) َ ‫ ِم‬+َ Jَ ,ْ ‫َ ُء ا‬ 12
Buluğ gününden beri yaptığım tüm günahlara tövbe ‫ ُ ْذ‬Sُ ُ 0ْ 4َ *َ ‫ب‬ ٍ ْ ‫ْت ِ نْ ُ >ل َذ‬ ُ @ُ
ُ ‫ُ ْذ‬ 13
ِ 0@ُ ‫َ ْو ِم ْا‬
ettim
‫وغ‬
10

Buluğ gününden itibaren namaz farz olur ‫ةُ ُ ْ ُذ َ ْو ِم‬8َ ‫بُ ا‬1ِ َ
ُ ‫ُ ْ ُذ‬ 14
ِ 0@ُ ‫ْا‬
‫وغ‬
Âlim hariç, insanlar helak oldu ‫ ِِم‬4َ ‫ ْا‬K َ 6َ ُ‫ك ا س‬ َ 0َ ‫َھ‬ َ 6َ
K 15
İlmiyle amel edenler hariç, âlimler helak oldu ‫ ِِل‬4َ ‫ ْا‬Lَ !َ ‫ُون‬ َ ِ 4َ ‫ك ْا‬ َ 0َ ‫َھ‬
Lَ !َ 16
Sِ ِ 0ِْ 4@ِ
İhlâslılar hariç, amel edenler helak oldu ‫ون َ<دَا‬ َ ُ 0 ِ 4َ ‫ك ْا‬ َ 0َ ‫َھ‬
‫َ< َدا‬ 17
‫ِص‬ِ 0%ُْ ‫ْا‬
Ey Allah’ın rahmeti, sen olmasaydın elbette insanlar ‫ َك‬0َ 9َ َ Qِ 6َ َ ْ&‫ ْو َ' َك َ َر‬,َ
helak olurdu 'َ ‫ ْو‬,َ 18
ُ‫ا س‬
Niçin/neden isyan ettin? (Keymihe = keymâ (elif’ten
bedel he gelmiş)
‫ْت‬ َ َ 3َ 0 َ ْ َ ‫َ ْ َم‬ 19

ZARFLAR
Zarflar; fiilin meydana geldiği zamanı ve mekânı belirten, “Ne zaman” ve “nerede” sorularının cevabı olan
kelimelerdir. Kendinden sonra gelen ismi, cer harfleri gibi mecrûr (esreli) yapar.
Zarflar; zaman zarfı ve mekân zarfı olmak üzere iki kısımdır:
Bazı Önemli Mekân Zarfları
‫أ َ َم‬ Önünde ِ @َ ْ ‫أ َ َم ا‬
‫ب‬ Kapının önünde
‫ف‬ َ 0ْ %َ Arkasında ‫ب‬ ِ @َ ْ ‫ف ا‬ َ 0ْ %َ Kapının arkasında
َ‫َ* ْوق‬ Üstünde, üzerinde >‫َ* ْوقَ ا رف‬ Rafın üzerinde
‫ت‬ َ ْ& َ Altında ‫ب‬ ِ @َ ْ ‫ت ا‬ َ ْ& َ Kapının altında
‫ َ ِر َج‬% Dışında 6ِ َ ِ ‫ َ ِر َج ا ْ َ د‬% Şehrin dışında
‫ َل‬%ِ َ‫دا‬ İçinde 6ِ َ ِ ‫ َل ا ْ َ د‬%ِ َ‫دا‬ Şehrin içinde
‫َ@ َْن‬ Arasında ‫ب َوا * َِذ ِة‬ ِ @َ ْ ‫َ@ َْن ا‬ Kapı ve pencerenin arasında
‫ِ ْ َد‬3 Yanında ‫ب‬ ِ @َ ْ ‫ِ ْ دَ ا‬3 Kapının yanında
‫َو َ َط‬ Ortasına, ortasında ‫ ِر ِع‬# ‫َو َ َط ا‬ Caddenin ortasına
‫َ& ْو َل‬ Etrafında, çevresinde 6ِ @َ ْ4 َ ْ ‫َ& ْو َل ا‬ Kâbe’nin etrafında
<َ َ Birlikte, beraber ‫س‬ ِ ‫َ َ< ا‬ İnsanlarla beraber
Bazı Önemli Zaman Zarfları
‫َ' ْ@ َل‬ Önce ٌ‫ْر‬9#َ Ay
‫ْ َد‬4@َ Sonra 6ٌ َ َ - ‫ َ ٌم‬3 Yıl
‫َ ْ ٌل‬ Gece ٌ‫ْ ر‬1*َ fecr
6ٌ 3َ َ Saat ‫َ ْو ٌم‬ Gün
ٌ‫أ ُ ْ @ُوع‬ Hafta ‫َ @ َ ٌح‬ Sabah
‫ َن‬Yْ َ‫ا‬ Şimdi 6ٌ 0َ ْ َ Bir gece
‫َطواَ َل‬ Boyunca ‫ْس‬ ِ َ‫أ‬ Dün
‫ َ َء‬Fْ َ‫أ‬ Esnasında ‫ ٌر‬9ْ ‫ظ‬ ُ Öğle
‫ َ ٌر‬9 َ Gündüz ‫ ْ ٌر‬3َ İkindi
6ٌ (َ 'ِ ‫َد‬ Dakika ‫َ َ ٌء‬ Akşam
11

) ,َ‫) ا‬
ZAMİRLER ( ‫ َ ُِر‬%
MUNFASIL ZAMİRLER
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ O
‫ُھ ْم‬ َ ‫ُھ‬ ‫ھ َُو‬ ‫ب‬‫ذر‬
‫ھُن‬ َ ‫ُھ‬ Eَِ ‫ھ‬ ‫ؤث‬
‫أَ ْ ُ ْم‬ َ ُ ْ َ‫أ‬ ‫ت‬ َ ْ َ‫أ‬ ‫ذ ر ! طب‬
‫أَ ْ ُن‬ َ ُ ْ َ‫أ‬ ‫ت‬ِ ْ َ‫أ‬ ‫ؤث !ط‬
ُ‫َ &ْ ن‬ ُ‫َ &ْ ن‬ َ َ‫أ‬ " ‫س‬
MUTTASIL ZAMİRLER
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Ona,onun,onu
‫ ُھ ْم‬ َ ‫ ُھ‬ ُ‫ه‬ ‫ب‬‫ذر‬
‫ھُن‬ َ ‫ ُھ‬ ‫ َھ‬ ‫ؤث‬
‫ ُ ْم‬ َ ُ ‫ك‬َ ‫ذ ر ! طب‬
‫ ُ ن‬ َ ُ ِ‫ك‬ ‫ؤث !ط‬
َ َ ‫ِي‬ " ‫س‬

ÖRNEK: , ‫ُن‬9@ُ َِ , َ 9ُ @ُ َ ِ , 9َ @ُ َ ِ , ‫ ْم‬9ُ @ُ َ ِ , َ 9ُ @ُ َ ِ , Sُ @ُ َ ِ ve diğer muttasıl zamirler başka ör-

neklerle kullanılabilir.

İSM-İ İŞARETLER
YAKIN İSM-İ İŞARETLER
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Bu
‫ِء‬ َ ُ‫َھؤ‬ ِ ‫َھ َذ‬
‫ان‬ ‫َھ َذا‬ ‫ذر‬
‫ِء‬ َ ُ‫َھؤ‬ ‫َھ َ ِن‬ ‫َھ ِذ ِه‬ ‫ؤث‬
UZAK İSM-İ İŞARETLER
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Şu
َ Tِ َ ‫أُو‬
‫ك‬ َ ُ ِ ‫َذ‬ ‫ك‬َ ِ ‫َذ‬ ‫ذر‬
‫ك‬َ Tِ َ ‫أُو‬ َ ُ 0ِْ ‫ك‬َ 0ِْ ‫ؤث‬
İSM-İ MEWSULLER
İsm-i mewsuller genellikle kendinden önceki ile kendinden sonraki arasında bağ kuran bağlaçlardır. Ken-
dinden sonrakiler öncekinin açıklaması niteliğindedir.
ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬ Öyleki
‫اَ ِذ َن‬ ِ ‫اَ َذ‬
‫ان‬ ‫اَ ذِي‬ ‫ذر‬
Eِ ‫ َوا‬0 َ‫ا‬/Eِ 8 َ‫ا‬/EِT8 َ‫ا‬ ‫ َ ِن‬0 َ‫ا‬ Eِ َ‫ا‬ ‫ؤث‬
Örnek:
Dini yalanlayanı gördün mü? ‫اَ َراَ ْ تَ ا ِذي ُ َ ذبُ ِ@ >د ِن‬
İbadetlerinden gafil olanlar-Gösteriş yapanlar َ ‫ ْم َ ھ‬9ِ ِ 8َ َ ْ‫ن‬3َ ‫ا ِذ َن ُھ ْم‬
‫ُون اَ ِذ َن‬
‫ُھ ْم ُ َراؤُ َن‬
Namazlarında huşu içerisinde olan mü’minler kesinlikle kurtuluşa E*ِ ‫ون * اَ ِذ َن ُھ ْم‬َ ُ ِ ‫ َ) ا ْ ُ ْؤ‬0َ *ْ َ‫َ' ْد أ‬
ermişlerdir.
َ 4ُ ِ# %َ ‫ ْم‬9ِ ِ 8َ َ
‫ون‬
Babası imam olan kız öğrenci geldi. ‫ اَ ُ@و َھ إِ َ ٌم‬Eِ ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫ت ا ط‬ ِ ‫ َء‬1َ
12

Annesi mühendis olan öğrenci geldi 6ٌ َ ‫ ْ ِد‬9َ ُ Sُ D ُ ‫ َء ا ط ِبُ ا ِذي ا‬1َ

Babaları gelen çocuklar gittiler. ‫ َء اَ ُ@و ُھ ْم‬1َ ‫ ُل ا ِذ َن‬+َ ‫َ ْط‬U‫ب ْا‬ َ ‫َذ َھ‬
Anneleri öğretmen olan iki çocuk geldiler. 6ٌ َ >‫ َ ُ َدر‬9ُ D ُ ‫ان ا‬ > ‫ َء ا‬1َ
ِ ‫ ِن ا َذ‬8َ +ْ ‫ط‬
Babaları öğretmen olan iki kız çocuğu geldiler. ‫> ٌم‬04َ ُ َ ‫ َ ِن اَ ُ@و ُھ‬0 ‫َ َ ِن ا‬0+ْ ‫ت ا >ط‬ ِ ‫ َء‬1َ
Babaları Profesör olan kızlar öldüler. ٌ‫ اَ ُ@و ُھن ا ُ ْ َ ذ‬Eِ 0 ‫ت ا‬ ُ َ @َ ْ ‫ت ا‬
ِ َ *> ُ‫ُو‬
َُ %
َ ِDْ َ‫ا‬ İSİM TAMLAMASI
İdafette iki öğe vardır; mudaf (‫ف‬
ٌ %
َ ُ ) ve mudafun ileyh (0 ْ ,َ ‫ِا‬ ‫ف‬
ٌ %
َ ُ )

Kurallar;
1-Mudaf olan kelime ‫ ال‬takısı ve tenvin( ◌
ٍ ً , ٌ◌ ) almaz. Cümle içindeki yerine göre ( َ◌) , ( ◌ِ ) , ( ُ◌ )
harekelerini alabilir.
2-Mudafun ileyh olan kelime ise mecrur olmak zorundadır. Ma’rife veya nekira olabilir.
- ِ‫ف‬ ‫ َ ْ َ بُ ا‬- ‫ب‬
ِ ِ ‫ ُم ا ط‬0َ 'َ - ِ‫ف‬ ‫ ُ دَ ر> سُ ا‬- 6ٍ َ >‫ َد ْ* َ ُر ُ َدر‬- ‫ َ ِكِ َ ْو ِم ا >د ِ ِن‬- Q
ِ 6َ Lَ @ْ ِ

6ِ َ ‫ ا ْ َ ْد َر‬E*ِ 6ِ َ ‫س ا ْ َ ْد َر‬ َ >‫ت ُ َد ر‬ ُ ْ َ‫ َرا‬-1

ِ ْ @َ ْ ‫ ا‬E*ِ 6ِ َ ‫ ُ َد ر> سُ ا ْ َ ْد َر‬-2
‫ت‬
6ِ َ ‫س ا ْ َ ْد َر‬ِ >‫ت ِ@ ُ دَ ر‬ُ ْ‫ َ َرر‬-3
NOT Mudaf olan kelime eğer müsenna veya cem müzekker salim ise bu kelimenin sonundaki nûn ( ‫) ن‬
harfi düşer.
ٍ 9َ َ E@ِ َ‫ت َ َدا ِن ا‬
‫ب‬ ْ @َ ٍ 9َ َ E@ِ َ‫ت َ َدا ا‬
‫ب‬ ْ @َ , َ ‫ ُھ‬+ ‫ِا ْ َ ِن‬ َ ‫ِا ْ َ ُھ‬
NOT Mudaf olan kelimenin başına nida harfi gelirse mudaf olan kelimeyi mansup yapar.
Q
ِ ‫ِ َ@ َد‬3 َ ِ ‫ِ َ@ ُد‬3 , ‫َ اَ َ@ َ@ ْ ٍر‬
Q ‫اَ ُ@و َ@ ْ ٍر‬

(‫ رة‬,‫ ر وا‬,‫)ا‬
MA’RİFE VE NEKİRA
İsim ve sıfatların belirli olduğunu göstermek üzere başlarına (‫ )ال‬takısı getirilir. Bu takıya belirlilik takısı
denir.
-Başında belirlilik takısı bulunmayan sonu tenvinli olup belirsiz bir varlığı gösteren ( ٌ‫ِ َ ب‬ ) gibi bu tür keli-
melere nekira (ٌ‫ِ َرة‬ َ ) denir.
-Nekira olan bir kelimenin başına belirlilik takısı getirilerek ma’rife ( 6ٌ *َ ‫ْ ِر‬4 َ ) yapılır. Bilinen bir varlığı gös-
terip sonundaki tenvin düşer ve bir hareke kalır.
‫ ٌم‬0َ 'َ – ‫ت‬
ٌ ْ @َ : ٌ‫َ ِ َرة‬ ُ ْ @َ ْ َ‫ ا‬: 6ٌ *َ ‫ْ ِر‬4 َ
‫ ُم‬0َ (َ ْ َ‫ ا‬- ‫ت‬
Arapça'da 28 harfin 14 tanesi şemsi diğer 14 tanesi kameri harftir.
Şemsi harfler: ‫ت ث د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ل ن‬
-şemsi harflerde el takısından sonra gelen bir kelime bu 14 harften biriyle başlarsa el (‫)ال‬takısının lam (‫)ل‬
harfi okunmaz. Lamdan sonraki harf şeddeli okunur. ‫ ٌر‬1ِ َ ‫ ُر‬1ِ َ‫ا‬
Kameri harfler: Sُ َ (ِ 3 ْ %َ ‫ك َو‬
َ ‫ف‬ َ 1&َ ^ِ @ْ َ‫ا‬
El (‫ )ال‬takısından sonra kelime bu harflerden biriyle başlarsa lam harfi okunur.
ٌ‫َ@ ب‬ ُ‫ اَ ْ َ@ ب‬, ٌ‫اَب‬ ُ‫اَ ْ َب‬
13

MA’RİFE VE NEKİRA (ُ‫ﻨ ِﻜَرة‬ ‫)اَْﻝ َﻤ ْﻌ ِرﻓَ ُﺔ َواﻝ‬

ٌ ِ‫ طَﺎﻝ‬- ‫ﺎب‬
ٌ َ‫ ِﻜﺘ‬- ‫ َﻗﻠَ ٌم‬:‫ ﻤﺜﺎل‬.ً‫ﺎدة‬
َ ‫وًﻨﺎ َﻋ‬ ‫ون ُﻤ َﻨ‬ ٍ ‫د ٍد اَوﻤﻌ‬ ‫ل ﻋﻠَﻰ َﺸ ْﻴ ٍﺊ ﻤﺤ‬ ‫ِذي َﻻ ﻴ ُد‬‫ اَ ِْﻻﺴم اﻝ‬: ٌ‫َﻨ ِﻜرة‬
‫ب‬ ُ ‫ َوَﻴ ُﻜ‬.‫روف‬ ُ َْْ َُ َ َ ُْ َ
ٍ ‫ﺔُ أَ ْﻨ َو‬‫ﻲ ِﺴﺘ‬
‫اع‬ ِ ٍ ٍ ٍ  ِ ِ ِ
َ ‫ َوﻫ‬.‫ اَ ْﻻ ْﺴ ُم اﻝذي َﻴ ُدل َﻋﻠَﻰ َﺸ ْﻴﺊ ُﻤ َﺤدد أَ ْو َﻤ ْﻌ ُروف‬: ‫َﻤ ْﻌرﻓَ ٌﺔ‬
ِ ِ
‫ب‬ُ ‫ﺎب – اَﻝطﺎﻝ‬ ُ َ‫ اَْﻝﻜﺘ‬- ‫ اَْﻝ َﻘﻠَ ُم‬: (‫ف ِب )اَ ْل‬ ُ ‫ر‬‫اَْﻝ ُﻤ َﻌ‬-1
ُ‫ﻜﺔ‬ ‫ﺎط َﻤﺔُ – َﻤ‬ ِ َ‫ ﻓ‬- ‫ اَ ْﺤﻤ ُد‬: ‫اَْﻝ َﻌﻠَ ُم‬-2
َ
‫ك‬ َ ‫ك – ﺘِْﻠ‬ َ ِ‫ َذﻝ‬-- ‫ َﻫ ِذ ِﻩ‬- ‫ َﻫ َذا‬: ِْ ‫أَﺴﻤﺎء‬-3
‫اﻻ َﺸ َﺎرِة‬ ُ َْ
‫ ـﻪُ – َﻫﺎ‬-- ‫ ِﻫ َﻲ‬- ‫ ُﻫ َو‬: ‫ﻀ َﻤﺎ ﺌُِر‬  ‫اَﻝ‬-4
‫ﺘِﻲ‬‫ ِذي – اَﻝ‬‫ اَﻝ‬:ُ‫ﺼوﻝَﺔ‬ ُ ‫ﺎء اْﻝ َﻤ ْو‬ ُ ‫اَ ْﻷَ ْﺴ َﻤ‬-5
‫ ِﺎﻝ ِب‬‫ َﻗﻠَ ُم اﻝط‬- ‫ ِﺎﻝ ِب‬‫ﺎب اﻝط‬ ِ
ُ َ‫ ﻜﺘ‬: ‫ﺎف‬
ُ ‫ﻀ‬ َ ‫اَْﻝ ُﻤ‬-6

MÜZEKKERLİK VE MÜENNESLİK ِ‫ َ ء‬+ْ َ/‫ ْا‬Hِ ‫ث‬
ُ ِ ْO ) ,‫ ) ْذ ِ ُر َوا‬,َ‫ا‬
• Erkek varlıkların isimlerine ‫ُ َذ ) ٌر‬ denir.
• Dişi varlıkların isimlerine ٌ ) ‫ُ َؤ‬
‫ث‬
denir.
Arapça'da müzekker için bir alamet yoktur.
Örnek: ‫ت‬ ٌ ْ @َ
Müennes isimler Arapça'da üç kısma ayrılır; Hakiki Müennes, Lafzi müennes ve Sema-i Müennes.
1-Hakiki Müennes: Kendisinde mana itibariyle dişiliğin olduğu isim hakiki müennestir. Bu kelimelerin lafzı-
na-yazısına bakılmaz.
ٌ %ْ ُ ‫ أ‬- ‫م‬J ُ ‫ أ‬- ‫َ رْ َ ُم‬
Örenk: ُ‫ َز ْ َ ب‬- 6ُ َ ِ‫ َ* ط‬- ‫ ُد‬4َ ُ - ‫ت‬
2-Lafzi Müennes: Bu isimlerin sonunda müennes isim olduklarını gösteren alametler bulunmaktadır. Bu
alametler şunlardır;
A) P – ‫( ة‬Ta-i Merbuta): Müzekker isimlerin sonuna getirilerek müennes yapılır.
Örnek: 6ٌ َ >04َ ُ -‫> ٌم‬04َ ُ / ٌ‫ ِ َذة‬0ْ ِ - ‫ ِ ٌذ‬0ْ ِ
‫ة‬ geldiği bazı yerler;
a) ‫ ة‬Bazen erkek isimlerin (Talha) sonunda bulunur bura da o isimlerin müennes olduğunu göstermez.
Örnek: 6ُ &َ 0ْ ‫ َط‬- ُ‫َ& ْ َزة‬
Sonunda ‫ ة‬bulunan bütün özel isimler gayri munsarif olurlar.
b) ‫ ة‬İsmi failin 6ٌ Lَ َ @َ ُ kipini göstermek için ismi failin sonuna gelir. Müzekker ismi failin sonuna geldiği
zaman dişilik alameti olmaz.
Örnek: (çokbilmiş) 6ٌ َ 83 َ - ‫ ٌم‬83َ /6ٌ َ &‫ َر‬- ‫َر& ٌل‬
Ek Bilgi: Ayrıca ismi faillerin sonuna çoğul alameti olarak gelmektedir.
ٌ
Örnek: 60َ َ 'َ - ٌ‫ َرة‬1
َ *َ - ٌ‫ َرة‬+َ َ
B) (Kısa elif) Elif-i maksure: Elif sesiyle telaffuz edilen ‫ ى‬şeklinde yazılan harflerde de müenneslik alameti
vardır. Örnek: ‫ ُ ْ@ َرى‬- ‫ َرى‬# ْ @ُ - ‫ُ ْ َرى‬
İsimlerin sonundaki ( ‫ ) ا‬de müenneslik alametidir. Örnek: 3
C) Elif-memdude: Bazı isimlerin sonundaki hemzeden( ‫) ء‬önce bulunan elif ( ‫ ) ا‬isimlerde müenneslik ala-
meti katar. Bu tür müennes isimler hep sıfat anlamı taşıyan isimlerdir.
Örnek: ‫ َ ْو َدا ُء‬- ‫ َزرْ َ' ُء‬- ‫ ُء‬,
َ ْ @َ - ‫َ& َْرا ُء‬
14

Sema-i Müennes: Bunların müennes olduğunu gösteren herhangi bir alamet yoktur. Sözlükten, duyarak
veya ezberleyerek bulunur bilinir.
Örnek: ‫ُرو ٌح‬ - ٌ‫ ْن‬3َ - ٌ‫ ْ س‬#َ ٌ‫س‬+ْ َ
-
‫ ء‬+/‫ إ<راب ا‬İ’RAB TABLOSU
ِ
‫اﻝﻤؤﻨث‬ ِ ‫ﺠﻤﻊُ اﻝﻤذ‬
ِ ُ‫ﺠﻤﻊ‬ ‫ﻜر‬
‫اﻝﺘﻜﺴﻴر‬ ُ‫ﺠﻤﻊ‬ ‫ﺘﺜﻨﻴﺔ‬ ‫ﻤﻔرد‬
‫اﻝﺴﺎﻝم‬
ُ ‫اﻝﺴﺎﻝم‬
ُ
◌ُ ‫ات‬
ُ .َ .. ‫ون‬
َ .ُ .. ِ .َ ..
‫ان‬ ◌ُ ‫ﻤرﻓوع‬
◌َ ِ .َ ..
‫ات‬ ‫ﻴن‬ ‫ َ◌ ْﻴ ِن‬
َ .ِ .. ◌َ ‫ﻤﻨﺼوب‬
◌ِ ِ .َ ..
‫ات‬ ‫ﻴن‬ ‫ َ◌ ْﻴ ِن‬ ◌ِ
َ .ِ .. ‫ﻤﺠرور‬
‫ﺎ ُء‬‫اَ ْﻷَ ِطﺒ‬ ‫ﺎت‬
ُ ‫ر َﺴ‬ ‫اَْﻝ ُﻤ َد‬ ‫ون‬
َ ‫ر ُﺴ‬‫اَْﻝ ُﻤ َد‬ ِ ‫ر َﺴ‬ ‫اَْﻝ ُﻤ َد‬
‫ﺎن‬ ‫ر ُس‬‫اَْﻝ ُﻤ َد‬
‫ﺎء‬ ِ ِ ‫رﺴ‬ ‫اَْﻝﻤ َد‬ ِ ‫ر َﺴ ْﻴ ِن‬ ‫اَْﻝ ُﻤ َد‬ ‫اﻷﻤﺜﻠﺔ‬
َ ‫اَ ْﻷَطﺒ‬ ‫ﺎت‬ َ ُ ‫ﻴن‬
َ ‫رﺴ‬‫اَْﻝ ُﻤ َد‬ ‫ر َس‬‫اَْﻝ ُﻤ َد‬
ِ ‫َطﺒ‬
‫ﺎء‬ ِ ‫اَ ْﻷ‬ ِ ‫رﺴ‬ ‫اَْﻝﻤ َد‬
‫ﺎت‬ ‫ﻴن‬ ِ ‫ر َﺴ ْﻴ ِن‬ ‫اَْﻝ ُﻤ َد‬ ِ ‫ر‬‫اَْﻝ ُﻤ َد‬
َ ُ َ ‫رﺴ‬‫اَْﻝ ُﻤ َد‬ ‫س‬

CÜMLE
Cümle: İki veya daha fazla kelimeden oluşmuş tam mana veren söz dizisine cümle denir.
Arapçada isim cümlesi ve fiil cümlesi olmak üzere iki türlü cümle vardır.
A-FİİL CÜMLESİ (‫ﻴ ُﺔ‬ ِ‫)اَ ْﻝ ُﺠ ْﻤﻠَ ُﺔ ا ْﻝ ِﻔ ْﻌﻠ‬
0ِ ْ4+ِ ْ ‫ ا‬6ُ 0َ ْ 1ُ ْ َ‫ )ا‬denir.
Fiil ile başlayan cümlelere fiil cümlesi (6ُ
Fiil ( ‫ل‬4* ),fail ( ‫ل‬3 * ) ve mef’ul ( ‫ول‬4+ ) olmak üzere 3 öğesi vardır. Fiil müzekkerlik konusunda faile
tabi olur, ancak! Aynı zamanda fiil her zaman müfrettir.
Madi fiil fetha üzere mebnidir, mudaride ise merfu olur.
KURALLAR:
Fail kural itibarı ile her zaman merfudur. Mef’ul ise mensuptur.

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ ‫ُ ْ َر ٌد‬
َ6َ َ >‫ون ا ر‬َ ُ >‫ب ا ْ ُ َدر‬َ ََ 6َ َ َ >‫ب ا ْ ُ َدر> َ ِن ا ر‬َ ََ 6َ َ َ >‫ب ا ْ ُ َدر> سُ ا ر‬َ ََ ‫ذر‬
6َ َ َ >‫ت ا ر‬ ُ َ >‫ت ا ُ َد ر‬ ْ @َ َ َ 6َ َ َ >‫ت ا ُ َد ر> َ َ ِن ا ر‬ ْ @َ َ َ 6َ َ َ >‫ ا ر‬6ُ َ >‫ت ا ُ َد ر‬ ْ @َ َ َ ‫ؤث‬
Fail cem li ğayri akil olursa fiil müfred ve müennes olarak gelir ‫ط ُو ُر‬ D ‫تا‬ ْ َ َ
NOT:Fiil cümlesinin iki temel öğesi; fiil ve faildir.
Fail gizli veya açık gelebilir.
Bu fiilin faili gizlidir. ‫ َر َج = ُھو‬%َ
MEF’UL ÇEŞİTLERİ
1-Mef’ulü mutlak: Fiilin lafzından alınan mansub bir isimdir. Yani fiilin mastarından getirilir. Mefulu mut-
lak;
a)Fiili pekiştirmek,
b)Çeşidini belirtmek,
c)Sayısını belirtmek için fiilden sonra zikredilir.
Örneğin;
‫َ َ& ْ ًدا‬Q ‫( اَ&ْ َ ُد‬Allah’a güzelce hamd ederim.)(Pekiştirme)
15

8ً ِ 1َ ‫( ِا ْ ِ@رْ َ ْ@رً ا‬Güzel bir sabırla sabret.)(Çeşit)

َ ‫>ص‬0 ‫ ا‬DE ِ‫رْ ط‬#D ‫ب ا‬
‫رْ َ@ َ ْ ِن‬, َ ‫ َر‬,
َ (Polis hırsıza iki defa vurdu.)(sayı)
2-Mef’ulün li eclih: Mansub veya sebep gösteren bir harfle mecrur olan bir isimdir. Yani mefulün li eclih,
ya fetha alarak, ya da bir harfi cerden dolayı kesre alarak görevini yapar. Fiilden sonra gelir ve fiilin sebebi-
ni ve meydana geliş nedenini açıklar.
Örneğin;
ُ ‫ ُم‬0ِ ْ ُ ْ ‫ِ ا‬E0 َ ُ (Müslüman, Allah’a şükür olsun diye namaz kılar.)
ِ ِ ‫ ْ ًرا‬K
_
ِ "َ ‫ِ َط‬, ‫ ِ ُذ‬0ْ ‫َ َ* َر ا‬
‫ ِم‬0ْ 4ِ ْ ‫ب ا‬ (Öğrenci, ilim talep etmek için yolculuğa çıktı.)
3-Mef’ulun fih: Fiilin meydana geliş zamanını veya yerini belirten mansub isimdir. Daima “fi=de, da” mana-
sını içerir.
Örneğin; .‫ور ِة‬َ 5 +,‫ا‬
) ‫ت أ َ َم‬ ُ +ْ 'َ ‫( َو‬Tahtanın önünde durdum.)
Bu örnekte görüldüğü üzere, durmak işinin nerede yapıldığı bildirilmektedir. Tahtanın önünde durma işi,
tam
Olarak sınırlandırılmamıştır. Yani tahtanın ne kadar önünde durulduğu tam olarak belirli değildir.
.6ً َ&َ E0ِ َ 3َ Iَ ‫( ْأذ َھبُ ِا‬İşime sabahleyin gidiyorum)
Bu örnekte ise, zaman bildirildi. İşe gitme eyleminin hangi zaman diliminde yapıldığı söylendi.

.‫ور ِة‬
َ 5 +,‫ا‬ ) ‫ ِ ُذ ِ< ْ َد‬0ْ > ‫( َ ِ(فُ ا‬Öğrenci, tahtanın önünde duruyor.)
Dikkat edilirse, bu örnekte de durma işinin nerede yapıldığı bildiriliyor. Burada yapılan durma eylemi belirli
bir mekan olan tahtanın önünde yapılmıştır.
Mekan zarfı, sınırları belli bir yer olduğu zaman “fi” zikredilir.
Örneğin;
.‫ب‬ ِ َ "ْ َ ,ْ ‫ ا‬Hِ ‫ ْو َ ُد‬U‫ب ْا‬َ 4ِ َ (Çocuklar oyun sahasında oynadı)
Bu örnekte de fiilin hangi mekanda yapıldığı sınırlandırılarak bildirilmiştir. Yani çocuklar tamı tamına oyun
sahasında oynamıştır başka bir yerde değil.
.‫ ِ ِد‬+ْ َ ,ْ ‫ ا‬Hِ ‫ت‬ ُ ْ 0 َ (Camide namaz kıldım.)
Bu son örneğimize dikkat ettiğimizde, namaz kılma işinin belirli sınırlandırılmış bir mekânda yani camide
yapıldığı vurgulanmaktadır.
Kısacası mefulu fihler; yer ve zaman bildiren isimlerdir.
4-Mef’ulü ma’ah: (< ) beraber manasındaki “vav” dan dan sonra gelen ve fiilin, kendisiyle beraber geldiği
şeye delalet eden mansub bir isimdir. Yani burada “ ‫ ”و‬harfi cümlede bir eylemin birlikte yapıldığı manasını
vermektedir. Burada bu “‫ ”و‬harfine “vav-ı maiyye” (beraberlik vavı) denilir.
Örneğin; َ ‫َ ل‬ َ ,ْ ‫ت َوا‬
ُ ْ‫( ِ ر‬Dağ boyunca yürüdüm= Dağla birlikte yürüdüm)
.‫ ِر‬9ْ ) ,‫ ا‬Qَ ِ‫ ط‬K
َ ‫ ٌل َو‬0ِ %َ I#َ َ (Halil nehir kıyısı boyunca yürüdü. =Halil nehirle beraber yürüdü.)
.‫ش‬ ِ ْK ) ,‫وب ا‬َ ‫ َر ُ َ& ٌد َو ُ ُر‬, َ &َ (Muhammed, güneşin batışıyla geldi= Muhammed, güneşin batışıyla bir-
likte geldi.)
Yukarıdaki örnekleri incelediğimizde şu sonuç ortaya çıkmaktadır:
Cümlelerde bulunan “‫ ”و‬harfi beraberlik anlamı katmıştır.

5-Mef’ulun bih: Failin işlediği işten etkilenen isme mefulun bih denir. Fiil, mefulun bih'ten önce doğrudan
doğruya, kendisi gelmişse, yani, fiille meful arasında cer harfi yoksa, böyle mefule sarih mefulun bih denir:
ً "َ .َ ‫ْت‬
ُ ‫ َ َر‬#ْ ‫ ِا‬Bir kalem satın aldım.
‫ ِ َ َب‬,‫ َ' َر ْأ َ ا‬Kitabı okuduk.
cümlelerindeki ً 0َ 'َ ve ‫ب‬ َ َ ِ ‫ ا‬isimleri, sarih mefullerdir.
Bazı fiiller de, mefullerine, ancak cer harfi ile tesir ederler. Böyle, önünde cer harfi bulunan mefulun bih'e
de gayri sarih mefulun bih denir:
16

َ F"َ <َ ‫ب‬

0ِ ِ 6ِ & َ ِ,:َ Arkadaşına kızdı
Bazı fiiller iki meful alırlar:
ً .َ ‫& َد‬
َ ‫ َر‬Jِ َ ,‫ْ َط ْتَ ا‬3َ‫ أ‬Fakire sadaka verdin.
İSİM CÜMLESİ ( ُ ) ِ +
ْ D‫ ُ ْ َ" ُ ْا‬,ْ َ‫)ا‬
İsim cümlesi bir durumu bir varlığın nasıl olduğunu haber verir, bir hüküm bildirir umumiyetle isim cinsin-
den bir kelimeyle başlar.
ٌ َ ِ‫ َ ظ‬6ُ َ ‫اَ ْ َ ْد َر‬
ÖRNEK: ‫ ٌد‬+ِ ُ ُ‫ اَ ْ ِ َ ب‬- 6+
İsim cümlesinde söze kendisiyle başlanan kelimeye MÜBTEDA ( ‫دأ‬ @ ) denir. Mübteda isim cümlesinin
öznesidir. Mübtedayı (özneyi) niteleyen öznenin durumunu haber veren kelimeye HABER ( ‫@ر‬% ) denir.
Haber isim cümlesinin yüklemidir.
ÖRNEK: ‫ ُو ٌح‬+ْ َ ُ‫اَ ْ َ@ ب‬
(haber) (mübteda)
Mübteda umumiyetle marife ( ‫ ال‬alan) haber ise nekira ( ‫ ال‬almayan)dır.
Gerek mübteda gerekse haber merfudur.
Haber mübteda'ya aşağıdaki hallerde uyar.
1-Cinsiyet konusunda yani mübteda müzekker (‫ ) ذ ر‬ise haber de müzekker, mübteda müennes (‫) ؤ ث‬
ise haber de müennes olur.
2-Sayı konusunda yani mübteda müfred ( ‫رد‬+ ) ise haber müfred, mübteda müsenna ( I F ) ise haber
de müsenna, müpteda cem ( < 1 ) ise haber de cem olarak gelir.

ٌ ْ َ ٌ َِ َْ
‫ُ ْ َر ٌد‬
‫ون‬
َ ‫ط‬ُ ِ# َ ‫ُون‬
َ >‫اَ ْ ُ دَر‬ ْ َ‫ا‬ ٌ ِ# َ ُ‫ُ دَر> س‬
‫ِ َط ِن‬# َ ‫ُ َدر> َ ِن‬
‫ط‬ ْ َ‫ا‬ ‫ذر‬
ٌ ‫ط‬
‫ت‬ ُ ِ# َ ‫ت‬
ُ َ َ >‫اَ ْ ُ دَر‬ ْ َ‫ا‬ 6‫ِ َط‬# َ 6ُ َ >‫ُ دَر‬
‫ِ َط َ ِن‬# َ ‫ُ دَر> َ َ ِن‬ ْ َ‫ا‬ ‫ؤث‬
Ancak mübteda cem liğeyri akil ise haber genelde müfred ve müennes olarak gelir. .ٌ‫ َدة‬+ِ ُ ُ‫اَ ْ ُ ُب‬
HABERİN ÇEŞİTLERİ
Haber üç kısımdır: Müfred haber, cümle haber (isim veya fiil cümlesi) ve şibhi cümle haber(yani harf-i
cer+isim, zarf+isim) olmak üzere üç haber çeşidi var.
=> Şibh cümle(cümleye benzeyen)=>Carr ve mecrur (Esre yapan=E* ve Esre yapılan= 6ِ @َ (ِ &َ ْ َ‫) ا‬
=>Şibh cümle(Fiile benzeyen) => Zarf (burada ‫ل‬ َ @ْ 'َ zarf edatıdır)
İsim haber cümlesinin, kendisini mübtedaya bağlayan bir zamiri kapsaması gerekir:
Örneğin: (6ٌ +َ ِ‫ َ َ ظ‬9ُ ُ @ِ َ8 َ ‫ان‬
ِ ‫ ِ َذ‬0ْ > َ‫ = ا‬İki öğrenci elibiseleri temiz olandır.)
HABERİN ÇEŞİTLERİNİN ŞEMA İLE GÖSTERİLMESİ

MÜFRED HABER CÜMLE HABER ŞİBİH CÜMLE HABER

‫ ٌد‬9ِ َ ْ1ُ JEِ03َ Fiil Cümlesi Haber İsim Cümlesi Haber Harfi cerli şibih cüm Zarflı şibih cümle
Ali çalışkandır
Sُ @َ 1ِ ‫ ِ ُذ َ ْ ُبُ َوا‬0ْ > َ‫ا‬ ‫ ِ ٌم‬3َ ُ‫َُ& ٌد اَ@ُوه‬ 6ِ @َ (ِ &َ ْ ‫ ا‬Eِ* ُ‫اَ ْ ِ َ ب‬ ‫َ ِم‬8 َ ‫َ ُم َ' ْ@ َل ْا‬8 َ‫ا‬
Öğrenci ödevini Muhammed (var ya)
Kitap Selam sözden
yazar babası alim olandır.
çantadadır (konuşmadan) öncedir
17

HABERİN ÖNE GEÇMESİ

Bazı durumlarda haberin, mübtedadan önce gelmesi gerekir. Bu durumlardan bazıları şunlardır:
1-Haber, şibh-i cümle (zarf veya carr mecrur) olduğunda ve mübteda da nekira olduğunda haber öne
geçer.
Örneğin: ‫ ِ ٌذ‬0ِْ >‫ف‬
‫ ا‬E*ِ (Snıfta bir öğrenci vardır. )
Bu örnekte görüldüğü gibi ‫ ذ‬0 kelimesi nekiradır ve mübtedadır.
( >‫ ا ف‬Eِ* ) “sınıfta” carr ve mecruru mahallen merfudur, haberdir. Yani olması gereken konum, merfu
konumudur ama harfi cerden ötürü mahallen merfu olabilmiştir. Bu örnekte mübteda nekira olduğu için,
haberin mübtedadan önce gelmesi gerekmiştir ve nitekim de öyle olmuştur.
2-Haber şibih cümle olursa ve mübtedada habere işaret eden bir zamir bulunduğunda haberin
mübtedadan önce gelmesi gerekir.
Örneğin: 9َ @ُ &ِ َ ‫ار‬
ِ ‫ ا د‬Eِ* (Evde sahibi vardır.)
Bu örnekte görüldüğü gibi, ( 9@& ) kelimesi mübtedadır.
Mübteda olan bu kelimede habere işaret
edenbir zamir bulunduğundan dolayı haberden sonra gelmiştir.
3- Haber, soru ismi olduğunda:
Örneğin: ‫؟‬ ‫ِد ُق‬
‫( اَ َْن ا‬Arkadaş nerededir?)
Bu örnekte görüldüğü gibi (‫ق‬ ُ ‫“ ) اَ ِد‬arkadaş” kelimesi mübtedadır. (‫“ ) اَ َْن‬nerededir” kelimesi haber-
dir. Soru ismi olduğu için cümlenin başında gelmiş ve haber olmuştur.
‫ ف & ُك؟‬Nasılsın? ‫ & ُل‬kelimesi mübtedadır.
‫ا ُك؟‬ Adın ne? ‫ ا ُم‬kelimesi mübtedadır.
İNNE VE KARDEŞLERİ
'َ ‫ ْ َت‬,َ ) ‫ َ ل‬,َ )‫ ِن‬, )‫ َ ن‬O َ )‫اَن‬ )‫ِان‬
)‫( اِن‬İnne) ve benzerleri amil (Etki eden) funduszeue.info başlarına anlamları olmamakla birlikte isim cümle-
sinin başına gelirler müptedayı (ٌ ‫ ) ُ ْ َ َدأ‬kendilerine isim olarak alıp nasp eder,haberi de (‫! َ ر‬
َ ) harberleri
olarak alırlar ve ref funduszeue.info cümlesine her biri ayrı bir anlam kazandırıfunduszeue.info ve benzerleri Arapça'da
‫ ِ ْ ِل‬,ْ ِ ُ 9َ ) K
َ ُ ,ْ ‫وف ا‬
ُ ‫ ُر‬6ُ ,ْ َ‫( ا‬fiile benzeyen harfler) adıyla anılmaktadır, çünkü bunlar fiil gibi üç ve daha fazla
harflidirler ve fetha üzere mebnidirler. Bu harfler isim cümlesinin başına gelerek müptedayı kendilerine
isim olarak nasp etmeleri, haberi de haber olarak almaları ve merfû yapmaları sebebiyle T ِ+‫ ) َوا‬,َ‫( ا‬hükmü
kaldıranlar) değiştirenler de denir. İnne ve benzerleri tüm diğer harfler gibi mebnidirler, bunların müzek-
kerlik-müenneslik, müred-tesniye ve cem olma durumu yoktur.
9َ ُ ‫ِان) َو أَ َ! َوا‬
Öğrendim ki sınav kolaydır. ‫ ٌل‬9ْ َ ‫ت أَن ا ْ ِ ْ ِ َ& َن‬ ُ ْ 0ِ 3َ Kesinlikle sınav kolaydır. ‫ ٌل‬9ْ َ ‫ِان ا ْ ِ ْ ِ َ& َن‬
Fakat sınav kolaydır. ْS َ ‫ِ ن ا ْ ِ ْ ِ َ& َن‬ Sanki sınav kolaydır. ‫ ٌل‬9ْ َ ‫َ َن ا ْ ِ ْ ِ َ& َن‬
Umulur ki sınav kolaydır. ‫ل‬9ْ َ ‫ل ا ْ ِ ْ ِ َ& َن‬4َ َ Keşke sınav kolay olsa. ‫ل‬ ٌ 9ْ َ ‫ت ا ْ ِ ْ ِ َ& َن‬ َ َْ
Allah'tan başka ilah yoktur. ُ Q ‫ ِا‬Sَ ‫َ ِا‬

CİNSİNİ OLUMSUZ KILAN (Ait olduğu tüm grubla ilgili olumsuzluk bildiren ) “LA”
Cinsini nefyeden (olumsuz yapan) ( ) “la”, (‫ ) أِن‬gibi iş yapar. Yani mübtedayı nasb eder, mübteda onun
ismi kabul edilir. Haberi de ref eder, habere de onun haberi denir.
Özetle, ' ismini nasb (fethalı) haberini de ref (örteli) yapar.
Mudaf veya mudafa benzer olduğu zaman ismini nasb eder. Müfred (tek kelime) olduğu zaman, ne ile
mansub oluyorsa onun üzerine mebnidir.
Örneğin; ٌ‫ َ* ِ ٍد َ &ْ @ُوب‬Eِ* ً ِ3 َ َ (Fesada koşan hiçbir kimse sevilmez.)
18

ُ َ
ٌ‫م‬Tِ ‫ َم َدا‬0ْ ‫ظ‬
(Hiçbir zulüm daimi değildir.) gibi.
Bunun, ' nın, amel etmesi (iş görmesi) için,
1) isminin nekra olması
2) Kendisine bitişik olması (yan yana olması) araya başka kelime girmemiş olması
3) Başına bir harfi cer gelmemesi gerekir.
• Dikkat edilirse bu edatla yani ‫ ﻻ‬ile başlayan cümlelere “hiç, hiçbir” anlamı verilerek giriş yapılmak-
tadır.
Örnekler:
‫ أَ ٍم‬6ِ Fَ َ8Fَ ‫ ا َ ِء ُ ْ ُذ‬Eِ* ‫ب‬ َ &َ َ َ (Üç günden beri havada hiç bulut yok.)
َ ‫ك ا ْ ِ َ بُ َ َر‬
Sِ *ِ ‫ْب‬ َ ِ ‫ َذ‬،‫( ا م‬Elif lam, mim. O, kendisinde hiçbir şüphe olmayan kitaptır.)
‫ن‬Yَ َ‫ ْا ( َِط ِر ا‬6ِ ‫ َ َ&ط‬Eِ* ‫( َ ُ َ*ِر َن‬Şu anda, tren garında hiçbir yolcu bulunmamaktadır. )
KANE VE KARDEŞLERİ
Kane ve arkadaşları nakıs(eksik) fiillerdendir. Nakıs (eksik) fiil; yalnız faili ile bir oluş bir iş bildirmeyen ve
başka bir kelimeye ihtiyaç duyan fiillerdir. Bu fiiller çoğu zaman yardımcı fiil olarak kullanılır. Örneğin;
َ َ ِ ‫َ َن اَ&ْ َ ُد َ ْ( َرأ ُ ْا‬
‫ ٍل‬0ِ 'َ ‫ب َ' ْ@ َل‬ (Ahmed, az önce kitap okuyordu.)
Kane ve arkadaşları isim cümlesinde geldiğinde durum şu şekilde olur: Kane ve arkadaşları ismini ref habe-
rini nasb eder. Bu ne demek? Bu şu demek: Yani kane ve arkadaşlarından sonra gelen isim (mübteda)
merfu (örteli) olur. Peki haberi ne oldu? Yani ikinci isim? Haberini de nasb (fethalı) yapar.
Şunu da söyleyelim: Mübteda kane ve arkadaşlarının ismi, haber de kane ve arkadaşlarının haberidir.
Kane’nin grubu oldukça kalabalıktır. 13 tane var.
1) ‫( َ َن‬idi, vardı, oldu)
2) )َ @َ ْ ‫( أ‬sabahladı, oldu)
3) E&َ ْ,‫( أ‬kuşluk vakti oldu, oldu)
4) E َ ْ َ‫( أ‬akşamladı)
5) ‫ْس‬ َ َ (değildir, olmadı, yoktur)
6) ‫( َ َر‬oldu, dönüştü,)
7) ‫( َظل‬gün boyunca oldu, devamlı)
8) ‫ت‬ َ @َ (gece boyunca oldu)
9) ‫( َ دَ ا َم‬devam ettiği sürece)
10) ‫( َ َزا َل‬hala, devam ediyor)
11) ‫( َ َ@ ِر َح‬hala, devam ediyor)
12) bَِ *َ َ (hala, devam ediyor)
13) ‫ك‬+َ ْ ‫( َ ِا‬hala, devam ediyor)
ÖRNEKLER:
1) ‫ُورً ا‬9#ْ َ ً ِ 3َ ‫( َ َن اَ&ْ َ ُد‬Ahmet meşhur bir alim idi)
2) ‫رً ا‬1ِ َ JEِ03َ )َ @َ ْ َ‫( ا‬Ali tüccar oldu)
3) ‫ َ@ ِر ًدا‬D‫و‬1َ ْ ‫ْس ا‬ َ َ (Hava soğuk değildir)
4) ً&‫> ُم َ* ِر‬04َُ ْ ‫ ا‬Eَ ْ َ‫( ا‬Öğretmen mutlu bir şekilde akşamladı)
5) 6ً &َ 1ِ َ ُ‫دَ ة‬9ِ َ ْ1ُ ْ َ‫ت ا‬
ْ 0‫( َظ‬Çalışkan kız devamlı başarılıdır)

Kane ve arkadaşları tek başlarına pek bir şey ifade etmez. Bunlara eksik(nakıs) denmesinin sebebi, bir fail
meful almamaları, eksik kalmaları, bunun yerine isim ve haber almalarıdır. Yani bu fiiller tam bir fonksiyon
içinde değildirler.
19

• Bu fiillerden ‫دام‬ َ َ
, ‫ْس‬ َ ‫َزا‬
nin muzari ve emir fiil çekimleri yoktur. ‫ل‬ َ nin ise emir fiil çekimi yok-
tur. Yani bu fiiller camid (çekimsiz, türetilemez) dir.
• İsimleri müfred de gelse, tesniye de gelse, cemi de gelse, fiiller daima müfreddir.
• Nakıs fiillerin (kane ve arkadaşlarının) isimleri müzekkerse fiilleri de müzekker, müennesse fiilleri de
müennes gelir.
LEYSE GİBİ İŞ GÖREN EDATLAR
Olumsuzluk ifade eden “ ْ‫ِان‬ َ َ
– َ – َ – َ‫ ” َت‬gibi edatlar, ‫ْس‬ (değildir) gibi iş görürler.
Bu edatlar, isimlerini ref (ötre) haberlerini nasb ederler. Fakat bu edatlar bazı şartlarla şu şekillerde iş gö-
rürler:
a) ْ‫َ – اِن‬ edatlarının iş görebilmesi için, isimlerinin haberlerinden önce gelmesi ve olumsuzluklarının
‫( اِﻻ‬ancak) edatı ile bozulmaması gerekir.
Örneğin ً‫ﻤ ٌﺪ ﻗَﺎﺋِﻤﺎ‬ َ‫( َﻣﺎ ُﳏ‬Muhammed ayakta değildir.)
b) nın iş görebilmesi için, yukarıda sayılan iki şarta ilaveten, “la” nın isminin ve haberinin nekre ol-
ması gerekir.
َ ٌ‫ ْر‬%َ َ (İyilik zayi olmaz=boşa gitmez)
Örneğin; ً3 ,ُ
c) َ‫ َت‬nin iş görebilmesi için isim ve haberinin zaman zarflarından olması ve bunlardan birisinin haz-
fedilmesi gerekir.
Örneğin; 6ٍ َ ‫ت )اَ ْ ِ& ْنُ ( ِ& َْن َ دَ ا‬
َ َ (Zaman) pişmanlık zamanı değildir.

KADE VE KARDEŞLERİ
1- Mukarebe (Yaklaşma) Fiilleri: Bu fiiller, haberin meydana gelmesinin yakın olduğunu bildirir.
‫َد‬ : Neredeyse
‫ك‬ َ #َ ‫ اَ ْو‬: Az kalsın, üzere
‫ب‬ َ ‫ َ َر‬: Neredeyse
2- Reca (Ümit ifade eden): Bu fiillerin haberin meydana gelmesinin beklendiğini bildirir. Bunlar:
َ‫ ْو َق‬0َ %ِْ ‫ ا‬: İnşallah, umulur ki
E َ 3َ : Umulur ki
‫ َ& َرى‬: Umulur ki
3- Şuru’ fiilleri: Bu fiiller haberin yapılmaya başlandığını bildirir.
‫ َل‬4َ 1َ : Başladı ‫ َذ‬%َ َ‫ ا‬: Başladı ‫ اَ ْ' َ@ َل‬: Başladı َ‫ق‬0ِ 3َ : Başladı
َ‫ق‬+ِ ‫ َط‬: Başladı َ #َ ْ َ‫ أ‬: Başladı ‫ َر َع‬#َ : Başladı ‫ َھب‬: Başladı ‫ ' َ َم‬:Başladı

• Kade ve benzerleri (Mukarebe-Reca- Şuru fiilleri) nakıs fiillerdendir. Bu fiillerin haberleri her za-
man muzari bir fiille başlamalıdır. Oysa Kane ya da İnne ve benzerlerinde haber: isim cümlesi, fiil cümlesi,
mazi fiille başlayan fiil cümlesi, muzari bir fiille başlayan isim cümlesi, müfred, şibih cümle olabilir.
• Mukarebe( yaklaşma) fiilleri; bir isim cümlesinin başına gelerek, ismini ref, haberi olan muzari fiili
ise, cümle olduğu için mahallen nasb eden nakıs fiillerdir. Yaklaşma anlamı kazandırırlar.
• Mukarebe fiillerinden َ‫ َ رَ ب‬günümüz Arapçasında kullanılmamaktadır.
• َ‫ َ د‬ve ‫ك‬
َ #َ ‫ اَ ْو‬fiillerinin hem mazi hem de muzari şekilleri kullanılabilir. Oysa Reca ve ve Şuru fiillerinin
sadece mazi şekilleri kullanılabilir.
• Kade ve benzerlerinin cümledeki anlamına göre, müfred, müsenna, cem’, müzekker müennes, gaip-
muhatap şekilleri yapılabilir.
• Mukarebe (yaklaşma) bildiren fiillerin haberi konumundaki muzari fiillerin başına, muzari fiili nasb
eden bir ‫ اَ ْن‬getirilebilir.
• Şuru (başlama) fiillerinin haberi konumundaki muzari fiillerin başına kesinlikle ْ‫ أَن‬edatı getirilmez.
20

• Reca (ümit) fiillerinden I 3 dışında kalanlar günümüz Arapçasında artık kullanılmamaktadır.

• Reca (ümit) fiillerinden I 3 den hemen sonra I 3 nin ismi olan bir kelime gelmelidir. Bir isim değil
de ‫ أن‬ile başlayan mansup bir muzari fiil geliyorsa, bu takdirde I 3 nakıs fiil olmaktan çıkıp, tam fiil kapsa-
mına sokulur. ‫ أن‬ile başlayan muzari fiil cümlesi ise, bu tam fiilin faili olarak mahallen merfu kabul edilir.
ÖRNEKLER:
Mukarebe(Yaklaşma) :
Eَ 9ِ َ ْ َ ْ‫ َن أَن‬, َ َ ‫ ُر َر‬9ْ #َ ‫( َ َ ُد‬Ramazan ayı neredeyse bitmek üzere)
6ِ *َ ْ‫ر‬#D ‫كَ ْا َو َ ُد أَنْ َ ْ ُ( َط ِنَ ا‬#َ ‫( أَ ْو‬Çocuk az kalsın balkondan düşecekti)
Reca (Ümit):
‫@ ُ ْم اَنْ َ رْ َ& َ ُ ْم‬D ‫ َر‬E َ 3َ (Umulur ki Rabbiniz size yardım eder.
‫ ِم‬0ْ 4ِ ‫ونَ ِ@ َ &ْ ِ ِل ْا‬D َ 9ْ َ ‫َ ِ ُذ‬8 ‫َ َل ا‬4 َ1 (Öğrenciler ilim tahsiline önem vermeye başladılar.)
‫ب‬ َ َ ِ ‫ َذ ا ْ َو َ ُد َ ْ( َرأ ُ ْا‬%َ َ‫( أ‬Çocuk kitabı okumaya başladı.)
Eِ @ْ َ ‫ ُل‬+ْ ‫ َر َع ا >ط‬#َ (Çocuk ağlamaya başladı.)

SIFAT VE MEVSUF (‫وف‬ ُ &ُ ‫ َ ْو‬,ْ ‫& َ ُ َوا‬,

) َ‫)ا‬
ُ َ َ
Arapçada Türkçenin aksine önce mevsuf ( ٌ‫ ) َ ْو ُ وف‬sonra sıfat (6+ > ‫ )ا‬gelir. Mevsuf nitelenen, sıfat ise nitele-
yendir. Sıfat mevsufa her halükarda uyar.
a) cinsiyet konusunda (müzekkerlik ve müenneslik)
b) sayı konusunda (müfred, müsenna ve cem)
c) irab konusunda (üstün, esre ve ötre)
d) marife ve nekrelik konusunda
Ancak mevsuf cem li ğayriakil olursa sıfat müfred ve müennes olarak gelir(ağırlıklı olarak). ‫ دة‬,‫ ب ا‬,‫ا‬

َ ُ >‫اَ ْ ُ دَ ر‬
َ ‫ ُد‬9ِ َ ْ1 ُ ‫ون‬0 ‫ون ا طو‬
.‫ون‬ ِ َ‫د‬9ِ َ ْ1 ُ ‫ن‬8 ‫اَ ْ ُ دَ ر> َ ِن ا طو‬
.‫ان‬ ‫ ٌد‬9ِ َ ْ1 ُ ‫اَ ْ ُ دَ ر> سُ ا طو ل‬
Uzun erkek öğretmenler çalışkan- Uzun iki erkek öğretmen çalış- Uzun erkek öğretmen
dırlar. kandır. çalışkandır.
ُ َ >‫اَ ْ ُ دَ ر‬
ٌ َ‫د‬9ِ َ ْ1 ُ ‫ت‬8 ‫ت ا طو‬
.‫ات‬ .‫ َد َ ِن‬9ِ َ ْ1 ُ ‫ ن‬0 ‫اَ ْ ُ دَ ر> َ َ ِن ا طو‬ .ٌ‫دَ ة‬9ِ َ ْ1 ُ 60 ‫ ا طو‬6ُ َ >‫اَ ْ ُ دَ ر‬
Uzun bayan öğretmenler çalışkan- Uzun iki bayan öğretmen çalış- Uzun bayan öğretmen
dırlar. kandır. çalışkandır.

SIRA SAYILARI
‫ث‬ ُ ‫ﻨ‬‫ُﻤ َؤ‬ ‫ﻜ ُر‬ ‫ُﻤ َذ‬
Iَ ‫ ا ْ ُو‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ‫ا ْ َو ُل‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ َ ِ F ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ Eِ F ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ Fَِ F ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ‫ِث‬ُ F‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ 4َ @‫ ا ر ِا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ <ُ @‫ا ر ِا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ َ ِ %َ ْ ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ُ‫ ِس‬%َ ْ ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ َ ‫ ا ِد‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ُ‫ا دِس‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ 4َ @ِ ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ُ<@ِ ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ َ ِ F ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ُ‫ ِن‬F ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
6ُ َ4 ِ ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ُ< ِ ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
ُ‫ِ رَ ة‬# َ4ْ ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ُ‫ِ ر‬# َ4ْ ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
‫ َر َة‬#ْ 3َ 6َ َ ‫ ا ْ َ& ِد‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ‫ َر‬#َ 3َ ‫ِي‬ َ ‫ا ْ َ& د‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
‫ َر َة‬#ْ 3َ 6َ َ ِ F ‫ ا‬6ُ @َ ِ ‫اَ ط‬ ‫ َر‬#َ 3َ Eَِ F ‫ا‬ ُ‫ِب‬ ‫اَ ط‬
21

SAATLER
saat 10 ُ‫ِ َرة‬# 4َ ْ ‫ ا‬6ُ 3َ َ‫ا‬ ‫ ؟‬6ُ 3َ ‫َ ِم ا‬
saat 10'a 10 daki- ُ‫ِ َرة‬# 4َ ْ ‫ ا‬6ُ 3َ َ‫ا‬ saat 10'u 10 daki- ُ‫ِ َرة‬# 4َ ْ ‫ ا‬6ُ 3َ َ‫ا‬
‫ ؟‬6ُ 3َ ‫ َ ِم ا‬ka geçiyor ‫ ؟‬6ُ 3َ ‫َ ِم ا‬
ka var ‫ َِق‬T 'َ َ‫ َر د‬#ْ 3َ ‫ِا‬ ‫ َق‬Tِ 'َ َ‫رُ د‬#ْ 3َ ‫َو‬
saat 10'a çeyrek ُ‫ِ رَ ة‬# َ4ْ ‫ ا‬6ُ َ3 َ‫ا‬ saat 10'u çeyrek ُ‫ِ رَ ة‬# َ4ْ ‫ ا‬6ُ َ3 َ‫ا‬
‫ ؟‬6ُ َ3 ‫َ ِم ا‬ ‫ ؟‬6ُ َ3 ‫َ ِم ا‬
var 4ً @ْ ُ‫ِا ر‬ geçiyor <ُ @ْ D‫َوا ر‬
saat 10'a 20 var ُ‫ِ َرة‬# 4َ ْ ‫ ا‬6ُ 3َ َ‫ا‬ saat 10'u 20 geçi- ُ‫ِ َرة‬# 4َ ْ ‫ ا‬6ُ 3َ َ‫ا‬
‫ ؟‬6ُ 3َ ‫َ ِم ا‬ ‫ ؟‬6ُ 3َ ‫َ ِم ا‬
Fً ُ0Fُ ‫ِا‬ yor ‫ث‬ ُ ُ0FD ‫َوا‬
saat 10 buçuk ُ‫ِ َرة‬# 4َ ْ ‫ ا‬6ُ 3َ َ‫ا‬
‫ ؟‬6ُ 3َ ‫َ ِم ا‬
ُ‫َوا > ْ ف‬
SAYMA SAYILARI
Önce madud (‫ ) دود‬sonra aded (‫ )<دد‬gelir, madud müzekker ise aded de müzekker madud müennes
ise aded de müennes olur.
Önce aded sonra madud gelir, aded ile madud arasında idafet ilişkisi vardır yani aded mudaf olur
madud ise mudafun ileyh olur ve mecrur funduszeue.infoıca madud cem olarak gelir. Madud müzekker ise aded
müennes, madud müennes ise aded müzekker olur.
Önce aded sonra madud gelir, madud müzekker ise aded de müzekker, madud müennes ise aded
de müennes olur.
NOT 11 ile 19 arasında geçen sayılar fetha üzere mebnidir. Ancak 12 sayısının ikisi hariç.
NOT 11 ile 99 sayıları arasında gelen madud müfred ve mansup olarak gelir.
Önce aded sonra madud funduszeue.info müzekker olursa adedin birler basamağı müennes olur,
madud müennes olursa adedin birler basamağı müzekker olur.
Önce aded gelir sonra madud funduszeue.info müfred ve mansup olur.
VE SONRASI: Önce aded sonra madud funduszeue.info müfred ve mudafun ileyh olur.
'den 'ye Kadar olan sayılar arasında 'deki kural geçfunduszeue.info müzekker ise aded de
müzekker, madud müennes ise aded de müennes olur.
'den 'a kadar olan bu sayılar arasındaki sayılar'deki kurala tabidirler yani madud müzekker
ise bu sayıların birler basamağı müennes, madud müennes ise bu sayıların birler basamağı müzekker olur.
SAYILAR
‫ؤث‬ ‫ذر‬
ٌ‫ َوا ِ& َدة‬6ٌ @َ ِ ‫َط‬ ‫َط ِبٌ َوا ِ& ٌد‬
‫ َ َ ِن‬Fِْ ‫َط ِ َ@ َ ِن ا‬ ‫ َ ِن‬Fِْ ‫َط ِ َ@ ِن ا‬
ٍ @َ ِ ‫ث َط‬
‫ت‬ ُ 8َ Fَ ‫ب‬
ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ Fَ 8َ Fَ
ٍ @َ ِ ‫اَرْ َ@<ُ َط‬
‫ت‬ ‫ب‬ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ 4َ @َ ْ‫اَر‬
‫ت‬ ٍ @َ ِ ‫ ْ سُ َط‬%َ ‫ب‬ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ َ ْ %َ
‫ت‬ٍ @َ ِ ‫ت َط‬ D ِ ‫ب‬ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ ِ
‫ت‬ٍ @َ ِ ‫َ ْ@ ُ< َط‬ ‫ب‬ ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ 4َ @ْ َ
‫ت‬ ٍ @َ ِ ‫ َط‬Eُ ِ َ Fَ ‫ب‬
ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ َ ِ َ Fَ
‫ت‬ ٍ @َ ِ ‫ِ ْ ُ< َط‬ ‫ب‬ ٍ 8‫ط‬ ُ 6ُ 4َ ْ ِ
‫ت‬ٍ @َ ِ ‫رُ َط‬#ْ 3َ ‫ب‬ ٍ 8‫ط‬ ُ ُ‫ َرة‬#َ 3َ
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ ‫ِا&ْ دَي‬ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ ‫اَ َ& َد‬
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ ْE َ َ Fِْ ‫ ا‬- َ َ Fِْ ‫ا‬ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ ْE َ Fِْ ‫ ا‬- َ Fِْ ‫ا‬
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ ‫ث‬ َ 8َ Fَ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ Fَ 8َ Fَ
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ <َ @َ ْ‫اَر‬ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ 4َ @َ ْ‫اَر‬
22

6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ ‫ْس‬ َ %َ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ َ ْ %َ

6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ ‫ِ ت‬ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ ِ
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ <َْ @ َ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ 4َ @ْ َ
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ Eَِ َ Fَ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ َ ِ َ Fَ
6ً @َ ِ ‫ َر َة َط‬#ْ 3َ <َ ْ ِ @ً ِ ‫ َر َط‬#َ 3َ 6َ 4َ ْ ِ
6ً @َ ِ ‫رُون َط‬ َ #ْ ِ3 @ً ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3
6ً @َ ِ ‫رُون َط‬ َ #ْ ِ3‫َوا ِ& َدةٌ َو‬ @ً ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3 ‫َوا ِ& ٌد َو‬
6ً @َ ِ ‫ون َط‬ َ ‫ ُر‬#ْ ِ3‫ َ َ ِن َو‬Fِْ ‫ا‬ @ً ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3 ‫ َ ِن َو‬Fِْ ‫ا‬
6ً @َ ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ث َو‬ ٌ 8َ Fَ @ً ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3 ‫ َو‬6ٌ Fَ 8َ Fَ
6ً @َ ِ ‫رُون َط‬ َ #ْ ِ3‫اَرْ َ@ ٌ< َو‬ @ً ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ َو‬6ٌ 4َ @َ ْ‫اَر‬
6ً @َ ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3‫ ْ سٌ َو‬%َ @ً ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ َو‬6ٌ َ ْ %َ
6ً @َ ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ت َو‬ J ِ @ً ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3‫ َو‬6ٌ ِ
6ً @َ ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3‫َ ْ@ ٌ< َو‬ @ً ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ َو‬6ٌ 4َ @ْ َ
6ً @َ ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ َو‬Eٌ ِ َ Fَ @ً ِ ‫رُون َط‬ َ #ْ ِ3‫ َو‬6ٌ َ ِ َ Fَ
6ً @َ ِ ‫ون َط‬ َ ُ‫ر‬#ْ ِ3‫ِ ْ ٌ< َو‬ @ً ِ ‫ُون َط‬ َ ‫ر‬#ْ ِ3‫ َو‬6ٌ 4َ ْ ِ
ً ‫ون ط‬F8F
6@ @ً ‫ون ط‬F8F
ً ‫ون ط‬4@‫أر‬
6@ @ً ‫ون ط‬4@‫أر‬
6@ ً ‫ ون ط‬% @ً ‫ ون ط‬%
ً ‫ون ط‬
6@ @ً ‫ون ط‬
ً ‫ون ط‬4@
6@ @ً ‫ون ط‬4@
6@ً ‫ ون ط‬F @ً ‫ ون ط‬F
ً ‫ون ط‬4
6@ @ً ‫ون ط‬4
6ٍ @َ ِ ‫ َط‬6ُ Tَ ِ ‫ب‬ٍ ِ ‫ َط‬6ُ Tَ ِ
ُ+
َ ْ !َ ,ْ ‫ َ ُء ا‬+ْ 'َ ْ َ‫ا‬ ESMA-İ HAMSE
‫رور‬ ‫&وب‬ ‫ر وع‬
‫ِذي‬ ‫َذا‬ Sahip ‫ُذو‬
E*ِ *َ Ağız ‫ُ*و‬
E@ِ َ‫ا‬ @َ َ‫ا‬ Baba ‫اَ ُ@و‬
E% ِ َ‫ا‬ %َ َ‫ا‬ Kardeş ‫و‬%ُ َ‫ا‬
E ِ &َ َ &َ Kayın peder‫َ& ُ و‬
Arapça'da esma-i hamse şunlardır; ‫ ذو‬- ‫ *و‬- ‫ اب‬- ‫ اخ‬- ‫ &م‬. Merfu (‫ ) ر*وع‬konumunda vav ( ‫ ) و‬ile,
Mansup(‫وب‬ ) konumunda elif ( ‫ ) ا‬ile,Mecrur konumunda ya ( ‫) ي‬ile i’rab yapılır.
• Esmai hamse (beş isim) nin harf ile i’rab olabilmesi için aynı anda iki şartı birden taşıması gerek-
mektedir. Bu şartlar:
1. Müfret olmak (ikil ve çoğul olmamak)
2. Ya-i mütekellim (konuşan kişinin ya’sı) dışında herhangi bir zamir veya isme mudaf olmak.
ÖRNEKLER:
‫َ رَ ِة‬1 > @ِ َ‫ ُل &َ ُوك‬Lِ َ #ْ َ ( Kayınpederin ticaretle uğraşıyor.)
Burada kayınpeder kelimesi merfu durumundadır=faildir. Bu yüzden irabı vav ile olmuştur ve ayrıca (‫) ك‬
zamirine muzaftır ve müfreddir.

‫ ا ْ َ َ ِء‬Eِ* ‫ َُ& ٍد‬%َ َ‫ت ا‬

ُ 0ْ @َ 'َ (Muhammed’in kardeşiyle akşam görüştüm)
23

Bu örnekte, kardeş kelimesi mansup durumundadır=mef’uldur. Bu yüzden i’rabı elif ile olmuştur. Ve Mu-
hammed kelimesinin mudafıdır ve müfreddir.

‫ ا َ@ ِح‬Eِ* َ‫ اَ ِ@ ك‬I0َ َ3 ‫ت‬ ُ ْ 0 َ (Babana sabahleyin selam verdim)

Bu örnekte, baba kelimesi başına harfi cer geldiğinden mansup durumundadır. Bu yüzden irabı ya harfi ile
olmuştur. Ve ayrıca (‫ )ك‬zamirine mudaftır ve müfreddir.
ِ ‫ ِ <ُ ا‬1َ ‫( َ &ْ َ ِر ُم‬Bütün insanlar babasına hürmet gösteriyor.)
ُ‫س اَ َ@ ه‬
Bu örnekte baba kelimesi mansup konumundadır=mef’uldur. Bu yüzden irabı elif ile olmuştur. Ve ayrıca (‫)ه‬
zamirine mudaftır. Ve müfreddir.

• Esmai hamsenin (beş isim) harf ile i’rab edilmesi anlatılırken iki şartımız vardı: Bunlardan ikincisi
şuydu: Ya-i mütekellim dışında herhangi bir zamir veya isme mudaf olmak. Burada istisna bir durum vardır.
‫ ذو‬sadece isme mudaf olabilir, zamir önünde mudaf konumunda bulunamaz. Örnek: ‫( ُذو ا ْ َ ِل‬Mal sahibi=
Burada görüldüğü gibi damire değil isme bitişti)
• Günümüz Arapçasında ‫ ﻓَ ٌﻢ‬sözcüğünün irabı esmai hamse dışında normal kelimeler gibi hareke ile de
yapılmaktadır. Örnek: Sِ ِ *َ Sُ َ *َ Sُ ُ *َ
• Esmai hamse’den (beş isim) ‫ ذو‬dışında kalan diğer dört isim, cümlede tesniye olarak kullanıldıkla-
rında klasik tesniye i’rabı ile i’rablanırlar. Ancak bu durumda ‫ َ* ٌم‬dışında kalan ‫اَبٌ اَ ٌخ َ& ٌم‬ sözcüklerinin
sonlarına okumada kolaylık olması için daha önce çıkarılmış ve kelimenin aslından olan “waw” harfleri ye-
niden ilave edilir.
Örnek: ‫ْن‬ ِ ‫ اَ َ@ َو‬- ‫ان‬
ِ ‫اَبٌ < اَ َ@ َو‬
• Her zaman bir isme mudaf olan Esmai Hamseden ‫ ذو‬nün tesniye formatı ise ( ْ‫ َذ َوي‬- ‫ ) َذ َوا‬cemi for-
matı ise (‫ َذ ِوي‬- ‫ ) َذوُ و‬olarak kullanılabilir.
SORU EDATLARI
Soru edatları şunlardır: ‫ ھل‬, ‫ )ء( ھ زة‬Bu iki edat harftir.
Bunların olumlu cevabı; ‫م‬4 ile, olumsuz cevabı ise iledir.
Olumsuz sorunun olumlu cevabı I0@ (evet) ile; olumsuz cevabı ise ‫م‬4 (hayır) iledir.
ْ‫( َ ن‬kim?) (akıllı varlıklar için kullanılan soru edatı)
َ (ne?) ( akılsız varlıklar için kullanılan soru edatı)
‫( اَ ْ َن‬nerede?) I َ َ (ne zaman?)
َ
َ‫( ْ ف‬nasıl?) ‫( َ ْم‬kaç, ne kadar?)
D‫( اَي‬hangisi?)
Bu soru edatları ile belirli bir şey hakkında soru sorulur. Bunların cevabı ise, sorulan şeyi sınırlandırmak ve
belirtmekle olur.
NOT: D‫ اَي‬dışındaki soru edatları mebnidir. D‫ اَي‬ise mu’rabtır.

MUDARİ FİİLLERİ CEZMEDEN EDATLAR
(15) ‫ﻜﻠﻤﺎت ﺘﺠزم اﻝﻔﻌل اﻝﻤﻀﺎرع‬
:(4) ‫دا‬6‫ وا‬L ‫( زم‬A BİR KELİMEYİ CEZMEDENLER
(O Allah) doğurmadı ve doğrulmadı ‫م ُو َ ْد‬,َ ‫ ِْد َو‬0 َ ‫ ْم‬,َ ‫ ْم‬,َ 1
Henüz ömrüm fayda vermedi ‫ ِْري‬3ُ ْ<+َ ْ َ ) ,َ ) ,َ 2
Salih amel yapsın ً
ً&ِ َ 8 َ 3َ ْ‫ِ َ ْ َ ل‬, َ
‫ ْ ِر‬/‫ َ' ُم ْا‬3
Günah işleme ْ
ْ‫ِ ' ذ ِب‬H9ْ ) ,‫ ا‬Hِ 'َ 4
ُ َ
:(11) ‫ر ًط و زا ًء‬K ‫ َ ن‬U +َ ُ ‫( زم " ن‬B İKİ KELİMEYİ CEZMEDENLER
Eğer tövbe edersen günahların bağışlanır َ @ُ ‫رْ ُذ ُو‬+َ Lُْ ْ‫إِنْ َ ُب‬
‫ك‬ ْ‫ إِن‬1
Her ne yaparsan ondan sorulursun Sُ ْ ِ ‫ ُل‬Tَ ْ ُ ‫ ْل‬4َ +ْ َ َ 9ْ َ َ 9ْ َ 2
Hayır, olarak ne yaparsan, Allah Teâlâ yanında onu bulursun ِQ ‫ِ ْ د‬3 ُ‫ ْده‬1ِ َ ‫ ٍْر‬%َ ْ‫ ْل ِن‬4َ +ْ َ َ
َ 3
Iَ 4َ َ
Kim salih amel yaparsa o kurtulan olur ً 1ِ َ ْ‫ َ ِ&ً َ ُ ن‬8ًَ َ3 ‫ْ َ ْل‬4 َ ْ‫َن‬ ْ‫ َن‬4
24

Nerede olursan ol ölüm sana yetişir ‫ت‬ُ ‫اَ ْنَ َ ُ نْ ُدْ ِر ْ َك ْا َ ْو‬ َ‫أَ ْن‬ 5
Ne zaman haset edersen helak olursun ْ‫ِك‬09ْ َ ‫ َ &ْ ُْد‬F َ َ Fَ َ 6
Nerede günah işlersen işle Allah Teala seni bilir Iَ 4َ َ ُ Q ‫ ْ َك‬0َ ْ4 َ ْ‫ ُ ْذ ِب‬F ) َ‫ا‬ F ) َ‫أ‬ 7
Hangi alim kibirlenirse Allah Teala ona gazaplanır Iَ َ4 َ ُ Q Sُ ْ,Lِ @ْ ُ ْ‫َ ٍِم َ َ َ @ر‬3 5‫اَى‬ 5‫أي‬ 8
Her nerede yaparsan, amelin (fiilin) yazılır ‫ ُ َك‬0 ْ4ِ* ْ‫ ْل ُ ْ َ ب‬4َ +ْ َ َ ُ ْ 6َ َ ُ ْ 6َ 9
Ne zaman tövbe edersen/Tövbe ettiğin zaman tövben kabul
َ‫ا ِْذ َ َ ُبْ ُ ْ( َ@ ْل َ ْو َ@ ُك‬ َ ‫ إِ ْذ‬10
olur
İlminle amel ettiğin zaman/Ne zaman ilminle amel edersen,
ِ ‫ َْر ا‬%َ ْ‫ِك َ ُ ن‬
‫س‬ ْ @ِ ‫ْ َ ْل‬4 َ
َ 0ِ4 َ ‫ا َِذا‬ َ ‫ إِ َذا‬11
insanların en hayırlısı olursun
Ne zaman Kur’an okursan, mutluluk hissedersin ‫َ دَ ِة‬4 @ِ ْ‫ُر‬4#ْ َ َ‫َ ْ(رَ ْا ا ْ ُ(رْ آن‬ َ‫اَ )ن‬ َ‫ اَ ) ن‬12
Her nerede َ َ ْ َ‫ ا‬13
Nasıl َ َ ْ َ 14

(4) ‫ ﺤروف ﺘﻨﺼب اﻝﻔﻌل اﻝﻤﻀﺎرع‬MUDARİ FİİLLERİ NASB EDEN EDATLAR

Allah Teala’ya itaat etmemi severim/itaat etmeyi seviyorum Iَ 4َ َ Q َ <َ ِ‫ اَنْ اُط‬D‫اُ&ِب‬ ‫َن‬
ْ‫ أ‬1
Allah Teala, asla kafirleri bağışlamayacaktır
‫ َ * ِِر َن‬0ِْ Iَ 4َ َ ُ Q‫ َِر‬+Lْ َ ْ‫ن‬,َ ‫ ﻝَ ْن‬2
İlim tahsil edebilmem için ömrün uzun olmasını seviyorum ‫ َم‬0ْ ِ4 ْ ‫ْ اُ&َ > َل ا‬F َ ‫ ِْر‬4ُ ‫طو َل ْا‬ ُ D‫اُ&ِب‬ ‫ َﻜ ْﻰ‬3
“Allah Teala’ya itaat ediyorum” diyen kimseye (cevaben) “O :‫" ِ َ نْ َ' َل‬6َ 1َ ْ ‫ َل ا‬%ُ ْ‫َ' ْو ُ َك "إِ َذنْ َ د‬
‫ إِ َذ ْن‬4
hade/ Öyleyse cennete girersin” sözün ُ< ِ‫"أُط‬
DİKKAT! Şart için kullanılıp da iki fiili cezmetmeyen bazı edatlar da vardır. Bunlar:
(‫( > ) َ ْو‬Şayet), (َ ‫( > ) َ ْو‬Şayet olmasaydı), ( َ ‫( > ) َ ْو‬Şayet olmasaydı), ( َ ) > (dığında), (Burada fiili muzariyi
cezm eden edat değil, şart edatıdır.)
( َ 0 ُ ) > (Ne zaman olsa, her oluşunda) (‫( > ) ا َِذا‬dığında),
( َ‫( > ) ا‬Fakat, bununla beraber)

ÖRNEK CÜMLELER
‫ِ َم‬0 َ َ ُ‫ ا ْ َ ِر ض‬I َ َ ْ&ِ‫( َ ْو ا‬Hasta perhize uysaydı, kurtulurdu)
َ 3َ َ ‫ َوا ُء‬9َ ْ ‫( َ ْو َ ا‬Heva ve heves olmasaydı, insan yaşamazdı)
ٌ‫ش ِا ْ َ ن‬
ُ6 ِ3‫ ا ر‬Sُ @D &ِ ُ ُ‫ َط ن‬0ْ D ‫ دَ َل ا‬3َ ‫( ا َِذا‬Sultan adil olunca, halk onu sever.)
ŞARTIN CEVABININ BAŞINA “FA” NIN GELMESİ
Cevap (cümlesi), şart (cümlesi) olmaya uygun olmadığı zaman, cevabın fa ile gelmesi vacip olur. Bu da ce-
vabın;
1) isim cümlesi
2) fiili camid(türemeyen=sabit= ‫ْ م‬4ِ gibi) veya
3) taleb (istek) ifade eden veya
4) kendisinden önce ْ‫ َن‬,‫ َ' ْد‬,‫ س‬,‫ف‬ َ ‫ َ ْو‬ve َ (edatlarından birisi) geçen bir fiil cümlesi olma durumunda olur.
Dilerseniz bunları örneklerde daha net bir şekilde görelim:
.‫ ُ و ٌر‬#ْ َ Sُ ُ ْ4 َ *َ ‫ ِْر‬%َ ‫ ْا‬Eَ ‫ ِا‬E4َ َ ْ‫( َ ن‬Kim iyiliğe=hayra koşarsa, onun koşması=çabası şükürle karşılanır.) =Cevap fa
ile sağlandı.=> Kişi iyiliğe=hayra koşmazsa çabası şükürle karşılanmaz diye anlam çıkmamaktadır=> Bu da
şart cümleciği olmadığını gösterir. =İsim cümlesi
Yukarıdaki örnekte cevap cümlesi, yani fa ile başlayan bölüm, cevap cümlesi olmaya uygun değildir bu yüz-
den cevap fa ile başlayan bir cümleyle sağlanmıştır. Ve cevap dikkat edilirse isim cümlesi yani yukarıda sayı-
lan dört maddeden birincisi olarak gelmiştir. Burada dikkat edilecek en önemli husus şudur: İlk bölümde
verilen bir şart cümlesi bulunmamaktadır. Yani cevaplanacak bir şart cümlesi yoktur. Başka bir deyişle, şöy-
le olsaydı şöyle olurdu ya da böyle olmasaydı böyle olmazdı diye bir şart yoktur. Şart ve şart edatlarıkonusu
anlatıldığında hatırlanacak olursa, cevaplanacak şart cümlecikleri vardı. Ve ilk cümledeki şarttan dolayı
25

ikinci cümlede cevap oluşuyordu. Burada ise şarta bir cevap verilmiyor aksine, ortaya çıkan sonuç, tespit fa
ile cevaplanıyor.
ÖRNEKLER:
َ‫ت‬0ْ َ4*َ َ ‫ْ َم‬4ِ *َ َ‫( اِنْ اَ ْ رَ ْتَ َوا ِدَ ْ ك‬Eğer anne babana ikramda bulunursan, yaptığın iş ne güzeldir!) = Camid cümle=
‫ْ َم‬4ِ = çekimli değildir ve türemez.) Ayrıca anne babana ikram etmezsen kötüdür diye bir mana çıkmaz ve
cevap şarta bağlı değildir.
‫ك‬ َ َ 'َ َ‫ ُ@ْطِ ْل َ د‬8*َ ‫( اِنْ َ َ َ د ْق‬Eğer tasaddukta bulunursan=sadaka verirsen, sadakanı başa kakarak boşa çıkarma)
=Burada da bir talep vardır.= Dikkat edilirse “fa” nın cevap olarak geldiği kısımda şartın cevabı yoktur. Sa-
dece olması gereken bir tespit, bir durum, bir istek ortaya konmuştur. Yani sadaka vereceğin zaman başa
kaktığında sadakanın boşa çıkacağı sonucu ortaya çıkmıştır. Bir şarta bağlı durum söz konusu değildir.
‫ ُر َ ُ َك‬Fُ ْ َ ‫ف‬ َ ‫رْ َ* َ ْو‬1ِ َ ْ‫( ِان‬Eğer ticaret yaparsan, (sonuçta ) malın artacaktır. =Sevfe ile gelecek manası verilen
bir cümle. =Burada “fa”lı cümle ile ortaya çıkacak bir sonuç bildirilmiş, herhangi bir şart cümlesine bağlı
kalınmadan olacak durum gözler önüne serilmiştir. Yani malın çoğalacağı bir şarta bağlı değil, ticaret yapı-
lınca ortaya çıkan doğal bir sonuç olarak bildirilmiştir.
Sُ &َ ْ ُ ْ<@ِ *َ ُ‫( ا َِذا َ َ َ& َك ا طِ @ ب‬Doktor sana nasihat ettiğinde, onun nasihatine uy) = Talep cümlesi =Burada dok-
torun nasihat etmesinin sonucunda ona uyulması istenmektedir. Yine fa ile başlayan bir cevap
sözkonusudur, nasihate şöyle olursa uy, böyle olursa uyma şeklinde bir şart ortaya konmamış, yalnızca na-
sihate uyulması istenmiştir.
GAYR-İ MUNSARIF
Gayr-i munsarıf isim, sonuna tenvin almayan ve kesre yerine de fetha ile cer edilen (sonuna esre alan)
isimdir. Şimdi gayr-i munsarıfın çeşitlerini inceleyelim:
a) Özel isim: Müennes veya yabancı kelimeleri kaynaştırılmış veya sonuna elif veya nun ilave edilmiş
veya fiil vezninde gelmiş veya ilk harfi ötreli ikinci harfi fethalı üç harfli müzekker bir isim ise; tenvinden
menedilir (gayri munsarıf olur)
Örneğin; ‫ ُز َ* ُر‬-‫َ ْد َ نُ – َِز ُد‬3 – ‫ت‬ ُ ‫ْ رَ َْو‬, َ& – ‫ِ ُل‬3 َ ْ ‫ َ رْ َ ُم – ِا‬gibi
b) Sıfat: ‫َ ُء‬8 ْ4*َ – ‫َ ُل‬4*ْ َ‫ ا‬- َI0 ْ4*َ - ُ‫َن‬8 ْ4*َ vezninde olduğunda gayr-i munsarıf olur. Sıfat ‫ل‬4+ -‫ ل‬4* vezninde ol-
duğunda ُ‫ر‬%َ ُ ‫ ا‬ve ُ<َ ُ1 kelimelerinde gayr-i munsarıf olur.
Örneğin; ُ‫( َ ْ َران‬sarhoş) ‫( – َ ْ َرى‬sarhoş-müe) ‫ث‬ َ 0َ Fْ َ – ُ‫ ُء – رُ َ@ ع‬,ْ
َ @َ – ُ‫ – اَ ْ@ َ ض‬gibi
c) İsim: Cem’in son şekli kalıbında geldiği veya müenneslik alameti olan elifi memdude veya elifi
meksure ile bittiğinde gayr-i munsarıf olur.
Örneğin; (hamile) I0َ @ْ ُ& – ُ‫ارس‬ ِ َ‫ ِذ ْ رَ ى – َ &ْ رَ ا ُء – َد‬gibi
Gayr-i munsarıf mudaf veya elif lamla marife kılındığında kesre ile cerredilir.
Örneğin; 6ِ َ ‫س ْا َ ِد‬ ِ ‫ار‬ِ َ‫ ِنْ َد‬-)ِ ِ +َ َ ْ @ِ gibi
MEBNİ İSİMLER
Sonundaki hareke değişmeyen ve bütün terkiplerde bir kalan isme “mebni” denilir. Mebni isimlerden bazı-
ları şunlardır:
1) Zamirler, İsm-i işaretler, İsm-i mevsuller, Şart isimleri, Soru isimleri, Fiil isimleri
Bunları tamamı Araplardan duyulduğu şekilde mebni olurlar, yani sonları değişmez.
2) Onikinin ilk kelimesi hariç, onbirden ondokuza kadar olan sayılar, her iki kelimenin fetha olması üzere
mebnidir.
3) İdafete girmeyen bazı zarflar (yani mudafun ileyh görünürde olmayan fakat mana bakımından vardır)
Bunlar ise zamme üzere mebnidir.
4) Nefyeden (yani yasaklayan) ( ) nın ismi, mudaf veya mudafa benzer olmadığı zaman mebnidir. Bu isim,
ne ile nasb ediliyorsa o hal üzere mebnidir.
5) “S ْ ‫ ” َو‬ile biten isimler kesre üzere mebnidir.
Dilerseniz bunları örneklerde daha net bir şekilde görelim:
ÖRNEKLER:
‫ ٌد‬9ِ َ ْ1ُ ‫ ِ ٌذ‬0ْ ِ َ َ‫( ا‬Ben çalışkan bir öğrenciyim) (Zamir)
ٌ‫ ِد دَ ة‬1َ 6ٌ َ ‫( َھ ِذ ِه َ ْد َر‬Bu yeni bir okuldur) (İsmi işaret)
26

Eِ ‫ ُو‬0 َ3 َ‫ ِذ ن‬,) ‫ ا‬D‫( اُ&ِب‬Bana öğretenleri severim) (İsmi mevsul)

‫ت‬ ُ ‫( اَ ْ َ َ َ ُ و ُ وا ُدْ ِر ْ ُ ُم ا ْ َ ْو‬Her nerede olursanız ölüm sizi bulur) (Şart ismi)
DEِ03َ َ ‫ف َ& ُ َك‬ َ ْ َ (Nasılsın, ey Ali?) (Soru edatı)
َ‫َ ْ رُك‬: ‫ َم‬0 َ َ ‫ْ ا َِذا‬0 َ& (Biri konuştuğunda sen sus!) (Fiil ismi)
ً َ َ 6َ ‫ َر َة‬K ْ <َ ‫س‬ َ ْ !َ ‫ت‬ ْ ‫( َط َر‬Onbeş güvercin, uçtu.) ( arası sayı)
َ
‫ ْ ل ُ َو ِنْ َ ْ ُد‬. ْ‫_ ْا َ ْ ُر ِن‬ ِ ِ (Sonra da önce de emir Allahındır.) (Görünürde muzafın ileyhi olmayan fakat mana
bakımından var olan)
ُQ ‫ ِا‬0َ ,َ‫( َ ا‬Allahtan başka ilah yoktur.) (La’nın ismi, muzaf veya muzafa benzer değil)
‫ ا &ْ ِو‬6ِ Tِ َ‫ ِنْ أ‬0ِ ْ ‫ِ َ َو‬+ (Sibeveyh, büyük nahiv alimlerindendir.)
MEBNİ FİİLLER
Mazi fiilerin hepsi mebnidir. Aynı şekilde bütün emir fiiller ve bazı muzari çekimler de mebnidir:
a) Mazi fiil; fetha (üstün) üzere mebnidir. Ancak kendisine cem-i müzekker vavı bitiştiğinde zamme
(ötre) üzere mebni olur. Kendisine harekeli merfu bir zamir bitiştiğinde de sükun (cezim) üzere mebni olur.
Örneğin; ‫ ِر@ُوا‬#َ – ‫ ِر@ َْن‬#َ - ‫ب‬ َ ‫ ِر‬#َ
b) Mudari fiil; Te’kid nununa doğrudan (araya başka kelime girmeden bitiştiğinde) fetha (üstün) üzere
mebni olur. Cem-i müennes nununa bitiştiğinde sükûn üzere mebni olur.
Örneğin; َ‫ ْدن‬9ِ َ ْ1 َ – ‫دَ ن‬9ِ َ ْ1 َ َ
c) Emir fiil; sonu sahih olup kendisine bir şey bitişmediğinde sükun üzere mebni olur. Kendisine Cem-i
müennes nunu bitiştiğinde de böyledir.
Örneğin; ‫ اَ ْ ِر ْ َن‬- ‫اَ ْ ِر ْم‬
Kendisine tesniye elifi veya cem-i müzekker vavı veya muhataba ya’sı bitiştiğinde nunun hazfı üzere mebni
olur.
Örneğin; ‫ُوا‬9@ِ َ ْ ‫ ْظ – ِا‬+َ ْ&ِ‫دِي – ا‬9ِ َ ْ1ِ‫ا‬
Sonu illetli olduğunda illet harfinin hazfi üzere mebni olur.
Örneğin; ‫ِا ْ َ< – اِرْ ِم – ا ُ ْد ُع‬
Kendisine te’kid nunu bitiştiğinde fetha üzere mebni olur.
Örneğin; ‫دَ ن‬9ِ َ ْ1ِ‫ا‬
TE’KİD (PEKİŞTİRME)
Te’kid: Kendisinden önce geçeni pekiştirmek için zikredilen bir tabidir. Yani bir önceki kelimeyi kuvvetlendi-
rir. İki çeşittir:
a) Lafzi te’kid: Bu lafzın (sözün) isim veya fiil veya edat veya cümle olarak tekrarlanmasıyla yapılır.
Örneğin; .‫> َم‬04َ ُ ْ َ‫> َم ا‬04َ ُ ْ ‫( اَ&ْ َ ِر ُم ا‬Öğretmene hürmet ederim, öğretmene.)
‫ق‬D &َ ْ ‫ َر ا‬9َ ‫ َر َظ‬9َ ‫( َظ‬Hak ortaya çıktı, ortaya çıktı.)
‫ ا ْ&َ >ق‬I0َ َ3 َ‫َ ْم اَ ْ ت‬4 َ ‫َ ْم‬4 َ (Evet, evet sen haklısın)
)ٌ 1ِ َ َ‫ ٌ) اَ ْ ت‬1ِ َ َ‫( اَ ْ ت‬Sen başarılısın, sen başarılısın)
b) Manevi te’kid: Bu şu kelimelerden biri zikredilerek (kullanılarak) yapılır:
َ َ َ‫ ا‬- 6ٌ 3َ – ٌ< ِ 1َ – ‫ل‬D ُ – َ 0ِْ – َ8 ِ – ٌ‫س‬+ْ َ – ٌ‫ ْن‬3َ
‫ُون‬ 4 ْ1
Bunlardan her birine, te’kid edilene (pekiştirilen kelimeye) uygun bir zamirin bitişmesi gerekir. Örneğin;
9َ ُ +ْ َ ‫ت‬ُ ْ @ِ ْ َ‫ت ا‬ ْ ‫ َء‬1َ (Kızın kendisi bizzat geldi)
َ9َ ْ 3َ 6َ (ِ ‫ت ْا‬ ُ ‫( َ' َر ْأ‬Hikayeyi bizzat okudum)
• Muttasıl (bitişik) ve müstetir (gizli) zamir merfu munfasıl (ayrık) zamirle pekiştirme yapılır.
• Muttasıl (bitişik) ve müstetir (gizili) merfu zamir, ancak munfasıl (ayrık) zamirle pekiştirme yapıldık-
tan sonra ٌ‫س‬+ْ َ ve ٌ‫َ ْن‬3 kelimeleri ile pekiştirilirler.
Örneğin; َ‫( اَ ْ َر ْ ُ َك اَ ْ ت‬Bizzat sana ikramda bulundum.)
َ +ْ َ َ‫( ُ' ْتَ اَ ْ ت‬Sen bizzat kendin kalktın)
‫ُك‬
Te’kid; ref, nasb ve cer olarak irabında te’kid edilene= pekiştirilene uyar.
27

BEDEL
BEDEL: i’rabta kendinden önceki isme tabi olan isimdir.
MÜBDELÜN MİNH: Bedelden önceki isme denir. Tümden bir parçanın(bedelü’l-ba’d mine’l-Küll) ve iştimal
bedelinde mübdelün minhe dönen bir zamir vardır ve mübdelün minhe mutabıktır.
Bedelin dört çeşidi var:
1-Mutabık Bedel: ‫@َدَ ُل ا ْ ُ >ل َِن ا ْ ُ >ل‬: Mübdelün minhe eşit olan, ona tamamen uygun bedele mutabık bedel
َ ‫@َدَ ٌل‬veya ‫ @َدَ ُل ا ْ ُ >ل ِنَ ا ْ ُ >ل‬denir.
‫ُط ِ@ ٌق‬
Örnek: ‫ َ@ ْ ٍر‬E@ِ َ‫ْ دَ أ‬4@َ 6َ *َ 8َِ % ْ ‫ب ا‬ ِ ‫ط‬%َ ْ ‫ َ رُ @ْنُ ا‬3ُ 6ُ +َ 0ِ %َ ْ َ‫ ا‬I ‫َ َو‬
‫@دل‬ S ‫@دل‬
6ِ +َ ‫ ِر‬# ‫ث ا‬ ‫د‬
ِ ِ َ ِ َ& َ ْ
U‫ا‬ ‫ة‬ ‫ا‬‫ُو‬
‫ر‬ ْ‫ِن‬ ‫ أَ@ُو ھ َُر َْر َة‬DE@ِ &َ َ‫ا‬
‫@دل‬ S ‫@دل‬
2-Tümden bir parça bedel:( ‫ض َِن ا ْ ُ >ل‬ ِ ْ4@َ ْ ‫ )@َدَ ُل ا‬: Bedelin hepsini değil de bir parçasını ifade eden bedel çeşi-
dine denir. Örnek: Sُ +ُ ْ ِ ‫ ْ ُل‬0 ‫ ا‬I, َ َ
‫ @دل‬S ‫@دل‬
3-İştimal bedeli :‫ ِ َ ِل‬#ْ N‫ا‬ ِ ‫ @َدَ ُل‬: İştimal bedeli, mübdelün minhe mutabık değildir, ondan bir parça da değildir.
Ancak mubdelun minhin şümulüne girer.
Örnek: Sُ 'ُ ‫ُ ُل ِ ْد‬1‫ ا ر‬Eِ @َ 1َ ْ3َ‫ا‬
‫ @دل‬S ‫@دل‬
Sُ َ ِ َ‫ُ َل أ‬1‫ت ا ر‬ ُ ْ4ِ َ
‫ @دل‬S ‫@دل‬
4-Mubayin bedel: (‫ط‬ ُ 0َ َLْ َ‫ @َدَ ُل ا ْ ُ َ@ ِ ِن)ا‬: Mübdelün minh ile hiç ilgisi olmayan yanlışlıkla söylenen kelimedir.
Örnek: ‫ ِ ُذ‬0ْ > َ‫ ا‬,‫> ُم‬0 َ4ُ ْ ‫َ َء ا‬1
‫ @دل‬S ‫@دل‬
HAL
Hal, fiil olurken, failin, mefulun veya her ikisinin durumunu gösteren sözdür. Türkçedeki durum zarfı karşılı-
ğıdır. (nasıl?) sorusuna cevap teşkil eder.
Çocuk koşarak geldi. ‫َ َء ا ْ َو َ ُد <َ دْ ًوا‬1
Halid binmiş olarak geldi. ً ِ ‫ ِ ٌد َرا‬%َ ‫ َء‬1َ
Cümlelerindeki altı çizili kelimeler hal’dir, failin durumunu göstermektedir.
Hasta sütü soğuk olarak içti.‫ِ بَ َ ِردً ا‬0 َ& ْ ‫ ِربَ ا ْ َ ِر ضُ ا‬#َ Mahmudu uyur halde gördüm.
ً ِ َ ‫ت َ &ْ ُ و ًدا‬ ُ ْ َ‫َرا‬
Cümlelerindeki son kelimeler de hal olup mefulun durumunu göstermektedir.
Meyve olgun olarak yenir. ً َ ِ% َ 6ُ 9َ ِ +َ ْ ‫ُ ْؤ َ ُل ا‬
Su soğuk olarak içilir. ‫رَ بُ ا ْ َ ُء َ ِر ًدا‬#ْ َ
Cümlelerindeki son kelimeler de haldir, naibu failin durumunu göstermektedir.
Not: Bir cümlede, birden fazla hal olabilir.
Tahir binmiş olarak gülerek geldi. ً 6ِ َ% ً ِ ‫َ َء َط ِھ ٌر رَ ا‬1
Çocuk ağlayarak, bağırarak oturdu. 6ً ِ & َ ً ِ َ ‫ ُل‬+ْ ‫س ا >ط‬ َ 0َ 1َ
Hal sahibine sahibul hal denir, umumiyetle marife olur.
HALİN ÇEŞİTLERİ: Hal, yalnız bir kelimeden ibaret olabileceği gibi, isim cümlesi, fiil cümlesi, zarf, carr ve
mecrur da olur.
a)İsim cümlesi: Hal olan isim cümlesinin başında, bu cümleyi asıl cümleye bağlayan, hal wawı denen bir
waw bulunur.
Bildiğiniz halde Allah’a eşler yapmayınız. َ‫ ُوا _ِ اَ ْ دَ ا ًدا َواَ ْ ُ ْم َ ْ َ" ُ ون‬04َ ْ1 َ 8َ *َ
Subay susamış olarak savaştı. Kَ
ُ‫ط َ ُ َ َ ن‬‫ط‬ ْ < ‫و‬ ‫ھ‬ ‫و‬ ُ @ِ , ‫َ' َ َل ا‬
b)Fiil cümlesi: Hal olan fiil cümlesinin de başında, eğer cümlede, sahibul hale ait bir zamir yoksa bu cümleyi
asıl cümleye bağlayan hal wawı bulunur.
İmam güneş doğmadığı halde uyandı. ‫س‬
ُ ْK ) ,‫ ْم َ ْط" ُ ِ ا‬,َ ‫ِا ْ َ ْ َ( َظ ا ْ ِ َ ُم َو‬
c)Zarf:
Arkadaşımın sesini, kapı arkasında olduğu halde işittim ‫ب‬ ِ َ ,ْ ‫ف ا‬ َ "ْ !َ Iِ( ‫ت َ ْوتَ َ ِد‬
ُ ْ4 ِ َ
d)Carr ve mecrur:
28

Mahmud, sevinçle bir mektup okudu ‫ َ رَ ح‬Fِ 6ً َ َ ‫َ'رَ أَ َ &ْ ُ و ٌد ِر‬

NOT: Hal, durumunu bildirdiği isme tekil-ikil-çoğul ve müzekker-müenneslik açısından uyar. Ancak İnsan
dışındakilerin çoğullarının haberi, sıfatı, fiili, hali vb. müennes-tekil gelir

HALİN ÇEŞİTLERİ ‫ ِل‬6َ ,ْ ‫اع ا‬ ُ ‫أَ ْ َو‬

1- Hal tek kelime olursa genelde ism-i fail olur. Elim-lamsız ve üstünlü olarak gelir
َ‫َ ْو َ ُد '<ِ ِ ن‬U‫ َء ا‬1َ ِ َ‫ َء ا ْ َو َد‬1َ _
‫ان '<ِ َ ْ ِن‬ ً ِ<' ‫ َء ا ْ َو َ ُد‬1َ
Çocuk -iki-lar oynayarak geldiler
‫ت‬
ٍ َ ِ<' ‫ت‬ ُ َ @ِ ْ ‫ءت ا‬ ِ َ َ ِ<' ‫ت ا ْ ِ@ ْ َ ِن‬
ْ َ1 ; ‫ْن‬ ْ Tَ َ1 ; ً َ ِ<'َ ‫ت‬ ُ ْ @ِ ْ ‫ت ا‬
ْ Tَ َ1
Bir kız-iki-lar oynayarak geldiler
2- Hal mazi fiil olursa başına ( ْ‫) َو َ'د‬gelir.
Ali arabasına binmiş olduğu halde geldi. 0ُ َ َ‫َ ) ر‬+ َ‫دْ رَ ِب‬.َ ‫ َو‬JIِ0 َ3 ‫َ َء‬1
3- Hal muzari fiil olursa başına bir şey gelmez. Ancak başında ( ْ‫ ) َ'د‬varsa (‫)و‬ilave َ edilir.
Öğretmen sınıfa öğrencileri müjdeleyerek girdi. ) ‫ ُر‬K
‫ط َ" َب‬,‫ا‬ U َ ُ ‫> ُم ا ف‬04َُ ْ ‫ َل ا‬%َ َ‫د‬
4- Hal isim cümlesi olursa başına (‫) َو‬gelir.
İnsanlar uyurken ben uyumadım. َ‫ ) سُ َ ِ ُون‬,‫ت َو ا‬ ُ ْ‫ر‬9ِ َ َ َ‫ا‬
5- Halde harf-i cer veya zarf varsa, aynen kalır.
Hilali bulutlar arasında gördüm. ‫ب‬ ) َ‫ َل َ ْن‬89ِ ْ ‫ْت ا‬
ِ 6َ +,‫ا‬ ُ َ‫َرا‬
Ziynetleri içinde kavminin yanına çıktı.0ِ ِ َ ‫ ِز‬Fِ Sِ ِ ‫ َ' ْو‬I0َ َ3 َ‫رَ ج‬%َ
ATF
Arapçada Atıf Harfleri - Bağlaç Harfleri - Bağlaçlar
ْ‫ َ ِن‬- َ – ‫ – إِ – َ@ ْل‬I &َ – ‫م – أَ ْم‬Fُ – ‫ف – أَ ْو‬ َ – ‫َو‬
- Harfleri, kelime veya cümleleri aynı hükme bağladıkları için Atıf Harfi / Atf-ı Nesak olarak isimlenirler.
- Şayet bu harfler; kelime veya cümleleri aynı hükme (fiile) bağlamıyorsa, atf-ı nesak olarak görev yapmaz-
lar. Atıf harflerinden önceki kelimelere matufun aleyh, sonraki kelime veya cümleye de matuf denir.

* Matuf, matufun aleyh'in harekesini alır. İsim isime, fiil fiile, cümle cümleye atfedilir. Atıf harfi arada ol-
maksızın da atıf yapılabilir. Bu durumdaki atıf harfi MAHZÛF sayılır. (‫ ) َو‬harfinin cümledeki görevleri hakkın-
da örnekler:
Atf-ı nesak edatı olur. Müfret kelimeleri “ile” manasıyla ve cümleleri “-ip” manasıyla bağlar. Şayet öncesi
ile sonrası arasında zıtlık varsa “fakat ise, de” anlamlarını verir. Kelimelerin işinde (veya hükme bağlanışın-
da), öncelik ve sonralık aranmaz kaidesi vardır.
Atf-ı nesak olarak kullanıldığı cümlelerde, bir "MÂNA DÖNGÜSÜnü saklarlar. Örnek: (‫ ) أُ ِط ُ ﷲَ َو ا ﱠ ُ َل‬Matuf
olan (‫ )ا ﱠ ُ َل‬lafzı, matufun aleyh olan (َ‫ )ﷲ‬lafzının harekesini almıştır.

ِ‫ﺴ‬
:(‫ق‬ َ ‫ﻨ‬ ‫ف اﻝ‬
ُ‫ط‬ْ ‫ َﻋ‬/) ‫ف‬
ُ‫ط‬ْ ‫اَْﻝ َﻌ‬
Allah’a ve Resulüne itaat ediyorum َ‫ول‬+ ) ‫َ َو‬Q ُ< ِ‫أُط‬
ُ ‫ر‬,‫ا‬ ‫ َو‬1
İftitah tekbiri vacip olur, kıyam da (hemen peşinden ‫ َ ُم‬Jِ , َ ‫ ْ* ِ َ ِح‬N‫ا‬
ِ ُ‫بُ َ ْ ِ@ رَ ة‬1ِ َ َ‫ ف‬2
vacip olur)
(Önce) ilim, sonra amel vacip olur ‫َ َ ُل‬4 ‫ ُم ُ )م ا‬0ْ 4ِ ‫بُ ا‬1ِ َ ‫م‬U ُ 3
İnsanlar öldü, hatta peygamberler de (öldüler) ‫َ ِ َ ُء‬/‫ ا‬F ) 6َ ُ‫َ تَ ا س‬
ْ )
F 6َ 4
Kuşluk (namazını) dört veyahut sekiz (rekat) kıl ً َ ِ َ َ ‫ اَ ْو‬4ً @َ ‫ أَر‬I َ&ُ, ‫َ >ل ا‬ ‫اَ ْو‬ 5
Ya vacip veya müstehap (olarak) amel et ًّ 6َ َ +ْ ُ ) ‫ ً@ َو ِا‬1 ِ ‫ْ َ ْل ِا ) َوا‬3ِ‫ا‬ ) ‫ِا‬ 6
Allah Teala’nın rızasını mı istiyorsun, yoksa gazabını mı? ُ ‫ُبُ اَ ْم‬0‫ َ ْط‬Iَ 4َ َ ِQ ‫ َء‬,
0ُ ‫ ْ! َط‬+ َ ‫اَ ِر‬ ‫اَ ْم‬ 7
İyiyi amel et, kötüyü değil ًU+ َ َ' ً&ِ َ ‫ْ َ ْل‬3ِ‫ا‬ 'َ 8
Helali belki iyisini talep et ً U ‫َ ً َ لْ َط‬8&َ ْ‫ُب‬0‫ا ُ ْط‬ ْ‫َ ل‬ 9
Gösteriş helal olmaz, fakat ihlas (helal olur) ٌ‫َص‬L!ِْ ‫ ِنْ ا‬,َ ‫ ٌء‬Tَ ‫ل ِر‬D &ِ َ َ ْ‫ ِن‬,َ 10
ُ ‫َ< ْط‬
:‫ َ َ ِن‬,ْ ‫ف ا‬
Nebimiz Muhammed’e (asv) iman ettik (‫ ُم‬8َ ‫ةُ وا‬8َ ‫ ا‬Sِ ْ 0َ َ3) ‫َ ) ٍد‬6ُ َ > @ِ َ @ِ َ ‫آ‬
29

LAZIM FİİL-MÜTEADDİ FİİL

Lazım fiil; faili ile yetinen ve herhangi bir mefulun bihi nasb etmeyen (almayan) fiillerdir. Yani eğer bir fiil,
bir mefule ihtiyaç duymadan mana tamamlanabiliyorsa bu fiil lazım fiildir.
Örneğin: JE0ِ َ3 َ‫س‬0َ َ1 (Ali oturdu.) ‫ت‬ ُ ْ @ِ ْ ‫ت ا‬
ِ @َ ‫( َذ َھ‬Kız gitti)
>‫ ُم‬04َ ُ ْ ‫ َر َج ا‬%َ (Öğretmen çıktı)
Yukarıdaki örneklerde görüldüğü üzere, gelen fiiller herhangi bir mefule ihtiyaç duymamışlardır. O halde bu
fiiller lazım fiillerdir.
Müteaddi fiil ise, bir veya daha çok mefulun bihi nasb eden, yani mefule ya da mefullere ihtiyaç duyan
fiillerdir. O halde aşağıdaki örnekleri incelememizde fayda vardır:
Örneğin: َ‫ُ ْ َ ُذ ا درْ س‬U‫رَ حَ ْا‬#َ (Hoca dersi açıkladı)
‫ َح‬+ D َ‫ ا‬JEِ03َ ‫( أَ َ َل‬Ali elmayı yedi.)
Yukarıda da görüldüğü üzere, gelen fiiller, meful almışlar ve cümleler de bu şekilde oluşmuştur. O halde bu
fiiller müteaddi fiillerdir.
Örneğin: Ali geldi (Nesne almadı- Geçişsiz fiil)
Ali eve geldi (Nesne aldı- Geçişli fiil)
Sonuç olarak Arapça’da;
• Lazım fiil, meful almayan
Müteaddi fiil ise meful alan fiillerdir.
Geçişli fiil, dört kısma ayrılır:
1) Bir mefulun bihi nasb eden fiiller: ( Bir meful alan fiiller) Mefulun bih, failin işlediği işten etkilenen
isimlerdir. Yani hepimizin bildiği genel manada meful de diyebiliriz. Bu fiillerin bazıları şunlardır:
‫( اَ َ َل‬Yedi) ‫ِ َظ‬+&َ (Ezberledi) ‫( َ' َرأ‬Okudu) vb.
Örneğin: Sُ َ ْ‫ َ ُر دَ ر‬3ُ ‫ِ َظ‬+&َ (Ömer dersini ezberledi)
2) Aslı mübteda ve haber olan iki mefulun bihi nasb eden (alan) fiiller: Bunlar :
a) 1َ &َ (Biri hakkında iyi düşündü), ‫د‬3َ (Saydı), ‫ َم‬3َ ‫( َز‬iddia etti) , ‫ َل‬4َ 1َ (Yaptı, kıldı), ‫( َظن‬Zannetti) , ‫ب‬ َ ِ &َ (Sandı) ,
‫ َل‬%َ (Hayal etti, farz etti) , ‫ب‬ َ ‫( َو َھ‬Hibe etti)
Yukarıdaki bu fiiller, zan ifade eder.
b) ‫( دَ َرى‬Bildi, idrak etti) , ‫( َراَى‬Gördü) , ‫ ْم‬04َ َ (Öğren) , ‫ِ َم‬0‫ـ‬3َ (Bildi) , ‫ َد‬1َ ‫( َو‬Buldu) , I+َ ْ َ‫( ا‬Birini buldu).
Yukarıdaki fiiller kesin bilgi ifade eder.

َ ‫( َو َھ‬Hibe etti) , ‫ َذ‬%َ ‫( ِا‬Edindi) , ‫( َ َر َك‬Terk etti) , ‫( َرد‬Reddetti) ,

c) ‫ َل‬4َ 1َ (Yaptı, kıldı) , ‫ب‬
Yukarıdaki fiiller bir şeyi bir halden başka bir hale dönüştürmeyi ifade ederler.
3) Asılları mübteda ve haber olmayan iki mefulu nasb eden (iki meful alan) fiiller : Bunlar:
‫ َم‬03َ (Öğretti) , I‫ْ َط‬3َ‫( ا‬Verdi) , ‫( َ َ َل‬Sordu) , )َ َ َ (Bağışladı) ,
َ< َ َ (Engel oldu) , َ َ (Giydirdi) , I َ (İsim verdi) , َ‫( اَ ْ َ@س‬Elbise giydirdi) , ‫( َھدَ ى‬Hidayet etti)
4) Üç mefulu nasb eden fiiller (Üç meful alan fiiller)
Bunlar:
‫ث‬ َ ‫( &َ د‬Anlattı, aktardı) , َ‫َ َ@ر‬1 (Zorladı) , َ‫ْ َ@ر‬1َ‫( ا‬Zorladı) , َ @َ َ (Haber verrdi) , َ @َ ْ َ‫( أ‬Haber verdi) , ‫م‬0َ ْ3َ‫( ا‬Bildirdi, öğ-
retti) , ‫( اَ َرى‬Gösterdi) fiilleridir.
Sonuç olarak Arapça’da geçişli (müteaddi) fiillere meful gelmesi hususu;
• Bir meful alan fiiller
• Aslı mübteda-haber olup iki meful alan fiiller
a) Zan ifade edenler
b) Kesin bilgi ifade edenler
c) Bir halden başka hale dönüştürmeyi ifade edenler
• Aslı mübteda-haber olmayan ve iki meful alan fiiller
• Üç meful alan fiiller
olmak üzere incelenebilir.
30

SIFAT-I MÜŞEBBEHE
SÜLASİ MÜCERRED (YALIN HALDE) FİİLLERİN BABLARI
Bunlar altı tanedir: (Birinci bab:Mazi=>Fetha Muzari=> Zamme)( ُ‫ب – َ ْ ُب‬ َ َ َ ) ‫ ُل‬4ُ +ْ َ – ‫ َل‬4َ *َ
(İkinci bab: Mazi=> Fetha / Muzari=> Kesra( ُ‫ْ ِرب‬, َ – َ‫َ رَ ب‬, ) ‫ ُل‬4ِ +ْ َ – ‫َ َل‬4*َ
(Üçüncü bab: Mazi=> Fetha / Muzari=> Fetha
( ُ‫ب – َ ْذ َھب‬ َ ‫ ُل ) َذ َھ‬4َ +ْ َ – ‫ َل‬4َ *َ
(Dördüncü bab: Mazi=> Kesra / Muzari=>Fetha)
(‫ ُم‬0َ ْ4 َ -‫ِ َم‬03َ ) ‫ ُل‬4َ +ْ َ – ‫ َل‬4ِ *َ
(Beşinci bab:Mazi=>Zamme /Muzari=>Zamme)
( ُ‫ ُل ) &َ ُنَ َ &ْ ُن‬4ُ +ْ َ – ‫ َل‬4ُ *َ
(Altıncı bab: Mazi=> Kesra / Muzari=> Kesra)
( ُ‫ ُل ) &َ ِ بَ – َ &ْ ِ ب‬4ِ +ْ َ – ‫ َل‬4ِ *َ

Sıfat-ı müşebbehe; kendisiyle nitelenen şahıstan ayrılmayan sabit bir sıfata delalet etmek üzere üç harfli
lazım bir fiilden yapılan bir kiptir.
Örneğin; ٌ‫( َ& َ ن‬güzel), ‫( َ ِر ٌم‬Cömert), ٌ‫ْ ب‬4 َ (zor), ُ‫ْ َ@ ن‬4#َ (tok)
Sıfat-ı müşebbehe ‫ َ* ِر َح‬babından (dördüncü babtan) üç vezinde gelir.
a) Fiil, üzüntü veya sevince delalet ettiğinde ‫ ٌل‬4ِ *َ vezninde gelir. Müennesi 6ٌ 0َ 4ِ *َ dür. (Semai)
Örneğin; 6ٌ َ ‫( َ& ِزنٌ – َ& ِز‬üzgün erkek-bayan), ‫ – َ* ِر ٌح‬6ٌ &َ ‫( َ* ِر‬sevinen erkek-bayan)
b) Fiil, kusur veya süs veya renge delalet ettiğinde ‫ ُل‬4َ *ْ َ‫ ا‬vezninde gelir. Müennesi de ‫َ ُء‬8 ْ4*َ dür. (Gayr-ı
munsarıf, kıyasi)
BURADAKİ VEZİNLER KIYASİ (YANİ KALIPLI-KURALLI)
Örneğin; ‫ ُء‬1َ ْ‫ر‬3َ – ‫ْ َر ُج‬3َ‫( ا‬Topal erkek-bayan), ‫( اَ&ْ َو ُر – َ& ْو َرا ُء‬Huri gözlü erkek-bayan)
c) Fiil, bir boşluk veya doluluğa delalet ettiğinde ُ‫َن‬8 ْ4*َ veznindedir. Müennesi, I0َ ْ4*َ dır. (Gayr-ı munsarıf
ve kıyasi)
Örneğin; I4َْ @#َ – ُ‫ ن‬4َْ @#َ (tok erkek-bayan), I3َ ‫ ْو‬1َ – ُ‫ ن‬3َ ‫ ْو‬1َ (aç erkek-bayan)
Sıfat-ı müşebbehe ‫ َ رُ َم‬babından (beşinci babdan) birçok vezinde gelir.

Bu vezinlerin en çok bilinen ve kullanılanı altı tanedir.

VEZİN ‫َ ٌل‬4*َ ‫َ ٌل‬4*ُ ‫ْ ٌل‬4*َ ‫ ٌل‬4ِ *َ ‫َ ٌل‬4*َ ‫ْ ٌل‬4*ُ
‫َُرا ٌح‬ ٌ‫ب‬0ُْ
ٌ‫َ َ@ ن‬1 ‫ ٌل‬9ْ َ ‫َ ِ ٌل‬1 ٌ‫&َ َ ن‬
ÖRNEK (çığlık sert-
korkak Kolay güzel güzel
atan), katı
• İsm-i fail ve ismi meful’den her biri devamlı bir niteliğe delalet ettiğinde, Sıfat-ı müşebbehe; bunla-
rın vezninde gelebilir.
Örneğin; ‫ب‬ ِ 0ْ (َ ْ ‫( َط ِھ ُر ا‬temiz kalpli), 6ِ َ ( ‫ْ َ ِد ُل ْا‬4ُ (orta boylu), <ِْ @‫ذبُ ا ط‬9َ ُ (İyi huylu)
AYRICA;
1) ‫َ ُل‬4*ْ َ‫ ا‬ve ‫َ ُء‬8 ْ4*َ kalıpları gayr-ı munsarıftır. (Renk, kusur ve sakatlık bildirenler)
2) Sarf ilmi ile uğraşan âlimlerden bir kısmı, ism-i fail ile sıfat-ı müşebbehe aynı şeydir demişlerdir.
3) ‫ ُل‬4َ *ْ َ‫>= ا‬Müennesi => ‫َ ُء‬8 ْ4*َ => Cemisi => ‫ْ ٌل‬4*ُ => Bu kalıplar kıyasidir, yani kurallıdır, kalıplıdır. Diğer ka-
lıplar ise semaidir; yani sözlüklerden bakılarak ve kullanılarak öğrenilir, belli bir kurala dâhil değildirler.
4) Mezid fiillerin sıfatı müşebbehesi; ism-i failleridir. Örneğin; ‫ َم‬0َ ‫ِ ٌم >= اَ ْظ‬0‫ُظ‬ ْ (Karanlık) ya da ‫ْ َ دَ َل‬3ِ‫>= ا‬
‫ْ َ ِد ٌل‬4ُ (Orta yollu)
5) Sıfat-ı müşebbehe lazım fiilden yapılırken, ismi fail hem lazım hem müteaddiden yapılır.
6) İsm-i fail daha çok hal ve istikbal (gelecek), bazen de mazi içindir. Oysa sıfat-ı müşebbehe yalnız
geniş zaman içindir.
7) Sıfat-ı müşebbehe devamlılık bildirir.
8) Sıfat-ı müşebbehe fail alır.
9) Sıfat-ı müşebbehe failine mudaf olabilir. Örneğin; ‫ ُ ِق‬0%ُ ْ ‫( ھ َُو َ& َ نُ ا‬O güzel huyludur)
10) Sıfat-ı müşebbehe bazen istisnai olarak müteaddi (geçişli) fiillerden de gelebilir. Örneğin: ‫ َم‬0ِ َ3 => ‫ِ ٌم‬0 َ3
31

11) Sülasilerde semai, mezidlerde ise kıyasidir. (genellikle)

İSM-İ MAKSUR, İSM-İ MENKUS, İSM-İ MEMDUD

a) Maksur isim, sonunda devamlı elif-ya bulunan isimdir. Üç hareke bunların sonunda takdir edilir.
ْ @‫ت‬ ْ
Örnek: .‫ َذى‬U ِ ِ َ ‫ُدَ ى َو َ ْم‬9ْ ‫ ِا َ@ َ< ا‬I َ +َ ْ ‫( َھ َذا ا‬Bu delikanlı, doğru yola uydu ve eziyet verici bir şey yapmadı) gibi.
b) Menkus isim, sonunda bir önceki harf kesreli olan devamlı “ya” bulunan isimdir. Merfu’ veya mecrur
olduğunda (zamme ve kesre) ağır geldiği için, sonunda bu harekeler takdir edilir.
Örnek: .Eِ َ1ْ ‫ ا‬I0َ َ3 E ِ, (َ ‫( &َ َ َم ْا‬Hâkim, suçluyu mahkûm etti. Gibi.
Fakat bu isim mansub olduğu zaman, sonunda fetha ortaya çıkar.
Örnek: Eَ ِ, (ِ ‫ْت ْا‬ ُ َ‫( أ‬Kadı’yı gördüm)
Bu isimler nekira olarak geldiklerinde kelimenin sonunaki
‘’ya’’ harfi düşer. Merfu ve mecrur halinde ise ‫ض‬ ٍ 'َ ‫َ& َ َم‬
‫ ٍن‬1َ I0َ 3َ şeklinde gelir, mansub halinde ise ‘’ya’’ harfi tekrar ortaya çıkar ve ً ِ, 'َ ‫ْت‬ ُ َ‫ َرأ‬şeklinde yazılır.
b) Memdud isim, sonunda kendisinden önce zaid elif (eklenmiş elif) olan her murab (sonu değişebilen)
isimdir.
Örnek: ‫ت ا ْ ُ(را َء‬ ُ ْ ‫( ِا&ْ َ َر‬Okuyuculara hürmet ettim) gibi.
İSM-İ MENSUB
İsm-i Mensub: Sonuna, kendisinden önceki harfin harekesi kesreli, şeddeli bir “‫ ”ي‬harfi eklenen isimdir. Bu,
sonunda “‫ ”ي‬bulunmayan isme mensubiyeti (aitliği) göstermek için yapılır.
• İsmin sonunda müenneslik “‫ ”ة‬si varsa hazfedilir (düşürülür.)
Örneğin; 6ٌ ‫( َ ْ َط‬Malta) JE ِ‫( َ ْط‬Maltalı)
• İsim, üç harfli maksur (sonunda elif-i maksure bulunan) bir isim ise, veya elif-i memdude ile sona
eren müennes bir isim ise, son harfi “‫‘ ”و‬a çevrilir.
Örneğin: َ َ3 (baston) J‫َ َ ِوي‬3 ‫( َ &ْ رَ ا ُء‬Çöl) J‫ َ &ْ رَ ِوي‬gibi
• İsim dört harfli maksur veya menkus bir isim ise ( ‫ ) ا‬ve (‫’) ي‬yı (‫’) و‬a çevirmek ve bunları hazfetmek
(düşürmek) caizdir.
Örneğin; ًI ْ4 َ (Mana) J‫ْ َ ِوي‬4 َ veya JEِ ْ4 َ (Manevi) E ِ, َ ‫( ا‬Mazi, geçmiş) DE ِ, َ ‫ ا‬veya D‫َ ِوي‬, َ ‫( ا‬Mazi
ile ilgili, geçmiş)
• İsim, beş veya daha fazla harfli maksur veya menkus bir isim ise nisbet (‫ ) ي‬sı eklenmeden önce
kelimenin son harfi hazfedilir. (düşürülür)
Örneğin; Iَ +‫( ا ُ ْ َط‬Mustafa) DEِ+‫( ا ُ ْ َط‬Mustafa’ya ait) ‫ َ ِري‬#ْ ُ ‫( ا‬Müşteri) D‫ َ ِري‬#ْ ُ ‫( ا‬Müşteri ile ilgili, müş-
teriye ait)
• İsim, ikinci harfi kesreli, üç harfli bir isim ise, nisbet yapılmadan önce ikinci harfi fethalı kılınır.
Örneğin; ‫ك‬ ٌ ِ0 َ (Kral) JEِ 0َ َ (Krala ait) ‫( ا ِِ@ ٌل‬Deve) JEِ0@َ ‫( ِا‬Deve ile ilgili)
• Şeddeli (‫ ) ي‬ile sona eren isme nisbet yapıldığında bu ismin üç hükmü vardır:
a) Eğer şeddeli (‫ ) ي‬bir harften sonra gelirse, birinci (‫ ) ي‬aslına, ikinci (‫) ي‬, (‫’) و‬a çevrilir ve bundan
önceki harfin harekesi fetha kılınır.
Örneğin; JE‫( َط‬Tay—aslı= ‫ي‬ ٌ ‫ ) َط ْو‬J‫َط َو ِوي‬
Diğer örnek: JE َ& (Canlı) J‫( &َ َِوي‬canlıya ait)
b) Eğer şeddeli “‫ ”ي‬iki harften sonra gelirse, birinci (‫ ) ي‬hazfedilir, ikinci (‫‘ ) و( ) ي‬a çevrilir ve bundan
önceki harfin harekesi fethalı kılınır.
Örneğin; JEِ0 َ3 (Ali) J‫ ِوي‬0َ َ3 (Aliye ait)
c) Eğer şeddeli (‫ ) ي‬üç veya daha fazla harften sonra gelirse, hazfedilir.
Örneğin; JEِ4*ِ #َ (Şafi-i) JE4ِ *ِ #َ (Şafi’ye ait)
Diğer örnek: DE ِ ْ‫( ُ ر‬Kürsü, sandalye) DE ِ ْ‫( ُ ر‬Kürsüye ait, sandalyeye ait)
İsim 6ٌ 0َ 4ِ *َ veya 6ٌ 0َ 4َ *ُ vezninde ise, “‫ “ ي‬ve “‫ ”ت‬hazfedilir (düşürülür) ve ikinci harf fethalı kılınır.
Örneğin; 6ٌ +َ ِ &َ (Hanife) JEِ+ َ &َ (Hanifeye ait)
Diğer örnek; 6ٌ ‫( ُ'رَ َظ‬Kurayze) JE ِ‫( ُ'رَ ظ‬Kurayze’ye ait)
• Lame’l fiil (son harfi) hazfedilen ve kök harflerinden ikisi üzerine kalan üç harfli her isme nisbet ya-
pıldığında bu isim aslına döndürülür.
32

Örneğin; ‫( َ ٌد‬El) J‫( َدَ ِوي‬El ile ilgili)

Diğer örnek; ٌ‫( اَب‬Baba) J‫( اَ َ@ ِوي‬Babaya ait)
ٌ َ
Diğer örnek; ‫( اخ‬Kardeş) J‫ ِوي‬%َ َ‫( ا‬Kardeşe ait)
İSM-İ TAFDİL,
İsm-i Tafdil: iki şeyin nitelendiği bir sıfatta, birinin diğerinden daha üstün olduğunu gösteren kiptir.
Örneğin; >Eِ03َ ْ‫ ُم ِن‬0َ ْ3َ‫( َز ْ ٌد ا‬Zeyd Ali’den daha bilgilidir.)

İsm-i tafdil üç harfli fiilden ‫َ ُل‬4*ْ َ‫ا‬, müennesi I0َ ْ4*ُ vezninde yapılır. Bu fiilin malum, tam, olumlu, çekimli, yalın,
farklılığı kabul eden, renk, kusur veya süse delalet etmeyen bir fiil olması şarttır.
İsm-i tafdilin üç kullanılış şekli vardır:
A) Başında “‫ “ ال‬bulunmaması ve mudaf olmaması: Bu durumda müfred müzekker olması ve kendinden
sonra da “mufaddalun aleyh’in (kendisine karşı başkası üstün tutulmuş olanın=kıyas var) “min” ile mecrur
olarak getirilmesi gerekir.
DİKKAT KIYAS VAR!
Örneğin; ‫( َز ْ َ بُ اَ ْ َ@رُ ِنْ َ رْ َ م‬Zeynep Meryem’den daha büyüktür.) gibi.
.‫ ُ< ِنْ ا َ ِل‬+َ ْ َ‫ ُم ا‬0ِْ 4 ْ َ‫( ا‬İlim, maldan daha faydalıdır.)
.‫ ِ ٍد‬%َ ْ‫ ُم ِن‬0َ ْ3َ‫ ا‬6ُ َ ِ‫( َ* ط‬Fatma, Halid’den daha bilgilidir.)
‫ ْ سُ اَ ْ َ@رُ ِنْ ا َ( َ ِر‬# َ‫( ا‬Güneş, Ay’dan daha büyüktür.)
B) Başında “‫‘ ”ال‬in bulunması: Bu durumda ism-i tafdilin mevsufuna uyması gerekir ve kendinden sonra
“mufaddalun aleyh” (=kendisini başkası üstün tutulmuş olan=kıyas getirilmez)
DİKKAT KIYAS YOK!
ÖRNEKLER:
.ٌ‫دَ ة‬9ِ َ ْ1ُ ‫ت ا ْ ُ @ َْرى‬ ُ ْ @ِ ْ َ‫( ا‬En büyük kız çalışkandır.) gibi.
ٌَ ِ َ1 ‫رَ ى‬LDْ ‫ ا‬6ُ *َ ْ‫ر‬Lُ ْ َ‫( ا‬En küçük oda güzeldir.)
‫ب‬ ِ َ ‫ ْا‬6ِ َ ‫( اَ ْ َو َ ُد ا َ ْ َ@ ُر ِ@ َ ْ ِز‬En büyük erkek çocuk, baba yerindedir=baba makamındadır)
C) a-Marifeye mudaf olması durumunda: Bu durumda kendinden öncekine uyması ve uymaması caizdir.
(Yani uyabilir de uymayabilir de)
ÖRNEKLER:
ِ ‫ َرفُ ْا ُ د‬#ْ َ‫ ا‬6ُ َ ya da ‫ُن‬
‫ُن‬ ِ ‫ ْا ُ د‬I*َ ْ‫ر‬#
ُ (Mekke, şehirlerin en değerlisidir.)
.‫س‬ ِ ‫ا‬ ‫ل‬
ُ ْ
* َ
َ, َ‫َ ِ ون‬4 َ‫ا‬ ُ 0 ْ
‫ا‬ ‫ء‬ُ َ
0 4
ُ ْ َ ‫ا‬ Ya da ِ ‫ِ ُل ا‬, *َ َ‫) ا‬. (Amel eden âlimler, insanların en faziletlisidir. )
(‫س‬
.‫ ُل ا َ ِء‬, > ْ >
َ *َ‫ َز ْ َ بُ ا‬Ya da (‫ ا َ ِء‬I0َ ْ,*ُ ) ( Zeynep, kadınların en faziletlisidir.)
C) b-Nekreye mudaf olması: Bu durumda müfred ve müzekker olması gerekir.
ÖRNEKLER:
‫ ُل ِا ْ َرأَ ٍة‬, َ *ْ َ‫ ا‬E@َ ‫طو‬ ُ (Tuba, en faziletli kadındır) gibi.
َ ْ َ ْ ْ
.‫ ٍل‬1َ ‫ ُ< ِر‬+ ‫ ِم ا‬0ِ4 ‫ ُل ا‬1َ ‫( ِر‬İlim adamları, en faydalı adamlardır.)
‫( َ رْ َ ُم اَ ْ @َرُ ِا ْ رَ أَ ٍة‬Meryem, kadınların en büyüğüdür.)
33

ARAPÇA EZBER KELİMELER

1 ‫َبُ ج ا"!َ ء‬%‫ا‬ Baba 2 '()*‫آبْ = آ‬ Ağustos
3 +َ ),!ِ‫ا‬ Gülümsemek 4 -ِ َ./ْ 0ُ 1ِ ٌ‫إ! َ ة‬ Enjektör İğnesi
5 ‫ء‬4 َ ْ َ ‫ُ م ا‬5َ !ْ ‫أ‬ Beyaz 6 6َ 7َ ‫ﱠ‬8ِ‫ا‬ Yönelmek
7 9َ :‫ﱠ‬8ِ‫ا‬ Edinmek 8 َ;َ18ْ َ‫أ‬ Mahvetmek, Yok Etmek
9 ًA َ 8ْ ِ‫ إ‬- =ِ8>َ? – <َ8‫أ‬ Gelmek 10 -َ ِ8‫آ‬ Gelen, aşağıdaki
11 ‫ث‬ُ َCَ%‫ا‬ Mobilya 12 -‫ ﱠ‬:ِ ?‫ﱠ ِر‬, ‫ ُر ا‬Cَ "‫ا‬ Tarihi Eserler
13 -َ! D‫ إ‬- E 7ُِ ? – ‫ب‬ َ D‫أ‬ َ Cevap vermek 14 َ Fَ َ,Dِ‫ا‬ Toplanmak
15 ٌ-‫ط‬
َ Gَ ‫ إ‬-H 0ِ ُ? -‫ط‬ َ G‫أ‬ َ İhata Etmek, Çevrelemek 16 ٌ‫ْ َ ب‬G‫ إ‬- ‫ﱡ‬E0ِ ُ? – ‫ﱠ‬EGَ‫أ‬ sevmek
17 ‫َ َج‬, ْGِ‫ا‬ İhtiyaç duymak 18 ‫َ َ َم‬,Gِ‫ا‬ Saygı Göstermek
19 Iَ َ َ, ْGِ‫ا‬ Toplanmak, Kutlamak 20 I‫ ﱠ‬,Gِ‫ا‬ İşgal Etmek
21 ‫َ َ ى‬,Gِ‫ا‬ İçermek, kapsamak 22 ًAَ ْGَ‫أ‬ Bazen
23 ْ =ُ‫ َ ة‬KL‫ا‬
ُ‫ َ ان‬KL‫ا‬ ْ ‫َ ُخ ج‬%‫ا‬ Erkek kardeş 24 ‫َ َ ات‬Kَ%‫ ج ا‬P ُ Kْ ُ%‫ا‬ Kız kardeş
25 ‫َ َر‬,Kِ‫ا‬ seçmek 26 ْ ‫ِ َ اع ج‬,KL‫ا‬
‫ ت‬Qَ ‫ِ ا‬,KL‫ا‬ ْ İcat, Buluş
27 َ K‫أ ﱠ‬ Geciktirmek 28 ‫ْ اء‬4 َ: ‫ ُ م ا‬4 َ K‫أ‬ ْ Yeşil
29 ‫َدَب‬%‫ا‬ Edebiyat, Edep 30 َ‫أَ ْد َرك‬
İdrak Etmek, Kavramak

31 ‫ات ا (ﱠ ِم‬
ُ ‫أد ََو‬ Yemek Malzemeleri 32 ٌ-َ?‫َ> ِد‬8 - ‫دﱢي‬W? – ‫ أ ﱠدى‬Eda Etmek, Yerine Ge-
tirmek
33 < ‫دﱢي إ‬Wُ? – <َ ‫أ ﱠدى إ‬ Sebep Olmak 34 َ
ْ‫ آذار= رْ س‬Mart
35 ‫ُ ُذن ج ا"ذان‬%‫ا‬ Kulak 36 ‫ إِ َرادَة‬- ُ ?ِ ُ? – ‫أَ َرا َد‬ İstemek
37 -‫ ﱠ‬Qِ ‫را‬Y‫= ا ﱢ‬Zِ ‫َ َرا‬%‫ا‬ Tarımsal Araziler 38 َ َ8 ْ‫اِر‬ Yükselmek
39 ‫ُرْ ُز‬%‫ا‬ Pirinç 40 ٍ ِ10َ ِ! ‫أُرْ ٌز‬
E Sütlaç
41 Iَ ْ‫ أَر‬Göndermek 42 ِ ‫َ َر‬%‫َرْ ض ج ا‬%‫ا‬
=Z‫ا‬ Yer
43 َ Zَ ‫ أَر‬Emzirmek 44 Iُ َ ْ‫َر‬%‫ا‬ Dul
Koltuk, Kanepe, Divan,
45 ُ ِ_‫َ َرا‬%‫ ج ا‬-`َ ?‫َ ِر‬%‫ا‬
^ 46 +َ Gََ ‫ اِ ْزد‬Kalabalık Olmak
Taht
47 a? ِ ْ َ‫أ‬ Aspirin 48 ُ ُ ْ ُ%‫ ا‬Hafta
ِ! َ%‫ع ج ا‬
49 ‫ ِدم‬/ ‫ُ ع ا‬%‫ا‬ Gelecek Hafta 50 =Z F ‫ُ ع ا‬%‫ ا‬Geçen Hafta
51 ‫ة‬9َ ِ8 َ%‫ ذ ج ا‬, ُ%‫ا‬ Hoca, profesör 52 ‫ َل‬, ِ‫ ا‬Değiştirmek
53 َ ِ, ْ L‫ ا‬İstirahat, teneffüs
-G‫ا‬ 54 ‫َ( ع‬, ْ ِ‫ ا‬Güç Yetirebilmek
55 ‫ ﱠ‬, ِ‫ ا‬Hazırlanmak 56 ‫ض‬
َ ْ َ, ْ ِ‫ ا‬Gösteri Yapmak
Dosdoğru Olmak, Yerin-
57 َ cْ ,ْ ِ‫ ا‬Kapsamak, İçermek
‫ق‬ 58 ‫َ َم‬/,ْ ِ‫ ا‬de Olmak
- I‫ِ ﱡ‬/,)َ? – I‫ ﱠ‬/َ, ِ‫ا‬ Azaltmak, Kaldırmak,
59 60 ‫ ﱠ‬Fَ, ْ ِ‫ ا‬Devam Etmek
‫ل‬d/ِ, ْ ِ‫ا‬ Bağımsız Olmak
61 َ /ْ َ,
e ِ‫ا‬ Uyanmak 62 َ ُ%‫ُ ْ َ ةُ ج ا‬%‫ ا‬Aile
63 ‫َ َع‬ َ‫أ‬
Hızlanmak 64 ; ِ ‫ آ‬Üzgünüm
Teslim olmak, Müslüman
65 +1َ َ‫ أ‬olmak 66 -ِ ّ ! َ ‫ ا ِن ا‬1ُْ ‫ ُء ا‬Fَ ْ َ‫ أ‬Arap Ülkelerinin İsimleri
67 ُ ‫َ ْ ا‬%‫ ا‬Ticari Pazarlar
-‫ ِر?ﱠ‬7َ ‫ﱢ‬, ‫ق ا‬ 68 ‫ أَ ْ َ د م ا ﱠ‬Siyah
‫) ْ دَاء‬
69 ‫َ َ ى‬,gْ ِ‫ ا‬Satın almak 70 ‫ ﱠ‬,gِ‫ ا‬Oluşturmak
h
34

Göndermek, Yayınlamak,
71 ُ ِ! iَ َ%‫ْ َ ُ ج ا‬iL‫ا‬ Parmak 72 ‫ْ َر‬iَ‫ أ‬İlan Etmek
73 َ ْiِ‫ا‬
‫( َد‬ Avlamak 74 ‫ْ ُ م ا ﱠ‬iَ‫ أ‬Sarı
‫ ْ َ اء‬j
75 =Gِ Z َ َ%‫< ج ا‬0َ ْZَ%‫ا‬ Kurban 76 -‫ ﱠ‬0ِ ْZُ%‫ ا‬Kurban
77 aِْ ? َ ‫ُ ا َ ا‬-Qَ ‫إِط‬ Anne-Babaya İtaat 78 ْ
-َ ِ :َ ‫ ا‬-Fَ ِ ‫ط‬%‫ا‬ Hafif Yiyecekler
79 َ‫ ن‬Qَ‫أ‬ Yardım Etmek 80 َ Qْ ِ‫ا‬
‫ر‬9, Özür Dilemek
81 َ Fَ,Qْ ِ‫ا‬ Umre Yapmak 82 =ِ.َ 7َ Qَ‫أ‬ Hoşuma Gitti
83 ‫ َادًا‬Qْ ‫ إ‬- ّ ِ ُ? – ‫ ﱠ‬Qَ َ‫أ‬ Hazırlamak 84 <(َ Qْ َ‫أ‬ Vermek
85 َa1Qَ‫أ‬ İlan Etmek 86 -‫ِ ﱠ‬.?‫ ُد ا ﱢ‬Qْ َ%‫ا‬ Dini Bayramlar
87 ُ-‫ِ ﱠ‬.‫ط‬َ َ ‫ ُد ا‬Qْ َ%‫ا‬ Milli Bayramlar 88 َ 1*ْ َ‫أ‬
h Kapatmak
ُ
-ِ ‫ ﱠ‬%‫' ا‬17 َ ‫ ُح‬,ِ,kْ ِ‫ا‬
89 ِ Türk Millet Meclisinin
90 <mَ kْ ‫ أ‬İfşa Etmek, Yaymak
-ِ ِ ,‫ا ﱡ‬ Açılması
Tertiplemek, Düzenle-
91 ‫أَ َم‬ mek, Kalmak
92 ٌ- َ ‫ إ‬- + /ُ? – ‫ أ َم‬İkamet etmek, oturmak
Yakınlaşmak, Yakın Ol-
93 َ َ ,ْ ِ‫ ا‬mak
‫ب‬ 94 ‫ َ َح‬,ْ ِ‫ ا‬Teklif Etmek, Önermek
Kanaat Etmek, İkna Ol-
95 َ َ.,ْ ِ‫ ا‬mak 96 -ِ ‫ ?ﱠ‬n ْ َ% ِ! ‫ أَ َ ﱠ‬Çoğunluğun Kararıyla
97 <j َ ْ ‫ أ‬En Uzak, Uç 98 -‫ﱢ ﱠ‬1 ‫ أ‬Azınlık
99 ‫أَ َ َم‬ İkram Etmek a 7)ِ ُ%‫ ا‬Oksijen
ًd ْ َ‫ أ‬- I ُ >? – I َ ‫أ‬ Yemek yemek ‫ت ا ﱢ‬o"‫ا‬
ُ-‫( ﱢ ﱠ‬ ُ Tıbbi Aletler
ُ-َ 8ِ `َ ‫ُ ا‬- "‫ا‬ Daktilo ‫ ا ﱠ ﱢم‬Hِ cْ Z َ ُ- ‫ آ‬Tansiyon Aleti
hَ 0َ, ِ‫ا‬ Katılmak, kayıt olmak ُ‫ ب‬pِ, L‫ ا‬İltihap, Apse
h
َ j َ ْ َ‫أ‬
Yapıştırmak ْ Kُ <َ/ْ ‫ أ‬Hutbe Sunmak
ً-َ (
Konferans Vermek, Ders
ً‫ َ ة‬Z
َ 0َ ُ </ ‫ أ‬Anlatmak ‫َ ُم‬o"‫ج ا‬ +ُ َ َ%‫ ْا‬Elem, Acı, Ağrı
‫َ ء‬/‫ﱢ‬1 ‫ إ َ< ا‬Görüşmek Üzere ‫ ت‬p ‫ُ ﱠ‬%‫ج ا‬ ‫ُ ﱡم‬%‫ ا‬Anne
-‫ ﱠ‬Gِ )‫ ا ﱢ‬aِ َ َ%‫ ا‬Turistik Yerler - َ ‫ ﱠ‬/F ‫ ا‬a %‫ ا‬Kutsal Yerler
ِ ْ َ ْ ‫ أَ َم ا‬Evin önünde
P ‫ أ م ا ) ﱡ َر ِة‬Yazı tahtasının önünde
Örnek Olmak, Boyun
-A %‫ ا‬Emanet, Güvenilirlik In, ‫ ا‬Eğmek
‫َ ت‬A 0
َ ِ, ْ L‫ نُ ج ا‬0َ ِ, ْ L‫ ا‬Sınav, imtihan ‫ِ) ُء‬. ‫ ْ َ أَة ج ا‬L‫ ا‬Kadın
ُ-ّ? ِ 1ْ 7ِ ‫َ ْ اضُ ا‬%‫ا‬ Cilt Hastalıkları ُ-ّ Gِ ‫َ اضُ ا ﱡ و‬%‫ ا‬Psikolojik Hastalıklar
ُ-ّ ِ jَ َ ‫ اض ا‬%‫ا‬ Sinirsel Hastalıklar '
ِ ْ ‫ أ‬Dün
َa` ْ َ‫أ‬ İmkan Bulmak ًA F?ِ‫ إ‬- a ِ Wُ? – َa َ ‫ آ‬İman etmek
-‫ ﱠ‬0َ َ,)Fُ ‫ُ ُ ُر ا‬%‫ا‬ Müstehap İşler ُ- َ ِk ‫ﱠ‬. ‫ُ ُر ا‬%‫ ا‬Yararlı İşler
‫ُ َ َ اء‬%‫َ ِ ُ ج ا‬%‫ا‬ Emir, Yönetici ُ‫ْ َ ه‬G‫ َو‬r ْ Tek Başına Yaşaması
َ ِ ? ‫أن‬
Sözünü Kestiğim İçin
َ /Fُ ِ ;
^ ِ dَ َ -ِ َ ‫ط‬ ٌ ِ ‫ آ‬A‫أ‬ َ ,Aِ‫ ا‬Beklemek
َs
Üzgünüm
ْ
+َ sَ,Aِ‫ ا‬Düzenli Olmak <َ pَ,Aِ‫ا‬ Bitmek
<7َ Aْ ‫ أ‬Kurtarmak َ :Aْ ِ‫ا‬
5 Alçalmak
َ>َmAْ ‫ أ‬Yapmak, İnşa Etmek h1( َ Aْ ِ‫ا‬ Ayrılmak, Çıkmak
‫ َل‬Y َ Aْ ِ‫ ا‬İnzivaya Çekilmek <َ/ ِ Fُ ‫ ُم ا‬cAْ ‫أ‬ Müzik Nağmeleri
35

‫;ُ ج‬Aْ َ%‫ا‬ (Allah) Yolunda Harca-

Burun َ Aْ َ‫ أ‬mak
h
‫َ ف‬A"‫ُ ف=ا‬Aُ%‫ا‬
Hicaz’da oturanlar, hicaz-
+‫ ﱠ‬,‫ اِھ‬Önem Vermek ‫ ِز‬70ِ ‫ ا‬Iُ ‫ أَ ْھ‬lılar
Hire’de oturanlar,
‫ ِة‬0ِ ‫ ا‬I‫ أھ‬hireliler َ-`‫ ﱠ‬Iُ ‫ أھ‬Mekke’de oturanlar,
Mekkeliler
^َ !ِ ًd‫ أ ْھ‬Hoş geldin, hoş bulduk Iَ Fَ ‫أَ ْھ‬ İhmal Etmek
<i َ ْ‫ أَو‬Tavsiye Etmek ٍ‫أ ﱠو ُل ّ ة‬ İlk Kez
-ٍ َ Kِ ‫ أَيﱡ‬Nasıl Yardımcı Olabilirim ُ? = ْ‫أ? ر‬ Mayıs
ً ?َ‫ أ‬Aynı zamanda, …de,…da
4 َ F,ْ َ = ‫ ل‬1?‫أ‬ Eylül
Sağlam İman, Olgun
Iُ ِ ` ‫ نُ ا‬Fَ ?Lِ ‫ ا‬İman ُ‫َ ْ! اب‬%‫ ا َ بُ ج ا‬Kapı
-َ?‫ ا َ ِد‬Çöl ُ‫ ن‬7َ Aْ ‫ا ِذ‬ Patlıcan
‫ ! ِر ٌد‬Soğuk ً ْ َ! - ُ5 ِ َ? – ‫ض‬
4 َ ! Yumurtlamak
6َ ‫س‬ َ َ َ‫َأ‬o Iُ ‫ ا َ ِط‬Batlın Hiçbir Temeli Yok 6 k َ‫ _ ة‬ko Iُ ‫ا ط‬ Batılda Hiçbir Fayda Yok
6.ْ ِ َ-7َ ِ,َAَo I‫ ا ط‬Batılın Hiçbir Sonucu Yok ُ ّ/0,َ?o I‫ا ط‬
h Batıl Gerçekleşmez

ٍ َk ْ ِ -ِ َ/1ْ ‫ط‬

َ -َ_ ِ ‫ق‬d‫ط‬ ِ ِvِ! Pare Top Atışıyla Qً ُ ُ! - ُ ِ َ? – ‫ع‬
َ َ! Satmak
َ-ٍ /1‫وط‬
ِ `ْ َ ِ! Aksine
' -َ ْ ‫ا‬ Bamya
‫ث‬ُ 0ُ ُ ‫ ج ا‬w ُ ْ0َ ‫ ا‬Araştırma َ
ُ5َ !ْ %‫ْ ُ ا‬0َ ‫ا‬ Akdeniz
‫َ ْ َ ُد‬%‫ ا‬0 ‫ ا‬Karadeniz 67?‫إ‬َ ُ 0! Ege Denizi
‫ ْ َ ة‬0َ ُ ‫ ا‬Göl ً-َ?‫ !ِ َا‬- ُ‫!َ َأَ – ?َ ْ َأ‬ Başlamak
Ortaya Çıkarmak, İcat
Qً ْ ِ! - ‫ع‬
ُ َ ْ َ? – ‫!َ َ َع‬
Etmek
‫ ل‬/8 ُ ‫ ا‬Portakal
Soğuk Keskindir, Dondu-
‫ ا ُ ْ ُج ج ا ُ ُو ُج‬Burç, Kule, Hisar ٌ‫ ا َ ْ د ِرس‬rucudur
ُ ? ِ َ ‫ ا‬Posta =‫ِ ﱡ‬A‫ و‬,`َ %‫ ا ? ا‬Elektronik Posta,
' ‫ ﱠ ِد ا ﱠ‬Qَ ‫ ُر‬Yْ ِ! Gül Çekirdeği
ِ Fْ m ً()ْ َ! - ُH)ُ َ? – َH)َ َ! Yaymak, Sermek, Açmak
-Fَ )ْ َ! Gülücük
ُ-Qَ 4ِ ‫ ا‬Ticari Mal, Yük ُ'‫( ِط‬َ َ ‫ ا‬Patates
ُ-‫ِ ﱠ‬Aّ ‫ ا (ﱠ‬Battaniye َ !ْ َ%‫ ج ا‬Iُ (
‫( ُل‬ َ َ ‫ ا‬Şampiyon, Kahraman,
Önder
‫ ج ا ( ن‬a( ‫ا‬ Karın x (ِ ‫ ا‬Yavaş
ً n َ! - w َ ? – w ! Göndermek h
َ _ ‫' د‬F ِ َK َ! Beş dakika sonra
5َ ‫ا‬ Bazı َ ‫ ا‬Uzak
5cُ ‫ا‬ Kin, Nefret, Tiksinti ‫ر‬9Q c! Özürsüz
‫ّ ل‬/َ ‫ا‬ Bakkal 'ِA‫ ُو‬/ْ َ ‫ ا‬Maydanoz
‫ ات‬/ ‫ ة ج ا‬/ ‫ا‬ İnek -. F ‫ ة‬/ ‫ ا‬İnek Şişmandır
- 0A ‫ ة‬/ ‫ا‬ İnek Zayıftır ‫ َوى‬d/َ ‫ ا‬Baklava
‫ ء‬/َ! - <َ/ ? – =َ ِ/! Kalmak ‫ور‬
ٍ ‫ﱢ‬I`! Bütün Memnuniyetimle
‫؟‬+ُ ‫ ِط‬F‫ ا (ﱠ‬+`
ِ ِ! Domates Kaça? -ّ .D%‫د ا‬d ‫ ا‬Yabancı Ülkeler
‫د‬dِ ‫ ج ا‬1َ ‫ا‬ Belde, ülke I 1 zَ1 Fَ ! Az Bir Tutar Karşılığında
‫ﱠ ء‬. ‫ا‬ Bina Yapan, Duvar Ustası ‫ ت‬.َ ‫ ج ا‬P.ِ ‫ ا‬Kız
36

‫ ِدق‬.َ ‫ ق ج ا‬.ُ ‫ا‬ Fındık ‫ ص‬i ‫ ن‬.ُ! Sıkıştırılmış Bina
-‫ا ُ ظ‬ Boza 5َ ‫ا‬ Yumurta
aْ َ ْ َ/ ‫ ا‬a َ! İki parantez arası ‫ ر‬7‫ ﱠ‬,‫ ج ا ﱡ‬Dِ , ‫ا‬ Tüccar
Kّ >8 Gecikmek -?‫ ر‬pF7 ‫> ' ا‬8 Cumhuriyetin Kuruluşu
‫ وج‬: ‫ ة ا‬g>8 Çıkış Vizesi ‫ ه‬7ِ8 …İn Karşısında
j
ِ ‫ ا‬P08 Sıfırın Altında ‫ة‬4 َ .ْ Fِ ‫ ا‬P08 Masanın Altında
‫ ﱠ ث‬0َ8 Konuşmak ;‫ﱠ‬ Geri Kalmak
ِ ‫ا‬9‫ﱠ‬, ‫ ِ ة ج ا‬9, ‫ا‬ Bilet ‫يﱡ‬Yِ ْ ‫ َ ابُ ا ﱠ‬,‫ا ﱡ‬ Sembolik Toprak
ُ‫ ن‬FُD ‫ﱠ‬, ‫ا‬ Tercüman ً ْ َ8 - ‫ك‬ ُ ُ ,ْ َ? – َ‫َ َ ك‬8 Terk Etmek
}َ ‫ ﱠ‬Yَ8 (Kızak) Kaymak ‫ ﱠو َج‬Yَ8 Evlenmek
<َ1Qَ ‫ َل‬j ُ 0ُ ‫ َِ( ُ ا‬,)ْ َ8 Birçok Bilgiyi Elde Etme

ُ1 ْ َ +َ ‫ﱠ‬1)َ َ8 Teslim Almak
‫ِ ٍة‬n َ ‫ت‬ٍ İmkânın Var
َ ‫َ َ) ﱠ‬8
‫ق‬ Alışveriş Yapmak !َ , ُ‫وّل = أ‬%‫ ا‬a? m8 Ekim
Fَk ُA = =A n ‫ ا‬a? m8 Kasım ‫َ( ﱠر‬8 Gelişmek
َ‫ ھ‬8َ Sözleşmek, Anlaşmak ‫َ َون‬8 Yardımlaşmak