Mehir Olarak Ne Isteyebilirim

Avukat Yasin GİRGİN

Avukat Yasin GİRGİN, 1977 Ankara doğumludur. 1999 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirmiş ve sonrasında 2 yıl boyunca Özel Hukuk Master programına devam etmiştir.2004-5 yılları arasında yaptığı hakimlik dönemi dışında 13 Kasım 2000'den bu yana serbest avukatlık faaliyetini icra etmektedir.2 kitabı ve çok sayıda makalesi bulunan GİRGİN'in 120 köşe yazısı Hürriyet Gazetesi'nde yayınlanmıştır. GİRGİN, halen superhaber.com'da okur sorularını cevapladığı köşe yazılarını kaleme almaktadır.

Avukat Yasin GİRGİN son yazıları (TÜMÜNÜ GÖRÜN)

Bu yazımda aşağıdaki sorularınıza cevaplar bulacaksınız:

düğün altınları; boşanmada düşün altınları; düğün altınları nerede saklanır; düğün altınları kimin, düğün altınları kime aittir, düğün takıları gelinin, düğün takıları kadınındır yargıtay, düğün takıları mahkeme, düğünde altınları kim alır; düğün altınları nasıl değerlendirilir, düğün altınlarını ne yapmalı,düğün altınları ile ev almak,  düğün takıları ile araba alınması, düğün takıları ile alınan arabadüğün altınları nasıl bozdurulur; düğün altınları mehir sayılır mı; düğün günü altınları alıp kaçtı, düğün takıları boşanma, düğün takıları emsal karar, düğün takıları ile ilgili yargıtay kararı; düğün takıları edinilmiş malı mı, düğün takıları ispat, düğün takıları nasıl ispatlanır

ziynet eşyası davası, anlaşmalı boşanmadan sonra ziynet eşyası davası, anlaşmalı boşanmadan sonra ziynet eşyası davası açılabilir mi, ziynet eşyası davası yetkili mahkeme, ziynet eşyası davasından feragat, ziynet eşyası davasında dava değeri, ziynet eşyası davasında yetkili mahkeme, ziynet eşyası davası cevap dilekçesi örneği, ziynet eşyası davası nasıl açılır, boşanmadan sonra ziynet eşyası davası, ziynet eşyası davası belirsiz alacak, ziynet eşyası davası kesinleşmeden icraya konabilir mi, ziynet eşyası davası delil, ziynet eşyası dava açma süresi, ziynet eşyası davası zamanaşımı, ziynet eşyası davası kısmi dava, boşanma davası ile birlikte açılan ziynet eşyası talebi, ziynet eşyası davası boşanma davasıyla birlikte istenebilir mi, ziynet eşyasının iadesi davasında bilirkişi raporu, ziynet eşyası davası yargıtay kararı, ziynet eşyası davası ne kadar sürer

I- Ziynet eşyası davasında dava değeri ve ödenmesi gereken harç ve masraflar:

Ziynet eşyası davaları, aşağıda da belirteceğimiz üzere, boşanma davası ile birlikte aynı dilekçede açılabilen, çoğu zaman usul ekonomisi gereğince aynı dava içinde görülen, boşanmaya dair verilen hükümle birlikte karara da bağlanabilen, ancak ayrı bir davadır.

Yani, ziynet eşyasına dair dava, boşanma davası ile birlikte görülmüş olsa, başka bir esas numarası almamış olsa dahi, boşanmanın dışında kalan farklı bir talep, farklı bir dava olarak değerlendirilmektedir.

Yargı harçları, her yıl Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmektedir. 2023 yılı için yayınlanan tarifeye göre ziynet eşyası davası için 179,90 TL tutarında başvuru harcı (2022 yılında bu rakam 80,70 TL idi) yatırılması gerekmektedir.

Bunun yanında, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda, binde 68,31oranında karar ve ilam harcı da yatırılır. Harçlar Kanunu’nun 28. maddesine göre bu harcın 1/4’ü peşin olarak dava açarken, kalanı ise kararın yazılmasınından itibaren 1 ay içinde yatırılır.

Örneğin 10.000,00 TL’lik bir ziynet eşyası davası açtığınızda başvuru harcının dışında 681,00 TL karar ve ilam harcının 1/4’ü olan 170,25 TL de yatırılmalıdır.

Bunların dışında, dosya gideri, tebligat gideri, bilirkişi ücreti, baro pulu (40,30 TL), tanık gideri gibi masraf kalemleri de bulunmaktadır. Bu masraflar için dava açılırken gider avansıyatırılmaktadır.

II- Ziynet eşyası davasında yetkili mahkeme

Ziynet eşyaları Medeni Kanunun ikinci kitabında düzenlenmiştir. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’ un 4. maddesi gereği aile mahkemelerinin görev alanına girmektedir.

Yetkili mahkeme ise genel yetkili mahkeme olan davalının yerleşim yeri mahkemesidir.

Ziynet alacağı davası açmak için mal rejiminin sona ermesine gerek yoktur. Her zaman ziynet eşyaları için dava açmak mümkündür.

Uygulamada boşanma davası ile birlikte açılabildiği gibi, ayrı bir dava olarak da açıldığı görülmektedir.

III- Düğün takıları edinilmiş mal mı?

Ziynet eşyaları kişisel maldır. Nitekim Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 05.02.2009 tarihli 2007/16899 Esas 2009/1539 Karar sayılı kararında ziynet talebinin TMK 220/1 kapsamında kişisel mal niteliğinde olduğunu bu sebeple Türk Medeni Kanunu’ nun 225/2. madde hükmünün uygulama olanağının bulunmadığı yönündedir.

Türk Medeni Kanunu’ nun 220. Maddesi şu şekildedir;

 “Aşağıda sayılanlar, kanun gereğince kişisel maldır:

1. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,

2. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,

3. Manevî tazminat alacakları,

4. Kişisel mallar yerine geçen değerler.”

IV- Ziynet eşyası alacağı nasıl ispat edilir?

Belli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden eş, iddiasını ispat etmekle yükümlüdür.( TMK m. 222/1)

Bu sebeple ziynet eşyasının kendisinin olduğunu ve karşı tarafta kaldığını iddia eden eş bunu ispat etmelidir.

Ancak davada, iddialar karşılaştırıldığında kimin ispat yükü altında bulunduğunun tespiti her zaman kolay olmamaktadır.

Nitekim Yargıtay ziynet alacağı davasında ispat yükü için bir içtihat geliştirmiştir:

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 24.05.2004 tarihli 2004/5985 Esas 2004/6650 Karar sayılı kararında hayat deneylerine göre olağan olanın bu çeşit (ziynet eşyaları) eşyanın kadın üzerinde taşınması ya da evde saklanmış, muhafaza edilmiş bulunması yönündedir.

Ziynet eşyalarının erkeğin zilyetliğine terk edilmiş olmasını hayatın olağan akışına ters bulmuştur. Söz konusu eşyaların rahatlıkla saklanabilen, taşınabilen götürebilen eşyalar olması sebebiyle evden ayrılmayı tasarlayan kadının bunları önceden götürüp gizlemesinin her zaman mümkün olduğu görüşündedir. Bu sebeple kadın,  evi terk ederken bunların zorla elinden alındığını ve götürülmesine engel olunduğunu evde kaldığını ispat yükü altındadır.

Ziynet alacağı davasında kanıtlama araçları genel olarak şu şekildedir; yemin, ikrar, tanık delili, bilirkişi raporu, teknik kayıtlar( video kayıtları, VCD,DVD,Fotoğraf) çeyiz senedi…

V- Evlenme sırasında kadına takılan altınlarda erkeğin hakkı var mı?

Evlenme sırasında kadına armağan edilen ziynet eşyaları kim tarafından takılırsa takılsın kadınına bağışlanmış sayılır. İade olunmaz.

VI- Evlenme sırasında erkeğe takılan altınlarda kadının hakkı var mı?

Düğün esnasında erkeğe takılan takılar için ise gerekirse o yöredeki örf ve adet araştırılmalıdır.

Düğün esnasında hediye olarak erkeğe takılan ziynet eşyalarının o yöredeki örf adet gereği erkeğe verilmiş olduğu kabul edilip bu ziynetler daha sonra erkek tarafından kadına bağışlanmışsa bu eşyalar kadına aittir.

VII- Evlilikte biriktirilen altınlar kime aittir?

Evlilik birliğinin devamı süresince eşlerden biri tarafından diğerine alınan ziynet eşyası bağışlanmış sayılır.

Ziynet alacağı davasında davacı ziynet eşyalarının rızası dışında elinden alındığı iddia edilen eş tarafından açılabilir. Davalı ise diğer eş olabileceği gibi 3. kişi de olabilir.

Fakat üçüncü kişiye dava açabilmek kural olarak 3. Kişinin karı koca ile birlikte oturuyor olması, dava konusu ziynet eşyaları hakkında muaraza çıkarması ya da sorumlu olduğuna ilişkin bir delil bulunması gerekmektedir.

VIII- Erkek, hediye ettiklerini kadından geri alabilir mi?

Erkek, bağışlamış olduğu ziynet eşyalarına yönelik olarak Borçlar Kanunu 295 ve devamı maddeleri kapsamındaki koşulların bulunması halinde kadına bağışlamadan rücu davası açabilecektir.

Borçlar Kanunu madde 295 şu şekildedir:

“Bağışlayan, aşağıdaki durumlardan biri gerçekleşmişse, elden bağışlamayı veya yerine getirdiği bağışlama sözünü geri alabilir ve bağışlananın istem tarihindeki zenginleşmesi ölçüsünde, bağışlama konusunun geri verilmesini isteyebilir:

1. Bağışlanan, bağışlayana veya yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse.

2. Bağışlanan, bağışlayana veya onun ailesinden bir kimseye karşı kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranmışsa.

3. Bağışlanan, yüklemeli bağışlamada haklı bir sebep olmaksızın yüklemeyi yerine getirmemişse.”

Koca tarafından açılacak bu davada genel ispat kuralları uygulanacaktır. Hak düşürücü süre olan 1 sene burada boşanmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren başlamaktadır.

Yargıtay kadının müşterek konutu haksız olarak terk etmesi, başka bir erkek ile kaçarak meşru olmayan bir ilişki kurması durumlarında bağışlamadan rücu davasında rücu sebeplerinin oluştuğunu kabul etmektedir.

Kadının ziynet eşyalarının, düğün masrafları, kocanın işleri ya da evin müşterek ihtiyaçları vb. durumlar için harcanması durumunda kocanın ziynet eşyalarının geri verilmemek üzere alındığını yani kadının bu ziynetleri bağışladığını kanıtlaması gerekmektedir. Aksi takdirde bu ziynetleri kadına iade ile mükelleftir.

Mahkeme, ziynet eşyalarına ilişkin karar verirken tarafların oturdukları bölgedeki örf ve adeti araştırmalıdır. Nitekim Yargıtay ziynet alacağı davasında örf adet araştırılmadan eksik tahkikatla yapılan yargılamada düğün sırasında erkeğe takılan takının erkeğe ait olduğuna karar verilmesini doğru bulmamıştır. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 26.10.1995 10121/11061)

IX- Davada zamanaşımı süresi var mı?

Ziynet eşyalarına ilişkin davada, ziynet eşyalarının varlığının tespit edilmesi durumunda bu husus mülkiyet hakkına ilişkin olup, zamanaşımına tabi değildir. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 06.03.2003 tarihli 11533/2380 sayılı kararında ziynet eşyalarının misli eşya olduğunu ve misli eşyanın da aynı cins ve nitelikteki başka emsali ile yerine konulabilmesinin olanaklı oluşu sebebiyle artık zamanaşımı süresinden söz edilemeyeceği belirtmiştir.

Fakat ziynet alacağı davasında dava konusu eşyaların var olduğu tespit edilemezse istem tazminata ilişkin olduğundan Borçlar Kanunu kapsamında 10 yıllık zamanaşımına tabi olacaktır. Bu zamanaşımı süresi hesaplanırken Borçlar Kanunu’ nun 153. Maddesi göz önünde bulundurulmalıdır. Bilindiği üzere evlilik süresince eşlerin birbirinden olan alacakları için zamanaşımı süresi işlemeye başlamaz, başladıysa durur.

X- Davada faiz istenir mi?

Ziynet alacağı davasında faize dava tarihinden itibaren hükmedilmelidir. Islah yapılması durumunda ıslah tarihinden itibaren faiz uygulanmalıdır.

Faiz istemi mahkeme faize hükmedemez. Faiz talebi olması halinde ise yasal faiz uygulanmalıdır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 297/2 gereği hükmün sonuç kısmında taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında açık ve şüpheye yer vermeyecek şekilde gösterilmesi gerekir. Bu nedenle hüküm kısmında dava konusu ziynet eşyalarının cinsi, niteliği, miktarı ve değerini duraksamaya yer vermeyecek şekilde mahkeme tarafından tespit ettirilmelidir. Mahkeme hüküm kısmında herhangi bir belgeye atıf yaparak karar veremez.

Evlilik sürecinde dinimizin kadına verdiği bir hak olan mehir durumu ile ilgili bilinmesi gereken tüm detayları sizler için araştırdık! Mehir nedir, mehir olarak ne istenir? Mehir verilmezse ne olur, mehir miktarı! Maddi ve manevi mehirler neler? Umreye gitmek istemek Mehir yerine geçer mi?

Her türlü haram ve pisliğin yaşandığı şu zamanlarda zinaya düşmemek ve günahlardan korunmak için tabiri caizse tam bir kalkan vazifesi gören evlilik, doğru insanla gerçekleştirildiğinde ahiretimiz için son derece kurtarıcı olmaktadır. Dünya ve ahiret saadetine ulaşmak için evlenmeden önce eş seçimine dikkat edilerek doğru ve huzurlu bir yaşam elde edilebilir. Özüne baktığımızda sünnet bir ibadet olan evliliğin gerçekleşmesi için nikahta bazı ön şartlar bulunmaktadır. Bu şartların birinin bile gerçekleştirilmemesi Allah katında nikaha gölge düşürülebilmektedir. Nikahı duyurma, şahitleri bulundurma ve kendi hür iradeleri ile birbirlerini eş olarak kabul ettikleri zaman gerçek manada gerçeklemiş olacak olan nikahta, kadının evlilik şartı olarak aldığı mehir günümüzde evlilik süreci ile ilgili en çok merak edilen konular arasında gelmektedir. Maddi ve manevi mehir olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilebilen bu durumda evlenmek isteyen kadınların mehir durumu ile ilgili bilmesi gereken tüm ayrıntılar haberimizde...

MEHİR NEDİR? DİNİMİZDE MEHİRİN ÖNEMİ...

Mehir nedir? Mehir hakkı kime ait?

İslam hukukuna baktığımızda 4 büyük mezhepte de geçerli olan mehir, erkeğin evlenirken kadına verdiği ya da vereceğine bir çeşit söz verdiği mal, mülk, para ya da hediyedir. Erkeğin kadına vermesi zorunlu olan mehir, kadının serbest isteme hakkı olan bir durumdur. Yüce Allah (c.c), Nisa Sûresi 4. âyette şöyle buyurmaktadır:

“Kadınlara mehirlerini gönül rızası ile cömertçe verin; eğer gönül hoşluğu ile o mehrin bir kısmını size bağışlarlarsa onu da afiyetle yeyin.”

MEHİR OLARAK NE İSTENİR? MEHİR YERİNE GEÇEN ŞEYLER...

Maddi bir değeri olması gereken mehirde kadının gönlünden geçen her şeyi isteme hakkı vardır. Ev, araba, para gibi maddiyat gerektiren her şey mehir olarak kadına bahşedilebilir. Kadının mehir isterken belirleyeceği miktarda alt ve üst sınır yoktur, serbesttir. Toplumumuzda mehir durumu ile ilgili dikkat edilmeyen önemli hususlardan biri nikahın şartı için kadının bir defa isteme hakkının olduğudur.

Dinimizce mehir durumunun maneviyattan değil maddi olarak karşılanması hoş görülmektedir.

UMRE YA DA HAC İSTEMEK MEHİR YERİNE GEÇER Mİ? MADDİ VE MANEVİ MEHİRLER...

Umre mehir yerine geçer mi?

Dinimizde mehir verilebilmesi için az miktarda bile olsa maddiyat gerekmektedir. Eğer kadın mehir olarak umreye gitmek ya da hacca gitmek istiyorsa bu mehir olarak sayılmaz çünkü bu mehir manevidir. Ancak bu mehir maddiyata dökülürse yani hac ya da umre parası miktarında maddi olarak verilirse mehir yerine geçebileceği bilinmektedir.

MEHİR MİKTARI NE KADAR OLMALI? MEHİR VERİLEMEZSE NE OLUR?

Evliliğin kolaylaştırılması adına Hz. Ömer, kendi halifelik zamanında mehire üst sınır getirmek istese de bir kadının ayeti delil olarak getirmesi üzerine mehirde ki sınır durumu başlamadan kalkmıştır. Kadının gösterdiği ayet-i kerimede: “Onlara kantarla vermiş olsanız da hiçbir şeyi geri almayın. ” (Nisâ, 4/20) zikredilmekte idi.

Kasten ya da şartlar gereği ödenemeyen yani kadına verilmeyen mehir, nikahın sahih olması üzerinde etkisi yoktur. Ancak, erkeğin kadın üzerindeki hakkı borçtur. Evlendikten sonra seneler geçse bile erkek kadına o mehiri vermek zorundadır.

MEHİRLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER!

Mehir ile ilgili ayetler

İsteme hakkı her ne kadar kadına ait olsa da zaten düğün hazırlığı için bir sürü borç altına girecek olan eşlerinde insaflı davranmak hoş görülebilecek davranışlardandır. Öyle ki Peygamber Efendimiz (SAV), "Kolaylaştırınız! Zorlaştırmayınız! Müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz! Birbirinizle anlaşın, iyi geçinin, ihtilâfa düşmeyin!" (Buharî, 3:72.) buyurmaktadır. Mehir için en uygun görülen ise hadiste şöyle geçmektedir:

“Mehrin en hayırlısı en ehven olanı, yâni ödemesi erkeğe en kolay olanıdır.” (İbn-i Hacer, Bülüğul-Meram terc., III. 234.)

“Tez evlenmek, tez doğurmak ve nikâh parası, mehri az almak kadının bereketindendir.” (Ahmed bin Hanbel, İhya terc., II. 106.)

 Peygamberimiz (SAV)'in eşleri için 500 dirhemden fazla ödeme yapmadığı bilinmektedir. (1 dirhem = 4 dünük = 3,2 gr gümüş paradır).

Bakara Suresi 237. Ayet Meali

Mehir ayeti

''Eğer onlara mehir tespit eder de kendilerine el sürmeden boşarsanız, tespit ettiğiniz mehrin yarısı onlarındır. Ancak kadının, ya da nikâh bağı elinde bulunanın (kocanın, paylarından) vazgeçmesi başka. Bununla birlikte (ey erkekler), sizin vazgeçmeniz takvaya (Allah’a karşı gelmekten sakınmaya) daha yakındır. Aranızda iyilik yapmayı da unutmayın. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızı hakkıyla görendir.''

Mâide Suresi 5. Ayet Meali

Mehir ayeti nerede geçiyor

Bu gün size temiz ve hoş şeyler helâl kılındı. Kendilerine kitap verilenlerin yiyecekleri size helâl, sizin yiyecekleriniz de onlara helâldir. Mü’min kadınlardan iffetli olanlarla, daha önce kendilerine kitap verilenlerden olan iffetli kadınlar da, mehirlerini vermeniz kaydıyla; evlenmek, zina etmemek ve gizli dost tutmamak üzere size helâldir. Her kim de inanılması gerekenleri inkâr ederse, bütün işlediği boşa gider. Ahirette de o, ziyana uğrayanlardandır.

BOŞAMA MEHRİ NEDİR?

Boşanmayı düşünen çiftlerde erkek eğer nikahı altına aldığı eşini, birleşme (yatma) ya da gerçek halvetten önce boşarsa, mehrin tamamını değil yarısını verir. Birleşme ya da gerçek halvetten sonra boşarsa, mehrin hepsini vermesi şarttır.