Yüzün Kızarması Neden Olur

Yüz kızarması ya da kızarıklığı aniden ortaya çıkarak kısa sürede kayboluyorsa problem oluşturmayabilir. Fakat sürekli meydana gelen ve uzun süre geçmeyen yüz kızarması kişilerin sosyal ve iş hayatlarında sıkıntı yaratabilmektedir. 

Yüz kızarması aşırı aktif çalışan sempatik sinir sisteminin başka bir belirtisidir. Sempatik sinir sisteminin aşırı çalışması sosyal etkileşim veya stresin bir sonucu olarak yüzde yoğun kızarıklık patlamalarına neden olur. Bazı hastalarda aşırı terleme (hiperhidrozis) ile bağlantılı olarak yüzde kızarma gelişebilir, ancak çoğu zaman bu durum izole bir problem olarak ortaya çıkmaktadır.

Şiddetli yüz kızarması yaşayan kişiler, topluluk önünde konuşma veya iş görüşmeleri gibi stresli durumlarda yalnızca yüzde değil, aynı zamanda boyunda ve göğsün üst kısmında da meydana gelen kızarıklıklardan şikayet eder. Genellikle hiçbir uyarı vermeden hızla ortaya çıkar ve kişide ciddi sosyal kaygı ve kaçınma davranışına neden olur.

Herkes zaman zaman yüzlerinde kızarma yaşayabilir ve kronik yüz kızarmasının fiziksel ve psikolojik etkilerini küçümsemek başkaları için kolay olabilir, ancak şiddetli yüz kızarması bundan oldukça farklıdır. Yüz kızarması küçük bir mesele değildir. Tedavi edilmezse yüz kızarması onur kırıcı olabilir ve insanları iş, aile ve sosyal konular dahil hayatın her alanında sınırlayabilir. Şiddetli yüz kızarması yaşam kalitenizi olumsuz etkiliyorsa, endoskopik torakal sempatektomi (ETS) ameliyatı da dahil olmak üzere tedavi seçeneklerini tartışmak için bir doktora görünmeniz önemlidir.

Ayırıcı tanı

Menopoz (sıcak basması) veya belirli cilt bozuklukları (örneğin, rozasea) şiddetli yüz kızarmasına neden olabilir. Kızarıklığın teşhis edilmemiş bir tıbbi sorundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için doktorunuzu görmeniz önemlidir.

İlaç Tedavisi

Yüz kızarması şikayeti ile doktora başvurduğunuzda sonuçların tatmin edici olup olmadığını görmek için ETS ameliyatından önce ilaç tedavisi önerilebilir. Yüz kızarmasının tedavisinde vücudun sempatik tepkisini azaltmak için beta blokerler de dahil olmak üzere bir takım ilaçlar kullanılabilir. Bazı hastalarda anti-anksiyete ilaçları, kızarıklığı tetikleyebilecek stres tepkilerini azaltmada etkili olabilir. Sonuçlar hastadan hastaya değişse de, çoğu zaman şiddetli yüz kızarması için ilaç tedavileri etkisiz kalmaktadır veya tatmin edici sonuçlar vermemektedir.

Botoks Enjeksiyonu

Yüz derisine yapılan botoks enjeksiyonları, ciltte kızarmaya neden olan sinirleri geçici olarak felç edecektir. Etkileri altı aya kadar sürebilir.

Lazer Tedavisi

Lazer tedavisi kırmızı görünüme katkıda bulunan küçük yüzeyel kan damarlarını ortadan kaldırarak kızarıklığının tedavisine yardımcı olur.

Lazer tedavisinin olası komplikasyonları şunlardır:

• Bir veya 2 saat içinde geçen kızarıklık ve şişlik
• 1 ila 3 gün içinde azalan morarma veya purpura
• 2 ila 5 gün içinde azalan kabarcıklar
• 2 ila 4 hafta sonra ortaya çıkan ve yavaş yavaş kaybolan artan pigmentasyon

İşinin ehli uzmanlar tarafından yapıldığında, lazer tedavisi genellikle sadece hafif rahatsızlık verir ve purpura, kabarcık ve yara izi oluşumu nadirdir.

Yüz Kızarmasının Cerrahi Tedavisi (ETS Ameliyatı)

Endoskopik torakal sempatektomi (ETS), koltuk altı terlemesi (aksiller hiperhidrozis), avuç içi terlemesi (palmar hiperhidrozis) ve aşırı yüz terlemesi ve kızarması dahil olmak üzere farklı hiperhidrozis türlerini tedavi edebilen minimal invaziv bir prosedürdür.

Kanıtlar ETS ameliyatının yaşam kalitesini iyileştirdiğini ortaya koymaktadır. Yüz kızarması için tedavi oranı %90 civarındadır.

Ameliyat genel anestezi altında koltuk altına yerleştirilen ve içinden tüm göğsün ve sempatik sinirin görüntülenmesini sağlayan küçük bir kamera ve diğer aletleri yerleştirdiğimiz tek bir mikroskobik kesi (0.5 cm) ile yapılır. İkinci kaburganın üst kısmı seviyesinde sempatik sinir klipslenir ya da kesilir.

Bu ameliyatın olası komplikasyonları şunları içerir:

• Ameliyatın riskleri – anesteziye karşı alerjik reaksiyon, kanama ve enfeksiyon dahil
• Sinir hasarının neden olduğu göz kapağında düşme (Horner sendromu)
• Vücudun bacak ve göğüs gibi diğer bölgelerinin yoğun terlemesi anlamına gelen refleks terleme
• Kuru eller.

Detaylı bilgi içinAşırı Terleme – ETS Ameliyatı

Diğer Tedavi Seçenekleri

İstemsiz kızarma sosyal fobisi olan kişilerde yaygındır. Çoğu durumda, bu bozukluklar bilişsel davranış terapisine (nefes alma teknikleri ve korkularla yüzleşme) (bir profesyonelin rehberliğinde) iyi yanıt verir.

Yüz kızarıklığı; yüzün ve boyun bölgesinin aniden kızarması şeklinde meydana gelmektedir. Duygu durum değişikliğinde ortaya çıkan bu durum vücudun verdiği normal bir tepkidir. Egzersiz yapmak, alkol kullanımı, sıcak, buhar ve sıcak içecekler gibi etkenlerde cildin kızarmasına neden olmaktadır. Hamilelik dönemi, menopoz, şeker ve kolesterol ilaçlarının da yan etkisi olarak kızarıklık görülebilmektedir. Sürekli yanak ve burun çevresinde kızarıklık olması roza denilen bir rahatsızlık nedeniyle olmaktadır.

Yüz kızarıklığı oluşan kişilerin çoğunda bir hastalık nedeni görülmemektedir. Genellikle kızarıklık oluşumunun otonom sinir sisteminin aşırı çalışması sonucu görülmektedir. Ayrıca ellerde ve yüzde terleme ile beraber meydana çıkmaktadır.

Yaşları 20 yaş altında olan kişilerde ise; hormonlara, sinirliliğe ve ankisiyete bozukluğuna bağlı olarak hafif yüz kızarıklığı görülebilmektedir.

Yüz kızarıklığı aniden ortaya çıkarak, kısa sürede kayboluyorsa problem yaratmayabilir. Fakat sürekli meydana gelen ve uzun süre geçmeyen kızarıklıklar kişilerin sosyal ve iş hayatlarında sıkıntı yaratabilmektedir. Bunun için bir cildiye uzmanına görünmek en sağlıklı çözüm olacaktır.

Dr. Hasan İnsel

Vücudumuz stres, utanma, veya kaygı sonucunda aniden oluşan yüksek ısıyı, derinin yüzeyine yakın kan damarlarını genişleterek atmaya çalışır. Bu da bazı kişilerde yüzün kızarmasına neden olur. Egzersiz, sıcak bir duş veya seksten sonra yüz kızarması, aşırı olmadığı sürece, normal bir reaksiyondur. Alkol alınması, sıcak içecekler, çok baharatlı yemekler ya da bazı hazır yemeklerde ve lokanta yemeklerinde bulunan monosodyum glutamat yüz kızarmasına neden olabilir.

Hamilelikte oluşabilir

Kadınlarda yüz kızarmasının başka özel nedenleri de vardır. Sözgelimi hamilelikte vücuttaki değişen hormon düzeyleri ve kan hacmindeki artış, ara sıra yüz kızarmasına yol açabilir. Menopoz dönemimde ise östrojen hormonuun yavaş yavaş azalması, yüz kızarması ataklarıyla kendini belli edebilir.
Enfeksiyona bağlı ateş, çok soğuğa veya sıcağa maruz kalınması, güneş yanması gibi vücut ısısının yükselmesine neden olan her şey yüz kızarması sonucunu doğurabilir. Bu tetikleyiciler bazı kişileri etkilerken, bazılarını etkilemeyebilir. Ayrıca yüz kızarmasının ailevi özelliği de vardır. Öyle ki bazı ailelerin birçok üyesinde yüz kızarması sık görülür. Şeker hastalığından kalp sorunlarına kadar birçok kronik hastalık ve aşırı çalışan tiroid bezi veya iç salgı bezlerinin bazı bozuklukları, bazı tümörler gibi hastalıklar yüz kızarmasına neden olabilirler.
Eğer yüz kızarması sık tekrarlıyorsa veya aniden dikkat çeker şekilde başladıysa doktorunuza danışmalısınız, bunun normal bir durum mu olduğu veya başka bir sebepten mi kaynaklandığı ancak doktorunuz tarafından söylenebilir. Bazı cilt hastalıkları da yüz kızarması nedeni olabilir. Örneğin burnun her iki yanında kelebek tarzında kızarıklık belirli cilt hastalığını düşündürebilir, doktorunuz size bu konuda yardımcı olur.
Yüz kızarmasının aldığımız bazı ilaçların yan etkisi de olabileceğini unutmamalıyız. Yüksek tansiyon ilaçları gibi kalp damar sistemiyle ilgili bazı ilaç tedavileri yüz kızarmasına neden olabilir. Yüksek kolesterolü düşürmek için yüksek dozlarda kullanılan bir B vitamini olan niasine karşı sık görülen bir reaksiyon, yüz kızarmasıdır.

Bunlara dikkat edin

Sıcak basmasının normal mi olduğu yoksa başka bir sebepten mi kaynaklandığını anlamak için böyle durumlarda önce doktorunuza danışıp onun önerileri doğrultusunda hareket etmek en doğru yoldur.
Bazı yaşam tarzı değişiklikleri sıcak basmalarınızda yardımcı olabilir:
Sigara, alkol ve stres sıcak basmalarını kötüleştirici faktörlerdir. Bu risk faktörlerinden kaçınarak, düzenli egzersiz yaparak ve iyi beslenerek sıcak basmalarını önleyebilir veya azaltabilirler.
Gevşemenize yardımcı olacak ritmik solunum egzersizleriyle de sıcak basmalarını azaltabilirsiniz.
Sıcak içecekler yerine soğuk içecekleri tercih edin.
Küçük ve sık öğünler tüketin, böylece büyük öğünlere göre vücudunuz daha az ısı üretecektir.
Az yağlı, bol posalı besinlerle beslenin.
Sigara içmeyin.
Kahveyi azaltın.
Alkol almayın ya da sınırlayın.
Vücudunuzu serin tutun.
Çevrenizi serin tutun veya bir vantilatör kullanın.
Birkaç kat olarak gerektiğinde üzerinizden çıkarabileceğiniz şeyler giyin.
Pamuklu veya ipek gibi doğal kumaşları tercih edin.
Uyurken çok örtünmeyin, ince örtüler kullanın.
Stresinizi azaltın, gerekirse profesyonel yardım alın.
Düzenli egzersiz yapın.
Yoga veya biofeedback gibi gevşeme tekniklerini öğrenin.

Sıcak basması menopoz öncesi veya sonrası etkili
Yüz kızarması gibi rahatsız edici olan başka bir sorun da sıcak basmasıdır. Kadınların çoğu (yarısından fazlası) menopozdan önce veya sonra, östrojen düzeyleri azalırken sıcak basması denen olayı yaşar. Bazı kadınlarda sıcak basması, bir günde birçok defa tekrarlayabilir.
Rahatsız edici olsalar da menopozda görülen sıcak basmaları aslında bir tıbbi sorunun belirtisi değil, vücudun doğal hormonal değişimlere verdiği bir yanıttır, aşırı olmadıkları sürece. Sıcak basmaları çoğunlukla, östrojen düzeyleri düşük bir seviyeye yerleşince, menopozdan sonraki ilk bir ya da iki yıl içinde geçer. Sıcak basmaları uykunuzu veya günlük yaşamınızı etkiliyorsa kuşkusuz bunun çaresi aranmalıdır, bu durumda doktorunuz size yardımcı olacaktır.
Sıcak basmaları kemoterapi, meme kanseri nedeniyle uygulanan antiöstrojen tedavisi veya overlerin ameliyatla çıkarılması sonucunda menopoza giren kadınlarda özellikle şiddetli olabilir.