Diriliş Ertuğrul Söğüt Bilecik haritadaki yeri nasıl, önemi nedir Söğüt nerede kalıyor merak ediliyor. Ertuğrul ‘’ Söğüt benimdir’’ diyerek savaşı başlatacaktır. Söğüt’ün tarihteki önemine haberimizde yer verdik. Söğüt, Marmara bölgesinde bulunan Bilecik ilinin yaklaşık nüfuslu bir ilçesidir. Söğüt ilçesi, Bilecik'in İnhisar, Yenipazar, Gölpazarı, Merkez ve Bozüyük ilçeleriyle birlikte Eskişehir'in Tepebaşı ilçesiyle de komşudur. Kayı’ların Söğüt’teki ilk eseri olan Kuyulu Mescit, ’li yıllarında Ertuğrul Gazi tarafından yaptırılmıştır. Mescide sonradan eklenen giriş bölümü ise ’li yıllarda Sultan İkinci Abdülhamid Han’ın armağanıdır. Dolayısıyla Osmanlı’nın ilk ve son eserinin ikisi bir arada olduğu nadide bir mekandır Ertuğrul Gazi Kuyulu Mescidi.
SÖĞÜT NEREDEDİR?
Söğüt, Bilecik ilinin bir ilçesidir. Osmanlı Beyliği’nin ilk başkenti olarak bilinir. yılında Thebasion adını taşırken Anadolu Selçuklukomutanı Ertuğrul Gazi tarafından İznik Rum İmparatorluğu’ndan alınmıştır ve kendisine Anadolu Selçuklu hükümdarı III. Alaeddin Keykubad tarafından Domaniç ile birlikte verilmiştir. Osmanlı döneminde önce Sultanönü sancağının merkeziyken, sonra merkezin Eskişehir’e taşınmasıyla bu sancağa bağlı bucağa dönüşmüştür. yılında Anadolu vilayeti Bursa sancağının Lefke (bugün Osmaneli) kazasına bağlı bıcaktı. Daha sonra Anadolu eyaletine bağlı merkezi Bilecik olan Ertuğrul sancağının sınırlarına katıldı. En son Hüdavendigâr vilayetine bağlı Ertuğrul sancağına bağlı kaza idi. Kurtuluş savaşında üç kez Yunan işgaline uğramış ve 6 Eylül ’de işgalden yanmış bir şekilde kurtulmuştur. İlçeye bağlı Kızılsaray köyünün girişinde, hem Osmanlıca, hem de Rumca yazılar taşıyan bir Yunan karakolu bulunmaktadır ve bu karakol harap haldedir.
Konumu
Yurdumuzun kuzeybatısında yer alan ilçe kuzeyinde Gölpazarı, kuzeydoğusunda İnhisar ilçesi, güneyinde Eskişehir’in Merkez ilçesi, güneybatıda Bozüyük ve batıda Merkez ilçe ile komşudur. İlçenin yüzölçümü km2 olup, denizden yüksekliği metredir. İl merkezine 31, ekonomik olarak bağlı olduğu Eskişehir’e 52 km uzaklıktadır.
OSMANLININ KURULDUĞU İLK YER “SÖĞÜT”
Osmanlı Devleti’nin ilk kurulduğu yer olarak bilinen, bugün Bilecik’e bağlı ilçe merkezi.
Sakarya ırmağının güneyinde etrafı tepelerle çevrili çok derin ve dar bir boğazın (Söğüt deresi) ağzında, denizden yaklaşık m. yükseklikte yer alır. Bilecik ile Eskişehir arasındaki ana yolun dışında kalır, ancak tâli yollarla güneyde Bozüyük ve doğuda orta Sakarya vadisi üzerindeki yerleşim yerlerine bağlanır. Kasabanın adı muhtemelen söğütgiller ailesinden olan ve genellikle su kenarlarında yetişen bir ağaçtan gelir. Söğüd / Söğüt’ün Sagouados adlı bir eski yerleşme yeri olduğu iddiaları ispat edilememiştir. Bununla birlikte buranın Bilecik gibi İznik-Eskişehir-Kütahya yolu üzerinde teşekkül etmiş bir kasaba olabileceği belirtilir. XV ve XVI. yüzyıl kaynaklarında Bey Söğüdü, Söğüdlü, Söğüdcük ve Söğütcük gibi adlara rastlanması ( Numaralı Muhâsebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri, s. 55; Hüdavendigâr Livası, s. ) yer isminin menşei hakkında belirleyicidir.
SÖĞÜT’ÜN TARİHİ SÜREÇ İÇİNDE Kİ YERİ
Söğüt’ün tarihî süreç içinde bir yerleşme yeri halinde ne zaman ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemektedir. Eskiçağ’da orduların geçtiği güzergâh üzerinde olduğu belirtilen Söğüt yöresinin tarihi, Bilecik’i de kapsayacak biçimde Bitinya (Bithynia) bölgesinin genel tarihi içinde yer alır. Fakat buranın bir yerleşme yeri olarak ortaya çıkışı, Osmanlı Beyliği’nin kurulma aşamasının yaşandığı XIII. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşmiş olmalıdır.
Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ; Bilecik,Yenişehir, Göynük, Nallıhan, Mudurnu, Eskişehir, Kütahya, Mihalıççık, Simav, Gediz, Uşak, Sivrihisar Sancak ve kazalarıyla Osmaneli, Taraklı, Küplü, Emet, Pazarcık, Tavşanlı, Seyitgazi nahiye, Belediye ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine 9/10 Temmuz () tarihli ve numaralı şu tamimi göndermiştir:
“ Müdafaasızlık, daha doğrusu müdafaa-i vatan uğruna iras-ı kesel edecek mahirane teivikat yüzünden Yunan gibi sefil bir düşman, Soma-Akhisar cephesinden Bursa Yenişehir’e kollarını sallayarak ve karşısında bir Müslüman Türk erkeği görmeyerek funduszeue.infoçtiği topraklarda çiğnediği şühedanın mezarları rezil ettiği Müslüman ırzı bizi hala utandırmayacak mı? Düşmanı karşılamak, evlatlarımızı düşmana karşı sevketmek zamanı ne vakittir? Kaçanlar buralara kadar geldi. Biz de bu firarilerle nereye kadar kaçalım? Bizde beraber kaçarsak, buraya kadar gelen düşman kaçtığımız yerlere gelemeyecek mi? Vatanı namusu mezarı mı emanet edeceğiz? Önünden kaçtığımız düşmanın kuvvet ve kıymeti nedir? Bu Müslüman yurdun de bu sefil düşmana karşı koyacak, ırzına, dinine, toprağına kitabına sadık, ecdadına layık evladı kalmadı mı? Tüfeği olmayanın orak ve baltası da mı yoktur? Ecdadının lanetine muhatap kalmayı Söğüt halkı asla kabul etmeyecektir. İmkan her nereye kadar müsaitse, erkek, dişi genç, ihtiyar düşman karşısına gideceğiz. Sizlerde Müslüman Türk kanını, din ve namus hissiyatınızı bizimle beraber çalışmaya, her fikri, her nifakı bugün için terk etmeye rizay-i teşebbüsatınıza dair cevabınızı bekleyerek evlatlarımızı cepheye göndermek üzere, sözümüze burada hitam veririz. “
Belirtilen tarihi idealini gerçekleştirmek gayesiyle, her siyasi buhrandan
Faydalanmasını bilen Yunanistan için I. Dünya Savaşı iyi bir fırsattı. Zaten savaşın devam ettiği günlerde itilaf Devletleri’nin de Yunan ordusuna olan ihtiyaçları artmıştı. Nitekim İngiltere Dışişleri Bakanı Lord E. Edward Grey 11 Ocak tarihinde Yunanistan yöneticilerine bir teklifte bulundu. İngiliz Bakan bu tekliflerinde, Sırbistan’a yardım şartıyla Anadolu kıyılarından hatırı sayılır bir kısmın Yunanistan’a bağışlanabileceğini dair söz verdi.
İngiltere 12 Nisan’da müttefikleri adına “ Yunanistan’a, Türklere karşı savaşa katılma bedeli olarak Ocak’ta vaad edilen Aydın vilayeti dahilindeki araziyi garanti etmeye hazır olduklarını “ bildirdi.
Yunanistan Başbakanı Venizelos hemen savaşa girmek taraftarıydı. Ancak Almanya taraftarı olan Kral Kostantin savaşa girmekte çekingen davranıyordu. Bu durum Yunanistan iç politikasında bir buhran bile doğurmuştu. Sonunda yönetimi ele geçirmeyi başaran Venizelos, 11 Haziran ’de Yunanistan’ı savaşa soktu.
Bu şekilde Yunanistan, İtilaf Devletleri yanında savaşa girmenin karşılığı olarak, daha önce hayal etmiş oldukları toprakları kazanacaktı. Bu arada Yunan Başbakanı ülkesini savaşa sokarak vaat edilen tazminata hak kazanmıştı. Nitekim İzmir ve çevresinde İtilaf Devletleri’nin emniyet ve selametlerini tehdit edici hiçbir olay olmamasına rağmen, Mondros Mütarekesi’nin 7. Maddesine dayanak gösterilerek 15 Mayıs ’da Yunan askerinin İzmir’e çıkması sağlandı.
Ancak Yunanistan, İzmir ve çevresiyle yetinmeyerek işgallerini Ege Bölgesi içlerine doğru genişletti. İzmir ve çevresinden sonra Aydın, Nazilli Menemen, Bergama, Manisa, Uşak, Afyon, Eskişehir, Kütahya, Balıkesir, Bursa ve Batı Trakya’da Yunan güçlerince işgal edildi. Ayrıca çalışma alanı olarak seçilen Söğüt ve çevresine de Yunan askeri girmeyi başardı. Yöremiz toprakları Ocak arası üç gün, 24 Mart-1 Nisan arası sekiz gün, 12 Temmuz Eylül arası da onüç ay yirmibeş gün olmak üzere düşman işgalinde kalmıştır.
İzmir’e ayak bastıkları ilk gün, yirmisi subay olmak üzere şehrin ileri gelen bazı kişilerini şehit eden Yunanlılar, hemen sonraki günlerde de bu cinayetlerini devam ettirerek pek çok masum kişiyi öldürdüler. Türk evlerine hücum ile ırz, mal, gasp ve tecavüzlerine kalkıştılar. 11 Eylül ’da İzmir’de yangın çıkardılar. Daha sonra aynı zulümleri, işgal ettikleri diğer yerlerde devam ettirdiler.
Yunanlılar ikinci işgalleri ( 24 Mart – 1 Nisan ) esnasında özellikle II. İnönü yenilgisinden sonra geri çekilirken Söğüt’ün merkezinde ve köylerinde çok insanlık dışı davranışlarda bulunmuşlardır. Söğüt halkının ileri gelenlerince hazırlanan 10 Nisan tarihli raporda, bu Yunan mezalimi özetle şöyle belirtilmektedir.
1. Paşaağaların Dursun Hanım ile Cami-i Kebir Mahallesi’nden Tahsildar Mehmet Efendi’nin validesi Hatice Hanım süngülemek suretiyle öldürülmüşlerdir. Dursun Hanım’ın feryadına karşı kahkahalarla gülerek eğlenmişlerdir. Yine Cami-i Kebir Mahallesi’nden Hacı Efendi’nin onüç yaşındaki kızının bakirini izale (tecavüz) ederek beraberlerinde götürmüşlerdir. Aynı mahalleden Şaheste Hanım ile Çimenlik Mahallesi’nden Emirlerin İbrahim’i birçok işkenceyle feci şekilde öldürerek, her ikisininde evlerini yakmışlardır.
2. Çimenlik Mahallesi’nden Kasap Hacı Emin, Hıfzıhüseyin Mahallesi’nden eski Tahrirat Katibi Mustafa Efendi, Cami-i Kebir Mahallesi’nden de Kızıloğlu Rüştü düşman tarafından alınıp götürüldüğü tesbit edilemediğinden, yaşayıp yaşamadıkları bilinmemektedir. Aşcı Ahmet Çavuş, dövülmek suretiyle öldürülmüş ve cesedi yakılmıştır.
3. Sekizyüz kadar Müslüman evi yakılmış ve eşyaları da yağma edilmiştir.
4. Üç Camii, üç Mescit, iki Medrese,Bir Dergah-ı şerifle birlikte içerisine
40 erkek ile 60 kadın doldurmak suretiyle Cami-i Kebir (Büyük Cami) yakılmıştır. Caminin taştan yapılmış olması sebebiyle mazlumlar büyük bir faciadan hayatlarını kurtarmışlardır. Mebus Halil Efendi’nin babası İbrahim Efendi feci şekilde dövülerek parası alınmıştır.
5. Ertuğrul Gazi Hazretleri’nin türbesi üzerindeki sanduka kırılmak suretiyle kaldırılmış ve mübarek mezarı kazılmıştır. Ayrıca, üzerinde asılı lamba kırılmış, bu billur parçalarından haç işareti yapılmıştır. Bu arada Kur’an-ı Kerim’ler yırtılarak ayaklar altında çiğnenmiş, özetle türbenin içerisine çeşitli pislik dökülmüş ve bu vahşeti yazmak kalemin gücü yetmeyeceğinden gözle görülerek alamamak ve Yunan vahşetine karşı lanetler yağdırmamak kabil değildir.
6. Türbenin etrafında bulunan binaların hepsi yakılmıştır. Bu arada Ertuğrul Gazi Hazretleri’nin zevc-i muhteremlerinin (saygıdeğer eşlerinin) kabri üzerindeki demir parmaklık tahrip edilerek kabri kazılmış ve birçok yerlerine haç işareti dikilmiştir. Ayrıca Osman Gazi Hazretleri’nin vefat ettiği mahalli gösterir abide yıkılmış ve etrafında kalemin yazamayacağı çeşitli pislikler dökülmüştür. Türbede bir Müslüman kadının ırzına geçilmiş ve memeleri kesilmek suretiyle orada öldürülmüştür.
7. Söğüt’ün merkezinde ’yi aşkın han, dükkan ve fırın eşyaları ile birlikte yakılmıştır. Bu arada kutsal yapılar, (Müslümanların sığınakları olan evler) da eşyalarıyla beraber yakıldığı gibi tahliye sırasında kaçamayan mazlum Müslümanların bir kısmı öldürülmekle, genç kızların bikrini izale olunarak beraberlerinde götürmüşlerdir.
Kasabadaki Müslümanların hepsinin mal ve mülkü zaptedilmiş, kendileri de darp, hakaret ve çeşitli işkence edilmek suretiyle zulme uğramışlardır. Kura katibi Osman Efendi, Sabık Tahsildar Niyazi Efendi ile Hacı Sait Efendi’nin Mehmet Efendi gibi ileri gelenlerle eski muallimlerden Emin Turgut Efendi boğulma tehlikesi geçirmişlerdir. Evler Yunanlılar tarafından karpit dökmek suretiyle kasten yakılmıştır.
61’inci Tümen Komutanı Albay İzzettin Bey’in Garp Cephesi Komutanlığı’na gönderdiği 15 Nisan tarihli raporun da Yunan Mezalimi şu tüyler ürpertici cümlelerle dile getirmektedir.
Söğüt, Yeniköy, Sırhoca, Aşağıköy, Akçapınar, Karabayır köylerinde düşman yangınlar çıkartmış, Yeniköy kamilen yakılmış, diğer köylerde pek az hane kalmıştır. Söğüt Ertuğrul Gazi Türbesi’nin şimdiki görüntüsü pek acı vericidir. İstilaya uğrayan köylerin harp bölgesi haricine çıkaramadıkları hemen bilumum hayvanatı, düşman tarafından sürülüp götürülmüş veya yedirilmiştir. Hububat ve yiyecekler de tamamen yağma edilmiştir. Camilerden aldıkları Kuran-ı Kerimleri yırtıp abdesthanelere atmış ve pisletmişlerdir. Yerli Rumlar’ın iştirakleriyle eşyalar yağma edilmiş paraları üzerlerinden alınmış, Söğüt’ten Şahine Kadın, Fabrikatör Sabri Efendi’nin büyük validesi Dursun, Tahsildar Mahmut Efendi’nin validesi Hatice Hanımlar birçok işkence ile şehit edilmişler ve üç kadını Söğüt Kasabası yangınında yakmışlardır. Hacı evlatlığı onüç yaşlarında ’nın bikrini izale etmişler (kızlığının bozmuşlar) ve beraberlerinde götürmüşlerdir. Söğüt erkeklerinden Ahmet Çavuş, Emirlerin İbrahim darp tesiriyle (dövülerek) şehir düşmüşler, Sabık Tahrirat Katibi Mustafa, Kasap Hacı Emin ve Kızıloğlu Rüştü de düşman tarafından götürülmüşlerdir. Ertuğrul Gazi Türbesi’nde bir Müslüman kadını tecavüz edildikten sonra memeleri kesilerek şehit edilmiştir. Zeyve köyünden civar ormanlarında saklanan kadınları saklandıkları yerde yakalanarak kötü uygunsuz işler yapmışlar, Yeniköy ’den hasta ve sakat olduklarından çıkamamış olan Şeyh Ahmet oğlu Ali Molla, Halil oğlu Ali Ağalarla ve Alilerin Mustafa validesi Fatma kadın gayet feci bir suretle şehit edilmişler ve naaşları köyde bulunmuştur. Söğüt’ün Buriçak (Borcak) köyünden Kargacıoğullarından Kamil para için revolver ile beyni parçalanarak şehit edilmiştir.
Yukarıda belirtilenlerden başka Söğüt köylerinde görülen Yunan zulmünden tespit edebildiklerimiz köyler şöyledir.
Borcak Köyü
Bu köy halkından kırkbeş yaşlarında Karaağaçoğullarından Süleyman oğlu oğlu Kamil parasına tamahen şehit edilmiştir. Fehimak Ali de sopa ile dövülerek işkenceye maruz kalmıştır.
Hayriye Köyü
Köy harp dahilinde kaldığı için bütün evler yıkılmıştır. Hayvanlar düşman gelmeden önce kaçırıldığı için Yunanlılar sadece dört hayvan alabilmişlerdir. Bununla beraber, caminin halı ve kilimleriyle, evlerde buldukları diğer eşyayı yağma etmişlerdir.
Savcıbey (Aktaş) Köyü
Köy düşman işgalinden önce boşaltıldığı için can ve mal kaybı olmamıştır. Bununla
beraber köylünün bir hayli eşyası zarar görmüştür.
Kamuranteke (Doruk) Köyü
Köyde 25 ev Yunanlılar tarafından yakılmıştır. Bu arada eşya ve zahire de gasbetmişlerdir. Hayvan ve insan zayiatı yoktur.
Hamitabat Köyü
Düşman işgalinden önce, hayvanlarını ve kıymetli eşyalarını Sakarya’nın öbür tarafına naklettiklerinden pek fazla zayiat olmamıştır. Köyde kalanlar Yunanlıların hakaret ve işkencelerine maruz kalmışlardır. Her gün köye gelen Yunan askerine tavuk ve yumurta vermek zorunda bırakılmış ve böylece evlerini yakılmaktan kurtarmışlardır. Bu arada daha fazla işkence görmemek için zaman zaman aralarında para toplayarak Yunan askerine vermek zorunda kalmışlardır.
Küre Köyü
Köy düşman kuvvetlerinin ayağı altında kalmıştır. Yunan askerleri köyün ileri gelenlerinden Muhtar Halil Ağa, Hatip Hüseyin Efendi, Emekli Yüzbaşı Hüseyin Efendi, Hafız Ahmet Efendi adlarındaki kişilere tehdit ve hakaret etmek suretiyle para almışlardır. Nitekim 27 Mart '’e köye gelen Yunan askerleri köylüden lira para istemişlerdir. Köylüler “bu köy fakir bir köydür.
Bu kadar para bulamayız deyince köy yanındaki iki evi kundaklamak kalkmışlar hatta ateşe vermişlerdir.” Köylü istedikleri parayı vermek suretiyle kurtulmuştur. Bu arada köyden tavuk ve yumurta da almışlardır.
Sırhoca Köyü
25 Mart ’de köye gelen Yunan askerleri 70 haneden ibaret olan köyün camisi ile, 48 hanesini ve okulunu eşyalarıyla beraber yerle bir etmişlerdir. Ayrıca köy halkından Bayraktaroğlu Ali, Hacı Hayri’nin Mehmet, Koca Ali’nin Süleyman ve Sarı Hasan’ın Abdullah’a ait çok sayıda hayvanı gasbetmişlerdir. Köy ahalisi daha önce tedbir aldığından ırz ve namuslarını korumuşlardır.
Hamidiye Köyü
Yunan askerleri, bu köyden 14 kişiyi çeşitli işkencelerle şehit etmiştir. Köyde bulunan çok sayıda hayvanı gasbetmişlerdir. Ambarlarda buldukları zahireyide almışlardır. Verdikleri zararın değeri lira civarındadır.
Zeyve (Dereboyu) Köyü
Köy heyetinin 10 Nisan tarihli tutanağına göre Yunanlıların burada işledikleri insanlık dışı fiilleri şöyledir;
1. Halkı 25 Mart günü köy camiine toplayarak şimdi hepinizi yakacağız, para çıkarınız tehdidiyle bütün halk soyulmuş, göze dokunur elbiseleri gasp edilmiştir.
2. Bütün evlere girilerek kıymetli eşyalar yağma edilmiştir. Bu arada camiinin kilimleri de alınmıştır. Derelere kaçırılan hayvanlar dahi toplanarak Söğüt’e nakledilmiştir.
3. Dağlara, ağaçlıklar arasına kaçan köylü kadınlarının bir kısmı basılarak ırz ve namuslarına tecavüzatta bulunulmuştur.
4. Köyün bütün hububatı yağma edilmiştir. Yiyecek hiçbir şey bırakmamışlardır. Gidecekleri gün taşıyamadıkları un, makarna, erişte gibi yiyecekleri çamur ve kül içine atmışlar, içlerine pislik karıştırmak suretiyle yenmez hale getirmişlerdir.
5. Köyde keçi, koyun, öküz, tavuk, horoz vs. hiçbir hayvan bırakmamışlardır.
6. Köyde kalanlardan dayak yememiş işkence görmemiş kimse yoktur. Yetmişlik ihtiyar Kara Hasanoğlu Ahmet Ağa’nın sırtı kanlar içindedir. Kara Mehmet oğlu Mustafa’nın kafasında da ayrıca yara vardır.
7. Köyden İsmail, İbrahim Çolak oğlu İbrahim Çavuş ve Kara Ali oğlu Hasan’ı beraberlerinde götürmüşlerdir. Ne yaptıkları malum değildir.
Sönmez Köyü
Söğüt’ün işgalinden üç gün sonra yerli Rumların kılavuzluğunda köye gelen Yunan askerleri; inek, 65 öküz, 18 beygir, 20 merkep, 90 koyun-keçi, hesapsız tavuk, yumurta toplamışlardır. Bu arada ambardaki zahireyi, caminin kilimleri, köyde bulunan arabaları gasbetmişlerdir. Köyde dayak yemeyen kalmamıştır. Kesmeye yatırdıkları Hacı Mehmet Ağa’dan , Hacı Hüseyin Ağa’dan 30 lira almışlardır.
Kızılsaray Köyü
Düşman gelmeden önce köy boşaltılmıştır. Köyde kalan iki kadından birisi kolundan süngülenmiştir. Köyde buldukları hayvanları gasbetmişlerdir. Caminin kilimleri almışlar, Kur’an-ı Kerim’leri tuvalete atmışlar ve köyden üç kızın bikrini izale etmişlerdir.
İnhisar Köyü
Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşiv’ inde Yunanlılar İnhisar Köyü’nde yaptıkları vahşet ve zulümleri ile ilgili bir belgeye rastlayamadık. Ancak İnhisar halkından Hasan Uysal bu konuda şu bilgileri vermiştir.
“ Yunan askerleri köyümüzde çok zulüm yaptı. Köyün 95 evini ateşe verdiler. Biz kaçtık. Köyümüzün genç kızlarından ve kadınlarından pek çoğuna tecavüz ettiler. Yine köyümüzden onların bu çirkin fiiline karşı çıkmak isteyen 5 kişiyi öldürdüler. Ayrıca köyümüzün ileri gelenlerinden birinin kızını da beraberlerinde götürdüler.
Yunan’ın köyümüzdeki zulmüne Ermeniler yardımcı olmuştur. Tavuk gibi uysal yaşayan Ermeniler, Yunan gelince hepsi horoz oldular. Karıları kızları birer efe olup çıktılar. Aynı şekilde Rumlar da.
Yunan gelince Ermeni ve Rumlar, gavurluklarını gösterdiler. Bu civarda Ermeni ve Rumlar, Yunan askerlerine rehberlik yaptı. Kim zengin, kimin kızı var, kimin karısı güzel, Türkler ne yapıyor? Bu gibi bilgileri, Yunan askerine hep onlar ulaştırdıfunduszeue.infoın yardımlarıyla köyümüzde soyulmadık ev kalmadı”
Yunan İşgalinde son söz olarak diyebiliriz ki;
Söğüt ve çevresi halkı Yunan işgalinin ağır faciasını yürekleri parçalanarak görmüştür. Bununla beraber, yedisinden-yetmişine kadın-erkek, zengin-fakir milli duygusu yüksek bütün yöre halkı Milli Mücadele’de yer almışlardır. Ayrıca, Söğüt’lüler vatanın kurtuluşu için hiçbir fedakarlıktan çekinmemişler, maddi-manevi bütün imkanlarını seferber etmişlerdir.
Kurtuluş savaşımızın başlarında İttihat ve Terakki Fırkası kendini feshetmişti. Onun yerini almak için kurulan Teceddüt Fırkası aktif bir rol oynayamıyordu. Bununla birlikte ülkenin en güzide gücünü İttihatçılar oluşturuyordu. Ancak ittihatçıların baskısından kurtulan muhalefet yılı Ocak ayında Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nı yeniden kurmuşlardı.
İlk defa 21 Kasım tarihinde kurulan Hürriyet ve İtilaf Partisi, İttihat ve Terakki’nin iktidarı tam olarak ele almasından sonra hiçbir varlık gösteremeyerek atıl bir vaziyette kalmıştı.
Mondoros Mütarekesi (30 Ekim ) sonrası gelişmelerden faydalanarak faaliyete geçen Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Milli Mücadele’ye karşı idi. Bundan dolayı Anadolu harekatına karşı olanlar ile azınlıklar bu partini çatısı altında toplandı. Yine partinin İslami görüşleri savunması ve özellikle kurucuları arasında Şeyhülislam Mustafa Sabri gibi bir din adamının bulunması, partinin yer yer Anadolu’da da desteklenmesini sağladı. Ayrıca Hürriyet ve İtilaf Fırkası, mütareke yıllarında “İngiliz
Himayeciliği” görüşünü benimseyerek İngiliz Muhipler Cemiyeti ile de işbirliği yaptı.
İngilizlerin de desteğini alan Hürriyet ve İtilaf Fırkası, kısaca Milli Mücadele’ye karşıydı. Buna karşılık İttihat ve Terakki Fırkası Anadolu harekatı yanında yer almıştı.
Ülkenin ileri gelen askeri ve sivil yöneticileri ile eşraf bu iki parti arasında bölünmüştü.
Bu durum, hiç kuşkusuz Söğüt ve çevresini de etkilemiştir. Şöyle ki Milli Mücadele’nin ilk günlerinde giriş kısmında da denildiği gibi Söğüt bir kaza merkezi olup, Ertuğrul (Bilecik) Mutasarrıflığına bağlıydı. Vilayetine bağlıydı. Bursa Valisi ise, Hürriyet ve İtilaf Fırkası mensubu Gümülcineli İsmail Bey idi. 13 Mart tarihinde Valilik makamına oturan İsmail Bey’in ilk icraatı, Milli Mücadele’ye ve bu amaçla yapılan hazırlıklara karşı çıkmak oldu. Bu cümleden olarak gizlice yaptırdığı soruşturmalarda Milli Mücadele yanlılarını, bu arada örgütlenmeye çalışan genç subay ve aydınları saptıyor, bunları çeşitli bahanelerle kent dışına sürüyordu.
Böyle bir ortamda, Osmanlı Devleti’nin ilk başkentine yakışır bir şekilde davranan vatansever Söğüt’lüler aşağıda da değinileceği üzere milli harekatın en ön saflarında yer almışlardır.
İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edildiği haberinin Söğüt’e ulaşması halkı üzüntüye sevk etti. Olaydan fazlasıyla üzüntü duyan Söğüt’ün yurtsever halkı 15 Mayıs ’da çeşitli makamlara ve İtilaf Devletleri temsilcilerine protesto telgrafları gönderdiler.
Bu telgraflara arzu edilen cevabın gelmemesi ve olaydan dolayı devam etmekte olan galeyanın durmaması üzerine 21 Mayıs ’da bir protesto telgrafı daha ilgili makamlara gönderildi. Belediye Reisi Kamil imzasıyla bir sureti de İstanbul hükümetine gönderilen bu telgrafta şöyle deniliyordu;
“ Üzücü İzmir hadisesinden dolayı kaza halkının galeyanını altı gün evvel İtilaf Devletleri’nin temsilcilerine arz etmiştik. Şimdiye kadar sükuneti sağlayacak bir haber alamadık.Köylerden merkeze toplanan ahali heyecan içinde “Hükümet-i müttefikamızın” emir ve açıklamalarını beklemektedir.”
Söğüt Müftüsü Mustafa Lütfi Efendi (Kileci)
()’da Söğüt kazasının Hüseyin Efendi mahallesinde doğdu. Kilecizade İsmail Efendi’nin oğludur. İlk öğrenimini Söğüt Sıbyan Mektebi’nde, orta öğrenimini de yine Söğüt Rüştiye’sinde yaptı. Daha sonra İstanbul’a gitti. Fatih Dersiamlarından Ünyeli Hacı Hafız İbrahim Efendi’nin tedrisine (ders halkasına) katıldı. Ocak ’da müderrislik icazeti aldı.
Öğrenimi sonrasında, Söğüt Mahkeme-i Şer-iye Katipliği ve Söğüt Eytam Müdürlüğü görevlerinde bulundu. Bu arada Söğüt Maliye Sandık Eminliği görevini de yürüttü. 15 Ağustos ’de Söğüt Müftülüğü’ne tayin edildi.
Müftü Mustafa Efendi, Bursa valilerinin ve özellikle Şeyhülislam Mustafa Sabri’nin menfi tutum ve bu yöndeki baskılarına rağmen, Milli Mücadele’nin ilk günlerinde ulusal harekat yanında yer aldı. O cami kürsülerinde, meydanlarda düzenlenen mitinglerde Milli Mücadele’nin hedef ve amaçlarını Söğüt halkına anlatmıştır. Bir defasında cami kürsüsünde ayağa kalkarak;
Ey cemaat, Ey Söğüt’lüler !
“Siz herhalde kadınlarınızı, kızlarınızı Yunan Gavuruna peşkeş çekmek istiyorsunuz” gibi sert sözlerle Söğüt halkının milli duygularını galeyana getirmeye çalışmıştır. Onun bu yöndeki çalışmalarında daha sonra milletvekili de olan Halil Efendi, Hakim Cavit Bey gibi Söğüt halkının ileri gelenleri de yardımcı olmuştur.
Ayrıca aşağıda daha ayrıntılı olarak belirtileceği gibi, Müftü Mustafa Efendi Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluş ve faaliyetlerinde görev aldı. Bu arada gönüllülerden oluşan Söğüt Milli Gündüzbey Taburu’na komuta etti. Bu arada Ankara Fetvası’nı Söğüt Müftüsü olarak, tastikledi.
İstiklal madalyası sahibi olan Mustafa Lütfi Efendi (Kileci), Söğüt Müftüsü iken 26 Temmuz tarihinde vefat etmiştir. Soyadı olan KİLECİ Söğüt’te bir Sokağa verilerek ölümsüzleştirilmiştir.
Ali Rıza Paşa Hükümeti’nin İstifası ve Tepkileri ;
Söğüt’lülerin Tepkisi ;
Mustafa Kemal Paşa’nın telgrafı üzerine, yeni hükümetin milli isteklere uygun nitelikte kurulması için Söğüt halkı da faaliyete geçti. Bu cümleden olarak, halk adına Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı Abdullah imzasıyla Meclis-i Mebusan’a telgraf gönderilmiştir.
6 Mart tarihli telgrafta; Kanun-ı Esasi’nin hükümlerine uygun olarak ve vatanın selametini temin edecek tarafsız bir hükümetin kurulması istendikten sonra şöyle deniliyordu;
“ İtilaf Devletlerinin memleketimizin geleceği hakkında karar almak üzere bulundukları şu nazik zamanda hükümetimizin ansızın istifasının meydana gelişini üzüntü ve hayretle öğrendik. Milli Meclisimizin güvenini kazanamayan bir hükümetin işbaşına geçmesi içeride nifak ve düşmanlığı başlatacağından asla izin vermeyeceğimizi arz eyleriz. Ayrıca Kanun-ı Esasi’nin hükümlerine uygun olarak vatanımızın selametini sağlayacak tarafsız bir hükümetin kurulmasını talep eyleriz.”
Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin Kuruluşu ;
Mondros Mütarekesi (30 Ekim ) sonrasında başlayan İtilaf işgalleri özellikle İzmir’in 15 Mayıs ’da Yunanlılar tarafından işgali Türk halkı tarafından nefretle karşılanmış, yurdun her tarafında milli cemiyetler ve Kuva-yı Milliye teşkilatları kurulmuştur. Bu arada Anadolu’nun çeşitli yerlerinden Saderet Makamına, işgallerin kaldırılması yolunda girişimlerde bulunulması için çok sayıda telgraflar çekilmişti. Başka bir ifadeyle, Yunan askerinin İzmir’e ayak basması, Türk halkını süratli bir şekilde teşkilatlandırdı. Henüz daha İzmir’in Yunanlılar’a verileceğinin duyulması üzerine, İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti, Kolordu Komutanı ve Vali Nurettin Paşa’nın da yardımıyla Mart tarihleri arasında İzmir’de bir kongre toplandı. Bu kongreyi 1.( 28 Haziran–12 Temmuz )
Balıkesir Kongreleriyle, Nazilli ( Ağustos ) ve Alaşehir ( Ağustos) kongreleri izledi.
Bu faaliyetlerinde tesiriyle Söğüt’te milli örgütlenmeye gidilmiştir. Ancak çalışmamızda, buradaki ilk milli örgütlenmenin ne zaman faaliyete geçirildiğini tespit edemedik.
Bu yazının “Söğüt Kazası Hareket-i Milliye Redd-i İlhak Heyeti ve Belde-i Belediye Riyaseti” hitabıyla başlaması Söğüt’te Ekim tarihinden önce milli örgütün bulunduğunu göstermektedir. Kuruluş tarihini tespit edemediğimiz bu milli örgütün adının da “Redd-i İlhak” Cemiyeti olması muhtemeldir. Zira Temmuz tarihleri arasında toplanan II. Balıkesir kongresinde; “ Redd-i İlhak” cemiyetlerinin isimlerinin fiili mukavemetin başladığını göstermek üzere, “Hareket-i Miilile Redd-i İlhak” olması kararlaştırılmıştır. Bu karara uyularak, “ Söğüt Redd-i İlhak Cemiyeti’nin ismi “ Hareket-i Milliye Redd-i İlhak olarak değiştirilmesi muhtemeldir.
Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin Faaliyetleri ;
Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı arşivinde bulunan karar defterine göre, Milli Mücadele’de önemli hizmetlerde bulunmuştur. Cemiyetin faaliyetleri ve aynı zamanda çalışmaları hakkında bir fikir vermesi için söz konusu defterdeki kararları özetle sunmayı uygun bulduk.
Kasım tarihinde yapılan ilk toplantısında Cemiyet idare heyeti sekiz karar almıştır. Bu kararlar şunlardır;
1. Karar: Seçim yapılmıştır. Seçim sonunda Abdullah Efendi cemiyetin başkanlığına getirilmiştir. Ayrıca Halil Efendi de kuruş maaşla katip olarak görevlendirilmiştir.
2. Karar: Halk tarafından yapılan yardımları toplamak, aylık-gelir-gider işlerini yürütmek üzere, Belediye Katibi Hayri Efendi’nin kuruş maaşla cemiyet emrinde görevlendirilmesi kararlaştırılmıştır.
3. Karar: Daha önce “ Geçici Heyet” tarafından halktan alınmakta olan yardım listesinin kabul edilmesi ve bunların aylık gelir ibra edilmekle beraber cetvellerin yeniden tetkikine karar verilmiştir.
4. Karar: Kazaya bağlı nahiyeler konum ve mevkilerine göre üç kısma ayrılarak, kaza merkezi ile birlikte bu yerlerin asayişinin temini için 30 kişilik bir müfrezenin kurulması kararı alınmıştır. Ayrıca bu müfrezenin çalışmalarını denetlemek üzere bir müfettiş tayin edilmesi kararlaştırıldı.
5. Karar: Kazada kullanılacak müfettiş ve kolbaşıları 40, Süvarilere 30 ve piyadelere de 20 lira olmak üzere aylık maaş verilmesi kararlaştırılmıştır.
6. Karar: Haftada Pazar, Salı ve Perşembe günleri olmak üzere üç gün heyet üyelerinin toplanılmasına, kararların ekseriyetle alınmasına ve yedi kişilik heyet üyelerinin en az dördünün kasabada bulunmasıyla toplantıların yapılmasına karar verilmiştir.
7. Karar: 4 No’lu karar gereğince, İnönü ve Bozüyük deki müfrezeleri denetlemek üzere, azadan Halil Efendinin buralara gitmesi kararlaştırılmıştır.
8. Karar: Geçici Heyet tarafından teklif ve tertip edilen müfrezelere 5 No’lu karar gereğince aylık ücret ödenmesi karara bağlanmıştır.
25 Kasım tarihinde yapılan 2. Toplantıda 9. Ve Kararlar alınmıştır.
9. Karar: Söğüt Merkez mıntıkasındaki istihdam edilen kişilerin istifa etmeleriyle yerlerine alınan üç kişiyle ilgilidir.
Karar: Söğüt merkezinde görev yapan müfrezenin personeli ve hayvanları için aylık kuruş kira ile bir bina temin edilmesiyle ilgilidir.
30 Kasım ’da yapılan 3. Toplantıda ,,, Ve Kararlar alınmıştır. Bu kararlar da şöyledir;
Karar: Eskişehir’e bağlı Demirciler köyünden bir kişinin Söğüt ilçesi hudutları içerisinde hırsızlık yapmasıyla ilgilidir. Hırsızlık yapan kişinin, müfrezeler vasıtasıyla Söğüt’e getirilerek tahkikatın yapılması kararlaştırılmıştır.
Karar: Söğüt'e bağlı Hisarcık'tan Sağır Mehmet ve Ali tara fından yapılanşikayetlerin tetkik edilerek gereğinin yapılması ile ilgilidir.
Karar: İnönü nahiyesi merkez telgraf ve telefonu ile haberleşmenin yapılmaması üzerine, 4 no’lu karar gereğince, orada bulunmakta olan 9 kişinin Süvari müfrezesine ilaveten kuruş aylıkla bir kişinin daha görevlendirilmesi kararlaştırılmıştır.
Karar: Bozüyük nahiyesine giden heyet azası Halil Efendi’nin kuruşluk masrafının sandıktan ödenmesiyle ilgilidir.
Karar: Milli Hareket için halktan toplanan yardımlardan gerek cepheye ve gerekse göçmenlere daha fazla yardım yapabilmek için heyetlerin aylık harcamalarında tasarrufa gitmeleri kararlaştırılmıştır. Bu cümleden olarak; Söğüt Merkez için, kuruş, Bozüyük nahiyesi için kuruş, İnönü nahiyesi için, kuruş ve Mihalgazi nahiyesi için de, kuruş aylık gider uygun bulunmuştur.
Söğüt’te gerek mahalli asayişin temini, gerekse cephede düşmanla çarpışmak Üzere, gönüllülerden müfrezeler teşkil edilmiştir. Bu cümleden alarak Söğüt’te teşkil edilen ilk müfreze, kaza merkezini ve kendisine bağlı nahiye merkezlerinin can güvenliğini sağlamakla görevlendirilmiş silahlı 39 kişilik bir kuvvettir. Söğüt Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin 4 no’lu kararı gereğince teşkil edilen bu müfreze, kaza merkezi ile tabii konum ve mevkilerine göre tesbit edilmiş üç nahiye merkezinin asayişinden sorumluydu. Bu nedenle müfrezei her mıntıkaya 9 kişi olmak üzere 4’e bölünmüştü.
Geriye kalan üç kişi ise, kaza merkezi ile nahiyeleri arasında irtibatı sağlamak üzere görevlendirilmişlerdi. Söğüt Müdafa-i Hukuk Cemiyeti, 30 Kasım tarihinde aldığı karar gereğince daha önce İnönü nahiyesi merkezinde görevlendirilen 9 kişilik Süvari müfrezesine ilave irtifat neferi olmak üzere aylık kuruş maaşla bir piyade neferi daha görevlendirdi. Söğüt Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin 3 Nisan ’de aldığı başka kararla, müfreze yeniden düzenlendi. Buna göre; kaza merkezinde 8 süvari ve 2 piyade, Bozüyük nahiyesi merkezinde 5 süvari ve 7 piyade, Mihalgazi nahiyesi merkezine de 8 piyade bulundurulması uygun görülmüştür. Yine aynı toplantıda; Süvari kolbaşılarına kuruş, süvarilere kuruş, piyade
Kolbaşılarına ,piyade neferlerine de kuruş maaş verilmesi kararlaştırılmıştır.
Kuruluşunda müfreze, Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti azası Halil Efendi tarafından sevki idare edilmiştir. Halil Efendi, zaman zaman nahiye merkezlerine de gitmek suretiyle müfrezeyi denetlemişfunduszeue.infoı geçenin bu görevi 3 Nisan tarihine
Kadar devam etmiştir. Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti zikredilen tarihte alınan kararla , söz konusu görevi yürütmek üzere, Yüzbaşılıktan emekli Ethem Efendi’yi
“ Süvari Reisi” ünvanıyla kuruş maaşla tayin edilmiştir.
Müfrezede görev alanlardan tespit edebildiklerimiz ise şunlardır;
Söğüt merkezinde görev yapanlar; Halid Bey’in Mehmet (Kolbaşı) Hisarcıklı Abdullah, Kanber Osman’ın Halil, Pirinççi Mehmet, Küçük Hasan’ın Ömer, Canbulat oğlu Rıza, Hisarcıklı İbrahim ve Musa, Zeyveli Süleyman, Gökoğlu Abdi Efendi, Dudaşlı Abdullah, Hisarcıklı Hatip oğlu Mustafa, Samrılı Emin Çavuş, Kadri’nin Mehmet Köse’nin Bekir, Serkatip Mehmet’tir.
Söğüt merkezi ile nahiyelerinde asayişi korumak üzere kurulan müfrezeden başka, cephede düşmanla çarpışmak üzere de Söğüt’te Milli müfrezeler teşkil edilmiştir. Bu müfrezeler şunlardır;
Milli Gündüzbey Taburu
Milli Mücadele’de yurdun pek çok yerinde olduğu gibi Söğüt’te de Haziran ’de Gündüzbey Taburu adıyla kişilik bir müfreze teşkil edilmiştir. Bu tabur, Söğüt Kazası ahalisinden orduya alınmayan yaşlı kişilerden oluşturulmuştur. Söğütlü yedek subaylar da bu taburun subayları olmuştur.
Taburun bütün silahlarını ve teçhizatını yine Söğüt’lüler temin etmiştir. Söğüt halkı (merkez nahiye ve köyleri) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Söğüt) tarafından yayınlanan genelgelere uyarak elindeki silahları Gündüzbey taburu efradına verilmek üzere ilgili mercilere teslim etmişlerdir.
Savcıbey Müfrezesi
Gündüzbey Taburu’ndan başka Söğüt’te ikinci bir tabur daha kurulmuştur. Söğüt ve çevresinde yerel asayişi temin etmek üzere teşkil edilmiş olan kuvvetin sayısı arttırılarak Savcıbey Müfrezesi adı altında cepheye gönderilmiştir.
Söğüt ve Çevresi Halkını Türkiye Büyük Millet Meclisinde Temsil Edenler:
1- Necip Bey (Soydan) () Ali Efendi’nin oğlu olan Necip Bey, ()’da Bursa-Yenişehir İlçesi Güneyce köyünde doğdu. İlk öğrenimini Yenişehir’de, orta öğrenimini İstanbul Mülkiye Mektebi’nde devam ettirdi ve buradan yılında mezun oldu. ’de Erzurum Valiliği, ’da Çarsanak (Çemişkezek) Kaymakamı oldu. yılları arasında Haran ve Raka Kaymakamlıklarında bulundu.
Daha sonra Söğüt’e gelen Necip Bey, söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluş ve faaliyetlerinde görev aldı. Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nce aday gösterildi ve TBMM’nin 1’nci Dönemine Ertuğrul Livasından Milletvekili seçildi. Milletvekilliği sona erince, yeniden memuriyet isteğinde bulundu. Bunun üzerine 14 Temmuz ’de Söğüt Kaymakamlığına atandı. 3 Şubat ’da öldü.
2- Halil Efendi (Işık) () () Bilecik-Söğüt ilçesinde doğdu. Babası emekli Yüzbaşılardan İbrahim Efendi’dir. İlk ve orta öğrenimini Söğüt’te tamamladı. Daha sonra öğrenimini Harp Okulunda sürdürdü. 25 Ocak ’te Harp Okulu’ndan Piyade Teğmen rütbesiyle mezun oldu ve 1’ncı Ordu emrine atandı. Ancak sağlık durumu nedeniyle, 10 Mart tarihinde malulen emekliye ayrılmak zorunda kaldı.
I. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine, Teğmen rütbesiyle yeniden orduya alındı Düşmanla vuruşmalara katıldı. 1 Ocak ’da terhisinden sonra Söğüt’e döndü. İlk günlerinde milli harekata katıldı. Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşunda ve faaliyetlerinde görev aldı.
Söğüt Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nce TBMM 1’nci Dönem üyeliği için aday gösterildi. Yapılan seçim sonunda, Ertuğrul Livası’nı temsilen TBMM ’ne girdi. Halil Efendi, TBMM’nin ikinci döneminde tekrar Ertuğrul (Bilecik)’dan milletvekili seçildi. Milletvekili görevi sona erince Söğüt’e döndü. 8 Kasım ’ Söğüt’te öldü.
‘’Ertuğrul Gazinin türbesindeyim,
Ruhuma kutlu bir heyecan verdi.
Tarihin bir ulu kubbesindeyim,
Şuurda, inançta bir cihan verdi.’’
(Ertuğrul Şakar)
Yaklaşık altı dönümlük görkemli ağaçlarla bezeli, yemyeşil bir bahçenin ortasında oğlu Savcı Bey ve silah arkadaşları, Gazi Abdurrahman, Samsa Çavuş, Karamürsel, Konur Alp, Gündüz Alp ve Dündar Bey gibi daha nice kahramanların nöbet beklediği Ertuğrul Gazi Türbesi, Çelebi Mehmet, III. Mustafa ve II. Abdülhamit dönemlerinde bakım ve onarımdan geçirilmiş ve bugünkü halini almıştır.
Resim : Yunanlıların harap bir hale getirdiği Ertuğrul Gazi Türbesi.
Milli Mücadele yıllarında Yunan saldırılarının hedefi olan türbedeki kurşun izleri, bugün de görülebilir.
Türbeyi, başta Karakeçili olmak üzere, diğer bazı Türkmen Beyleri ve oymakları, yıldır bütün olumsuz siyasal gelişmelere rağmen, her yıl bir gelenek halinde, eylül ayının ikinci pazar günü ziyaret etmektedirler.
Türk Dünyasının Söğüt’te buluşması.
Ertuğrul Gaziyi Anma ve Söğüt Şenlikleri adıyla yapılan bu festivalde; Adapazarı, Bursa, Eskişehir, Kütahya, Afyon, Denizli, Antalya, Şanlıurfa gibi birçok ilimizde yaşayan Yörüklerin yanı sıra Türkmenistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan ve Batı Trakya Türkleri gibi Türk topluluklarından katılan pek çok Türk de Söğüt’te buluşuyor.
Ertuğrul Gazi Türbesi’nin karşısındaki ‘Türk Büyükleri Platformu’nda bulunan, tarih boyunca kurulan Türk Devletleri bayraklarının, Türk büyükleri büstlerinin, Ertuğrul Gaziyi selamladıklarını ve eylülün ikinci pazar gününü hasretle beklediklerini düşünüyoruz.
Söğüt benim pazarım
Kendim okuryazarım
Sevdiğime varmazsam
Kara toprak mezarım
Çarşıya giderken yolun solunda II. Abdülhamit tarafından ’te yaptırılan, kare planlı, tek kubbeli, çift minareli Hamidiye Camii, iki yanında selvi ve çam ağaçlarıyla karşılıyor bizleri.
Sultan II. Abdülhamit’e, bir Cuma namazı çıkışında Ermeniler tarafından düzenlenen suikastten, Sultan, cami imamıyla üç dakika ayaküstü sohbet edince, Ermenilerin, arabasına koyduğu bomba patlamış ve Sultan, bu sayede suikasttan kurtulmuştu. Bombanın patlamasından sonra etrafındakiler dağılmış, yanında yalnızca bir genç kalmıştı. Padişah, bu gence neden kaçmadığını sorunca, genç: “Ben Söğütlüyüm ve Söğüt’ten sizi korumak için gönderildim.” der. Bunun üzerine Sultan, yüzyıllardır Osmanlı padişahlarını korumakla görevli Söğüt’ten gelen muhafızların önemini tekrar hatırlar. Söğüt’ten bir heyet, İstanbul’a davet edilir. Sultan, bu heyete Söğüt için ne istediklerini sorar. Heyet, “Sağlığını isteriz sultanım.” deyince, akrabalarının cahil kaldığını düşünen II. Abdülhamid Han, bir alay hazırlatıp büyük dedesi Ertuğrul Gazinin türbesini ziyaret etmelerini ve Söğüt’ten haber getirmelerini ister. Bunun üzerine Söğüt’e gelen alay, harap olan Ertuğrul Gazi Türbesi’ni, Ertuğrul Gazi Mescidi’ni, Çelebi Mehmet Camisi’ni onararak, yenilik ve ilaveler yaparlar.
Minareler; sebebiyle, Çifte Minareli Camii olarak da bilinen Hamidiye Camii’nin hemen karşısına II. Abdülhamit tarafından, bir de yılında Hamidiye İdadisi yaptırılmıştır. Bu bina, taştan olup iki katlıdır. Giriş kapısının üzerindeki Osmanlı arması, söylenceye göre İstanbul’dan dokuz mandanın çektiği bir araba ile taşınarak getirilmiş.
Hamidiye İdadisi’nin hemen yanında, Sultan Reşat zamanında idadiye ek olarak yaptırılmış olan Dar-ül Eytam’ı gezmeye başlıyoruz. Giriş kapısı üzerinde bulunan 22 parça çiniden 11 parçası düşerek kırılmış, kalan 11 parçası ise, Söğüt Etnografya Müzesi’nde koruma altına alınmış.
Söğüt demek tarih demek, gökyüzü, mavisini çinilerden mi almış, yoksa geçmişin derinliklerinden mi?
Dar-ül Eytam’dan çıkıp çarşıya yöneliyoruz. Az ilerideki Söğüt Etnografya Müzesi’ne gidiyoruz.
Söğüt Etnografya Müzesi’nin binası yy. başlarında sargı evi olarak yaptırılmış, Kurtuluş Savaşı’nda Yunanlıların yaptığı büyük tahribattan kurtulmuş zarif bir bina. Müzede, Söğüt ve yakın çevresinde yaşayan Yörüklere ait tarihi eserler funduszeue.info önemli eser, Bilecik merkez Bahçecik Köyü’nde yaşayan Karakeçili Yörüklerinin Beyi, Hacı Beye yılında Sultan II. Abdülhamit tarafından verilen Ertuğrul Sancağı’dır.Hacı Beyin yönetimindeki Karakeçili Yörükleri, 93 Harbine kadar ( Osmanlı-Rus Savaşları) bölgede göçebe yaşamışlar, bu tarihten itibaren Bilecik’in batısındaki Ahı Dağının eteklerinde yer alan Bahçecik bölgesine yerleşmişlerdir. Hacı Beyin ölümünden sonra Ertuğrul Sancağı, babadan oğula geçmiş, kutsal emanet olarak saklanmıştır. Yunan işgalinin bölgeye ulaştığı yıllarda Yunanlılar Sancağı ele geçirmeye çalışmış ancak Hacı Beyin kızı Zeynep Hatun( ki,at biner, kılıç kuşanır bir yiğit Yörük kızı), sancağı göyneğinin içinde, yüreğinin üstünde, canı pahasına aylarca saklamış, hayatta kalmayı başaran bu yiğit Anadolu kadını, Ertuğrul Sancağı’nın bu günlere ulaşmasını sağlamıştır. Ertuğrul Sancağı Hacı Beyin torunu, Hacı Nuri Bey tarafından Söğüt Etnografya Müzesine bağışlandı.
Etnografya Müzesi’nde, Ertuğrul Sancağı’ndan başka, eski giyim eşyaları, el dokuması tarihi kilim ve halılar, tarihi paralar, silahlar, ölçü ve tartı aletleri ve minyatür bir yörük çadırı ziyaretçilerini tarihte yolculuğa çağırıyor.
Söğütlüler arasında Çarşı Camisi de denilen Çelebi Sultan Mehmet Camisi’nin bahçesindeki, Sultan Reşat zamanında yaptırılan neoklasik ölçülerde, Kütahya çinileriyle süslü Kaymakam Çeşmesi’nin serin sularıyla yüzümüzü yıkayıp, Osmanlı Devleti’yle yaşıt çınarın gölgesinde, Söğütlülerle mis gibi yorgunluk çaylarımızı yudumluyoruz, hiç konuşmadan. Sözcükler yetersiz kalıyor, tarihle başımız duman…
Kaymakam Çeşmesi
Osmanlı Devleti’nin izlerini taşıyan asırlık çınarlar
Söğüt’ün perşembe günü kurulan modern pazarını gezmeye başlıyoruz. Pazarda, alış veriş yapan yaşlı bir dede dikkatimizi çekiyor. Tanışıp konuşuyoruz, Kafkas göçmeni Mahmut dedeyle.
‘’Vatan yahşıdır
Geymeye keten yahşıdır.
Gezmeye gurbet el,
Ölmeye vatan yahşıdır.
Oğul kime gideyim?
Kimim var ki kime gideyim?
Bir derde düştüm,
Dermana kime gideyim?’’
diyerek bizlerle duygularını paylaşıyor.
Ertuğrul Gazidir Türk’ün babası,
Bir devlet kurmaktı bütün çabası.
Kayıboylarının yiğit obası,
Öz Türkçe konuşur diller Söğüt’te.
Seramiğin ve mermerin merkezi Söğüt’ten pek çok fabrika, hammaddesini alıyor. Yetişmiş ara eleman gücüne sahip bu ilçemiz, seramik ve mermer fabrikalarıyla, ekonomiye büyük destek veriyor. Söğüt’ün Samrı Köyü yöresinde çıkarılan Oniks adlı mermer, dış piyasada ‘’rose’’ diye adlandırılmakta ve ihraç edilmektedir.
Türkiye’deki seramik üretiminin % 12,5’ini Söğüt’teki seramik fabrikaları karşılıyor. Çevre illere bağlayacak olan yeni yolun yapılmasıyla, sanayinin daha da güçleneceğini, yer ve duvar karosu ile sırlı granit üreten Termal Seramik Fabrikası’nın Genel Müdürü Köksal Beyden öğreniyoruz.
Bu, geçmiş ile gelecek arasında köprü kuran şirin ilçede, tarihi bilgilerle bağlantılı olarak edindiğimiz izlenimlerle yapıldığı şekliyle olmasa da, ilk Osmanlı eserlerini görüyoruz:
yılları arasında yapıldığı tahmin edilen Ertuğrul Gazi Mescidi, yılında Ertuğrul Gazinin silah arkadaşı Balaban Çavuş tarafından yaptırılan Balaban Camisi ve Osman Gazi tarafından yaptırılan Ertuğrul Gazi Türbesi’ni de gezerek Söğüt gezimize son veriyoruz..
Söğüt, Bilecik ilinin bir ilçesidir. Osmanlı Beyliği'nin ilk başkenti olarak bilinir. yılında Thebasion adını taşırken Anadolu Selçuklu komutanı Ertuğrul Gazi tarafından İznik İmparatorluğu'ndan alınmıştır ve kendisine Anadolu Selçuklu hükümdarı III. Alaeddin Keykubad tarafından Domaniç ile birlikte verilmiştir. Osmanlı döneminde önce Sultanönü sancağının merkeziyken, sonra merkezin Eskişehir'e taşınmasıyla bu sancağa bağlı bucağa dönüşmüştür. yılında Anadolu vilayeti Bursa sancağının Lefke (bugün Osmaneli) kazasına bağlı bıcaktı. Daha sonra Anadolu eyaletine bağlı merkezi Bilecik olan Ertuğrul sancağının sınırlarına katıldı. En son Hüdavendigâr vilayetine bağlı Ertuğrul sancağına bağlı kaza idi. Kurtuluş savaşında üç kez Yunan işgaline uğramış ve 6 Eylül 'de işgalden yanmış bir şekilde kurtulmuştur. İlçeye bağlı Kızılsaray köyünün girişinde, hem Osmanlıca, hem de Rumca yazılar taşıyan bir Yunan karakolu bulunmaktadır ve bu karakol harap haldedir.
Söğüt’ün konumu
Yurdumuzun kuzeybatısında yer alan ilçe kuzeyinde Gölpazarı, kuzeydoğusunda İnhisar ilçesi, güneyinde Eskişehir'in Merkez ilçesi, güneybatıda Bozüyük ve batıda Merkez ilçe ile komşudur.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası