Kaza Namazı

Arama:     

Bütün vakit boyunca uykuda olmak veya sarhoş bulunmak nedeniyle de olsa, vaktinde kılınmayan günlük farz namazlar kaza edilmelidir. (54) Aynı şekilde vaktinde kılınmayan her farz namazın hükmü de aynıdır. Hatta farz ihtiyat gereği belirli bir zamanda nezir vesilesiyle insana farz olan namazın da kazasını kılınmalıdır. Ramazan ve Kurban bayramlarının kazası yoktur. İster günlük namazlar olsun isterse diğer farz namazlar, kadının hayız ve nifas hallerinde kılmadığı namazların kazası yoktur. Ayat namazının kazasının hükmü ileride açıklanacaktır.

Namazın vakti geçtikten sonra, kılınan namazın batıl olduğu anlaşılırsa, o namaz kaza edilmelidir.

Üzerinde kaza namazı bulunan kimse, onu kılmakta ihmalkârlık etmemelidir. Ama hemen yerine getirmek de farz değildir.

Üzerinde kaza namazı bulunan kimse, müstehap namaz kılabilir.

Üzerinde kaza namazı bulunduğuna veya kıldığı namazların sahih olmadığına ihtimal veren bir insan, ihtiyat ederek onları kaza etmesi müstehaptır.

Kazaya kalan günlük namazları tertip üzere kılmak gerekli değildir. Fakat tertip üzere kılınan namazlarda sıraya riayet edilmelidir. Örneğin kazaya kalan bir günün öğlen, ikindi, akşam ve yatsı namazları kılınmak istenirse sıraya riayet edilmelidir.

Âyat namazı gibi günlük olmayan namazları veya bir tane günlük ve birkaç tane de günlük olmayan namazı kaza etmek isteyen kimse, onları tertip üzere kılması gerekmez.

Dört rekâtlık bir namaz kılınmadığı bilinir, fakat öğlen mi yoksa yatsı mı olduğu bilinmezse, kazaya kalan namaz niyetiyle dört rekâtlık bir namaz kılınırsa yeterlidir. Sesli veya sessiz kılmada muhayyardır.

Birkaç sabah veya öğlen namazı kazaya kalan kimse, onların sayısını bilmez veya unutursa, örneğin üç mü, dört mü, beş mi olduğunu bilmiyorsa, az olan miktarı kılması yeterlidir. Fakat hepsini kıldığına yakin edecek kadar namaz kılması daha iyidir. Örneğin kaç sabah namazının kazaya kaldığı bilinmez, fakat en fazla on tane olduğu kesin bilinirse, ihtiyat edilerek on sabah namazı kılınmalıdır.

Önceki günlerden sadece bir kaza namazı olan, o günkü namazın fazilet vakti geçmeyecekse, önce kaza namazını kılması daha iyidir. Yine eğer önceki günlerden kaza namazı olmayıp, o gün için bir veya birkaç kaza namazı varsa, fazilet vakti geçmeyecekse eda namazından önce o günkü kaza namazını kılması daha iyidir.

Namaz esnasında aynı gün bir veya birkaç namazın kazaya kaldığını veya önceki günlerden kalma bir kaza namazı olduğunu hatırlarsa, vakit genişse ve kaza namazına niyeti döndürmek de mümkünse, o günün namazının fazilet vakti geçmeyecekse, niyetini kaza namazına döndürmesi daha iyidir. Örneğin öğlen namazının üçüncü rekâtının rükûsuna gitmeden önce sabah namazının kazaya kaldığını hatırlarsa ve öğlen namazının fazilet vakti de dar olmazsa, niyetini sabah namazına çevirerek iki rekât olarak tamamlamalı sora da öğlen namazını kılmalıdır. Ama fazilet vakti dar ise ve niyetini sabah namazının kazasına çevirmesi mümkün değilse örneğin, öğlen namazının üçüncü rekâtının rükûsunda sabah namazını kılmadığını hatırlarsa, burada sabah namazına niyetini çevirmesi namazın rüknü olan bir rükû izafi olacağından, niyetini sabah namazı kazasına çevirmemelidir.

Önceki günlerden kaza namazı olan kimse, bir veya birden fazla aynı günden de kaza namazı olursa, hepsini kılacak kadar da vakti yoksa veya hepsini aynı gün kılmak istemiyorsa o günün kaza namazlarını eda namazından önce kılması müstehaptır.

İnsan hayatta olduğu müddetçe kendi namazlarının kazasını kılmaya gücü yetmese bile, başka birisi onun tarafından namazlarını kaza edemez.

Kaza namazı cemaatle kılınabilir. Cemaat imamının namazı ister eda olsun, ister kaza fark etmez. İmamla muktedinin (imama uyanın) aynı namazı kılmaları da gerekmez. Meselâ, öğlen veya ikindi namazını kılan bir imama uyarak sabah namazının kazasını kılmanın sakıncası yoktur.

Mümeyyiz (İyiyi ve kötüyü birbirinden ayırt eden) çocuğu, namaz kılmaya ve diğer ibadetlere alıştırmak müstehaptır. Hatta onu, kılmadığı namazları kaza etmeye zorlamak müstehaptır.

Kaza namazlarını hesaplamak ve kaydını tutmak için namaz defteri servisini ziyaret edin.

Bir namazı vaktinde kılmaya "edâ" vaktinden sonra kılmaya da "kaza" denir. Vaktinde kılınamayan namaza "faite" denir. Çoğulu "fevait"&#tir.

Vaktinde kılınmamış olan beş vakit farz namazın kazası farz, vitir namazının kazası ise vacip olur. Kaza edilecek sünnet sayısı azdır. Şöyle ki, bir sabah namazının farzı ile birlikte sünneti de vaktinde kılınamamışsa, o günün, güneşin doğmasından dakika kadar sonra öğle namazını vaktinden biraz önceye kadar bu sünnet, farz ile beraber kaza edilir. Kuşluk vaktinden önce ve istivadan sonra kaza edilemez. İmam Muhammed&#e göre bu sünnet yalnız olarak da vaktinde kılınmamış olsa yine kuşluk vakti ile istiva arasında kaza edilir.

Bir özür olmaksızın namazın kazaya bırakılması büyük günahlardandır. Allah Teâlâ şöyle buyurur: "Güvene kavuştuğunuz zaman namazı kılın. Çünkü namaz mü&#minlere vakitleri belirlenmiş olarak farz kılınmıştır." (en-Nisa, 4/) Namazı özürsüz kazaya bırakmanın günahı o namazı kaza etmekle kalkmaz, ayrıca tevbe etmek de gerekir.

Meşru bir özür sebebiyle namaz kazaya bırakılabilir. Bu özürler: Düşman korkusu, bir ebenin doğum yapacak kadının başından ayrılması halinde çocuğun veya annesinin öleceğinden korkması bu özürler arasında sayılabilir.

Namazı bilerek ve tembelliği yüzünden kazaya bırakan kimse günahkar olur ve bu namazı kaza etmesi vaciptir.

Kazaya kalan namazlar nasıl eda edilir?

Bir namazın eda şekli nasılsa kazası da aynı olur. Mesela seferde iken dört rekatlı bir namazı kaçıran kimse bunları ister seferde isterse asli vatanına döndükten sonra kaza ederken iki rekat olarak kaza eder. İkamet halinde tam olarak kılınması gereken namazları kazaya bırakan kimse de bunları hazarda veya seferde yine tam olarak kaza eder.

Namaz kaza edilirken bir sıra gözetilmesi gerekir mi? Eğer namazı kaza edecek kişi tertip sahibi ise, kaza namazı ile vakit namazı arasındaki sıraya uymak gerekir. Tertip sahibi değilse, bu namazı kaza etmeden diğerlerini kılabilir.

Bir kimsenin tertip sahibi sayılması için altı vakitten fazla namazı kaza kalmamış olmalıdır. Vitir namazı dahil altı vakit namazı kazaya kalınca tertip sahibi olmaktan çıkar.

Bir kimse ne kadar namazının kazaya kalmış olduğunu bilmese, galip olan kanaate göre hareket eder. Eğer böyle bir karara varamazsa, borcundan kurtulduğuna kanaat getirinceye kadar kaza namazı kılması gerekir.

Kaza namazı kılan kimsenin yanında cemaatle vakit namazına başlanırsa, namazını tamamlamadıkça cemaate iştirak edemez.

Kaza namazını evde kılmak daha uygundur. Çünkü bunu açığa vurmak Cenab-ı Hakka karşı bir cür&#et sayılır ve başkaları için kötü örnek teşkil edebilir.

Kaza namazları üç kerahet vakti dışında her vakitte kılınabilir. Bunlar: Güneşin doğma, batma ve zeval (güneş tam tepedeyken) vaktidir.

Kaza namazıyla meşgul olmak nafile namazla meşgul olmaktan daha önemlidir. Fakat beş vakte bağlı olan sünnetler müekked olsun gayri müekked olsun bundan müstesnadır. Yani sünnetleri terk ederek, bunların yerine kazaya niyet etmek uygun değildir. Aksine bu sünnetlere niyet edilmesi daha uygundur. Hatta kuşluk ve teheccüd namazı gibi haklarında hadis bulunan namazlar da böyledir. Bunlara da bu şekilde nafile olarak niyet edilmesi evlâdır. Çünkü bu sünnetler farz namazlarını tamamlar. Ayrıca bunların telafisi mümkün değildir. Kaza namazlarının ise belirli vakitleri olmadığı için telafileri mümkündür.

Farz namazlarını kazaya bırakarak günaha giren kimsenin, bu günahtan kurtulmak için sünnetleri feda etmesi uygun değildir. Böyle bir kimsenin fazla ibadet yaparak Yüce Allah&#ın affına sığınması gerekirken, kendisi için Rasulullah (s.a.)&#ın şefaatinin tecellisine vesile olacak bir kısım sünnetleri, nafileleri terk etmesi nasıl uygun olabilir? Hem farzları kazaya bırakmak hem de vakit namazlarını sünnetten tecrit etmek iki kat kusur olmaz mı? Fetvaya esas olan görüş budur. Bu görüş Ömer Nasuhi BİLMEN Merhuma aittir.

Editörün notu:

Sabah namazının kazası:2 rekat farzı kılınır.

Öğle namazının kazası:4 rekat farzı kılınır.

İkindi namazının kazası:4 rekat farzı kılınır.

Akşam namazının kazası:3 rekat farzı kılınır.

Yatsı namazının kazası:4 rekat farzı kılınır.

Vitir namazının kazası:3 rekat aynen kılınır.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN, Delilleriyle İslam İlmihali s.,

Kaza Namazı Nedir?

Günümüzde namazını kılamamış olan kişi bir vakit boyunca namazını normal vaktinin dışında kılar ise o namazı kaza etmiş olmaktadır. Yani vakit namazını olması gerektiği vaktinin dışında kılmaya kaza adı verilmektedir. Namazı vaktinde kılmaya aslında namazı eda etmek denilmektedir. Vakit namazlarını kaza durumuna bırakmak bilinçli yapılmaması gerekli olan bir harekettir. Ancak kılınamamış olan herhangi bir namaza “vaktinde kılınmadı o yüzden artık geçti” gibi bir ifade kullanmak söz konusu olmamaktadır. Çünkü vaktinde kılınamadığı için kaçırılan namazın kaza edilmesi dinimize göre farz olmaktadır. Yani vaktinde kılınmamış bulunan beş vakit olan farz namazın kazası farz olmaktadır. Bu durum vitir namazında da değişkenlik göstermektedir. Çünkü vitir namazının kazası da vacip olmaktadır.

Kaza Namazı Kaç Rekattır?

Dinimize göre kaza edilecek olan bu vakit namazının farzları ne şekilde kılınıyorsa yine aynı şekilde kaza namazında da kılınmaktadır.
Sabah namazı kazasının 2 rekât farzı kılınır,
Öğle namazı kazasının 4 rekât farzı kılınır,
İkindi namazı kazasının 4 rekât farzı kılınır,
Akşam namazı kazasının 3 rekât farzı kılınır,
Yatsı namazı kazasının 4 rekât farzı kılınır,
Vitir namazı kazasının 3 rekât aynen kılınır.

Kaza Namazı Nasıl Kılınır?

Dinimizde kazaya kalmakta olan namazlar genel olarak o namazın farz olan rekatlarını kılmak sureti ile gerçekleştirilir. Kaza namazında kılınacak farzların kılınışı vakit namazları farzlarının kılınışı ile aynıdır. Kazaya kalan namazların kılınmasını şekli, kaza edilecek olan vakit namazının kılınma şekli ile aynı olmaktadır.

Kaza Namazı Ne Zaman Kılınır?

Günümüzde kaza namazı kılmak amacı ile belirli bir zaman bulunmaz. Kerahat vakitlerinin dışında, vakti kaçırılan herhangi bir namaz, gün içerisinde ve ya daha sonra da kaza edilebilir. Öğle namazını kaçıran bir kişi kazasını yatsı namazının hemen peşine yapabilir. Yani öğlenin kazası öğle vakitlerinde yapılacak gibi bir sınırlama bulunmaz.

Kaza Namazına Nasıl Niyet Edilir?

Dinimize göre her ne kadar kaza namazında, vakit namazının da farzı benzer şekilde kılınıyor olsa dahi niyet şekli farklı olur.

Örneğin;
Sabah namazının kazası adına niyet edilme şekli; “Niyet ettim Allah rızası için, vaktine tam yetişip de kılamadığım bu sabah namazını kılmaya” ya da “Niyet ettim Allah rızası için, üstümdeki bu sabah namazını kaza etmeye” diye niyet edilerek toplam 2 rekat farz kılınmaktadır.
Öğle namazı kazası adına; “Niyet ettim Allah rızası için, tam vaktine yetişip de kılamamış olduğum öğle namazını kılmaya” ya da “Niyet ettim Allah rızası için, üzerimde var olan bir öğle namazını da kaza etmeye.” şeklinde bir niyet edilerek toplam 4 rekat farz kılınmaktadır.
İkindi namazı kazası adına; “Niyet ettim Allah rızası için, tam vaktine yetişip de kılamamış olduğum ikindi namazını kılmaya” ya da “Niyet ettim Allah rızası için, üzerimdeki bir ikindi namazını da kaza etmeye.” şeklinde bir niyet edilerek toplamda 4 rekat farz kılınmaktadır.
Akşam namazı kazası adına; “Niyet ettim Allah rızası için, vaktine tam yetişip de kılamadığım bu akşam namazını kılmaya” ya da diğer bir deyiş ile“Niyet ettim Allah rızası için, tam üzerimde olan akşam namazını da kaza etmeye.” şeklinde bir niyet edilerek toplamda 3 rekat farz kılınmaktadır.