ÖzTürkçe kelimeler arasında da eş anlamlılık olabilir:
Eş anlamlılık sadece isim soylu sözcüklerde görülmez. Eş anlamlı fiiller de mevcuttur:
saklamak - gizlemek, duymak - işitmek
Bileşik isim, deyim ve atasözlerinde yerleşmiş şekilde kullanılan sözcüklerin yerine anlamdaşı kullanılmaz. Örneğin kara bahtlı bileşik sözcüğü yerine siyah bahtlı kullanılmaz.
Yaptığı bir işten ya da bir davranıştan dolayı verilen armağan, ödül olarak ifade edilmektedir. Taşımış olduğu bu anlam ile beraber aynı zamanda eş anlamlı sözcüğü üzerinden de farklı yerlerde kullanılır. Bu doğrultuda ödül kelimesinin eş anlamlı olarak bir sözcüğün bulunduğunu söylemek gerekir.
- Mükafat
Tam olarak taşıdığı aynı anlam ile beraber hem ödül hem de mükafat kelimesi amaca uygun farklı yerlerde kullanım imkanı vermektedir.
Ödül Kelimesinin Eş Anlamlıları Nelerdir?
Ödül kelimesinin eş anlamlısı olarak mükafat kelimesini kullanma imkanı bulunmaktadır. Özellikle herhangi bir davranış ya da iş üzerinden kişiye verilen armağan olarak ifade edilir.
‘’Gösterdiği mücadele ve çaba için o bu mükafatı hak etti.’’
Bu şekilde yukarıdaki cümlede olduğu gibi farklı yerlerde amacı altında kullanılır. Özellikle günlük yaşamda hem ödül hem de mükafat kelimesinin aynı şekilde kullanıldığını ifade etmek mümkün.
TDK’ya Göre Ödül Kelimesinin Eş Anlamlısı
Türk Dil Kurumu üzerinden ele alındığı zaman bu kelimenin eş anlamlı karşılığı olarak ‘mükafat’ kelimesi öne çıkmaktadır. Kişinin herhangi bir sebepten dolayı göstermiş olduğu iş ve davranış üzerinden verilen bir armağandır. Taşımış olduğu anlam kapsamında TDK üzerinden aynı şekilde değişik yerlerde kullanım imkanı tanımaktadır. Böylece arka arkaya gelen kelimeler için anlam karmaşası olmadan düzgün bir şekilde kullanım olanağı verilir.
Kelime Eş Anlamlısı Nedir? Kelime Kelimesinin Eş Anlamlıları Nelerdir?
Kelime Eş Anlamlısı Nedir?
1- Söz
2- Kelam
3- Lakırdı
4- Laf
Kelime Kelimesinin Eş Anlamlıları Nelerdir?
1- Sözcük:
Eski Türkçe bir kelime olan söz, 8. asırdan beri kullanılmaktadır. Bu kelimden türetilen sözcük de kelime ile eş anlamlıdır.
Örnek Kelimeler:
1- Söz cambazlığı 2- Sözlenmek 3- Sözünde Durmak 4- Sözünün Eri
5- Söz etmek 6- Söz Sanatları 7- Açık Sözlü
Örnek Cümleler:
1- Sözünden dönen insanlara asla güvenmemelisin.
2- Hikmet, sözüne sadık biri olduğunu bir kez daha ispatlamış oldu.
3- Sınıf arkadaşlarımla saat ikide buluşmak için sözleştik.
2- Kelam:
Kelam hem ifade hem de kelime anlamına gelir. Osmanlı döneminde sarf edilen güzel ve anlamlı sözlere kelam-ı kibar denirdi. Kelam aynı zamanda İslam'ın en önemli ve kapsamlı ilim dallarından biridir.
Örnek Kelimeler:
1- Ehl-i Kelam 2- Kelam Etmek
Örnek Cümleler:
1- Akşam uğra da karşılıklı iki çift kelam edelim.
2- İmam Gazali genç yaşında kelam ve hadis ilminde eğitim görmüş, daha sonr tasavvufi konulara yönelmiştir.
3- Lakırdı:
yüzyılda literatüre giren lakırdı kelimesi, konuşma, kelime, laf ve söz anlamına gelir.
Örnek Cümle:
1- Maalesef boş lakırdı karın doyurmuyor.
4- Laf:
Dilimize Farsçadan geçmiş olan laf, kelime dizisi, boş söz ve mevzu anlamına gelir.
Örnek Cümle:
''Konuşurken laflarını biraz daha özenli seçmelisin.''
kaynağı değiştir]
Ana madde: Konotasyon
Eş anlamlı sözcükler arasında konotasyon farkı olabilir. Sözcüklerden biri daha olumlu iken diğeri daha olumsuz bir çağrışım yapıyor olabilir. Örneğin kilolu, tombul, şişman ve şişko sözcükleri eş anlamlı olmasına rağmen konotasyonları farklıdır. "Kilolu" sözcüğü normal bir diyalogda kabul edilebilirken, "şişko" hakaret kabul edilebilir. "Tombul" sözcüğü bazen sevimlilik anlamı da taşır. Bu tür eş anlamlı sözcük gruplarına örnek olarak züğürt-yoksul, kısa-bücür, ölmek-vefat etmek, ceset-naaş-leş, sakat-engelli-özürlü ve bedava-beleş verilebilir. "Şişko" kelimesi gibi "ceset" ve "leş" sözcükleri de hakaret olarak kabul edilebilir. "Naaş" kelimesi toplumda sevilen yakınlara hitaben kullanılabilirken, "leş" veya "ceset" sözcükleri ise nefret cümleleri içinde kullanılabilir.
Kulağa kaba veya keskin gelebilecek bir söz yerine daha olumlu konotasyona sahip bir anlamdaşını kullanmaya "hüsnütabir" denir.