İstiklal Madalyası sahibi, Kurtuluş Savaşı'na katılan hayattaki son gazi Mustafa Şekip Birgöl, yaşında hayatını kaybetti. 1. Ordu Komutanlığından verilen bilgiye göre, rahatsızlığı nedeniyle GATA Haydarpaşa'da tedavi gören Mustafa Şekip Birgöl, 11 Kasım sabahı vefat etti.
İstanbul Üsküdar'da yılında doğan Mustafa Şekip Birgöl'ün babası ve dedesi, deniz subayı idi. İlkokulu Hasanpaşa, ortaokulu Bursa Işıklar Askeri Okulunda, liseyi Edirne Kuleli Askeri Lisesinde okuyan Mustafa Şekip Birgöl, daha sonra Harp Okuluna girdi. Birgöl, Fırka Alay'dan Piyade Mülazım (Asteğmen) rütbesi ile Afyon Cephesi'nde Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Büyük Taarruz'da da bulunan Mustafa Şekip Birgöl, düşmanın İzmir'de denize dökülmesinin ardından Samsun'daki kıtasına döndü.
yılına kadar Samsun'da görev yapan Mustafa Şekip Birgöl, daha sonra Sarıkamış, Bayburt ve Muğla'da görev yaparken, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra çıkan bazı ayaklanmaların bastırılmasında fiilen görev yaptı.
Çanakkale Eğitim Alayı, Ezine Dağ Tugayı ve Gelibolu 4. Tümen'de de görev yapan Mustafa Şekip Birgöl, 13 Eylül 'de albaylıktan emekli oldu.
ORGENARAL BAŞBUĞ BULMUŞTU
Eskişehirli Yakup Satar'ın vefatının ardından hayatta kalan son gazi olan yaşındaki Albay Mustafa Şekip Birgöl'ün yaşayan gaziler arasında olduğunu, 1. Ordu Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ ortaya çıkarmıştı. Kayıtlardan ismini bulan Orgeneral Başbuğ, Birgöl'ün yaşadığını öğrendikten sonra İstanbul'daki evinde ziyarette bulunarak yanında 3,5 saat kalmıştı.
Yemeklerini dahi kendisi yiyebilen asırlık gazi Birgöl, GATA’ya kaldırıldığı güne kadar evinde yardıma ihtiyaç duymaksızın yaşıyordu. “Asırlık Gazi”mize Allahtan rahmet diliyor, hem ülkemiz hem de şehrimiz Bayburt’a verdiği üstün hizmetlerden dolayı kendisine olan saygı ve hürmetimizi bir kez daha vurgulamak istiyoruz. Mekanı cennet olsun.
SON GAZİYE ÖZEL TÖREN
OSMANLI Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’ndan mağlup çıkması üzerine Anadolu’yu işgal eden Fransız, Yunan, İtalyan ve İngilizler’e karşı Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının başlattığı Kurtuluş Savaşı’nın son gazisi Mustafa Şekip Birgöl, hayatını kaybetti. TBMM’nin verdiği kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibi Birgöl, yaşındaydı.
Üsküdar’da ’te doğan Birgöl’ün babası ve dedesi, deniz subayıydı. İlkokulu Hasanpaşa, ortaokulu Bursa Işıklar Askeri Okulunda, liseyi Edirne Kuleli Askeri Lisesinde okuyan Birgöl, daha sonra Harp Okuluna girdi. Çanakkale Eğitim Alayı, Ezine Dağ Tugayı ve Gelibolu 4. Tümen’de görev yapan Birgöl, Atatürk’le bir arada bulundu, yüz yüze görüştü. Birgöl, Fırka Alay’dan Piyade Mülazım (Asteğmen) rütbesi ile Afyon Cephesi’nde Kurtuluş Savaşı’na katıldı. Büyük Taarruz’da da bulunan Birgöl, düşmanın İzmir’de denize dökülmesinin ardından Samsun’daki kıtasına döndü. yılına kadar Samsun’da görev yapan Birgöl, daha sonra Sarıkamış, Bayburt ve Muğla’da, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra da, çıkan bazı ayaklanmaların bastırılmasında fiilen görev yaptı. Birgöl, 13 Eylül ’de albaylıktan emekli oldu.
Damadı emekli elektrik mühendisi Bekir Artunç, Birgöl’ün kendisine aktardığı Atatürk ile bir anısını şöyle anlattı: "Atatürk, Mustafa Şekip Birgöl’ün birliğine teftişe gelmiş. Teftiş sonrasında birliği terk ederken, Atatürk’ün peşinden Foks adında bir köpek gidiyor. Atatürk, ’Bu kimin köpeği?’ diye sormuş. Albay, selam verip, ’sizindir’ demiş. Sonra Atatürk o köpeği alıp gitmiş." Birgöl’ün Atatürk ile bir arada bulunduğu dönemler de olduğunu, yüz yüze de görüştüklerini ifade eden Bekir Artunç, kayınpederinin Atatürk’ü gayet iyi bildiğini ve tanıdığını söyledi.
Ersin Kalkan’ın "Son Gaziler" kitabında tanıtılan ve söyleşi yapılan bütün gaziler hayatını kaybetmiş oldu. İstiklal Savaşı’nın son 4 gazisi 3 yıl içinde teker teker aramızdan ayrıldı. İstiklal Savaşı Gazisi Yakup Satar yaşındayken 2 Nisan tarihinde Eskişehir’de, Veysel Turan ise yaşındayken 25 Mart tarihinde Konya’da, Ömer Küyük ise 12 Ocak ’da Çorum’da vefat etmişti.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İstiklal Savaşı’nın hayattaki son gazisi, Mustafa Şekip Birgöl’ün vefatı nedeniyle bir mesaj yayınladı. Gül, mesajında, "Vatanımız için her şeylerini ortaya koyan gazilerimiz, milletimizin gönlünde müstesna bir yere sahiptir. İstiklal mücadelemizin zor şartlarını yaşayan, tecrübelerini yeni nesillere aktaran gazilerimiz, millet olma şuurunun güçlenmesine değerli katkılarda bulundular. Onlar, aynı zamanda yokluklar içinde kurulan ülkenin bugün geldiği ileri noktayı görme gururunu da yaşadılar. Bizler de vatanımıza aynı şuur ve kararlılıkla ilelebet sahip çıkacağız" dedi.
1. Ordu Komutanlığı'nda tören düzenlendi
Törene Birgöl'ün ailesi ve yakınlarının yanı sıra Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Köksal Toptan, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, İstanbul Valisi Muammer Güler, kuvvet komutanları, eski genelkurmay başkanları, milletvekilleri, sivil toplum kuruluşları ve çok sayıda vatandaş katıldı. İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından konuşmalara geçilirken, son gazi Birgöl'ün Türk bayrağına sarılı tabutunun başında 2 asker nöbet tuttu.
Kurtuluş Savaşı'nın son gazisi emekli Albay Mustafa Şekip Birgöl'ün madalyası da tabutunun hemen yanına konuldu. Birgöl'ün kızı İpek Artunç, törende taziyeleri kabul etti.
Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, yaptığı konuşmada, Türkiye Cumhuriyeti'nin ebediyete kadar yaşayacağını söyledi. Birgöl'e Allah'tan rahmet, ailesi ve Türk milletine Başbakan Recep Tayyip Erdoğan adına başsağlığı dileyen Bakan Yazıcı, "Başta Büyük Komutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Mustafa Şekip gibi istiklal aşıklarının üstün fedakarlıkla dolu mücadeleleri her zaman önümüzü aydınlatan bir meşale olacaktır. Onların şanlı mücadelesi büyük ve güçlü Türkiye Cumhuriyeti'ni sonsuza dek yaşatma idealimizde bizleri aşk ve şevkle çalışmaya teşvik edecek, yolumuzun sönmez ışığı olacaktır. Milletimizin ateşle imtihan edildiği dönemlerin şehit ve gazilerine milletçe şükran duygularımızı bir kez daha ifade etmek istiyorum. Tarihin en özlü sayfalarında yerini almış bulunan Kurtuluş Savaşımızın nice isimsiz kahramanlarını da rahmet ve minnetle anıyoruz. İstiklal'in son gazisi diğer şehit ve gazilerimizle birlikte yüreğimizin baş köşesinde yaşayacak" dedi.
Cumhurbaşkanı vekili sıfatıyla bir konuşma yapan TBMM Başkanı Toptan ise, "Hiç kimse kuşku duymamalıdır ki aziz Mustafalarımızın bize emanet ettiği Türkiye Cumhuriyeti dünya durdukça duracak, ebediyen yaşayacaktır. Bize bu cumhuriyeti emanet edenlere, cumhuriyeti kuranlara ve yaşatanlara, bu topraklar için canını verenlere, gazi olanlara minnet ve şükran borçluyuz. Elbette bu toprakları vatan haline getirmek çok zordur. Acaba merhum Birgöl son çılgın Türk müydü. Hayır. Bu çılgın Türkler tükenmeyecektir" diye konuştu.
Konuşmaların ardından Birgöl'ün cenazesi askerlerin omuzlarında bir süre taşınarak Selimiye Camisi'ne götürülürken, saygı atışı da yapıldı.
Selimiye Camisinde ki törende, Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı bir konuşma yaptı. Konuşmasında Kurtuluş Savaşı’nın hangi koşullar altında gerçekleştiğine değinen Ortaylı, Birgöl’ün imkansızlıklar içinde verilen zor mücadelenin yaşayan son tanığı olduğunu kaydetti. Atatürk ve silah arkadaşlarının yokluktan bir vatan kurduğunu ve ömürlerini bunun için feda ettiğini altını çizen Ortaylı, şehit ve gazilere Türk milletinin sonsuz minnetini ve şükran duygularını sunduklarını söyledi. Ortaylı’dan sonra kürsüye Çılgın Türkler kitabını yazarı Araştırmacı Gazeteci Turgut Özakman geldi. Özakman’da dönem itibari ile bin kişilik bir orduya karşı bir avuç insanla mücadeleye çıkan Birgöl gibi kahramanların önemini anlattı.
Son Gazi, yapılan törenlerin ardından toprağa verildi. Ailesine ve ülkemize; Bayburt ve Bayburt Postası olarak başsağlığı diliyor, Allahtan rahmet diliyoruz.
Emekli Albay Gazi Mustafa Şekip Birgöl
Albay Mustafa Şekip Birgöl'ün 7 dedesi de denizci subay. Nesiller boyu süren geleneği karacı subay olarak bozan o olmuş. Harp Okulu'nu bitirmeden Osmanlı Devleti döneminde savaşlar başlayınca onu da okul arkadaşları gibi cepheye sevk etmişler. Çanakkale Savaşları'na genç bir harbiyeli olarak katılan Mustafa Şekip Birgöl, Kurtuluş Savaşı'nda Yunan çetelerle mücadele etmiş. Yaşlı gazi, İstiklal Savaşı'nda teması olduğu Atatürk ile ilgili anılara sahip. Bir asrı çoktan deviren, kulakları ağır işiten İstiklal Savaşı gazisi albayın üç kızından biri olan Tamay yıllar önce, ikiz kızları İnci ve İpek ise 1 yıl önce vefat etmişti.
Kurtuluş Savaşımız’ın son gazisi!
“ŞU ÇILGIN TÜRKLER”İN SONUNCUSU!
Ankara Kitap Fuarı’ndan elimde Av. Dr. İlyas Aktaran tarafından kaleme alınmış olan Son Gazi adlı kitapla döndüm. Kurtuluş Savaşımızın son gazisi Yakup Satar’ın biyografisi. Bir solukta okudum.
Son Gazi Yakup Satar, yılında Kırım’da doğmuş ve yıllık yaşamını 3 ülkenin vatandaşı olarak geçirmiş. 1. Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunda Kut-ül Amare’de çarpışmış, 2 yıl Bağdat’ta esir kalmış.
Ülkeye döner dönmez Mustafa Kemal’in ordusuna yazılıp önce Kütahya-Eskişehir Muharebeleri’nde ardından Sakarya Savaşı’nda ve sonra da Büyük Taarruz’da savaşmış, Afyon’u kurtaran ve İzmir’e ilk giren piyade birliği içinde yer almış “Şu Çılgın Türk”lerin sonuncusu.
Bu inanılmaz yaşamını günü gününe yazdığı notlara aktarmış. O değerli notlar şimdi bir kitaba dönüşmüş durumda ve bu iş ustalıkla yapılmış. Tüm bunlar size de İlhan Selçuk’un Yüzbaşı Selahattin’in Romanı’nı hatırlatmadı mı?
Yazar İlyas Aktaran Kuleli Askeri Lisesi, Kara Harp Okulu ve Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş bir emekli bir askeri hâkim. İnkılap Tarihi alanında da yüksek lisans ve doktora yapmış. İşte tam da bu yüzden kitabın içinde yer alan haritalardan tutun da, cephe okumalarına, tarihsel süreç değerlendirmelerine kadar her şey bir usta işi.
Ayrıca Son Gazi Yakup Satar, yazarın eniştesi. Yani kader de örmüş ağlarını ve yıllar süren titiz bir çalışmanın sonucu bu eser ortaya çıkmış. Bu tarz değerli eserleri bulup çıkarmayı başaran Galeati Yayıncılık yayımlamış kitabı.
SOYKIRIM YALANLARINA EN GÜZEL YANIT!
Son Gazi’nin kendi kaleminden çıkmış olan anılar, birinci elden tanıklıkları ortaya koyması bakımından çok değerli. Malumunuz son yıllarda Yunan edebiyat ve sinema dünyasında Kurtuluş Savaşımız sırasında Rumların yaşadıkları, ileride pişirilip önümüze konması planlanan bir “Rum Soykırımı” yalanına temel oluşturması için her fırsatta köpürtülüyor.
Son Gazi Yakup Satar’ın Büyük Taarruz sırasında 4 günde km koşarak giderken gördükleri bu köpüklü yalanlara en güzel yanıt.
İzmir’e girdikten sonra esirler ve İzmir yangını hakkında yazdıkları ise o kadar etkileyici ki, bir kısmını buraya yazmadan duramayacağım:
“Kaldığımız kışlada binlerce esir vardı… Bunlar üç yıldan beri işgal süresince Türk komşularına her türlü zalimliği yapan sözde Osmanlı vatandaşlarıydılar. Hepsi de yaptıkları katliam ve zulümlerden dolayı şimdi hayatlarından endişe ediyorlardı.
Aslında bana kalsa bunların hepsinin kafasına birer kurşun sıkardım. Çünkü onlara karşı içimde tarif edilmez kin ve nefret vardı. Bunların vahşiliğini Uşak’ta, Alaşehir’de ve Turgutlu’da görmüştüm. Ama Komutanlarımız emir verdi, birisinin dahi kılına dokunamadık
Yanan evlerin çoğunun Ermeni ve Rum ahaliye ait olduğunu anlamıştık, buna rağmen canla başla söndürmeye çalışıyorduk. Ancak üzerimize ateş açılıyordu… Bu esnada üçü Ermeni biri Rum 4 sivil şahıs yakaladık, ateş edenlerin de yangın çıkaranların da bunlar oldukları ortaya çıktı…
Evleri yanan Rum kadın ve çocuklar sahile toplanmışlar. O sırada Ermeni ve Rum çeteler gelip bunların değerli eşyalarını zorla almaya başlamışlar. Hem de kendi dindaşları olmalarına rağmen.
Alay komutanımız emir verdi, derhal sahile gidip tertibat aldık. Bu çaresiz insanların güvenliğini temin ettik, mallarını kurtardık, yağmacıları yakalayıp hapse attık. İzmirli Rumlar sevinçten ağlayarak ellerimizi öpmüşlerdi.”
Son Gazi Yakup Satar’ın şu etkileyici cümlesi, bir dönemi sayfaya sığdırmış bu değerli kitabın arka kapağını adeta mühürlemiş:
“Düşman sadece Yunan gâvuru değildi ki Yavrum… İngilizi vardı, Fransızı vardı, İtalyanı vardı, Rusyası vardı, Ermenisi vardı… Bir de bunlara yardım eden bizim hocalar vardı, şeyhler vardı, ağalar vardı, hainler vardı… Vardı da vardı… Çok şükür bizim bir Allah’ımız vardı. Bir de Mustafa Kemal Paşa’mız…”
Son Gazi: Yakup Satar / İlyas Aktaran / Galeati Yayıncılık / s. /
kaynağı değiştir]
Mustafa Şekip Birgöl, TBMM tarafından kabul edilen İstiklal Madalyası Kanunu gereğince, Milli Ordu’da vazife alması nedeniyle muhariplere verilen kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı.
Birgöl'ün yaşayan gaziler arasında olduğunu, 3 yıl önce 1. Ordu Komutanı olduğu dönemde Orgeneral İlker Başbuğ ortaya çıkarmıştır. Kayıtlardan ismini bulan Orgeneral Başbuğ, Birgöl'ün yaşadığını öğrendikten sonra İstanbul'daki evinde ziyarette bulunarak yanında 3,5 saat kalmış ve böylece hayatta kalan son Kurtuluş Savaşı gazilerinden biri olduğunu öğrenmişti.[4]
Son günleri ve vefatı[değiştir
"Benimle birlikte yaşayan 3 gazi daha var"
Gazi Yakup Satar yaşındayken Eskişehir'deki evinde vefat ettiğinde, "Kurtuluş Savaşı'nın son gazisi" de aramızdan ayrıldı denildi.
Geçen yıl nisan ayında vefat eden Gazi Satar'ın, törenlerle sonsuzluğa uğurlanmasının üzerinden aylar geçmişti ki son gazinin İstanbul'da olduğu ortaya çıktı.
Gazi emekli Albay Mustafa Şekip Birgöl'ü, Orgeneral İlker Başbuğ kendi çabalarıyla bulmuş sağlığında da ziyaret etmişti.
Geçen yıl kasım ayında hayatını kaybeden Gazi Birgül de, Gazi Yakup Satar gibi "son gazi" olarak sonsuzluğa uğurlandı.
Ancak, bugün Hatay'ın Kırıkhan ilçesinden yükselen bir ses son gazinin ne Gazi Yakup Satar ne de Gazi Mustafa Şekip Birgöl olduğunu ortaya çıkardı.
O ses, 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı'nın kahramanlarından birine, yaşındaki Gazi Abdil Ateş'e ait.
Gazi Ateş, cephe de yaşadıklarını daha dün yaşanmış gibi hatırlıyor ve anlatıyor; İstiklal Savaşı'nın yaşayan son gazisinin de kendisi olmadığını söylüyor.
Gazi ateş'e göre kendisi dışında, Şanlıurfa ve Antakya'da yaşayan 1'i kadın 2 gazi daha var.