Normal Tansiyon Kalp Atışı

Nabız Nasıl Ölçülür ?

Nabız kalbin bir dakika içerisinde toplam olarak kaç kere attığını yani kasıldığını belirtmekte olan hızdır. Kalbin kasılması ile birlikte kan atardamarlara doğru ilerler. Damarların esneme özelliği ile birlikte genişleme meydana gelir. Damar duvarı içerisinde meydana gelen bu genişleme ile birlikte elastik yapısı sayesinde kısa bir süre içerisinde eski haliyle birlikte görevine devam eder.

Her nabız atımı ile birlikte tekrar yeni bir basınç meydana gelmekte ve genişleme sağlanmaktadır. Bu durum el bileği, dirsek, kasık veya ayak bileği üzerinde hissedilir. Öte yandan nabız dalgası olarak da ifade edilir. Mevcut nabız aynı zamanda kalbin düzenli olarak çalışıp çalışmadığını gösterir. Bazı hastalıklar nabız ile birlikte takip edilebilir veya teşhis edilebilir. Sağlıklı olan kişiler üzerinde dinlenme halinde dakikada ortalama olarak 60 ile 100 arasında nabız olması gerekir. Hastalık veya egzersiz gibi durumlar nabız hızını doğal olarak etkilemektedir.

Pek çok kişi tarafından nabız nasıl ölçülür sorusu sorulmaktadır. Nabız genel olarak el bileği üzerinde başparmak tarafından radial arter üzerinden nabız sayesinde ölçülmektedir. Bu nabız bölgesine baş parmak ve diğer parmak uçları yavaşça bastırılarak nabız dalgaları takip edilir. Nabız hissedildiği takdirde sayısı kadar düzenli olup olmadığı da incelenmelidir. Çünkü nabzın eşit dalgalarda gelmesi gerekir. Bundan sonra ise toplam 1 dakika içerisindeki sayısı incelenir. Bu sırada saatin saniye göstergesi takip edilerek bir dakika içerisinde nabzın ne kadar olduğu sayılır ve ardından 4 ile çarpılır. Böylece dakikada atan nabız adedi ortaya çıkmış olur. Çoğu zaman kalp ritim bozuklukları gibi durumlarda nabız dalgası hissedilmez. Bazı Durumlarda ise steteskop gibi aletler kullanılarak ile kalp hızını dinlemek gerekir. Buna ek olarak günlük hayatımızda dijital tansiyon aletleri ile birlikte kan basıncı ve nabız hızla ölçülmektedir.

Yüksek Nabız Nedir? Riskleri Nelerdir?

Yüksek Nabız Nedir

Yüksek nabız, kalp atış hızının yüksek olması ile meydana gelen durumdur. Kalbin kasılması ile birlikte pompalanan kan genişleme ve daralmasının hızlı olması sonrası bu durum meydana gelmektedir. Aynı zamanda bu durumun nedenleri arasında kalp yetmezliği, tiroid veya guatr gibi hastalıklar olabilir. Meydana gelen kanama durumlarında da yeteri miktarda kan sağlanması amacıyla kalp hızı çalışır. Bu durumlarda kan kaybı arttığı için vücut içerisindeki nabızda düşme olacak ve bu da hayatı tehlikeye neden olacaktır.

Yüksek ateşte enfeksiyonlar genellikle nabız yükselmesine neden olmaktadır. Ancak çoğu zaman psikolojik olarak endişe veya duygusal değişim gibi durumlar da nabzı yükseltebilir. Fiziksel aktivite sonrasında nabız yükselmesi meydana geliyorsa bir süre dinlendikten sonra normal seviyeye gelecektir. Nabzın 90 ve üzerinde bulunması kalp için riskli bir durum olmaktadır mevcut durumun nedenleri ayrıştırılmalı ve bu doğrultuda tedavi uygulanması gerekir. Bu tür problem yaşayan kişilerin hastalar şikayetlerini ihmal etmemesi ve doktora başvurması gerekir. Düzensiz olarak meydana gelen kalp ritmi söz konusu ise kardiyolog tarafından muayene edilmelidir. Genellikle düzensiz olarak kalp nabızı olması durumunda atriyal fibrilasyon meydana gelir. EKG çekilerek nabız kontrolü sağlanır ve ardından tanı konulur.

Yüksek Nabız Belirtileri

Yüksek nabız özellikle dinlenme halinde kalp atışının 100’ün üzerine çıkması anlamına gelir. Bu duruma taşikardi adı verilir. Genel olarak taşikardi nedenleri;

• Doğumsal meydana gelen kalp hastalıkları,
• Kan hastalıkları,
• Kalp krizi,
• Anksiyete,
• Aşırı kafein alınması,
• Aşırı alkol tüketimi,
• Anemi,
• Tiroid hormonu fazlalığı (hipertiroidi)
• Aşırı fiziksel aktivite,
• Uyuşturucu kullanımı,
• Hamilelik gibi durumlar olmaktadır.

Yüksek nabız nedenleri  ise şu şekildedir;

• Nefes darlığı problemleri,
• Bayılma,
• Kalpte aşırı çarpıntı olması,
• Göğüs ağrısı,
• Aşırı egzersiz yapılması.

Düşük ve yüksek nabız esnasında bazı problemler meydana gelmesi kalp hastalıklarını ifade etmektedir. Genellikle gerçekleşen nabız sorunlarında teşhis amacıyla bazı yöntemler söz konusudur, bunlar şu şekildedir;

• Nabız holteri takibi,
• Elektrokardiyogram (EKG),
• Stres testi (efor testi),
• Tilt testi (eğilebilen masa ile nabızın takibi),
• Görüntüleme yöntemleri (EKG, BT, MR).

Yüksek Nabız Sayısı Hangi Hastalıklara İşaret Eder 

100’ün üzerinde olan nabız sayısı yüksek olarak kabul edilir. Nabzın 100’ün üzerinde olması taşikardi yani hızlı nabız olarak adlandırılmaktadır. Kalp kapakçıklarında bozukluk olması, kalp kası sorunları, kalp damarlarında daralma veya tıkanma, kalbin elektrik devresindeki blok bozukluklar, kansızlık, hipertiroit, akciğer hastalıkları ve enfeksiyonlar taşikardiye neden olmaktadır.

Nabız Neden Düşer?

Nabız Neden Düşer

Nabız düşüklüğü meydana gelmesi durumunda organlara yeterli miktarda kan gidemez. Organlar aynı zamanda yeteri kadar oksijen almadığı için dinlenme imkanı da bulunmaz. Bu durumda hastalar genel olarak çabuk yorulma gibi problemler ile karşılaşır. Nabız neden düşer ? sorusuna şu şekilde cevap verilebilir. Koroner arter hastalığı, yaşlanma nedeniyle meydana gelen sinir sistemi hastalıkları, tansiyon problemleri, karaciğer ve böbrek hastalıkları, mineral eksikliği ve guatr ya da diğer tiroid bezi sorunları olarak ifade edilmektedir.

Düşük nabız belirtileri şu şekildedir;

• Nefes darlığı,
• Göğüste sıkışma ya da ağrı,
• Baş dönmesi, sersemlik,
• Bayılma,
• Egzersiz yapamama.

Düşük Nabız Sayısı Hangi Hastalıklara İşaret Eder 

Nabız sayısının 60’ın altında olması düşük olarak kabul edilir. Bu duruma ‘brakardi’ adı yani yavaş nabız adı verilir. Guatr hastalıkları, hipertansiyon, su ve elektrolit kaybı, romatizmal hastalıklar, kalbin ileti sisteminde bozulma, kalpte yapı ve fonksiyon bozuklukları, kalp damarlarında daralma, uyku apnesi düşük nabız sayısının nedenleri arasında yer almaktadır.

İdeal Nabız Nedir?

İdeal nabız, kalbin dakika içerisindeki attığı sayı yetişkinlerde 60 ile 100 arasında ise bu normaldir. Nabız atışı kişinin boynunda veya bileklerinde hissedilmektedir. Nabız genel olarak düzenli bir şekilde atmaktadır. Mevcut nabız durumu herkeste aynı olmaz örneğin spor yaptıktan sonra dinlenmeye geçen bir kişinin nabzı 40’a kadar düşebilir. Bununla birlikte kişinin yaşı ilerledikçe kalp atışında düşme yaşanmaktadır. Bundan dolayı 6 ile 15 yaş arasındaki çocuklarda nabız 70 ile 100 arasında değişir. Kalp atış hızı yaş, egzersiz, sigara, kafein kullanımı ve hava sıcaklığı gibi durumlara karşı farklılık gösterebilmektedir.

Nabız Sayısı Normal Aralığın Dışında Olanlar Neler Yapmalı?

Nabız sayısının 60 ila 100 aralığında olması normal kabul edilse de aslında nabız sayısının kişiden kişiye değişiklik gösterdiğini unutmamak gerekir. Yetişkinlerde 60 ila 100 olan aralık çocuklarda 70 ila 100 olarak belirlenmiştir. Bu aralıkların dışında nabız sayısı olan kişiler öncelikle nabız sayısını gözlemlemelidir.

10 dakikalık dinlenme sonrasında nabzın yeniden ölçülmesi ve bunun düzenli aralıklarla tekrarlanması kişinin anlık mı yoksa sürekli mi nabız sorunu olduğunu bulmada yardımcı olur. Eğer dinlenme sonrasında da uzun süreli olarak nabız normalden düşük ya da yüksek ise mutlaka doktora gidilmeli.

Nabız Hakkında Sık Sorulan Sorular

1. Normal kabul edilen nabız aralığı kaçtır?

   Normal nabız yetişkinlerde 60 ile 90 arasında olmasıdır.

2. Düşük nabız için ne yapmalı?

   Düşük nabız durumunda öncelikle doktor muayenesinden geçerek bu konu hakkında bilgi alınmalıdır. Aynı zamanda fazla kilo gibi problemleri bulunan kişilerin sağlıklı beslenerek kilo problemlerinden kurtulması gerekecektir.

3. Nabız hızı nasıl normale döndürülür?

   Nabzı düzeltme konusunda en çok işe yarayan yöntem derin bir nefes almak ve vücudu gevşetmektir. Bunun yavaş ama düzenli olarak tekrarlanması gerekmektedir.

    

Tansiyon ve kalp atış hızı çoğu insanın zihninde yakın rollerdedir. Sonuçta bu iki hayati işaret genellikle doktorun ofisinde aynı anda ölçülür.

Ancak her biri kalp sağlığınızla ilgili farklı faktörleri ölçer. Kan basıncı, atardamarınızın duvarlarına doğru akan kanın kuvvetidir. Kalp atım hızı (yani nabız), kalbinizin her dakikadaki kasılıp gevşeme sayısıdır.

Ancak bu ikisiyle ilgili doğru bilinen bir takım yanlış yargılar var:

1. Tansiyon ve kalp atış hızı her zaman bağlantılıdır.

Yanlış: Tansiyon ve kalp atış hızınız sıklıkla yükselip düşebilir; yani değişkendir. Örneğin, tehlikeyle karşı karşıya kaldığınızda kan basıncınız ve nabzınız aynı anda yukarı çıkabilir. Ancak kalp atış hızınız artarsa bu otomatik olarak kan basıncınızın yükseleceği anlamına gelmez; ya da tam tersi...

Farklı yönlerde seyretmeleri bir hastalığa da işaret edebilir. Örneğin susuz kalıyorsanız, kanama yaşıyorsanız veya ciddi bir enfeksiyon geçiriyorsanız, kan basıncı tipik olarak düşer ve nabız artar.

2. Kan basıncı ve kalp atış hızının normali hep sabit bir değere sahiptir.

Yanlış: Kurallar var, ancak normal olan şey kişiden kişiye değişir.

En uygun kan basıncı tipik olarak 120 mm Hg sistolik - yani kalbinizin kasılıp kanı vücuda pompaladığı basınç - 80 mm Hg diyastolik - - kalbin gevşettiği basınç olarak tanımlanır. Dinlenme kalp atış hızınız için hedef dakikada 60 ile 100 atış arasındadır (BPM).

Kalp atış hızı ve kan basıncının kişiye göre değişebileceğini unutmayın. Sizin için normal olan değerleri öğrenmek için doktorunuzla birlikte çalışmanız gerekir.

3. Düşük nabız veya kan basıncı daima sorun olduğunu gösterir.

Yanlış: Bir kişi için sağlıklı olan, bir başkası için tehlike olduğunu gösterebilir. Örneğin sürekli spor yapan ve ölçüm esnasında oturan bir kişinin nabzı 50 hatta 40 civarında olabilir. Bu aslında kötü bir şey değildir.

Düşük tansiyon, özellikle yaşlı hastalarda ve kalp hastalığı olanlarda daha tehlikeli olabilir. Ama kontrollerde sağlık sorunu çıkmayanlarda kan basıncı değerinin düşük olması, kişi kendini iyi hissediyorsa problem değildir.

4. Yüksek tansiyon, yüksek bir kalp atış hızından daha tehlikelidir.

Doğru: Yine normal kabul edilenler değişkenlik gösterir. Ama kan basıncı yüksekliğinin felç ve kalp krizi riskini arttırdığına yönelik çok fazla kanıt vardır. Yüksek tansiyonun fiziksel etkileri, kan damarlarınız üzerinde olumsuz etkilere neden olur. Temel olarak, 115 mmHg sistolik üzerindeki her 20 mmHg artış için kalp krizi, felç, kalp yetmezliği veya kronik böbrek hastalığı riski iki katına çıkıyor.

Yüksek kalp atış hızı da bir tehlike işareti olabilir, ancak sebep-sonuç ilişkisi çok net değildir. Çalışmalar, istirahat esnasında kalp atım hızları daha yüksek olan kişilerin kalp problemleri ve erken kalp ölümü ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Dinlenme hızının yüksek olmasının en yaygın nedeni düşük kondisyon, yani düzensiz yaşam stili...

5. Doğru ölçüm

Doğru: Dinlenme kalp atış hızınızı ve kan basıncınızı ölçmek için güvenilir ve tekrarlanabilir bir zaman aralığı seçin. İlaç almadan önce, sabahları ve akşam yemeği öncesi uygun zamanlardır. Egzersizlerden hemen sonra yapılan ölçümler hatalı sonuç verecektir.

Ölçüm sırasında bacak bacak üstüne atarsanız sistolik kan basıncınız 10 mm Hg yüksek çıkabilir. O yüzden arkaya yaslanmalı, en az 5 dakika beklemeli ve kan basıncını öyle ölçmelisiniz. Çoğu tansiyon aleti nabzınızı da ölçecektir. Ama atrial fibrilasyon durumunda bu yöntemin hassaslığı azalır. Bu durumda kalp hızını ölçmek için en iyi yöntem göğüs duvarından kalp atışlarını dinlemektir.

Kan basıncı, vücut sağlığının sürdürülmesinde kritik önemi olan mekanizmalarının başında gelir. Vücut dokularını meydana getiren hücrelerin yaşamlarını devam ettirebilmeleri için besinlerle alınan gıda maddelerine ve solunumla alınan oksijene ihtiyacı vardır. Vücuda alınan besin ve oksijen, kan vasıtasıyla hücrelere taşınır. Bu taşınma işlemi, kalbin her atışıyla gerçekleşen kan akışı yoluyla sağlanır. Tansiyon veya diğer adıyla kan basıncı, kanın dokulara taşınması sırasında damar çeperlerine uyguladığı basınca verilen isimdir. Belirli sağlık sorunları ise bu tansiyon değerini normalden fazla veya az düzeye getirebilir.

Küçük Tansiyon Nedir?

Sağlıklı bir kişide yapılan kan basıncı ölçümü esnasında iki farklı değer elde edilir. Bu değerlerden büyük olan ve sistolik tansiyon olarak adlandırılan değer; her kalp atışıyla atardamarlardan vücuda kan gönderilmesi esnasında damar çeperine yapılan basıncı ifade eder. Değerlerden küçük olan ise kalbin kasılması bittikten sonra, dinlenir haldeyken kanın damar çeperine uyguladığı basınçtır. Bu değere de küçük veya diyastolik tansiyon adı verilir. Sistolik ve diyastolik tansiyon değerleri, kişinin kalp-damar sağlığı başta olmak üzere genel sağlık durumu hakkında önemli bilgiler verir.

Sağlıklı bir insanda kan basıncı değerleri; büyük tansiyon 120, küçük tansiyon 80 mmHg civarında olarak izlenir. Büyük tansiyonun 130 ve üstü; küçük tansiyonun ise 80 ve üstü değerlerde ölçüldüğü durumlarda yüksek tansiyon veya hipertansiyon rahatsızlığı söz konusu olur. Kan basıncı değerlerinin 90/60 mmHg ve altı ölçüldüğü durumlar ise düşük kan basıncı veya hipotansiyona işaret eder. Hem hipertansiyon hem de hipotansiyon tek başına hastalık değil, altta yatan başka nedenlere bağlı da gelişen rahatsızlıklardır. Bu bakımdan kan basıncı değerlerinin ölçümü, hastalıkların teşhisi adına önemli veriler sunar.

Küçük Tansiyon Nasıl Ölçülür?

Tansiyon; damarlardaki kan akışının bir manşon yardımıyla kısa süreli kesilip, kesintinin sona erdirilmesiyle kan akışının tekrar sağlandığı anda ölçülen basınç değeri ile belirlenir. Sıradan bir tansiyon ölçümünde, kişinin pazı bölgesine yerleştirilen manşonun şişirilmesi ile kol damarlarındaki kan akışı kesilir. Ardından, manşon yavaşça gevşetilerek kan akışına izin verilir ve bu esnada stetoskop vasıtasıyla nabız kontrol edilir. Kan akışının ilk algılandığı anda ölçülen basınç, büyük veya sistolik basıncı gösterir.

Kan akışının ilk duyulduğu anda sistolik tansiyon ölçülürken; duyulan akış sesinin kesildiği anda ölçülen basınç değeri ise küçük veya diyastolik tansiyonu gösterir. Günümüzde sistolik ve diyastolik tansiyon ölçümleri, elektronik tansiyon aletleri vasıtasıyla da yapılabilmektedir.

Küçük Tansiyon Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Diyastolik tansiyonun 70 mmHg ve altında ölçüldüğü hallerde küçük tansiyon düşüklüğünden söz edilir. Hipotansiyon durumu sıklıkla hem sistolik hem diyastolik kan basıncı değerlerinde beraber izlense de belirli sağlık sorunlarında izole küçük tansiyon düşüklüğü de görülebilmektedir. Aşağıdaki koşullarda küçük tansiyon düşüklüğü görülebilir:

İlaç kullanımı: Kan damarlarında gevşemeye neden olan ilaçların kullanımı sonucunda diyastolik tansiyonda düşüş yaşanabilir.

İleri yaş: Yaşın ilerlemesiyle birlikte damarlarda sertlik süreci gerçekleştiğinden, kan damarları esnekliğini yitirir. Bu ise kalp atımıyla birlikte damar çeperine ulaşan basıncın azalması ve dolayısıyla diyastolik kan basıncında düşüş olarak izlenebilir.

Beslenme alışkanlığı: Özellikle günlük beslenme esnasında fazla tuz tüketen kişilerde damar esnekliği azalarak diyastolik kan basıncında azalma meydana gelebilir.

Kalp hastalıkları: Kalbin pompalama fonksiyonunda aksamalara neden olan kalp yetmezliği, kalp kapakçığı bozuklukları, bradikardi (kalbin yavaş atması) gibi rahatsızlıklarda diyastolik kan basıncı düşebilir.

Dehidrasyon: İshal, kusma, terleme, damar yaralanması gibi vücudun yoğun sıvı veya kan kaybettiği hallerde ve kaybedilen sıvı yerine yetersiz sıvı desteği alındığı durumlarda kan miktarı azaldığından, damar çeperine ulaşan basınç da azalarak diyastolik kan basıncında düşme görülebilir.

Küçük tansiyon düşüklüğü durumunda hastada halsizlik, baş dönmesi, görme bozukluğu veya gözlerde kararma, mide bulantısı gibi belirtiler görülebilir. Tedavide hastanın damar içi kan sıvı miktarının artırılması adına sıvı takviyesi verilmesi esas olup, yetersiz kaldığı hallerde kalp atımını destekleyici ilaç tedavileri verilebilir.

Küçük Tansiyon Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Diyastolik tansiyonun 90 mmHg veya daha yüksek olması halinde diyastolik hipertansiyon meydana gelir. Küçük tansiyon yüksekliği genellikle yüksek sistolik kan basıncına eşlik etmekle birlikte, seçilmiş vakalarda izole olarak diyastolik tansiyon yüksekliği olarak da izlenebilir. Aşağıdaki durumlarda küçük tansiyon değeri normalden yüksek ölçülebilir:

Hipertansiyon: Asıl sebebi tam olarak anlaşılamayan, ancak belirli risk faktörlerinin varlığında gelişme sıklığı artan, toplumda sık görülen sağlık sorunlarının başında gelen yüksek tansiyon hastalığında diyastolik kan basıncı sistolik basınç ile birlikte yükselir.

Obezite: Vücut ağırlığının çok yükseldiği durumlarda kan damarlarındaki basınç da artarak diyastolik kan basıncının yükselmesine sebep olabilir.

Böbrek hastalıkları: Böbrekler kan sıvısı miktarını ayarlayan temel organlardır. Bu anlamda, böbreklerdeki kanın süzülme fonksiyonunu aksatacak her türlü sağlık sorununun seyrinde kan sıvısındaki artışa bağlı yüksek tansiyon görülebilir.

Alkol ve kafein tüketimi: Bu maddelerin fazla tüketiminde kan basıncı yükselir. Tüketimin azaltılmasıyla kan basıncının normal değerlere çekilmesi mümkündür.

İlaçlar: Antidepresan, doğum kontrol hapı, amfetamin içeren ilaçlar ve nonsteroid antienflamatuvar (steroid dışı yangı önleyici) ilaçların kullanımında tansiyon yükselebilir.

Tansiyon yüksekliği durumunda kişide baş ağrısı, baş dönmesi, yüzde kızarma, gözlerde kan lekeleri ve burun kanaması gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Tedavide tansiyonun normal değerlere inmesine yönelik egzersiz ve sağlıklı beslenme tavsiye edilir.

 Atardamarın içinde yer alan kan basıncı tansiyon olarak bilinmektedir. Bu doğrultuda yüksek tansiyon ve düşük tansiyon ile beraber İdeal tansiyon ortaya çıkar. Özellikle tansiyonun çok yüksekte ve çok düşük çıkması belli başlı bazı hastalık belirtileri ortaya çıkarabilmektedir. Bunun yaşanmaması için ise dikkatli olunması gerekir.

Büyük/Küçük Tansiyon ve Normal Nabız Değerleri Kaç Olmalıdır?

 Belirli aralıklarla pek çok insan en büyük hem de küçük tansiyon ölçümü yapar. Özellikle meydana gelen bazı belirtiler söz konusu olduğunda nabız değerleri ölçülür. Bu doğrultuda farklı cihazlar ile yapılan ölçüm eşliğinde, belli başlı bazı sağlık değerleri ön plana çıkmaktadır. İdeal tansiyon olarak da bilinen bu değer aralığı kişinin sağlıklı olup olmadığını göstermekte.

 Büyük tansiyonun ortalama 120 ila 130 olması gerekir. Küçük tansiyon ise 70 ile 90 arasında değişkenlik gösterebilir. Gençlerde ve çocuklarda ise tansiyonun düşük çıkması normal olarak değerlendirilir. Fakat özellikle belli bir yaşı geçmiş olan kişiler adına tansiyonun normal değerleri dışına çıkması, ciddi bazı hastalıklar ile karşı karşıya bırakma durumunu yaşatabilir.

 Boynun hemen alt kısmındaki atardamar üzerinde iki parmağı yerleştirmek suretiyle doğru aralık içerisinde nabız değerleri ölçülebilir. Bu durum en kolay tansiyon ölçümü imkanı sağlamaktadır. Ancak özellikle ister geleneksel ister otomatik cihazlar eşliğinde tansiyon ölçüm yapılması önemlidir. Tansiyona gereğinden büyük ya da gereğinden küçük çıkması durumunda, alınacak önlemler büyük öneme sahiptir. Bu açıdan sağlıklı bir insanda nabız 60 ila 100 arasında olmalıdır.