Kavak Ağacında Mantar Nasıl Yetiştirilir

Bugün itibarıyla uzun zamandır aklımda olan projelerden birini daha denedik. İşe yarayıp yaramadığını anlamak uzun zaman alacak.

Ülkemizde istiridye mantarı, kavak mantarı, kayın mantarı adlarıyla anılan bir mantara takmış durumdayım birkaç senedir. Bilimsel adı: Pleurotus. Oldukça lezzetli ve yetiştirmesi de kolay olan bu mantar nedense çok yaygınlaşamadı. Toptan 5 liraya verirken üreticiler pazarde 10 liranın altına hiç düşmedi, genelde 12 liradan müşteri buluyor. İşin ilginci; yetiştirmesi bildiğimiz beyaz şapkalı kültür mantarından da dah akolay olabiliyor. O beyaz kültür mantarının 16 çeşit hastalığı olduğunu ve kavak mantarının ise bilinen hiçbir hastalığı olmadığını söylüyor uzmanlar.

Bu mantar, selüloz ile besleniyor. Bu nedenle toprağa veya torf gibi bir ortama ihtiyacı yok. Ancak selüloz içeren ortamlarda yetişebiliyor. Kavak, kayın, meşe ağaçları en sevdiği doğal ortamlardan. Evlerde çoğaltılması ve yetiştirmesi de çok kolay. En çok bilinen yetiştirme yöntemleri şöyle:

• Kompost içerisinde. Kompost karışımları kaynatılarak pastörize edilmiş olan ağaç talaşı, saman, mısır koçanı gibi malzemelerden oluşabiliyor. Genelde poşetlere doldurulan bu malzemelere misel (mantarın tohumu gibi bişey) eklenerek yetiştiriliyor. Ticari olarak ta en çok bu yöntem tercih ediliyor. Hızlı ve bol ürün alınması sağlanabiliyor. Kompostun 2-3 ayda verimi iyice azaldığında değiştirilmesi gerekiyor.
• Kütükte. Bu yöntem pek ticari değil. Ancak mantarın en lezzetli hali olduğunu söylüyor tecrübeliler. Mantarın doğal ortamda yetiştiği halinin birebir aynısı oluyor. Kavak, söğüt, kayın, akağaç tarzı ağaçlara mantar aşılaması yapılıyor. Ortalama 9-12 ay sonra ürün alınabiliyor. Ağaç kütüğü çürüyünceye kadar 3-5 sene ürün alınabiliyor. Kütüğe aşılama konusunda en çok tercih edilen iki yöntem var. Birincisi kapak kesme, diğeri de dübel çakma. Kapak kesme yönteminde enine kesilen kütüğün arasına misel atılıp yeniden kapatılıyor. Dübel çakma yönteminde ise, dübel şeklinde temin edilen miseller, matkapla delinen kütüğe çakılıyor.
• Diğer ortamlarda. Tuvalet kağıdı, çay çöpü, kavhe telvesi, eski telefon rehber kitabı, karton kutu, gazete kağıdı, vb. ortamlarda da yetiştirilebiliyor. Mantarın ana besin kaynağının selüloz olduğunu söylemiştim :)

Biz de bugün itibarıyla 9 kütük aşıladık. Ceviz ağacı vardı en uygun, ona aşıladık. İnternette ceviz ağacı için pek güzel yorumlar yok ama bakalım hayırlısı… Hem kapak kesme hem de dübel çakma yaptık. Sonuç alırsam kısmetse, paylaşırım buradan fotoları ile. Aşağıda internetten toplama fotoları da var.

.

Ekleme (09.01.2013): Şu adresi de incelemenizi tavsiye ederim: http://www.agaclar.net/forum/mantar/26919.htm

Ekleme (24.01.2013): Çay çöpünde mantar denemesi başarılı oldu. Detaylar burada.

Ekleme (13.04.2013): Bizimbahce.net sitesinde konu ile ilgili güzel yazılar var. Örnek:

Almanya'da 1. Dünya Savaşı esnasında halkın geçimini sağlayabilmesi için ekilen istiridye mantarı, kavak mantarı olarak da bilinir. Hem görüntüsü, hem de lezzetiyle dünyaya yayılan istiridye mantarı, ticari bir besin olarak da değer görmektedir. Doğada kavak ve kayın ağaçlarının gövdesinde yetişen bu mantar, yemeklerin içerisinde en çok kullanılan türlerden biridir. Yemeklerinize lezzet katmak için mantarlı yemekler sayfamızdan birbirinden lezzetli tariflere göz atabilirsiniz. Peki, evde istiridye mantarı nasıl yetiştirilir? İstiridye mantarı nasıl pişirilir? İşte, istiridye mantarı yetiştiriciliği hakkında merak edilenler:

İstiridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

İstiridye mantarı yetiştirmek için gereken malzemeler, 250 gram mantar tohumu, 10 kg ağaç talaşı ve büyük boy çöp poşetidir. Evde istiridye mantarı yetiştirmek için uygulamanız gereken adımlar şu şekildedir;

1. Öncelikle çöp poşetinin içerisine ağaç talaşını doldurun ve ıslatın. Talaşın içerisine mantar tohumlarını serpin.
2. Üzerine ince bir tabaka halinde tekrardan talaş koyun ve nemlendirerek tohum serpiştirin.
3. Üst üste tohumlar bitene kadar bu işlemi tekrarlayın ve çöp poşetini doldurun.
4. Poşeti balkona alarak 20 gün boyunca hiç ellemeden bekletin.
5. 20 günün sonunda poşetin kenarlarına jiletle kesikler atın. 
6. Kesikleri attıktan 10 gün sonra bu boşluklardan mantarlar yetiştiğini göreceksiniz.
7. Mantarları topladıkça kesik olan bölgelere su serpiştirin.
8. Hazırladığınız kiti 3 ay boyunca kullanabilirsiniz. 3 ay sonra tekrardan hazırlayarak yeni mantarlar toplayabilirsiniz.

Kütükte İstiridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Mantar, içerisinde bulunan vitaminler ile insan vücudu için faydalı bir besindir. Son dönemde popüler hale gelen mantarlar yemeklere lezzet katmaktadır. Düşük kaloriye ve zengin bir besin içeriğe sahip olması, mantar üretimini arttırmıştır. Daha organik olması sebebiyle evde mantar yetiştiriciliği artış göstermiştir. Ülkemizde mantar yetiştiriciliğinin en çok yapıldığı yerler Bolu, İzmit ve İstanbul'dur. Sık tercih edilen küf mantarlarının yetiştirilmesi son derece kolaydır. Küf mantarlarının dışında istiridye mantarı ve trüf mantarı yetiştiriciliği de görülmektedir. Evde mantar yetiştirmek için bazı dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.

Mantar Nasıl Yetiştirilir?

Mantar yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken püf noktalar vardır. Mantarın birçok çeşidi bulunur. Buna göre mantarlar çeşitlerine göre farklı iklim koşullarında yetişirler. Birçok ülkenin geçim kaynağı olan mantarların ülkemizin birçok bölgesinde bulunduğu bilinmektedir. Mantarlar açık alanlarla yetişebildiği gibi kapalı alalarda da kolaylıkla yetişebilir.

Mantar üretiminde %80'i ışık almayacak bir ortamda bulunması son derece önemlidir. Nemli bölgelerde yetişebilen mantarlar fazla miktarda kuru ve nemli ortamda bulunmamalıdır. Bu şekilde mantarın küflenmesi söz konusudur.

İstiridye Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Bir diğer adı kavak mantarı olan istiridye mantarı, doğada kavak ağacının gövdesinde yetiştiği için bu ismi almıştır. Görüntüsü ve lezzetiyle yemeklerde kullanılan istiridye mantarının birçok faydası da bulunur. İstiridye mantarını yetiştirmek için bilinmesi gereken kurallar vardır.

İstiridye mantarı yetiştirmek için öncelikle 250 gram mantar tohumu, 10 kg ağaç talaşı ve büyük bir poşet alınmalıdır. Çöp poşetinin içerisine ağaç talaşını doldurun ve ıslatın. Ardından üzerine mantar tohumlarını serpin.

Üzerine ince bir şekilde tekrar talaş ekleyin ve nemlendirip tekrar üzerine tohumları ekleyin. Bu işlemi malzemeler bitene kadar devam edin. Poşeti balkona koyarak 20 gün boyunca orada kalmasını sağlayın. 20 gün sonra poşetin etrafına jiletle kesikler atın. Kesik sonrası oluşan boşluklardan 10 gün sonra mantarların yetiştiğini fark edeceksiniz.

Trüf Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Tohumu oldukça zor elde edinilen trüf mantarı, özel bir mantar türüdür. Doğada meşe ağaçlarının kökleriyle beslenerek oluşan bu mantarların tohumları zor bulunur. Bu sebeple meşe ağaçlarına aşılanan fidelerle üretimi gerçekleşir. Trüf mantarı yetiştiriciliğinde uygun fidan elde ettikten sonra 25-30 cm derinlikteki toprağı hazır hale getirin.

Fidanı toprağa ektikten sonra üzerini ince bir toprakla örtün. Fidan ekiminden sonra yaklaşık 3 litre su vermeyi unutmayın. Trüf mantarı tohumundan mantar elde etmek için ise tohumların 3-6 hafta arası çimlenmesini bekleyin. Tohumun çimlenip fidan haline gelmesi uzun zaman alabilir.

Evde Kültür Mantarı Nasıl Yetiştirilir?

Evde kültür mantarı yetiştirmek için mantar kompostunu elinizde bulundurmanız gerekecektir. Mantar kompostunu satın alabileceğiniz gibi, evde kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Mantar kompostunu karanlık bir odaya alın ve kompostun bulunduğu kaba küçük delikler açın. Ardından her gün bu delikler üzerinden fısfıs ile sulayın. Bu işlemi 20 gün boyunca uygulamaya devam edin.

20 günün sonunda ise poşetin ağzını açın ve günde 8 saat havalanmasını sağlayın. Mantarı günde bir kez fıs fıs ile toprağı nemlendirin. Bu işlemin ardından mantarın yavaş yavaş çıkmaya başladığını göreceksiniz.

Mantar Nasıl Üretilir?

Mantar üretimi birçok ülkede yapılmaktadır. Mantar üretiminde birden fazla yöntem vardır. Bazı mantarların tohumu zor elde edildiği için birtakım yöntemlere başvurulur. Trüf mantarında tohum elde etmek zor olduğu için meşe ağaçlarına aşılanan fidelerle üretim gerçekleşir.

Mantar tohumları genellikle kompost yöntemiyle yetiştirilir. Mantar üretiminde ortamın %80 karanlık olması önemlidir. Aynı şekilde nem oranı dengeli olmalıdır.

Kültür Mantarı Kaç Günde Yetişir?

Kültür mantarı kompostunu kendiniz yaptığınızda, kompostun verimli hale gelmesi için 30 gün bekletilmesi gerekir. Mantar kompostunun 17-20 gün arası kuluçka süresi vardır. Bu sürecin ardından 15 gün sonra hasat için uygun hale gelir.

Kompostu satın aldığınızda ise bu süre 30 güne düşecektir. Böylece mantarlar yaklaşık bir ay sonra yetişmeye başlayacaktır.

Mantar Yetiştirme

Evde mantar yetiştirmeye karar verdiyseniz bazı noktalara dikkat etmenizde fayda var. Mantarların yetiştirilmesinde ısı ve nem oranı büyük önem taşır. Mantar bitkisinin nem seviyesi orta derecede olmalıdır.

Çok nemli veya çok kuru yerde yetiştirilen mantarlar kısa sürede küflenecektir. Ülkemizin belirli bölgelerinde yetişebilen bu besinin üretim şekli de önemlidir. Mantarlar çeşitlerine göre farklı iklim şartlarında yetişebilir.