Kene Isirmasinin Belirtileri

Malatya İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Özden, havaların ısınmasıyla artan kene vakalarına dikkat çekerek, kenenin sadece bir türünün hastalığa sebep olduğunu ve türlerin gözle ayırt edilemeyeceğini belirtti.

 Özden, “ Kenenin türü laboratuvar şartlarında ayırt edilebiliyor. Dolayısıyla şuna dikkat etmemiz gerekiyor. Malatya bölgesinde ve çevre illerde bu hastalık görülüyor. Buradaki her kene ısırığını keneyi ayırt edemediğimiz için Kırım Kongo kanamalı ateş diye düşünmemiz gerekiyor. Kenelerin çok az bir kısmı bu hastalığa yol açıyor. Bir tür sadece bu hastalığa sebep oluyor. O türü ayırt edemediğimiz için her kene ısırığında dikkat etmemiz ve sağlık kuruluşuna başvurmamız lazım” ifadelerini kullandı.

Kırsal kesimler risk altında

Kenelerin yaz döneminde ortaya çıktığını, hayvancılıkla uğraşanların ve kırsal kesimlerde olanların daha çok risk altında olduğunu ifade eden Özden, “ Yaz dönemi hastalığı genellikle nisan- mayıs gibi başlar eylül-ekim’e kadar devam eder. Genellikle hayvancılıkla uğraşanlar risk grubunda. Kırlarda pikniklerde meralarda otlaklarda da olabiliyor. Genellikle şehirde apartmanda yaşayan kırsalda hiç bulunmamış, hayvancılıkla hiç uğraşmamış kişilerde riski tabii ki çok düşük. Ama riskli bölgede hayvancılık yapanlar, meralarda çalışanlar, pikniklere gidenler bunlarda zaman zaman görebiliyoruz. 

Bu işlerde çalışanlar mutlaka her gün kendini kontrol etmeli. Kene bir yerini ısırdı mı, tuttu mu bakmalı. Çünkü bazen kene ısırıkları fark edilmiyor. Hafif bir kaşıntıyla kızarıklıkla seyredebiliyor. Bizim bazı hastalarımızda gözlemliyoruz. Soruyoruz keneye temasın var mı, hayır cevabını alıyoruz ama keneye fark etmeden temas etmiş oluyor. Dolayısıyla risk grubu dediğimiz meralar, bahçeler, piknikler, otlaklarda bulunanlar ve hayvancılık yapanlar kendilerini ara ara kontrol etmek durumundalar” şeklinde konuştu.

İki temel belirti var

Kenelerden insana bulaşan ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının öldürücü olduğuna değinen Özden, “Belirti olarak temel iki belirtisi var. Bir tanesi ateş bir tanesi de grip benzeri bulgular dediğimiz halsizlik, kas ağrısı, baş ağrısı, bazen ishal gibi semptomlar olabiliyor. Ama burada ateş çok önemli. Bir kişi bu risk gruplarının içerisinde ise mutlaka Kırım Kongo Kanamalı Ateşi açısından sağlık kurumda değerlendirilmesi gerekiyor. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığında belli bir öldürücülük oranı var. Her kene ısırığında yapılması gereken temel şey, bir sağlık kuruluşuna başvurmak. 

Buradaki temel yaklaşım keneyi parçalanmadan çıkarmak. Dolayısıyla kişiler tecrübeli olmadığı için sağlık kurumları bu konuda özellikle tecrübeli. Erken davranmak çok önemli. Sağlık kurumuna başvurup, orada keneyi zararsız bir şekilde koparmadan, parçalamadan çıkarmak ve sağlık kurulunun önerilerini uymak çok mühim. Evde çıkarmaya çalışmak keneyi parçalamaya yol açıyor. Kene parçalandığında da hastalık riski çok fazla” diye konuştu.

kene

prof dr mehmet ozden

kene isirmasi

kkka

Kırım kongo kanamalı ateşi günümüz dünyasında ciddi bir tehdit oluşturan ve ülkemizde de zaman zaman vakaların görüldüğü ölümcül bir viral enfeksiyon. Özellikle yaz aylarında pik yaparak etkisini gösteren bu hastalık genellikle kene ısırıkları vasıtasıyla bulaşır. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalar doğru bilgi ve farkındalık sayesinde kırım kongo kanamalı ateşi hastalığından korunmanın mümkün olduğunu da gösterir. Peki KKKA tam olarak nedir? kırım kongo kanamalı ateşi bulaşıcı mı? İşte bilmeniz gerekenler:

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nedir?

“Kırım kongo kanamalı ateşi nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Kırım kongo kanamalı ateşi virüslerin neden olduğu, insanlarda ve hayvanlarda enfeksiyonlara yol açabilen ciddi bir hastalıktır. Bu hastalık özellikle keneler aracılığıyla bulaşan nadir bir virüs türünden kaynaklanır. KKKA ilk kez 'larda Kırım'da ortaya çıkmış ve daha sonra Kongo'ya yayıldığı için bu ismi almıştır.

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Evreleri

Kırım-kongo kanamalı ateşi evreleri aşağıdaki gibidir:

• İnkubasyon Dönemi: Bu dönem kene ısırdıktan sonra 3 ile 7 gün kadar sürer. Ancak bu süre maruziyet şekline ve hastaya bağlı olarak 10 güne kadar da uzayabilir.
• Prehemorajik Dönem: İnkubasyon döneminden sonra baş ağrısı, aniden yükselen ateş, başta dönme, halsizlik, iştahın kapanması, eklem ve kaslarda ağrı ile başlar. Bazı olgularda bu belirtilere ishal ve kusma da eşlik eder. Bu dönem ortalama 3 gün kadar sürebilir.
• Hemorajik Dönem: Hastalığın başlangıcından 3 ile 6 gün sonra gelişir. Bu evrede kanama belirtileri ortaya çıkar ve hastaların durumu hızla kötüleşir. Deride morarma, burun ve diş eti kanaması, iç organ kanamaları ve idrarda kan görülmesi bu dönemin tipik belirtilerindendir.
• Konvalesans Dönemi: Hastalığın başlangıcından itibaren sonra yaklaşık olarak ya da günlerde görülür. Eğer hastalar uygun tedavi alırsa bu dönemde semptomlar hafifler ve hastaların durumu düzelir.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Kırım kongo kanamalı ateşi bulaşma yolları merak edilen konulardan biridir. Kırım kongo kanamalı ateşi hastalığı özellikle kene ısırıkları yoluyla insanlara bulaşabilen oldukça ciddi ve tehlikeli bir virüs enfeksiyonudur. Bu hastalığın yayılmasında en büyük etkenlerden biri enfekte hayvanların kanı ve doku sıvılarıdır. Ayrıca hasta insanlarla direkt temas da hastalığın diğer kişilere geçmesine neden olabilir.

Öncelikle kenelerin yaşadığı bölgelerde dikkatli olunmalıdır. Özellikle bahar ve yaz aylarında ormanlık alanlarda piknik ve kamp yaparken bu böceklerle karşılaşma riski artar. Eğer bir keneyle temas halindeyseniz derhal uzman bir sağlık kuruluşuna başvurarak gerekli tedbirleri almalısınız. Diğer yandan enfekte hayvanlarla temas etmek de KKKA'ya davetiye çıkarır. Çiftlik hayvanlarıyla ilgilenenler, veteriner hekimler ve kasaplar gibi meslek grupları kırım kongo kanamalı ateşi risk grubu içindedir. Bu nedenle bu sektörlerde çalışanların önlem alması son derece önemlidir. Hastalığın insandan insana bulaşması ise genellikle kan nakli veya cerrahi işlemler sırasında gerçekleşir. Bu nedenle sağlık çalışanlarının da gerekli koruyucu ekipmanları kullanarak hastalığın yayılmasını önlemeye dikkat etmeleri gerekir.

Kene Isırması Nasıl Anlaşılır?

Kene ısırması özellikle doğa yürüyüşlerinde veya piknik alanlarında sıkça karşılaşılan bir durumdur ve kırım kongo kanamalı ateşi belirtileri yaratabilecek önemli bir risk faktörüdür. Peki kene ısırmasını nasıl anlayabilir ve bu durumla nasıl başa çıkabiliriz?Öncelikle vücudunuzda ani kaşıntı, yanma hissi ya da ağrı fark ederseniz bu bir kene ısırığı olabileceğine işaret eder. Isırığın olduğu bölgede kızarıklık ve şişlik meydana gelebilir. Eğer bu belirtileri gözlemliyorsanız kesinlikle hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Kene Nasıl Çıkarılmalı?

Kene çıkarma işlemi kırım kongo kanamalı ateşi hastalığı yayılmasını önlemek adına önemlidir. Bu nedenle kene çıkarılırken dikkatli olunmalı ve doğru yöntemler kullanılmalıdır. Öncelikle kenenin cildinizde fark edilmesi durumunda paniğe kapılmamak önemlidir. Kene çıkarma sürecinde kullanılacak malzemeler arasında ince uçlu pens veya cımbız, eldiven ve alkol bulunan pamuk yer alır. Eldiven giyerek kenenin üzerine direkt temas etmeyi engelleyebilirsiniz.

Kene çıkarılırken asla elle müdahale edilmemeli veya ezilmemesine özen gösterilmelidir. Zira bu durum hem bulaşıcı hastalığın yayılma riskini arttırabilir hem de kenenin parçalanarak cilt altında kalmasına neden olabilir. İnce uçlu pens veya cımbız yardımıyla keneyi deriden yakalamak gerekmektedir. Bu işlem sırasında kenenin baş kısmından tutmak önemlidir böylece parçalanma riskini azaltabilirsiniz. Ardından yavaşça ve düz bir hareketle keneyi deriden çıkarmaya çalışın. Çıkarma işlemi tamamlandığında alkol ile ıslatılmış pamuk ile bölgeyi temizleyebilirsiniz. Kene çıkarılması sonrasında kenenin yaşayabileceği alanların tespiti ve bu bölgelerde alınacak önlemler de büyük önem taşır. Kene ile karşılaşma riskini azaltmak için doğada dikkatli olunmalı ve uzmanlar tarafından önerilen önlemlere uyulmalıdır.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nasıl Tedavi Edilir?

Kırım kongo kanamalı ateşi tedavisi hastalığın erken teşhis edilmesi ve hızlı müdahale ile büyük ölçüde başarıya ulaşabilir. Öncelikle hastaların semptomlarını dikkatlice takip etmeleri ve şüpheli durumda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmaları önemlidir. Tedavi sürecinde en önemli unsur antiviral ilaçların kullanılmasıdır. Bu ilaçlar virüsün çoğalmasını engelleyerek hastalığın seyrini yavaşlatır ve vücudun enfeksiyonla daha iyi başa çıkmasına yardımcı olur.

Ayrıca hastanın genel sağlık durumunu desteklemeye yönelik tedbirler de alınmalıdır. Bunlar arasında yeterli sıvı alımının sağlanması, elektrolit dengesinin korunması ve gerekirse kan transfüzyonları yer alır. Bu tedbirler vücut direncinin artırılmasına katkıda bulunarak hastaların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur. Yoğun bakım ünitesinde tedavi gören hastalar için ise solunum desteği ve organ fonksiyonlarının düzenli olarak izlenmesi büyük önem taşır.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Aşısı Var mı?

Spesifik bir kırım kongo kanamalı ateşi aşısı bulunmaz.

Kene Kaynaklı Diğer Hastalıklar Nelerdir?

Kırım kongo kanamalı ateşi kenesi dışında da kene kaynaklı hastalıklar söz konusudur. Yani kene ısırıkları sadece kırım kongo kanamalı ateşi değil yanında başka hastalıklara da yol açabilir. Bu hastalıklar:

• Lyme hastalığı keneler tarafından taşınan bir bakteri olan Borrelia burgdorferi'nin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. İlk belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, yorgunluk ve ciltte karakteristik döküntüler bulunur. Eğer tedavi edilmezse Lyme hastalığı daha ciddi semptomlara yol açabilir. Örneğin eklem ağrıları ve sinir sistemi sorunları gibi.
• Ehrlichiosis, Ehrlichia adlı bakterilerin neden olduğu başka bir kene kaynaklı hastalıktır. Belirtileri ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve mide-bağırsak sorunları olarak gözlemlenir. Hızlı teşhis ve tedavi ile genellikle komplikasyonsuz iyileşme görülür.
• Anaplasmosis da benzer şekilde Anaplasma phagocytophilum adlı bakterinin neden olduğu kene kaynaklı bir enfeksiyondur. Yüksek ateş, kas iskelet sistemi şikayetleri ve halsizlikle kendini gösteren bu hastalık uygun antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınabilir.
• Babesiosis ise Babesia adlı parazitlerin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık sıtma benzeri semptomlar gösterir ve genellikle özellikle bağışıklığı zayıf olan kişilerde daha ağır seyreder.

Kene kaynaklı hastalıkların her biri erken teşhis ve doğru tedaviyle yönetilebilir durumdadır. Kene ısırıklarından korunmak için gerekli önlemleri alarak bu tür sağlık sorunlarını önlemek mümkündür. Ayrıca kene ısırığı sonrasında şüpheli belirtiler yaşanması durumunda doktora başvurulmalıdır.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?

Kırım kongo kanamalı ateşinden korunmak için şu önlemleri almanız önemlidir:

• Kene bölgelerinde dikkatli olun: Ormanlık alanlar, yüksek otlar ve çalılıklar kene ile temas riskini artırır. Bu tür alanlarda bulunuyorsanız uygun koruyucu tedbirler alın.
• Uygun giysiler giyin: Açık renkli, uzun kollu gömlekler ve pantolonlar tercih edin. Pantolon paçalarını çorap içine sokarak vücudunuza giriş yapabilecek kenelerin sayısını azaltabilirsiniz.
• Kene kovucu kullanın: Böcek kovucuları uygulayarak keneleri uzak tutun. Giysilere de permetrin spreyi uygulanabilir.
• Vücudu kontrol edin: Dışarıdan geldikten sonra tüm vücudunuzu kene varlığı açısından kontrol edin. Özellikle diz arkaları, koltuk altları, bel ve saç derisi gibi kıvrık bölgelere dikkat edin.
• Kene temizliği yapın: Evcil hayvanlarınızın üzerinde düzenli olarak kene kontrolü gerçekleştirin ve gerekirse kene önleyici ürünler kullanın.
• Çevreyi temiz tutun: Bahçenizi düzenli olarak temizleyin, yüksek otları ve çalılıkları kesin. Kene yaşam alanlarını ortadan kaldırmak için taş ve odun yığınlarını azaltın.
• Keneleri doğru şekilde çıkarın: Bir kene bulduğunuzda ince uçlu bir cımbız yardımıyla keneyi deriden dikkatlice çıkarın. Daha sonra çıkan bölgeyi antiseptik solüsyonla temizleyin ve ellerinizi iyice yıkayın.
• Sağlık kuruluşlarına başvurun: Şüpheli bir kene ısırığı veya KKKA belirtileri (ateş, kas ağrısı, halsizlik vb.) fark ederseniz vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurun.

Kırım kongo kanamalı ateşinden korunmak için bu yöntemleri uygulayarak hem kendinizi hem de sevdiklerinizin sağlığını koruyabilirsiniz.